Bệnh rụng tóc

Nguyên nhân bệnh rụng tóc? cách phòng chống bệnh rụng tóc

Nguyên nhân gây bệnh rụng tóc - Cách điều trị

Thông thường, người ta bị rụng 30 - 60 sợi tóc mỗi ngày và cũng có ngần ấy sợi tóc mới mọc. Bệnh rụng tóc được xác nhận khi số lượng tóc rụng mỗi ngày vượt quá 100 sợi.

Điều trị bệnh rụng tóc không đơn giản vì có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này. Để chọn loại thuốc thích hợp, cần tìm ra yếu tố gây rụng tóc, chẳng hạn như dùng nhiều hóa chất, căng thẳng...Rụng tóc do yếu tố cơ - lý – hóa

Tết tóc, bện tóc quá chặt, tóc bị căng kéo, uốn tóc bằng lược nóng, hóa chất gây gãy, rụng, biến dạng. Để khắc phục, cần loại trừ các yếu tố cơ lý hóa gây rụng, gãy tóc.Rụng tóc sau sinh, sau chấn thương lớn, mất máu, bệnh truyền nhiễm (sốt rét, tả, lỵ, thương hàn, sốt xuất huyết. Tóc rụng thưa đều toàn đầu, tóc khô xơ xác, cơ thể suy nhược. Tóc sẽ mọc lại khi cơ thể hồi phục sức khỏe.

 Về điều trị, cho bệnh nhân uống bepanthen, vitamin C, B1, B6... và tăng cường dinh dưỡng trong ăn uống.

Rụng tóc Pelade

Trên đầu có các đám rụng tóc hình tròn kích thước vài cm, da nhẵn như sẹo, tóc rụng nhẵn hoặc chỉ còn lại chấm đen, có một số sợi ngắn đen, mập “hình dùi cui” và một số sợi tóc như lông tơ, có khi rụng nhẵn toàn bộ da đầu.

Nguyên nhân là rối loạn miễn dịch tại vùng rụng tóc. Về điều trị, cho bôi mỡ corticoid, uống corticoid từng đợt, ngoài ra có thể uống bepanthen, vitamin C, 3B, an thần, chiếu tia cực tím.

Rụng tóc liên quan androgen

Còn gọi là chứng hói tiến triển, đầu tiên rụng tóc vùng trán tạo thành hình chữ M, sau rụng thưa đều vùng trán đỉnh, dần dần tóc rụng nhẵn vùng đó thành chứng hói đầu, nhưng vành tóc phía bên và sau gáy vẫn mọc tốt, lông mày, lông mi, râu cằm vẫn mọc, loại này điều trị còn khó khăn.

Tại chỗ có thể xịt thuốc minoxidil ngày 2 lần mỗi lần 10 nhát (tương đương 1 ml). Có thể uống một trong các thuốc kháng androgen như cimetidin, spironolacton, cyproteron nhưng cần thận trọng.

 Một phương pháp được coi là khả quan nhất hiện nay là cấy tóc (hair transplantation).

Rụng tóc anagen

Rụng tóc lan tỏa chủ yếu do thuốc, nhiễm độc, hóa trị liệu (chẳng hạn như các thuốc chống đông máu, chống u, chống động kinh, Parkinson, tránh thai, thuốc làm giảm cholesterol máu).

Rụng tóc do tật nhổ tóc

Là tật của một số người, cả trẻ em và người lớn, có yếu tố tâm thần kinh. Những người này có một cảm giác khó chịu không cưỡng lại được dẫn đến nhổ tóc, thường nhổ vào đêm lúc chưa ngủ được, lúc xem tivi hay khi cáu kỉnh, căng thẳng. Họ thường nhổ vùng đỉnh, phía trước và hai bên thái dương, khám thấy tóc không đều, chỗ thưa chỗ mọc tốt (do nhổ không thể đều các vùng), da đầu bình thường.

 Điều trị quan trọng nhất là thuyết phục bệnh nhân bỏ thói quen nhổ tóc; nếu da đầu có viêm nhiễm thứ phát cho bôi mỡ kháng sinh.

Rụng tóc do nấm tóc

 Bệnh này có thể lây từ người sang người do dùng chung mũ, lược hay lây từ các súc vật (chó, mèo...) sang người. Trên da đầu có đám mảng viêm đỏ giới hạn rõ hoặc không, có vảy trắng, có khi vảy trắng bao quanh chân tóc (dấu hiệu đi bít tất). Tóc bị phạt gãy còn lại mẩu ngắn cách da đầu 1-3 mm đến 1-2 cm, có khi chỉ còn lại chấm đen.

 Điều trị nấm tóc hiện nay có nhiều thuốc chống nấm tốt như mỡ clotrimazol, kem nizoral, lamisil, viên uống ketoconazol, nizoral, sporal.

Các biện pháp tốt nhất chống rụng tóc

 Chế độ ăn uống đủ chất: Chất đạm, chất khoáng và vitamin: Ảnh hưởng của dinh dưỡng đến mái tóc rất rõ rệt. Vitamin H (hay còn gọi là biotin H, vitamin B8), chất đạm, vitamin nhóm B và các chất khoáng có khả năng kích thích sự phát triển của tóc.

 Có rất nhiều vitamin làm bền vững tóc. Vitamin A thường xuyên cần cho quá trình sừng hóa lớp thượng bì, hình thành chất kêratin. Thiếu vitamin B2 không những làm mất màu tóc, tóc bị duỗi thẳng mà còn gây hói. Trong cơ thể, vitamin B6 tham gia quá trình trao đổi chất làm cơ năng của tế bào biểu bì khỏe hơn, có thể khống chế chốc đầu vì da đầu nhiều dầu. Thiếu vitamin C, các miệng nang lông nở rộng ra và bì sừng hóa nặng làm các tóc không thể mọc lên được. Vitamin D2, D3 thúc đẩy sự sinh trưởng tóc thông qua tác dụng đến chuyển hóa canxi, phốt pho, hệ thống thần kinh thực vật, các tuyến nội tiết. Để tạo thêm sinh lực cho tóc, có thể dùng vitamin B5, vitamin H, các acid amin có lưu huỳnh như mêthionin, có tác dụng tham gia vào quá trình tạo kêratin.

 Tránh tình trạng quá căng thẳng, stress mạnh. Theo các nhà chuyên môn, nguyên nhân chính dẫn đến rụng tóc ở phụ nữ là do stress trong công việc hằng ngày ngày càng tăng. Thường gặp ở phụ nữ khi có thai, sau khi sinh nở, sau phẫu thuật, ăn kiêng không hợp lý, quá mệt mỏi, bận rộn... Hậu quả của stress không chỉ thể hiện ở hiện tượng rụng tóc mà còn làm xấu làn da, da hay bị sần, có đốm và mẩn ngứa.

 Điều chỉnh các nội tiết tố: Đối với phụ nữ, tình trạng rụng tóc t ng mảng thường liên quan đến sự tăng hoặc giảm nội tiết tố nam trong máu. Do ảnh hưởng của nội tiết tố mà chu kỳ phát triển của tóc bị giảm sút, chân tóc bị teo lại, không nâng nổi sợi tóc bình thường, làm rụng tóc. Sau đó, các sợi tóc mảnh hơn tiếp tục mọc lên ngày càng nhiều, những sợi tóc khỏe, cứng ngày càng giảm. Y học gọi là chứng rụng tóc do nam tính hóa mà về lâu dài sẽ gây hiện tượng thưa tóc. Trường hợp này cần được chữa tại các chuyên khoa da liễu, nội tiết.

 Các biện pháp khác: Một biện pháp cho kết quả rất khả quan là cấy tóc nhưng cũng mất khá nhiều thời gian, tiền bạc và công sức. Tóc vốn mọc ra từ các nang tóc và tế bào nang được hình thành từ tế bào gốc nằm ngay bên cạnh nang. Một số nghiên cứu gần đây đã cho rằng có thể dùng loại tế bào gốc này để trị chứng rụng tóc, bệnh hói đầu và hơn nữa, có thể là một nguồn phát triển các tế bào gốc - những tế bào ban đầu của sự sống, có khả năng phát triển thành bất kỳ loại mô nào trong cơ thể.

Bệnh rụng tóc và cách điều trị

Rụng tóc có nhiều nguyên nhân, có thể do bản thân tóc hoặc do bệnh của cơ quan khác. Đây là hậu quả của sự tăng hoạt tính hoóc môn nam ở những người mẫn cảm về phương diện di truyền, có thể liên quan tới tiền sử rụng tóc của gia đình.

Chu kỳ phát triển tóc trải qua hai giai đoạn: mọc và nghỉ. Giai đoạn tóc mọc thường kéo dài 3-5 năm, sẽ cho biết chiều dài của sợi tóc. Tóc mọc trung bình 0,35 mm mỗi ngày. Có một giai đoạn kéo dài độ vài tuần giữa 2 kỳ mọc và nghỉ. Giai đoạn ngưng phát triển kéo dài độ 3 tháng, đưa tới sự rụng tóc. Sau đó, nang tóc chuyển qua một chu kỳ mới, một lớp tóc mới thay cho lớp tóc đã rụng. Chu kỳ đó giúp cho sự thay thế tóc trên da đầu. Ở bất cứ lúc nào cũng đều có 90% tóc ở trong giai đoạn đang mọc và 10% tóc ở trong giai đoạn nghỉ. Bình thường da đầu mất 100-150 sợi tóc mỗi ngày và tóc thưa dần khi có tuổi.

Bệnh rụng tóc tùy thuộc vào sự biến đổi testosterone thành dihydrotestosterone (DHT) bởi yếu tố men 5-alpha reductase.
DHT sẽ gắn vào một thụ thể kích thích tố nam, gây nên những tác dụng phức tạp và khác biệt. Ở nang tóc của những người bị hói thiên về di truyền hay mẫn cảm với nồng độ kích thích tố nam bình thường có hiện tượng thừa DHT, ngăn cản sự mọc tóc.

Nam giới thường rụng tóc ở vùng trán và thưa tóc trên đỉnh đầu. Tùy theo mức độ, họ có thể bị rụng gần hết hay chỉ còn lại tóc hình móng ngựa ở vùng thái dương và sau gáy (hói đầu). Trái lại, phụ nữ thường còn tóc ở vùng trán và thưa tóc ở trên chẩm. Nếu xem kỹ da đầu người bị rụng tóc sẽ thấy một số lớn tóc nhỏ, ngắn và thưa hơn bình thường, không thấy dấu hiệu viêm hay có sẹo như những bệnh nhân bị rụng tóc do nguyên nhân khác (như bệnh lupus ban đỏ). Vì bệnh này tiến triển chậm nên tóc thường không rụng khi chải hoặc gội đầu.

Trường hợp rụng tóc thái quá thường là do kết quả của bệnh nặng hoặc do ngưng phát triển tóc hay rụng tóc từng vùng. Bệnh thứ nhất thường xảy ra sau khi đau ốm, có thai hay dùng một số thuốc, trong khi bệnh thứ hai là do một sự tự miễn làm cho tóc rụng từng vùng.

Dù rằng bệnh là kết quả của một sự gia tăng biến đổi testosterone thành DHT, nhưng bác sĩ cũng cần loại bỏ nguyên nhân dư thừa kích thích tố nam từ trung ương. Những triệu chứng khác của bệnh dư thừa testosterone gồm: có nhiều trứng cá, mọc nhiều lông, kinh nguyệt không đều và hiếm muộn. Đo lượng testosterone và DHT sẽ giúp cho việc định bệnh.

Một số biện pháp điều trị:

Dùng minoxidil

Thuốc này dùng để chữa trị bệnh cao áp huyết, dạng thuốc bôi ngoài. Nó đã được Cơ quan Quản lý thuốc và thực phẩm Mỹ (FDA) chấp thuận để chữa bệnh rụng tóc vì kích thích tố nam tăng hoạt tính, bán tự do không cần đơn. Dường như minoxidil làm gia tăng sự tăng trưởng tế bào gốc chân tóc và kéo dài giai đoạn mọc tóc. Khi điều trị minoxidil, khoảng một nửa số nữ bệnh nhân thấy có kết quả khả quan. Thuốc thường được thoa trên da đầu hai lần/ngày trong một thời gian dài. Biến chứng thường gặp là tóc mọc rậm, đặc biệt là trên trán và gò má.

Dùng spironolactone

Đây là thuốc lợi tiểu, thường được dùng để chữa bệnh cao áp huyết vì kháng aldosterone. Nó có tác dụng kháng testosterone do cạnh tranh thụ thể với DHT và ngăn chặn sản xuất testosterone. Nam giới dùng thuốc này có thể bị phì đại tuyến vú và giảm khả năng tình dục.

Việc uống spironolactone chữa rụng tóc thường bắt đầu ở hàm lượng 25-50 mg mỗi buổi sáng và tăng dần cho tới 100 mg, mỗi ngày uống 2 lần. Những phản ứng phụ thường thấy là kinh nguyệt bất thường và đau nhức vú, chúng có thể giảm nếu bệnh nhân dùng thuốc ngừa thai loại progestin thuộc thế hệ thứ ba. Bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi và chóng mặt do hạ áp huyết, có thể ngừa được nếu uống nhiều nước mỗi ngày.

Dùng Finasteride

Thuốc này ngăn ngừa sự sản xuất DHT mà không ảnh hưởng tới các hoóc môn khác. Finasteride đặc biệt ngăn chặn sự biến đổi testosterone ra DHT và không có ảnh hưởng đáng kể trên lượng testosterone trong huyết thanh. Phản ứng không mong muốn gồm: mất khả năng tình dục, làm giảm ham muốn tình dục, giảm khối lượng tinh dịch ở khoảng 5% bệnh nhân. Finasteride không dùng cho phụ nữ có thai vì có thể gây quái thai.

Ngoài ra, còn nhiều cách khác cho ta cảm tưởng tóc dày như dùng thuốc nhuộm, keo xịt tóc, gel... Tuy nhiên, các phương pháp này chỉ nên dùng một cách chừng mực để không làm bệnh rụng tóc nặng thêm.

(ST)