Mâm quả ngày cưới là một nét đẹp không thể thiếu trong Lễ Cưới truyền thống của người Việt. Mâm quả cưới cần được chuẩn bị chu đáo, đầy đủ số lượng và đảm bảo chất lượng, tuy nhiên tùy thuộc vào phong tục tập quán của từng vùng miền thì số lượng và cách sắp xếp mâm quả cưới cũng có khác nhau.
Mâm quả trong đám cưới người Việt
Thông thường, mâm quả cưới của Miền Bắc thường đi số lẻ (những số lẻ như 1, 3, 5, 7, 9) được coi là những con số dương, và những gì thuộc về dương tính được coi như một biểu hiện của sự phát triển và tăng trưởng). Cách sắp xếp mâm quả cưới của Miền Bắc thường là “ngoài lẻ trong chẵn”, tức là số lượng mâm quả lẻ, nhưng những đồ vật Sính Lễ bên trong mâm quả là số chẵn, có đôi có cặp.
Mâm quả cưới với bánh su sê hay còn gọi là phu thê - Ảnh: www.weddingplanner.vn
Mâm quả cưới của Miền Nam lại kiêng kỵ số lẻ, bắt buộc phải là số chẵn (ví dụ như 4, 6, 8, 10), các cụ ở Miền Nam chọn các mâm quả cưới với số chẵn vì xem đó là biểu tượng trưng cho sự may mắn, đầy đủ lứa đôi. Số lượng mâm quả cưới là số chẵn thì số lượng Sính Lễ bên trong cũng theo số chẵn. Đồng thời, số lượng người thân từ nhà trai sang nhà gái xin rước dâu cũng phải là số chẵn.
Cách chọn lựa cho mâm quả cưới là: Trầu - Cau, Trà - Rượu, Mặn - Ngọt. Tuỳ theo khả năng kinh tế gia đình mà đi nhiều hay ít quả, chất lượng mỗi quả ra sao. Tuy nhiên trong xu hướng hiện nay, nhà gái, có nhà thích 6 quả và 1 khay, nhưng có người lại kị con số đó vì tổng là con số 7, có nơi kiêng kỵ vì số 7 là ngay cửa tử (theo thuyết sinh – lão – bệnh – tử).
Để giúp cho Cô dâu - chú rể dễ hình dung, Viet Nam Wedding Planner liệt kê một danh sách mâm quả cưới cơ bản, để dựa vào danh sách này, các bạn có thể lựa chọn thêm bớt hoặc thay đổi sao cho phù hợp với phong tục lễ nghi và kinh tế của Gia Đình:
- 01 khay rượu & trầu têm cánh phượng, theo ý nghĩa miếng trầu là đầu câu chuyện, chén rượu kết tình thông gia.
- 01 quả bánh (susê, quế, cốm, pía - bánh lột da).
- 01 quả trà, rượu, đèn cầy (cặp đèn cầy thường đi chung với mâm trà rượu vì đây là những thứ được dâng lên bàn thờ trong lúc làm lễ tại tư gia).
- 01 quả trầu cau, nếu bình thường thì lấy buồng 60 cau, nhưng có nhà lại thích buồng đúng 100.
- 01 quả trái cây, thông thường mâm quả sẽ có 05 loại trái cây – theo thuyết hòa hợp của trời đất phải có 5 ngôi sao là Kim-Mộc-Thủy-Hỏa-Thổ. Tuy nhiên về cách chọn trái cây cũng có nhiều nơi kiêng kỵ khác nhau, như có gia đình kiêng kỵ Cam, Lê vì ý nghĩa là cam chịu & lê lết.
- 01 quả xôi gấc gà, theo ý nghĩa xôi gấc có màu đỏ cam mang lại sự may mắn và mang ý nghĩa ca ngợi sự son sắt, thuỷ chung tình chồng vợ. Ngoài ra, màu sắc nổi bật của xôi gấc làm tăng phần thẩm mỹ cho các mâm quả sính lễ. Xôi sẽ được đóng khuôn in khung hình chữ Hỷ hoặc khuôn tròn như cái chén, đặt bên cạnh con gà có ý nghĩa "gà đẻ trứng vàng" sung túc và hạnh phúc.
Ngoài ra, tuỳ theo lễ nghi của từng nhà, mâm quả cưới có thể được thêm, bớt hoặc thay đổi một vài sính lễ như sau:
- 01 quả áo dài cho Cô dâu & trang sức, thông thường áo dài do mẹ chồng mua cho con dâu mang ý nghĩa thể hiện sự quan tâm đến con dâu và thể hiện sự chăm sóc của mẹ chồng cũng giống như là mẹ ruột.
- 01 quả Heo quay, theo ý nghĩa cầu chúc cho Cô dâu - Chú rể sẽ mau chóng có em bé, có tài lộc.
Mâm quả trong lễ ăn hỏi miền Bắc |
Lễ ăn hỏi là theo cách gọi của người Bắc, còn người Nam và một số vùng khác gọi là lễ đính hôn, lễ nạp tài và có những thủ tục khác nhau. Cách chọn mâm quả của các miền cũng khác nhau. Trong các thủ tục cưới hỏi theo nghi thức truyền thống của Việt Nam, ăn hỏi là nghi lễ quan trọng nhất bởi đó là lời thông báo chính thức việc hứa hôn cho hai con giữa hai gia đình nhà trai và nhà gái. Chính vì vậy, phần chuẩn bị lễ vật để nhà trai đưa tới nhà gái trong lễ ăn hỏi được quan tâm đặc biệt. Nhìn vào số lượng mâm quả và các vật lễ trên mâm quả cưới, người ta có thể đoán được sự chu đáo, sự giàu có, sung túc của nhà trai, sự yêu mến của nhà trai dành cho cô con dâu tương lai đến chừng nào. Cả hai đàng nhà trai và nhà gái đều muốn đẹp trong mắt bà con hai họ, xóm giềng nên lễ ăn hỏi của người Bắc thường được chuẩn bị rất chu đáo và kỹ càng. Để biết được số lượng mâm quả trong lễ ăn hỏi, nhà trai sẽ đến thăm nhà gái và hai nhà bàn bạc kỹ lưỡng. Buổi thăm viếng đó được gọi là lễ dạm ngõ. Theo cách gọi của ông bà ta xưa, nhà gái sẽ đưa ra lời “thách cưới”, bao nhiêu mâm quả (hay còn gọi là tráp), những loại lễ vật gì và lễ dẫn cưới (tiền mặt) là mấy lễ, mỗi lễ là bao nhiêu. Số lượng – mâm lẻ, lễ chẵn Số lượng mâm quả (tráp cưới) trong lễ ăn hỏi ở miền Bắc luôn luôn là số lẻ, có thể từ 3, 5, 7, 9 đến 11 tráp. Nhưng số lễ trên mâm quả thì nhất thiết phải là số chẵn, luôn đi theo cặp, chẳng hạn như cau thì phải 100 quả, bánh cốm 100 chiếc, mứt sen trần 100 hộp. Người xưa quan niệm số lẻ tượng trưng cho sự phát triển, còn số chẵn tượng trưng cho việc có cặp có đôi. Vì thế, số lượng mâm quả và lễ vật luôn đi theo số lẻ và số chẵn với ý niệm cầu chúc và mong muốn cho cặp vợ chồng trẻ luôn luôn có nhau và cùng nhau sinh con đàn cháu đống, sống đến đầu bạc răng long.
Cách chọn mâm quả Theo nghi lễ truyền thống từ xưa tới nay, lễ vật sẽ được đựng trong các mâm sơn son thếp vàng, người Bắc gọi là tráp ăn hỏi. Dù số lượng từ ít là 3 tráp đến nhiều là 11 tráp thì mâm trầu cau truyền thống là mâm không thể thiếu được trong lễ ăn hỏi. “Miếng trầu mở đầu câu chuyện” – là vật lễ dẫn dắt đầu tiên rồi mới đến những loại mâm lễ khác. Sau đó tùy vào số lượng tráp cưới mà người ta chọn lựa các lễ vật khác cho lễ ăn hỏi.
Mâm trầu cau truyền thống không thể thiếu được trong lễ ăn hỏi Lễ ăn hỏi 3 tráp thường có: mâm trầu cau (không thể thiếu), mâm chè, mâm hạt sen. Lễ ăn hỏi 5 tráp thường có: mâm trầu cau (không thể thiếu), mâm chè, mâm hạt sen, mâm rượu và thuốc lá, mâm bánh cốm. Lễ ăn hỏi 7 tráp thường có: mâm trầu cau (không thể thiếu), mâm chè, mâm bánh cốm, mâm rượu và thuốc lá, mâm hạt sen, mâm bánh phu thê, mâm bánh đậu xanh. Lễ ăn hỏi 9 tráp thường có: mâm trầu cau (không thể thiếu), mâm chè, mâm bánh cốm, mâm rượu và thuốc lá, mâm hạt sen, mâm bánh phu thê, mâm bánh đậu xanh, lẵng hoa quả kết rồng phụng, mâm lợn sữa quay. Lễ ăn hỏi 11 tráp thường có ít nhà chọn lựa, và ngoài những mâm quả như lễ 9 tráp, người ta có thể thêm vào đó những vật lễ khác, chẳng hạn như: tháp bia lon, mâm bánh nướng bánh dẻo, mâm xôi gấc trang trí đậu xanh… Tất cả các lễ vật được sắp xếp rất đẹp, theo hình tháp, bày trong mâm quả sơn son thếp vàng, phủ khăn rồng phụng màu đỏ.
Lễ dẫn cưới thể hiện lòng kính trọng của nhà trai đối với công ơn dưỡng dục của cha mẹ cô dâu. Lễ dẫn cưới (tiền mặt) được để trên một khay riêng và mẹ chú rể sẽ cầm khay lễ đến, trao cho mẹ cô dâu trước khi mở các lễ vật khác trao cho nhà gái, xin ăn hỏi con gái về làm dâu con trong nhà. Lễ dẫn cưới thể hiện lòng kính trọng của nhà trai đối với công ơn dưỡng dục của cha mẹ cô dâu vì người xưa quan niệm rằng nhà trai sau lễ cưới được thêm người, còn nhà gái thì ngược lại. Mặt khác lễ vật cũng biểu thị sự quý mến, yêu thương của nhà trai dành cho cô con dâu tương lai. |
Khác biệt trong mâm quả hai miền Nam - Bắc
Ở hai miền Nam, Bắc, lễ vật được đựng trong các mâm, tráp và có đội bưng quả đảm nhận nhiệm vụ trao mâm quả trong lễ cưới. |
Mâm quả là lễ vật không thể thiếu trong lễ cưới truyền thống của người Việt Nam, mà cụ thể là trong lễ ăn hỏi. Mâm quả cần được chuẩn bị đầy đủ, được sắp xếp cầu kỳ nhưng số lượng và cách lựa chọn đồ lễ của hai miền lại có đôi chút khác nhau. Nếu cô dâu chú rể đến từ hai miền khác nhau, cần tìm hiểu rõ phong tục từng miền, từ đó chuẩn bị mâm quả ăn hỏi chu đáo.
Số lượng:
Ở miền Bắc, mâm quả thường là số lẻ (từ 1, 3, 5, đến 9, 11 lễ). Đây được coi là những số dương, biểu tượng của sự sinh sôi, phát triển. Theo phong tục miền Bắc, mâm quả được sắp xếp dựa trên quy tắc "ngoài lẻ trong chẵn", nghĩa là số lượng mâm quả là lẻ nhưng những lễ vật, sính lễ bên trong mâm quả lại là số chẵn, phải đi theo đôi, cặp.
Ở miền Nam, lễ cưới thường kiêng số lẻ nên mâm quả bắt buộc phải là số chẵn và phải nhiều hơn 2 (từ 4, 6 đến 10, 12 lễ). Các đồ lễ trong mâm quả cũng phải là số chẵn và đi theo đôi, theo cặp. Ngoài ra, số lượng các thành viên của gia đình nhà trai sang nhà gái để làm lễ ăn hỏi, rước dâu cũng phải là số chẵn.
Mâm bánh được xếp theo hình ngôi sao ấn tượng trong đám cưới miền Nam. |
Cách chọn đồ lễ
Ở cả hai miền, cách chọn đồ lễ dựa theo quy tắc khá giống nhau, bao gồm trầu - cau, trà - rượu và đồ mặn - ngọt. Tùy theo điều kiện kinh tế của từng gia đình mà hai nhà bàn tính để chọn cụ thể các loại lễ vật.
Thông thường, mâm quả sẽ bao gồm:
- 1 khay nhỏ đựng trầu, cau đã được têm sẵn với ý nghĩa miếng trầu là đầu câu chuyện
- Dù đã có trầu cau nhưng nhà trai vẫn phải chuẩn bị một buồng cau, độ lớn tùy từng yêu cầu từng nhà
- 1 mâm trà, rượu, thuốc. Ở miền Nam, nhà trai bắt buộc phải chuẩn bị thêm một cặp nến (đèn cầy) long phụng để dâng lên bàn thờ lúc làm lễ gia tiên.
- 1 mâm hạt sen hoặc bánh
- 1 mâm trái cây
- 1 mâm lợn quay hoặc gà quay
- 1 mâm xôi gấc
Các mâm quả được đật nắp và phủ vải đỏ, là màu sắc tượng trưng cho sự may mắn, hạnh phúc. |
Với những gia đình có điều kiện, nhà trai có thể chuẩn bị thêm mâm đồ lễ là quần áo, trang sức cho cô dâu. Điều này thể hiện sự quan tâm của cha mẹ chồng đến con dâu và đồ trang sức mang ý nghĩa chúc phúc cho đôi uyên ương sẽ sung túc, hạnh phúc suốt đời.
Trang Trí Mâm Quả Ngày Cưới
Nghi lễ cưới truyền thống của người Việt không thể thiếu mâm quả, thường được gọi là " Trầu cau mâm quả". Là lễ vật cưới của nhà trai đưa sang nhà gái trong lễ hỏi, lễ đón dâu. Số mâm quả miền Nam thường là số chẵn, tương trưng cho việc " có đôi có cặp", 4 hoặc 6 mâm là lựa chọn của nhiều gia đình. Trong khi đó, quả cưới ở miền Bắc chuộng số lẻ hơn, 5 hay 7 quả cưới là còn tùy thuộc vào điều kiện kinh tế của các gia đình.
Những lễ vật cơ bản trong mâm quả gồm:
- Trầu cau: thường là 1 buồng cau và 1 xấp lá trầu, có thể kèm thêm dăm miếng trầu têm sẵn.
- Trà rượu: một trong những lễ vật bắt buộc phải có để " nói chuyện cưới xin"
- Trái cây : không kén chọn loại trái cạy nào, nhưng phải đầy mâm quả, ngụ ý chúc phúc cô dâu chú rể có cuộc sống đầy đủ sung túc sau này.
- Bánh: ngày xưa người Bắc thường dùng bánh cốm, người Nam dùng bánh phu thê.Ngày nay , bánh cưới rất đa dạng : bánh cupcake, bánh may mắn, chocolate...
- Gà và xôi : người miền Nam ít dùng gà xôi trong mâm quả cưới.
- Quần áo, trang sức
Hãy cùng tham khảo một vài hình ảnh về cách trang trí mâm quả cưới nhé.
Mâm quả trầu cau
Mâm quả bánh
Mâm quả trà rượu
Mâm quả trang sức
Mâm quả trái cây
Mâm xôi gà
MỜI BẠN THAM KHẢO THÊM:
8 mâm quả thường gặp trong những tiệc cưới
- Đầu tiên là con heo (có hay không có cũng được).
- Mâm trầu cau xanh mướt.
- Mâm trà
- Mâm rượu, 4 chai rượu (hoặc nhiều hơn nhưng phải là số chẵn). Phần rượu và trà là do gia đình chồng tự mua riêng rồi đặt gói.
- Mâm bánh cưới.
- Mâm xôi gà
- Mâm bánh xu xuê.
- Mâm trái cây.
- Mâm xôi mà bên trong có nhân ép hình trái tim.
- Cặp đèn ( phải có thêm người mang cặp đèn để khi làm lễ bên nhà gái sẽ thắp nhưng không tính là mâm quả ).
- Khay rượu có bình và 2 chung rượu do chú rể phụ bưng, đi theo ông mai bước vào nhà gái trước để xin cưới, nếu nhà gái chấp nhận mới cho nhà trai vào
- Trang sức nhà trai mang cho cô dâu được đặt trong hộp hoặc gói bằng giấy màu đỏ
Ý nghĩa của mâm quả trong ngày cưới:
Trước khi tổ chức lễ cưới chính thức, họ nhà gái sẽ đón tiếp nhà trai đến làm lễ Nạp tài. Đồ sính lễ do nhà trai mang sang nhà gái để “cưới vợ cho con trai” gồm trầu cau, bánh phu thê, rượu, trà… và đồ nữ trang cho cô dâu. Đây là một phần chi phí tượng trưng mà nhà trai góp cùng nhà gái để tổ chức lễ cưới. Riêng đồ nữ trang là một phần vốn mà cha mẹ giúp cô dâu và chú rể yên tâm tạo lập cuộc sống lứa đôi. Nghi lễ trao và nhận mâm quả được tiến hành nghiêm túc trước sự chứng kiến của gia tiên họ, nhà gái làm cho đôi uyên ương cảm thấy mình có trách nhiệm, biết quý trọng, gắn bó với nhau hơn và đặc biệt hơn khi đã thành đôi lứa, cả hai không cho phép mình xem thường trách nhiệm với gia đình hai bên.
Mâm quả gồm những gì?
Nếu như phong tục ở miền Bắc mâm quả phải chuẩn bị theo số lẻ thì ở miền Nam với quan niệm có đôi có cặp, nhà trai sẽ chuẩn bị sính lễ theo số chẵn 2, 4, 6, 8, 10. Nếu hai bạn không ở cùng một vùng miền, nên tìm hiểu phong tục từ bố mẹ hai bên hoặc hỏi những người làm đại diện cho nhà trai hoặc nhà gái để dò ý. Thông thường đồ sính lễ được chuẩn bị 6 mâm quả là hợp lý. Riêng khay để nữ trang, trang phục dành cho cô dâu sẽ được chuẩn bị riêng. Người ta thường chuẩn bị những vật phẩm sau để làm sính lễ:
- Trầu cau
- Trà rượu
- Trái cây
- Xôi gấc, gà
- Bánh phu thê
- Bánh kem
Đồ sính lễ thường do gia đình nhà gái yêu cầu dựa trên điều kiện kinh tế của nhà trai cũng như phong tục từng vùng miền. Xuất phát từ ý nghĩa gắn kết cho đôi lứa được bền duyên cho nên không phải cứ mâm cao cỗ đầy thì đôi trẻ sẽ hạnh phúc trọn đời. Điều quan trọng của phong tục trao mâm quả ngày cưới là sự hòa hợp, tôn trọng lẫn nhau của hai gia đình là điều khích lệ tinh thần cho hai bạn trẻ bước vào cuộc sống hôn nhân vững bền.
Tặng quà cưới cho bạn thân
Tặng quà cưới cho người thân
Quà cho khách dự tiệc cưới
Quà tặng khách trong đám cưới
Các loại quà cưới tiện dụng, ý nghĩa
Của hồi môn về nhà chồng thế nào là đủ
Tặng gì cho vợ nhân kỷ niệm ngày cưới
(ST)