Dù là em bé của bạn có sinh ra trong bệnh viện hay tại nhà, bác sĩ hay nữ hỗ sinh sẽ lo liệu cho bé được chăm sóc liên tục về mặt kỹ thuật chuyên môn cho tới khi nhịp thở của bé trở nên đều đặn. Bất kỳ một bất thường nghiêm trọng nào cũng phải được nhận biết trong vòng vài phút để nếu cần thì phải có chăm sóc đặc biệt, và việc đó phải được tiến hành càng sớm càng tốt. Ngay sau khi lọt lòng, bác sĩ hay nữ hộ sinh sẽ khám em bé so với thang điểm apgar, là một loạt những thử nghiệm ngắn để xác định một cách tổng quát xem thể chất em bé có khoẻ mạnh không. Các khám nghiệm này là do BS Virginia Apgar, một chuyên viên gây mê nổi tiếng, đặt ra để xem em bé sơ sinh có cần chăm sóc đặc biệt ngay lập tức không. Sau đó bác sĩ hay nữ hộ sinh sẽ khám em bé để xác định tình trạng tổng quát.
Cuộc khám nghiểm mở đầu này chỉ mất chưa đầy một phút, do một bác sĩ hay một nữ hộ sinh có kinh nghiệm thực hiện. Bấy giờ bạn có thể yên tâm vì biết rằng em bé khoẻ mạnh và bình thường.
Ngày hôm sau
Một khi các khám nghiệm ban đầu đã được thực hiện và bạn đã ẵm bế và cho bé bú bao lâu tuỳ bạn, người ta sẽ quấn bé thật gọn gàng và đặt bé vào nôi để giữ ấm bé. 24 giờ sau, người ta sẽ khám lại bé tỉ mỉ toàn diện để bảo đảm rằng mọi sự đều tốt lành. Việc thăm khám này được tiến hành khi bé được ủ ấm và thoải mái. Loại kiểm tra mà bác sĩ sẽ thực hiện gồm có:
Chắc chắn rằng các nét mặt vàkích thước cơ thể cháu bình thường.
Lật qua lật lại bé để chắc chắn rằng lưng cháu bình thường và không bị tật nứt đốt sống (spina bifida)
Khám hậu môn, chân cẳng, ngón tay, ngón chân em bé
Ghi nhận số mạch máu trong dây rốn- bình thường có 2 động mạch và 1 tĩnh mạch
Cân em bé
Đo vòng đầu và đo chiều dài em bé
Kiểm tra nhiệt độ em bé và ủ ấm nếu thấy cần
Bạn hãy yêu cầu nhân viên bệnh viện cho bạn biết khi nào là lúc sắp khám em bé để bạn có thể có mặt ở đó. Bạn sẽ có dịp nêu những câu hỏi với bác sỹ và bàn tới bất cứ điều gì bạn thắc mắc.
Trong cả hai lần khám, em bé được đặt trên một mặt phẳng, đèn chiếu sáng sủa và ở một tầm cao thuận lợi cho bác sĩ, có thể là ngồi khám. Bạn cũng có thể đề nghị khám khám bé ở trên giường nằm của bạn nếu bạn không thể di chuyển được. Tuy nhiên cho dù bạn không có mặt lúc đó, bạn chớ quên xin kết quả cuộc khám nghiệm. Thông thường bác sĩ sẽ bắt đầu khám từ trên đỉnh đầu xuống tới ngón chân của bé.
Đầu và cổ
Bác sĩ sẽ khám các xương sọ và khám thóp để kiểm tra xem có bất cứ dấu hiệu gì bất thường có thể xảy ra khi đầu bé lọt qua đường sinh đẻ không.Bác sĩ sẽ khám mắt, tai, mũi và kiểm tra xem miệng có dấu hiệu gì bất thường không. Bác sĩ sẽ khám mắt, tai, mũi và kiểm tra xem miệng có dấu hiệu gì bất thường không, tỷ dụ như hở hàm ếch hay có mọc cái răng nào không. Mặc dù là hiếm, một số bé mới lọt lòng ra đã thấy có răng mồi. Trong trường hợp các răng này lung lay hoặc mọc theo góc độ bất thường, người ta sẽ nhổ đi để tránh nguy cơ bé bị rụng răng rồi nuốt phải răng. Người ta cũng sẽ kiểmtra xem cổ em bé có nang hay khối u nào không.
Ngực và tim
Tim và phổi sẽ được kiểm tra bằng ống nghe. Đến lúc này phổi đã phải giãn nở và hoạt động bình thường. Sau khi sinh, khối lượng công việc của tim tăng lên khi bé phải tự đảm trách chức năng tuần hoàn cho chính bản thân mình. Điều này có thể gây nên một âm thổi (một âm thanh mà bác sĩ nghe được bằng ống nghe), tuy nhiên đa số các âm thổi sớm biến mất hẳn, không nghe thấy nữa. Người ta sẽ có tái khám bé trong kỳ khám kiểm tra sau sinh để xem có âm tim thổi nào còn tồn tại không.
Cánh tay và bàn tay
Bác sỹ sẽ khám từng bên cánh tay để bắt mạch và để xem bé có cử động và có trương lực bình thường không. Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra các ngón tay và đường chỉ tay của bé. Gần như mọi em bé đều có hai đường chỉ tay chính ngang qua gan bàn tay mỗi bên. Nếu chỉ thấy có một lằn chỉ tay, bác sĩ sẽ tìm kiếm xem có những dấu hiệu bất thường nào khác trên cơ thể không.
Bụng và bộ phân sinh dục
Bác sĩ sẽ ấn nhẹ tay lên bụng để kiểm tra kích thước và hình thù gan và lách. Cả hai bộ phận này có thể hơi lớn ở trẻ sơ sinh. Nếu là con trai, bác sĩ sẽ nắn tinh hoàn để kiểm tra xem là hai tinh hoàn đã thực sự xuống chưa và nếu là con gái, thì kiểm tra xem môi âm hộ có bị dính vào nhau không, và âm vật có kích thước bình thường không. Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra phần dưới của xương sống và hậu môn xem có dị tật bẩm sinh nào không.
Hông, cẳng chân và bàn chân
Bác sĩ sẽ nắm chắc cả hai bắp đùi em bé và cử động mỗi bên chân xem đầu xương đùi có chắc không hoặc có nằm lọt ra ngoài khớp háng không – là dấu hiệu của trật khớp háng bẩm sinh. Khám nghiệm khớp háng không đau đớn, tuy nhiên bé có thể khóc khi bị cử động khớp. Bác sĩ sẽ khám cẳng chân và bàn chân để chắc chắn là hai bên chân có kích thước và độ dài bằng nhau. Trong trường hợp mắt cá chân còn quay vào trong như là khi còn trong tử cung, bé của bạn có thể bị tật bẩm sinh ở chân. Triệu chứng này cơ thể điều trị bằng cách nắn lại và có thể phải bó bột.
Dây thần kinh và cơ bắp
Bác sĩ sẽ cử động tay và chân em bé qua một loạt động tác để chắc chắn rằng chân, tay không quá cứng đơ hay mềm èo. Việc làm này sẽ cho bác sĩ biết về tình trạng sức mạnh của dây thần kinh và cơ bắp em bé. Bác sĩ sẽ kiểm soát xem bé có các phản xạ nắm tay, bước đi và phản xạ Moro, đồng thời cũng kiểm tra khả năng giữ ngay đầu của em bé.
Chứng vàng da
Chứng vàng da không phải là một căn bệnh và ở đa số trẻ sơ sinh không có gì là nguy hiểm cả.
Chứng vàng da có nhiều xác suất xuất hiện khi em bé được 3 ngày tuổi. Chứng này là do sự phá huỷ hồng huyết cầusớm sau sinh gây nên. Tiến trình phá huỷ này tạo ra một tình trạng dư thừa sắc tố bilirubin trong máu, khiến cho da em bé nhuốm màu vàng vàng. Em bé sơ sinh chưa có khả năng bài xuất bilirubin đủ nhanh để ngăn ngừa được chứng vàng da cho tới khi gan phát triển đầy đủ, vào lúc em bé được một tuần tuổi. Ở đa số các em bé, chứng vàng da không cần phải điều trị và tự nhiên biến mất trong vòng một tuần. Người ta có thể kiểm tra mức bilirubin bằng một xét nghiệm máu. Tuy nhiên, một số bé lại cần được điều trị, thường là bằng điều liệu pháp ánh sáng (phototherapy).
Tình trạng nhóm máu Rhesus không tương thích (không tương thích giữa nhóm máu mẹ và nhóm máu con, thường là một bà mẹ Rhesus âm tính với đứa con Rhesus dương tính) hiện nay là một nguyên nhân vàng da nghiêm trọng ở trẻ sơ sinh vì thường tình trạng không tương thích đã được chuẩn đoán từ trước khi sinh. Những nguyên nhân ít gặp khác là bệnh viêm gan và hẹp ống dẫn mật phát triển lệch đi.
Mối gắn bó
Bạn nên bằng mọi cách tạo sự gắn bó với em bé thiếu tháng của mình càng sớm càng tốt qua hơi thở, giọng nói và bàn tay vuốt ve của bạn.
Đã có nhiều nghiên cứu để chứng minh tính hiệu quả của việc tiếp xúc với cơ thể trên các em bé sơ sinh, và điều này cũng áp dụng vào các em bé sinh thiếu tháng y như với trẻ sinh đủ tháng.
Nếubạn là một bà mẹ vừa mới sinh, và đang mong là sẽ được ôm ấp con trong vòng tay ngay sau khi bé lọt lòng thì hiển nhiên là việc người ta giữ em bé trong lồng kính và có nhiều máy móc bào vây không khỏi làm cho bạn lo lắng.
Các bà mẹ không được tiếp xúc với con ngay từ lúc mới sinh có thể cảm thấy như mình đã không làm tròn chức năng làm mẹ. Họ tự trách mình là đã sinh con ra thất bại và cảm giác tội lỗi càng mạnh hơn nữa khi họ không thể chăm sóc cho đứa con, hiển nhiên là đang cần được giúp đỡ.
Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn phải nhận thức được rằng nếu bạn muốn gắn bó với đứa con đang nằm trong lồng kính thì điều đó hoàn toàn có thể thực hiện được. Không có em bé nào yếu đến nỗi bạn không thể đưa tay vào trong lồng kính mà vuốt ve nhè nhẹ. Bạn hãy cố đừng để bị các máy móc làm cho sợ hãi;bạn hãy yêu cần nhân viên bệnh viện chỉ cho mình điều nên làm.
(St)