Chế độ ăn và kiêng kị cho người bị mắc bệnh
Khi bị cao huyết áp, ngoài thuốc ra, việc lựa chọn và duy trì một chế độ ăn thích hợp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Tuy nhiên, bên cạnh vấn đề tuân thủ những nguyên tắc chung như ăn nhạt, hạn chế mỡ động vật, kiêng các chất kích thích..., người bệnh nhiều khi tỏ ra lúng túng khi chọn dùng các đồ ăn thức uống cụ thể trong sinh hoạt thường nhật. Trên cơ sở kết hợp kinh nghiệm và kết quả nghiên cứu của dinh dưỡng học cổ truyền và hiện đại, bài viết này xin được giới thiệu một số thực phẩm thích hợp và có lợi cho việc phòng chống cao huyết áp để độc giả tham khảo và vận dụng.
Những thực phẩm tốt cho người Cao huyết áp
Cần tây: Nghiên cứu hiện đại cho thấy, nước ép cần tây có tác dụng làm giãn mạch, lợi niệu và hạ huyết áp
Cải cúc: Là loại rau thông dụng, chứa nhiều acid amin và tinh dầu, có tác dụng làm thanh sáng đầu óc và giáng áp. .
Rau muống: chứa nhiều canxi, rất có lợi cho việc duy trì áp lực thẩm thấu của thành mạch và huyết áp trong giới hạn bình thường, là thứ rau đặc biệt thích hợp cho những người bị cao huyết áp có kèm theo triệu chứng đau đầu.
Măng lau: Có công dụng hoạt huyết, thông tràng vị, khai hung cách (làm thoải mái lồng ngực) và chống phiền khát. Nghiên cứu hiện đại cho thấy, măng lau có khả năng tiêu trừ mệt mỏi, tăng cường thể lực, làm giãn mạch, cường tim, lợi niệu, giáng áp và phòng chống ung thư, là thức ăn rất thích hợp cho người bị cao huyết áp và xơ vữa động mạch.
Cà chua: Là thực phẩm rất giàu vitamin C và P, nếu ăn thường xuyên mỗi ngày 1- 2 quả cà chua sống sẽ có khả năng phòng chống cao huyết áp rất tốt, đặc biệt là khi có biến chứng xuất huyết đáy mắt.
Cà: Đặc biệt cà tím là thực phẩm rất giàu vitamin P, giúp cho thành mạch máu được mềm mại, dự phòng tích cực tình trạng rối loạn vi tuần hoàn hay gặp ở những người bị cao huyết áp và các bệnh lý tim mạch khác.
Cà rốt: Có tác dụng làm mềm thành mạch, điều chỉnh rối loạn lipid máu và ổn định huyết áp. Nên dùng dạng tươi, rửa sạch, ép lấy nước uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần chừng 50ml. Đây là thứ nước giải khát đặc biệt tốt cho những người bị cao huyết áp có kèm theo tình trạng đau đầu, chóng mặt.
Ngoài ra một số thức ăn tốt cho người cao huyết áp như: Hành tây, Nấm hương, Nấm rơm, Mộc nhĩ, Tỏi, Lạc, Hải tảo, Đậu hà lan, Đậu xanh, Táo, Chuối tiêu, Dưa hấu, Dưa chuột.......
Ăn kiêng: Người cao huyết áp kiêng ăn mặn.
Thức ăn không muối làm giảm huyết áp:Đây là kết quả nghiên cứu của TS Kojuri và Rahim Rahim (ĐH Shiraz – Iran). Theo đó, chỉ cần dùng ít muối trong thức ăn cũng có thể dẫn đến sự thay đổi huyết áp. Sự thay đổi này được đo bằng nồng natri trong nước tiểu khoảng 35%; ban ngày huyết áp tối đa giảm 12,1 mm Hg, huyết áp tối thiểu giảm 6,8 mm Hg; ban đêm huyết áp giảm nhẹ.
Hai nhà khoa học trên đã tiến hành theo dõi huyết áp và sự bài tiết natri trong nước tiểu của 60 người trước và sau khi thực hiện chế độ ăn kiêng không muối.
Họ cũng lập ra một nhóm đối chiếu, gồm 20 người không thực hiện chế độ ăn kiêng này. Sau 6 tuần cho thấy có sự thay đổi đáng kể nồng độ natri bài tiết trong nước tiểu ở những người ăn kiêng so với những người không ăn kiêng. 50% trong số những người dùng vừa phải (3-7gr muối mỗi ngày) có sự giảm huyết áp.
Theo Kojuri, tuy chưa nghiên cứu trên quy mô rộng nhưng kết quả này một lần nữa khẳng định những người bị cao huyết áp không nên dùng nhiều muối.
********************************
Tham khảo thêm về chế độ ăn bệnh cao huyết áp
Chế độ dinh dưỡng cho người cao huyết áp
Khi bị cao huyết áp (HA), ngoài thuốc, việc lựa chọn và duy trì một chế độ ăn khôn ngoan và thích hợp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Tuy nhiên, bên cạnh vấn đề tuân thủ những nguyên tắc chung như: ăn nhạt, hạn chế mỡ động vật, kiêng các chất kích thích… người bệnh nhiều khi tỏ ra lúng túng khi chọn dùng các đồ ăn thức uống hàng ngày để được một chế độ dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe.
Cần tây: dùng loại càng tươi càng ốt, rửa thật sạch, giã nát rồi ép lấy nước (nếu có máy ép thì càng tốt). Chế thêm một chút mật ong, mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần 40ml. Nghiên cứu hiện đại cho thấy, nước ép cần tây có tác dụng làm giãn mạch, lợi niệu và hạ HA.
Cải cúc: là loại rau thông dụng, có hương thơm đặc biệt, chứa nhiều acid amin và tinh dầu, có tác dụng làm thanh sáng đầu óc và hạ HA. Bạn nên dùng làm rau ăn hàng ngày hoặc ép lấy nước cốt uống, mỗi ngày chừng 50ml, chia 2 lần sáng, chiều. Đặc biệt, cải cúc thích hợp với những người bị cao HA có kèm theo đau và nặng đầu.
Rau muống: chứa nhiều canxi, rất có lợi cho việc duy trì áp lực thẩm thấu của thành mạch và HA trong giới hạn bình thường, là thứ rau đặc biệt thích hợp cho những người bị cao HA có kèm theo triệu chứng đau đầu.
Cà chua: có công dụng thanh nhiệt giải độc, lương huyết bình can và hạ HA. Nó là thực phẩm rất giàu vitamin C và P, nếu ăn thường xuyên mỗi ngày 1- 2 quả cà chua sống sẽ có khả năng phòng chống cao HA rất tốt, đặc biệt là khi có biến chứng xuất huyết đáy mắt.
Cà tím: là thực phẩm rất giàu vitamin P, giúp cho thành mạch máu được mềm mại, dự phòng tích cực tình trạng rối loạn vi tuần hoàn hay gặp ở những người bị cao HA và các bệnh lý tim mạch khác.
Cà rốt: có tác dụng làm mềm thành mạch, điều chỉnh rối loạn lipid máu và ổn định HA. Nên dùng dạng tươi, rửa sạch, ép lấy nước uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần chừng 50ml. Đây là thứ nước giải khát đặc biệt tốt cho những người bị cao HA có kèm theo tình trạng đau đầu, chóng mặt.
Hành tây: trong thành phần không chứa chất béo, có khả năng làm giảm sức cản ngoại vi, đối kháng với tác dụng làm tăng HA của catecholamine, duy trì sự ổn định của quá trình bài tiết muối natri trong cơ thể nên làm giảm HA. Ngoài ra, vỏ hành tây còn chứa nhiều rutin rất có lợi cho việc làm vững bền thành mạch, dự phòng tai biến xuất huyết não
Nấm hương và nấm rơm: là những thực phẩm giàu chất dinh dưỡng nhưng lại có khả năng phòng chống xơ vữa động mạch và hạ HA, rất thích hợp cho những người bị cao HA vào mùa hè - thu.
Mộc nhĩ: mộc nhĩ đen hay mộc nhĩ trắng đều là những thực phẩm rất có lợi cho người bị cao HA. Hàng ngày, bạn có thể dùng mộc nhĩ trắng 10g hoặc mộc nhĩ đen 6g, đem nấu nhừ rồi chế thêm 10g đường phèn ăn trong ngày. Khi có biến chứng xuất huyết đáy mắt thì đây là loại thức ăn lý tưởng.
Tỏi: có công dụng hạ mỡ máu và hạ HA. Hàng ngày nếu kiên trì ăn đều đặn 2 tép tỏi sống hoặc đã ngâm giấm, hay uống 5ml giấm ngâm tỏi thì có thể duy trì HA ổn định ở mức bình thư��ng.
Đậu Hà Lan và đậu xanh: là hai loại thực phẩm rất có lợi cho người bị cao HA. Hàng ngày bạn nên dùng một nắm giá đậu Hà Lan, rửa sạch rồi ép lấy nước uống hoặc dùng làm rau ăn thường xuyên. Kinh nghiệm dân gian thường dùng đậu xanh hầm với hải đới hoặc đậu xanh và vừng đen sao thơm, tán bột ăn mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 50g để phòng chống cao HA.
Sữa đậu nành: là đồ uống lý tưởng cho người bị cao HA, có công dụng phòng chống xơ vữa động mạch, điều chỉnh rối loạn lipid máu và hạ HA. Mỗi ngày, bạn nên dùng 1.000ml sữa đậu nành pha với 100g đường trắng, chia uống vài lần trong ngày.
Táo: là loại táo to nhập từ Trung Quốc và các nước châu Âu, chứa nhiều kali có thể kết hợp với lượng natri dư thừa để đào thải ra bên ngoài, giúp cho cơ thể duy trì HA ở mức bình thường. Mỗi ngày, bạn nên ăn 3 quả hoặc ép lấy nước uống 3 lần, mỗi lần chừng 50ml.
Ngoài ra, việc ăn thêm lê, chuối tiêu, dưa hấu, dưa chuột, nho, mã thầy, vừng, hạt sen, ngó sen, củ cải, đậu tương, cải xanh, bắp cải, dầu thực vật, trà tâm sen... đều rất tốt cho những người bị cao HA. Người HA cao nên hạn chế dùng một số thực phẩm như: lòng đỏ trứng, não, gan, thịt dê, thận lợn, mỡ động vật, rượu trắng, dưa hoặc cà muối mặn, thuốc lá, cà phê, trà đặc, hạt tiêu, ớt, gừng...
Người huyết áp thấp ăn uống luyện tập như thế nào?
Các thức uống như cà phê, chè đặc, nước nho... rất tốt cho người
huyết áp thấp. Để tăng huyết áp, bệnh nhân cũng cần tập luyện thể
thường xuyên, trong đó các bài tập đi bộ, chạy, bơi, thể dục nhịp điệu,
cầu lông... đều thích hợp.
Tổ chức Y tế Thế giới không
coi huyết áp thấp là biểu hiện của tổn thương tim. Theo quy định, chỉ số
huyết áp đạt dưới 100/60 mmHg được coi là huyết áp thấp.
Huyết
áp thấp sinh lý gặp ở những người khỏe mạnh, với đặc điểm giá trị huyết
áp duy trì trong suốt cuộc đời, không phát hiện được những biến đổi bệnh
lý khi chẩn đoán lâm sàng. Trong trường hợp này, huyết áp thấp có thể
do thể tạng, di truyền, do rèn sức bền thường xuyên (như vận động viện
chạy, bơi, đạp xe cự ly dài) và do sự bù trừ thích nghi ở cư dân sống
trên vùng núi cao.
Huyết áp thấp bệnh lý bao gồm tụt huyết áp cấp
(với các biểu hiện hoa mắt, chóng mặt, ngất) và huyết áp thấp mạn tính.
Huyết áp thấp mạn tính lại được chia ra thành hai loại: nguyên phát (do
giảm trương lực thần kinh mạch máu) và thứ phát (triệu chứng của bệnh
khác như thiếu máu, viêm họng mãn, viêm đường mật...).
Huyết áp
thấp bệnh lý do giảm trương lực thần kinh - mạch máu (bệnh huyết áp
thấp) thường gặp ở phụ nữ trẻ; với các biểu hiện như đau đầu, chóng mặt,
rối loạn giấc ngủ, rối loạn chức năng tim mạch (đau ngực trái, rối loạn
nhịp tim, điện tim biến đổi).
Để điều chỉnh huyết áp về mức bình thường, những người có huyết áp thấp bệnh lý cần thực hiện các quy tắc sống sau:
Về
ăn uống: Tuy giữa chế độ ăn và huyết áp thấp không có sự liên kết chặt
chẽ, nhưng người ta thấy huyết áp thấp thường gặp ở những người ăn ít,
hay bỏ bữa, khoảng cách giữa các bữa quá xa, dẫn đến giảm hàm lượng
đường máu. Thói quen này làm giảm trương lực (sự đàn hồi, sự dẻo dai)
của mạch máu, và kết quả là tụt huyết áp. Vì vậy, phải duy trì chế độ ăn
hợp lý 3-4 bữa/ngày (ăn giảm khối lượng, tức chia nhỏ khẩu phần ăn
trong ngày). Không được dùng chế độ ăn kiêng để giảm cân nhanh.
Một
số thức ăn đồ uống có tác dụng làm tăng huyết áp như: cà phê, nước chè
đặc, ăn thức ăn đậm đà muối, nước sâm, bột tam thất, rau cần tây, nước
nho.
Chất caffein trong cà phê có tác dụng làm tăng huyết áp,
ngày có thể uống 1-2 cốc cà phê đặc, tốt nhất là cà phê không tan tự
pha. Không uống quá 2 cốc/ngày để tránh bị nghiện, mất ngủ, rối loạn
nhịp tim. Tuy nhiên, vì cà phê gây kích thích tiết dịch vị dạ dày nên
những người bị viêm loét dạ dày nên uống với bột kem cà phê. Nếu không
uống được cà phê thì có thể thay thế bằng nước chè đặc.
Nên ăn hơi mặn một chút để gây giữ nước trong cơ thể, tăng lượng máu lưu thông trong lòng mạch máu, dẫn đến tăng huyết áp.
Nếu
huyết áp thấp do thiếu máu (hay gặp ở phụ nữ), nên tăng cường thức ăn
chứa nhiều sắt như thịt nạc, gan động vật, mộc nhĩ, nấm hương khô, cần
tây, rau đay, rau rền, quả lựu, táo.
Về tập luyện: Rất nhiều
người bị huyết áp thấp là do giảm trương lực thần kinh - mạch máu, thành
mạch máu quá yếu (bị nhão), sức co bóp của tim yếu do cơ tim yếu (biểu
hiện là tim đập nhanh, yếu). Để củng cố thành mạch và nâng cao khả năng
đẩy máu của tim, cần tích cực tập luyện thể dục thể thao. Các bài tập đi
bộ, chạy, bơi, thể dục nhịp điệu, cầu lông... đều rất tốt.
Tập
phải thường xuyên, tùy sức, không tập cố, không tập khi đói cũng như
ngay sau khi ăn no. Riêng đi bộ nhanh có thể tập hằng ngày.
Ngoài
ra, cần điều trị dứt điểm các ổ nhiễm khuẩn mạn như sâu răng, viêm lợi,
viêm họng, viêm đường mật... Phòng tái phát viêm họng mạn bằng các biện
pháp giữ ấm cơ thể, súc miệng nước muối...
Chế độ ăn uống phòng chống cao huyết áp
Một lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống hợp lý không chỉ ngăn chận cao huyết áp mà còn có thể giúp đảo ngược tình trạng bệnh lý.
Áp huyết cao (AHC) là một căn bệnh thầm lặng nhưng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như suy tim, suy thận, nhồi máu cơ tim, đột quỵ. Bệnh có thể diễn tiến qua thời gian dài mà không có biểu hiện gì cụ thể.Có đến trên 1/3 số người bị AHC mà không biết mình bị bệnh. Do đó, việc tìm hiểu những nguy cơ và thay đổi lối sống có ý nghĩa rất quan trọng trong việc phòng chống AHC. Theo một số nghiên cứu khoa học phương Tây, chế độ ăn nhiều thực phẩm thô, rau quả, vận động và thực hành thư giãn không chỉngăn chận AHC mà còn có thể giúp đảo ngược tình trạng bệnh lý.
Ăn ít muối giúp giảm áp huyết.
Một nghiên cứu của Viện Tim, Phổi và Huyết học Quốc gia ở Mỹ liên quan đến những chế độ ăn uống ngăn chận cao huyết áp DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) đã cho thấy chỉ cần ăn giới hạn muối trong khoảng 1500mg/ngày sẽ làm giảm đáng kể huyết áp ở cả 2 nhóm người, nhóm ăn theo chế độ thông thường cũng như nhóm ăn theo chế độ kiểm soát huyết áp. Càng ăn ít muối huyết áp càng thấp.Trong khi đó, một khảo sát gần đây đã cho biết người Việt chúng ta đang có khuynh hướng ăn khá nhiều muối.Lượng muối trung bình mỗi người tiêu thụ từ 18 đến 22 g mỗi ngày trong khi lượng khuyến cáo không quá 5g. Người đang có áp huyết cao chỉ nên ăn khoảng 2 đến 3g mỗi ngày.Ngoài việc giảm lượng muối trong khi nấu nướng, hạn chế dùng thêm muối hoặc nước chấm ở bàn ăn, cần cẩn thận với những loại thức ăn nhanh, những món ăn công nghiệp luôn có lượng muối khá cao.
Muối thường được đề cập trong chế độ ăn hàng ngày là muối ăn sodium chloride (NaCl). Tuy nhiên, có nhiều loại muối khác có cùng gốc Sodium tồn tại trong các loại thức ăn, thức uống công nghiệp như monosodium glutamate, sodium citrate, sodium bicarbonate. . cũng có tác hại tương tự NaCl khi dùng nhiều. Theo Drug Bulletin (13#3:25), FDA, cơ quan quản trị thuốc và thực phẩm Mỹ cho biết những loại nước ngọt có gas, các loại bia có hàm lượng Na còn cao hơn so với nhiều loại thực phẩm công nghiệp khác. Đừng quên các loại thuốc tiêu mặn, bột nở, bột nổi, loại bột làm sủi bọt cũng thuộc nhóm muối gốc Na.
Rau quả, ngũ cốc giúp giảm độ mỡ và điều hoà huyết áp.
Nhiều nghiên cứu khoa học khác nhau đều cho thấy chất xơ trong rau quả và những loại ngũ cốc thô như gạo lức, bắp lức, các loại đậu có tác dụng chuyển hoá các chất béo và làm hạ huyết áp. Các chất xơ, nhất là chất xơ tan trong nước, có khả năng hút nước và trương nở lên đến 8 hoặc 10 lần trọng lượng ban đầu, qua đó có thể kết dính và đào thải nhiều cặn bả và chất độc hại ra khỏi cơ thể. Đặc biệt, chất xơcũng thu hút những acids mật do cơ thể sản sinh ra để tiêu hoá các chất béo và đào thải chúng ra ngoài theo đường ruột.Điều nầy buộc cơ thể huy động đến kho dự trữ cholesterol ở gan để tạo ra những acids mật mới dẫn đến hạ độ cholesterol.Những nghiên cứu của các bác sĩ Michael Murray, Joseph Pizzorno và Dean Ornish, những nhà khoa học về liệu pháp dinh dưỡng đối với bệnh tim mạch đều khẳng định chế độ ăn nhiều chất xơ giúp giảm mạnh các chứng cao huyết áp và ngăn chận hiệu quả các cơn đau tim.Ngoài chất xơ và những vi chất khác, ăn nhiều rau quả giúp bảo đảm chế độ nhiều Potasium và ít Sodium, yếu tố vô cùng quan trọng việc ổn định huyết áp. Người ta cho rằng nguyên nhân tỷ lệ cao huyết áp rất thấp, chỉ khoảng 1%,ở thời sơ khai và những người ăn chay là do họ ăn nhiều rau quả.Nhiều loại rau quả như khoai tây, bơ, dưa hấu, đậu nành có lượng K rất cao.Đặc biệt, chuối còn có tỷ lệ Potassium/ Sodium cực cao (396/1). Do đó, chuối có tác dụng rất tốt trong việc hạ huyết áp và chống đột quỵ.Lượng Potassium cao còn giúp bù trừ lại phần nào khuynh hướng ăn vào lượng muối nhiều hơn khuyến cáo.
Ăn nhiều cá, hải sản, giảm các loại thịt đỏ.
Thịt và mỡ động vật nhất là các loại thịt đỏ như thịt heo, thịt bò và các loại sữa và trứng có hàm lượng mỡ bão hoà cao là nguồn gốc phát sinh ra các chứng xơ vữa. Do đó, các nhà khoa học khuyên nên chuyển dần chế độ ăn nhiều thịt sang ăn nhiều cá và đạm thực vật.
Hiệp hội Tim mạch Mỹ khuyên chỉ nên giới hạn khẩu phần chất béo trong khoảng 30% năng lượng ăn vào hàng ngày. Theo Tiến sĩ Dean Ornish, một nhà tim mạch học nổi tiếng thế giới về phương pháp “đảo ngược bệnh tim mạch” bằng liệu pháp tự nhiên, những người bệnh tim không nên ăn quá 10% chất béo. Nên ăn chất béo có nguồn gốc thực vật, các loại dầu thực vật, dầu cávà một số hạt có chất béo như hạt mè, hạt hướng dương, hạt hạnh nhân. Acid béo omega 3 trong cá và các loại hạt có tác dụng làm hạ cholesterolxấu, tăng lượng cholesterol tốt và giảm nguy cơ máu đông.Những loại hạt này còn có nhiều loại khoáng chất cần thiết để điều hoà huyết áp như magnesium, potassium, calcium. Ngược lại, thịt và trứng có nhiều chất mỡ bão hoà làm gia tăng lượng cholesterol xấu (LDL) đồng thời làm giảm lượng cholesterol tốt (HDL) có khả năng làm sạch lòng mạch.Lượng cholesterol xấu trong trứng còn cao hơn so với thịt. Ngoài ra, chất sắt trong các loại thịt đỏ có độc tính rất cao do vai trò trung gian giúp cho LDL bám vào các mảng xơ vữa dễ dẫn đến cứng động mạch và tăng huyết áp.Nếu ăn thịt, chỉ nên ăn một ít thịt heo, bò đã lọc bỏ mỡ hoặc thịt trắng như gà, bồ câu đã bỏ da, nội tạng. Cần cảnh giác với chất béo xấu và một lượng muối đáng kể luôn tiềm ẩn trong những sản phẩm thức ăn nhanh, thức ăn công nghiệp.
Các loại đậu, nhất là đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành với nhiều chất xơ, chất khoáng và những chất chống oxy hoá là một nguồn chất đạm và chất béo lý tưởng cho phòng chống AHC.
Ngoài ra, ăn vài tép tỏi trong mỗi bữa ăn có tác dụng kiện Tỳ, giải độc, tăng cường lưu thông khí huyết,hổ trợ làm hạ huyết áp và cải thiện độ mỡ trong máu.Những người có khuynh hướng ăn nhiều thịt và mỡ động vật, thỉnh thoảng nên có chế độ thanh lọc cơ thể. Có thể là nhịn ăn một buổi mỗi tuần và thay bằng uống nước trái cây. Theo bác sĩ Frank Sacks, M.D., chuyên gia dinh dưỡng trường Đại học Y Harvard “Chỉ cần không ăn thịt và những sản phẩm từ sữa vài lần mỗi tuần. Nếu mọi người đều làm được điều nầy, tỷ lệ bệnh tim mạch sẽ giảm đáng kể”.
Thường ăn canh mộc nhĩ, khổ qua cũng có tác dụng rất tốt để giải độc, cải thiện độ mỡ trong máu và làm hạ huyết áp.Mộc nhĩ đen hoặc trắng 12g, Khổ qua (mướp đắng) 50g, Đậu phụ 200g.Thêm gia vị vừa đủ, nấu canh ăn hàng ngày.
Ngoài ra, người AHC được khuyên không nên hút thuốc, uống rượu.Hút thuốc làm tăng nhịp tim, tăng huyết áp và làm giảm lượng oxy cần thiết đến các tế bào và các cơ quan. Đối với rượu, nhiều nghiên cứu gần đây đều cho thấy mỗi ngày dùng khoảng 100g rượu vang đỏ sẽ có lợi cho hoạt động của hệ tim mạch. Quả nho và rượu nho, đặc biệt là trong vỏ nho và hạt nho có hàm lượng nhiều chất chống oxy hoá có thể giúp làm tăng độ cholesterol tốt, giảm cholesterol xấu, bảo vệ thành mạch máu để phòng chống các loại bệnh tim mạch.
Nói chung, trường hợp nghiêm trọng, người bệnh cần tìm đến những biện pháp cấp cứu của y học hiện đại.Tuy nhiên việc điều trị căn cơ và tận gốc bệnh AHC phải dựa vào một lối sống lành mạnh gồm chế độ ăn uống hợp lý, vận động đều đặn và thực hành thư giãn.
(ST)