Các bước rửa tay thường quy

Lợi ích thiết thực của thói quen rửa tay sạch sẽ cho trẻ

Theo thống kê của tổ chức UNICEF, tại Việt nam chỉ có 12% số người dân có thói quen rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trước khi ăn, và chỉ có 16% rửa tay bằng xà phòng sau khi đi nhà vệ sinh. Đây chính là nguyên nhân khiến người dân, đặc biệt là trẻ em dễ bị mắc các bệnh nhiễm khuẩn qua đường hô hấp và tiêu hóa như tiêu chảy, tả, lỵ, nhiễm giun sán, nhiễm cúm… đặc biệt là bệnh tay chân miệng đang gây nhiều lo lắng và hoang mang cho các bậc làm cha, mẹ.

Bàn tay không sạch sẽ là nguy cơ của các ổ bệnh, cụ thể cứ mỗi 1cm2 trên bàn tay “không sạch” có thể chứa hàng triệu vi khuẩn và rất nhiều tác nhân gây bệnh khác. Một thực tế đáng báo động là có tới 74% số bà mẹ có con dưới 5 tuổi không rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi cho trẻ ăn hoặc cho trẻ bú.
 

Sự cần thiết của việc rửa tay

Theo số liệu điều tra, có tới 84-88% dân số không rửa tay với xà phòng trước khi ăn uống, sau khi đi vệ sinh. 74% bà mẹ nuôi con dưới 5 tuổi không rửa tay xà phòng trước khi cho con ăn. Trong 100 người trưởng thành (tuổi 15-60), chỉ 1,5 người rửa tay sau khi chăm người ốm. Chỉ có gần 53% học sinh rửa tay với xà phòng sau đại tiện. Đặc biệt, tỷ lệ người rửa tay sau khi chơi với vật nuôi, dọn dẹp chuồng trại gia cầm, gia súc, dọn dẹp nhà cửa, đổ rác... vẫn còn rất thấp.

Bề mặt bàn, ghế, phương tiện, dụng cụ, đồ chơi, quần áo, sàn nhà, tường nhà, tay nắm cửa... chứa hàng triệu vi khuẩn gây bệnh. Các vi khuẩn này nhiều hơn, mạnh hơn khi người bệnh bắt đầu "thải" các cơ chất như dịch tiết đường hô hấp, đường tiêu hóa, phân có chứa tác nhân gây bệnh ra ngoài môi trường. Và kẻ "giúp" vi khuẩn gây bệnh tới được miệng của người lành hay tiếp tục phát tán ra nhiều bề mặt môi trường dụng cụ khác chính là đôi bàn tay.

Nguyên tắc phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm như cúm, SARS, tả, lỵ, thương hàn, tay chân miệng… là quản lý tốt ca bệnh và cắt đứt đường lây truyền. Có rất nhiều cách để cắt đứt sự lan truyền của vi khuẩn gây bệnh, nhưng đơn giản, hiệu quả và kinh tế nhất chính là rửa tay với xà phòng. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, chỉ một động tác rửa tay với xà phòng đã làm giảm tới 35% nguy cơ lây truyền các bệnh tiêu chảy.

Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng để phòng chống bệnh.

Hiện nay, rất nhiều căn bệnh truyền nhiễm vẫn chưa có vắc-xin phòng bệnh, do vậy, vệ sinh tay - được đánh giá có tác dụng tương đương với vắc-xin phòng bệnh - là việc làm cần thiết của tất cả mọi người. Đặc biệt là trẻ nhỏ, người già, người bệnh càng cần chú trọng đến vệ sinh tay, bởi hệ miễn dịch của các đối tượng này yếu nên dễ bị vi khuẩn tấn công. Những người làm các công việc tiếp xúc với nhiều người, nhân viên y tế, người chăm sóc trẻ, cô nuôi, bảo mẫu trong các trại trẻ, trường mầm non, mẫu giáo… cũng rất cần có ý thức vệ sinh tay. Nhận thức đúng đắn về vai trò của vệ sinh tay và tích cực thực hiện vệ sinh tay là điều thiết thực nhất vì một cuộc sống tốt đẹp.

Chúng ta có thể vệ sinh tay bất cứ lúc nào, nhưng không thể bỏ qua các thời điểm sau: trước khi thực hiện thao tác sạch (trước khi ăn, trước khi lau mặt, trước khi cho trẻ ăn, trước khi chuẩn bị thức ăn…); sau khi thực hiện thao tác mà bàn tay đã bị hoặc có khả năng bị nhiễm bẩn (sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã, sau khi đổ bô, sau khi đổ rác, sau khi ho, hắt hơi mà lấy tay che miệng, sau khi lau nhà…). Người lớn nên rửa tay ít nhất 6 lần/ngày. Trẻ em rửa tay nhiều hơn, nhất là khi có sự thay đổi môi trường như từ trường về nhà, từ nhà đến trường, đi xe công cộng.

Nói đến rửa tay, ai cũng nghĩ đơn giản, nhưng trên thực tế thì rất ít người rửa tay đúng cách. Nhiều người rửa tay thường xuyên trước khi làm bất cứ việc gì, nhưng thực chất việc rửa tay đó không có tác dụng diệt khuẩn vì chỉ rửa tay với nước. Cũng có nhiều người rửa tay với xà phòng, nhưng lại bỏ qua những vùng "kín đáo" trên bàn tay như các kẽ ngón tay, các đầu ngón tay, ngón tay cái và móng tay.
 

Rửa tay sạch sẽ giúp loại bỏ những vi khuẩn gây hại cho trẻ.

Trong thời gian qua, rất nhiều căn bệnh nguy hiểm vẫn chưa có vắc-xin phòng bệnh, do đó việc tạo thói quen rửa tay sạch sẽ đúng cách được xem là việc làm cần thiết của tất cả mọi người. Trong đó, trẻ nhỏ được xem là đối tượng nguy cơ cao bởi hệ miễn dịch của trẻ còn rất non yếu nên dễ bị vi khuẩn và các tác nhân gây bệnh khác tấn công. Nhận thức đúng đắn về việc giữ sạch đôi tay của trẻ là điều thiết thực nhất vì một cuộc sống tốt đẹp hơn cho trẻ trong tương lai.

Theo nhiều báo cáo về kiểm soát nhiễm khuẩn trong và ngoài nước các bệnh truyền nhiễm đã và đang diễn ra trong cộng đồng hoàn toàn có thể phòng ngừa được bằng cách giữ gìn vệ sinh cá nhân tốt, trong đó có việc rửa tay sạch sẽ đúng cách bằng xà phòng với nước sạch.

Kết quả nghiên cứu cho thấy với một thói quen “rất đời thường” là rửa tay thường xuyên sạch sẽ đã làm giảm tới 35% khả năng lây truyền vi khuẩn gây bệnh tiêu chảy, chính là nguyên nhân gây tử vong cho hàng triệu người mỗi năm trên toàn thế giới. Việc rửa tay cũng có thể làm giảm rủi ro nhiễm khuẩn tiêu chảy tới 47%, giảm đáng kể tình trạng nhiễm khuẩn đường hô hấp cấp từ 19 – 45% và phòng ngừa rất hiệu quả căn bệnh tay chân miệng ở trẻ em.

Các nghiên cứu gần đây cho thấy, bàn tay của một người có thể mang tới 4,6 triệu mầm bệnh. Ngày 12/10/2007, Vụ Điều trị Bộ Y tế đã ban hành công văn số 7517/BYT-ĐTr hướng dẫn về Quy trình rửa tay thường quy.

Thời điểm cần thiết rửa sạch đôi bàn tay cho trẻ