1
Kinh nguyệt
Thuật ngữ y học chỉ việc bắt đầu thời kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ là “hành kinh lần đầu”. Có kinh nguyệt lần đầu (thường vào độ tuổi 12 tại các quốc gia phát triển), có nghĩa bé gái này đang bước vào thời kỳ có khả năng sinh sản. Sự sản xuất nội tiết tố nữ theo chu kỳ bắt đầu và việc rụng trứng có thể xảy ra hàng tháng, tuy vậy chỉ một số ít bé gái có trứng rụng đều đặn trong năm đầu và năm thứ hai khi bắt đầu có kinh
Những tác động của nội tiết tố
Giai đoạn đầu, việc sản xuất các nội tiết tố không được suôn sẻ, nó có thể tăng giảm bất thường. Điều này giải thích tại sao các bé gái ở tuổi thiếu niên lại trở nên hay chống đối, trầm buồn ít nói hoặc hay nhầm lẫn. Nội tiết tố cũng dẫn đến sự trưởng thành của cơ thể và các đặc tính của người lớn bắt đầu như phát triển vú và âm mao
Sự sản xuất đều đặn nội tiết tố nữ đưa đến các biến đổi trên cơ thể trong tháng. Vào nửa chu kỳ đầu, oestrogen được sản xuất, nội tiết tố này tạo cho làn da hồng hào, đầu óc hưng phấn, có cảm tưởng như mình có khả năng xử trí bất kỳ việc gì. Nội tiết tố này ảnh hưởng đến tính chất của dịch tiết ra từ âm đạo trước khi rụng trứng. Ở giai đoạn này, chất dịch này ít, trong suốt, loãng và gần như không có mùi. Sau thời gian rụng trứng, progesterone bắt đầu phát huy tác dụng. Nó làm cho dịch âm đạo trở nên nhiều hơn, đục, đặc hơn và có mùi tanh. Hai vú trở nên lớn hơn, nặng và căng và khi sắp có kinh, hai đầu vú có thể tê và hơi nhức. Đây là điều hoàn toàn bình thường. Sau đó tác động của nội tiết tố từ từ biến mất khi hành kinh hoặc trước đó. Progesterone có thể làm cho da mặt bé gái nổi lốm đốm giống như mụn trứng cá vào thời gian này trong tháng (ít bé gái nào tránh khỏi tình trạng này mà không bị một hoặc hai lần trong đời). Khi có kinh thì các mụn trên mặt sẽ biến mất
Những vấn đề của kinh nguyệt
Thông thường, kinh nguyệt xảy ra theo một cách thức có thể tiên liệu được. Tuy vậy, đối với đa số phụ nữ, đôi khi nó cũng có thê gây ra một số vấn đề, nhất là trong những năm đầu tiên khi mới có kinh và những năm sắp mãn kinh, vì cơ thể phải chuẩn bị cho việc ngưng hành kinh. Các rối lạo có thể từ “triệu chứng tiền kinh nguyệt” (75% phụ nữ phải chịu một lần trong đời) đến thống kinh (đau khi có kinh).
Ngày 1 đến ngày 13
Lúc chu kỳ bắt đầu, các mức nội tiết tố nữ oestrogen và progesterone đều thấp. Sau đó tuyến yên (tuyến này điều khiển việc sản xuất và phân bố các nội tiết tố trong cơ thể) tiết ra nội tiết tố kích thích nang trứng (viết tắt là FSH). Nội tiết tố này kích thích buồng trứng bắt đầu nuôi dưỡng các nang noãn, rồi đến lượt các nang này tiết ra nội tiết tố oestrogen. Mức oestrogen tăng lên làm niêm mạc tử cung (được gọi là nội mạc) trở nên dày hơn và chuẩn bị cho thai làm tổ nếu có.
Ngày 14 - rụng trứng
Khi oestrogen lên đến đỉnh điểm, sẽ kích thích sản sinh ra FSH nhiều hơn nữa cùng một nội tiết tố khác gọi là LH (nội tiết tố thoái háo hoàng thể). Nội tiết tố này sẽ làm cho nang vơ ra, phóng thích noãn đã chín. Đây là sự rụng trứng
Ngày 15 đến ngày 28
Noãn bắt đầu di chuyển xuống ống dẫn trứng, và nang trưởng thành biến thành hoàng thể(một khối mô nhỏ màu vàng), thể này tiết ra những lượng lớn progesterone vào nửa phần sau của chu kỳ. Ba ngày trước khi hành kinh, mô vàng này bắt đầu thoái hóa và rồi mức progesterone hạ xuống. Nếu noãn không thụ tinh, nó bị hấp thu, và nội mạc tử cung sẽ bong ra. Kỳ kinh kại bắt đầu
Vệ sinh lúc có kinh
Kinh nguyệt ngày này không còn là một vấn đề cấm kỵ như trước đây nữa. Xưa kia các mẹ thường không cho các cô gái có kinh tắm gội vì sợ “máu có thể chạy lân não”. Điều đó thật là phi lý. Bạn cứ việc tắm rửa thoải mái để giữ vệ sinh cho cơ thể và chie cần dùng xà bông tắm bình thường là đủ
Một số bạn gái thích dùng khăn vệ sinh vì dùng loại này rất lý tưởng khi bắt đầu có kinh. Song giờ đây phụ nữ nói chung thường sử dụng băng vệ sinh mỗi khi hành kinh vì chúng tiện hơn, vệ sinh và gọn nhẹ. Nếu dùng băng vệ sinh, hãy để ý và thay thường xuyên mỗi 4 hoặc 6 giờ một lần
Kinh nguyệt và vấn đề tình dục
Để bảo vệ cho bản thân không bị các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, tốt nhất bạn nên dùng bao cao su khi quan hệ và tránh quan hệ khi đang hành kinh. Các vi khuẩn có trong máu như HIV (gây bệnh AIDS), bệnh viêm gan siêu vi b và viêm gan siêu vi C có khả năng truyền nhiễm dễ hơn khi bạn có kinh hơn bất kỳ thời điểm nào trong chu kỳ
ST
