Ngừa thai
Nếu bạn cần một phương pháp tránh thai hiệu quả gần 100% mà không phải sử dụng biện pháp triệt sản thì bạn có hai lựa chọn. Bạn có thể dùng thuốc ngừa thai kết hợp hoặc dụng cụ đặt trong tử cung có chất progesterone. Cách này ngăn chặn việc thụ thai và sự làm tổ.
Phương pháp hiệu quả kế tiếp là loại thuốc viên được gọi là “ viên tí hon” (đây là loại thuốc chỉ chứa chất progesterone) và dụng cụ đặt tử cung, gọi là “vòng”, cùng các phương pháp ngừa thai khác.
Phương pháp nào tốt nhất?
Phương pháp tốt nhất cho bạn là phương pháp có hiệu quả nhất, nhưng tính hiệu quả được đánh giá theo hai tiêu chuẩn: Lý thuyết và thực tế. Chắc chắn là tiêu chuẩn thứ hai có tỷ lệ thất bại cao hơn vì nó phụ thuộc vào yếu tố con người.
Phương pháp ít hiệu quả nhất phần lớn do lỗi của con người, còn được gọi là phương pháp “tự nhiên”, là những phương pháp lệ thuộc vào sự xác định những giai đoạn an toàn và không kiêng cữ chăn gối trong chu kỳ kinh. Vì các biến chứng của việc mang thai trầm trọng hơn các biến chứng của thuốc viên ngừa thai nên có thai luôn luôn mang nhiều nguy cơ hơn là uống thuốc ngừa thai.
Việc lựa chọn cách ngừa thai của bạn có thể thay đổi trong giai đoạn bạn ở vào tuổi sinh sản. Bạn cần suy nghĩ về các hình thức tránh thai và lựa chọn phương pháp thích hợp với cá tính và sinh hoạt tình dục của bạn, cũng như với các giai đoạn khác trong cuộc đời của bạn
Phương pháp tự nhiên
Phương pháp này bao gồm những hình thức ngừa thai cổ xưa nhất, gồm có: kiêng cữ định kỳ, nuôi con bằng sữa mẹ và giao hợp xuất tinh ra ngoài.
Kiêng cữ định kỳ
Việc không giao hợp trong suốt thời gian trứng rụng được dựa vào sự tính toán chu kỳ kinh, nhiệt độ của cơ thể cùng với sự xuất hiện của chất nhờn tiết ra từ âm đạo. Dựa vào những dấu hiệu trên đây bạn có thể quyết định kiêng không chăn gối trong suốt thời gian trứng rụng
Hộp dụng cụ kiểm tra rụng trứng tại nhà là cách hiệu quả nhất để tìm ra thời điểm trứng rụng, hoặc bạn có thể xác định thời điểm này bằng các cách sau: thứ nhất là lịch, nó đòi hỏi phải tính toán chính xác chu kỳ kinh nguyệt và kiêng giao hợp trong suốt thời gian dễ thụ tinh.
Phương pháp đo nhiệt độ đòi hỏi phải lấy nhiệt độ của cơ thể, quan sát độ đặc và màu sắc của chất dịch âm đạo. Dùng một nhiệt kế thật chính xác để đo thân nhiệt mỗi ngày vào cùng một thời điểm ( tốt hơn nên đo vào buổi sáng sớm), rồi thật tinh ý trong việc phát hiện sự gia tăng rất nhẹ của nhiệt độ trong suốt nửa sau của chu kỳ, miễn sao vào lúc này bạn không bị mắc bệnh
Cách thứ hai là phương pháp Billing.Các chất dịch tiết ra từ âm đạo sẽ thay đổi trong suốt chu kỳ. Ngay sau khi ngừng có kinh, âm đạo sẽ tương đối khô ráo. Sau đó chất nhầy ở cổ tử cung xuất hiện, gây cảm tưởng đặc hơn,dính và lợn cợn. Chất nhầy biến đổi thành trong hơn, nhiều và dẻo vào thời gian trứng rụng. Lúc này bạn nên tránh giao hợp
Những nguy cơ
Các phương pháp trên không nên áp dụng đối với những người có chu kỳ kinh nguyệt thất thường, không đều và có tỉ lệ thất bại cao. Chúng đòi hỏi sự nhất trí cao của cả hai bên nam nữ. Mặc dù không có nguy cơ đối với sức khỏe nhưng có thể có nguy cơ đối với quan hệ giữa hai người và có tỉ lệ thất bại tương đối cao, nghĩa là có thể có khả năng có con ngoài ý muốn. các phương pháp này cần tối thiểu 6 tháng (để có cơ sở tính toán chu kỳ kinh chính xác) và cho bạn hiểu rõ điều gì là bình thường đối với cơ thể
Nuôi con bằng sữa mẹ
Cho con bú bằng chính nguồn sữa của mình trong suốt thời gian 24 tiếng đồng hồ để làm thay đổi các mức nội tiết tố cơ thể và ngừa được sự rụng trứng. Tuy nhiên đây không phải là phương pháp đáng tin cậy và càng ít an toàn hơn khi chế độ cho con bú không diễn ra suốt ngày đêm, vì không có kinh trong thời gian cho con bú không có nghĩa là không sản xuất trứng. Do đó để được an toàn nên sử dụng một phương pháp ngừa thai nào đó như dùng bao cao su.
Giao hợp xuất tinh ra ngoài
Đây là một phương pháp rất xa xưa có tỉ lệ thất bại cao. Phương pháp này không cần bàn bạc với bác sĩ và không tốn kém gì nhưng nó cũng có thể để lại trách nhiệm nặng nề ở người nam.
Phương pháp ngăn chặn
Là phương pháp ngăn không cho tinh trùng gặp noãn hoặc sử dụng hóa chất làm tinh trùng không hoạt động được.
Bao cao su của nam
Đây là một loại bao mỏng làm băng cao su, nó được bao vào dương vật đã cương cứng trước khi đưa vào âm đạo. Nó phải được bôi trơn để không bị rách bên trong âm đạo. Hiệu quả của nó là ngăn không cho tinh dịch vào trong âm đạo
Bao cao su đã và đang được sử dụng rộng rãi từ nhiều năm nay, rất dễ mua tại các cửa hàng, tiệm thuốc tây ... Hiện nay, do sự nguy hiểm của các căn bệnh lây nhiễm qua đường tình dục nhất là bệnh AIDS nên bao cao su được sử dụng rất phổ biến.
Bao cao su của nữ
Nó được thiết kế cho ôm khít phía trong âm đạo. Gồm một màng cao su mỏng được bôi trơn có khoen móc để cố định bên trong âm đạo và một vòng phía ngoài để giữ miệng bao mở.
Loại này cho phép phái nữ tự chủ trong việc ngừa thai cũng như bảo vệ hiệu quả khỏi các bệnh lây qua đường tình dục. Nhưng nó cũng bất tiện khi đưa vào bên trong âm đạo. Hiệu quả ngừa thai như bao cao su của phái nam
Màng ngăn và mũ chụp cổ tử cung
Màng ngăn là một lớp nhựa bằng cao su có dây kim loại ở vành, có nhiều kích cỡ để đặt vừa khít trong âm đạo. Bao được đặt ngang trong âm đạo và sử dụng với chất diệt tinh trùng và phải được để cố định 6 giờ đồng hồ sau khi giao hợp.
Mũ chụp cổ tử cung nhỏ hơn, dai hơn và được đặt khít vào cổ tử cung. Giống như màng ngăn nó cũng chứa chất diệt tinh trùng. Màng ngăn và mũ chụp cổ tử cung phải được thay đổi thường xuyên cho vừa vặn với những thay đổi của cơ thể do sinh đẻ, gầy đi hoặc mập lên
Miếng xốp tránh thai
Là dụng cụ tránh thai cổ xưa, hiện được cải tiến bằng các chất liệu hiện đại hơn. Ngày nay nó được chế tạo bằng loại xốp đặc biệt có chứa chất diệt tinh trùng. Miếng xốp được tẩm ướt để hoạt hóa chất diệt tinh trùng và phải giữ yên trong 6 giờ sau khi giao hợp.
Các chất diệt tinh trùng
Các chất thuốc diệt tinh trùng nên sử dụng song song với các phương pháp ngừa thai khác. Tự nó không có hiệu quả, vì thế phải dùng ngay tại cổ tử cung chứ không ở nơi nào khác trong âm đạo. Có nhiều loại như: thuốc phun, thuốc đặt, bọt biển, màng mỏng ... Có loại cần đưa vào âm đạo 15 phút trước khi giao hợp và tối thiểu là 6 giờ sau mới nên rửa sạch đi. Các chất này có nhiệm vụ tăng cường bảo vệ khỏi các bệnh lây qua đường tình dục
Phương pháp ngừa thai bằng nội tiết tố
Là phương pháp sử dụng nội tiết tố để ngăn chặn việc rụng trứng. Chúng tác động vào chất nhầy ở cổ tử cung, làm nó đặc hơn để ngăn không cho tinh trùng xâm nhập. Chúng làm nội mạc tử cung mỏng đi không cho phôi dâu làm tổ. Hình thức này gồm các loại thuốc viên hỗn hợp, thuốc viên tí hon liều thấp, thuốc tiêm hoặc cấy. Viên “hôm sau” ( thuốc sau khi giao hợp) cũng chứa nọi tiết tố
Loại thuốc viên hỗn hợp có oestrogen và progesterone tổng hợp ngăn rụng trứng. Phải uống đủ khoảng thời gian 21 ngày hoặc 28 ngày mới có hiệu lực. Loại viên tí hon liều thấp chứa mỗi thành phần progesterone. Nó ít hiệu quả hơn vì vẫn có thể xay ra rụng trứng. Thuốc viên hỗn hợp có một số phản ứng phụ do oestrogen tác động lên hệ tuần hoàn
Các loại thuốc tiêm ngừa thai chỉ chứa progesterone và phải chích hai hoặc ba tháng một lần. Nó tện lợi hơn cho những phụ nữ hay quên uống thuốc. Các loại thuốc cấy ( thường cấy dưới da cánh tay) có hiệu lực trong 5 năm. Cả hai phương pháp ngừa thai trên đây tương đối không có phản ứng phụ. Đôi khi việc thụ thai trở lại có hơi chậm khi dùng thuốc tiêm nhưng đối với việc cấy lại nhanh khi thuốc cấy đã được lấy ra khỏi cơ thể
Lợi ích của phương pháp ngừa thai bằng nội tiết tố
Phương pháp có tính hiệu quả nhất
Điều hòa tốt kinh nguyệt; làm giảm đau, bớt xuất huyết
Làm giảm triệu trứng tiền kinh
Giảm tỉ lệ mắc bệnh u nang lành tính, ung thư buồng trứng và ngăn được bệnh loãng xương
Hạn chế của phương pháp ngừa thai bằng nội tiết tố
Hơi có nguy cơ gia tăng mắc bệnh nghẽn mạch
Thỉnh thoảng bị xuất huyết dưới một số hình thức
Đòi hỏi uống viên tí hon đúng giờ mỗi ngày
Các phương pháp ngừa thai sau giao hợp
Có hai cách ngăn việc thụ thai khi đã giao hợp không bảo vệ. Phải tiến hành trong thời gian từ 1 đến 5 ngày sau khi đã giao hợp nhưng nó không được coi là phương pháp ngừa thai hiệu quả
Việc dùng nội tiết tố cần một đợt ngắn sử dụng thuốc viên hỗn hợp với liều lượng cao. Người ta không hoàn toàn biết rõ là cách này có hiệu quả trong việc ngừa thai hay không. Những phụ nữ không dùng được thuốc viên liều cao thì phải đặt vòng trong thời hạn 5 ngày, điều này có thể giúp ngừa thai
Nguy cơ
Loại thuốc viên có oestrogen không hợp với cơ thể của những người dư cân và cũng có thể không hợp với những người sau: hút thuốc, trên 35 tuổi, đang mắc bệnh tiểu đường, có huyết áp cao, có bệnh tim
Dụng cụ tử cung
Làm bằng nhựa hoặc có chứa chất đồng được đặt vào bên trong tử cung và để luôn ở đó. Nó tác dụng bằng cách làm giảm tốc độ tinh trùng di chuyển qua tử cung hoặc ngăn không cho noãn đã thụ tinh làm tổ. Vòng tránh thai sẽ có tác dụng ngay và không ảnh hưởng đến việc cho con bú hay sự quân bình nội tiết tự nhiên của cơ thể. Có nhiều loại vòng với hành dáng và kích thước khác nhau. Phần lớn các dụng cụ này đều có đuôi để dễ lấy ra và kiểm tra xem có còn ở vị trí đã đặt không
Vòng có chất progesterone
Cũng được đặt vào tử cung như các loại vòng khác. Tuy nhiên, vì loại này do có chứa progesterone nên tích cực ngăn không cho nội mạc tử cung dày lên và làm cho chất nhầy ở cổ tử cung đặc lại. Nó có tác dụng ngăn cản sự thụ tinh vì lúc nào cũng hiện diện trongtử cung. Đối với một số phụ nữ, nó cũng ngăn không cho rụng trứng. Tóm lại, nó là dụng cụ ngừa thai tuyệt vời và có hiệu quả ít nhất trong 3 năm
Nguy cơ và những điều bất lợi
Các loại vòng tránh thai không thích hợp với các thiếu nữ hay những người chưa có con. Nó có thể gây ảnh hưởng làm thủng tử cung, sẩy thai do nhiễm khuẩn, viêm vùng chậu, có thai ngoài tử cung, nó cũng có thể làm tăng sự đau nhức và lượng máu hành kinh trong thời gian có kinh vì thế dụng cụ này không thích hợp với người có kinh nhiều. Rớt vòng không phải là hiếm gặp và trong một sỗ trường hợp đặt vòng gây ra tình trạng đau đơn, khó chịu
Những điều bất lợi của loại vòng có chất progesterone bao gồm nguy cơ bị mắc bệnh u nang buống trứng và tuổi thọ ngắn hơn một vài loại vòng có chứa chất đồng khác.