Nấm họng thanh quản

Đây là một bệnh cơ hội thường gặp ở những nước nhiệt đới ẩm. Cũng như các bệnh do nấm khác, nấm họng - thanh quản khó chữa vì nấm có một lớp vỏ chitin, rất khó ngấm thuốc. Vì vậy, cần điều trị dài ngày, kết hợp dùng thuốc với việc loại bỏ các yếu tố thuận lợi để bệnh phát sinh.

 Nguyên nhân

Candida là thủ phạm gây nên nấm họng, miệng. Loại nấm này thường kí sinh ở miệng, họng, đường tiêu hoá và thường không phát triển thành bệnh. Nhưng nếu gặp các yếu tố thuận lợi thì nấm Candida sẽ gây bệnh.

“Nấm Candida có thể xuất hiện trong miệng và họng khiến người bệnh hay cảm thấy đau nhói ở vùng họng, miệng, thế nhưng nó lại không làm ảnh hưởng nhiều đến nuốt”, bác sĩ Lê Công Định, Trưởng khoa Tai - Mũi - Họng bệnh viện Bạch Mai cho biết.

Các yếu tố thuận lợi để nấm Candida phát triển:

Bệnh nấm miệng - họng do nấm Candida thường gặp ở những người phải dùng răng giả, đeo hàm răng giả; những người vệ sinh họng - miệng kém; những người phải điều trị tia xạ vùng họng miệng…

Bệnh nấm cũng thường gặp ở những người có sức đề kháng yếu, những người bị tiểu đường, thiếu máu mạn tính, những bệnh nhân gầy yếu, suy kiệt sức khoẻ và những người phải điều trị cocticoid, kháng sinh phổ rộng kéo dài.

Đặc biệt, rất hay gặp bệnh nấm họng - miệng ở những người nhiễm HIV/AIDS.

Triệu chứng:

Dấu hiệu sớm của nấm họng - miệng do nấm Candida gây nên là người bệnh thấy đau nhói ở vùng họng - miệng. Cơn đau không ảnh hưởng nhiều đến việc nuốt nhưng lại gây khó chịu như loạn cảm họng.

Khi người bệnh tự há miệng ra dễ dàng nhìn thấy những đám trắng, mỏng, mềm như lớp bựa trên niêm mạc. Những đám trắng như bựa này dễ dàng được gạt đi bằng que bông; niêm mạc sẽ bị đỏ, xung huyết nhưng không có các vết trợt, loét. Khi có những triệu chứng này, người bệnh nên nghĩ đến nguy cơ bị nấm để đến bệnh viện khám, xét nghiệm chính xác căn nguyên có phải do nấm Candida gây ra hay không.

Điều trị

Nếu bị bệnh, phải tuân thủ theo đúng lịch điều trị của bác sĩ, bởi nấm Candida thường rất dễ tái phát, do vậy, luôn phải điều trị triệt để, đủ liều, đủ thời gian; Loại bỏ các yếu tố thuận lợi và vệ sinh miệng, họng thường xuyên.

Với những người thuộc nhóm nguy cơ cao dễ nhiễm nấm Candida, cần phải kết hợp chế độ ăn uống và thể dục thể thao để nâng cao thể trạng, tăng sức đề kháng cho cơ để. Không hút thuốc lá và vệ sinh răng miệng tốt cũng là những yếu tố có thể phòng được nấm Candida.

Tùy theo mức độ bệnh, sức đề kháng của người bệnh, bác sĩ sẽ áp dụng các phương pháp và các thuốc điều trị. Dùng kháng sinh chống nấm toàn thân hoặc tại chỗ, hoặc phối hợp cả hai phương pháp (như dùng clotrimazol, nystatin, amphotericin B, fluconazol...). Tuy nhiên, hầu hết các chất có thể làm suy giảm sự xâm nhiễm của nấm cũng có tác dụng phụ nặng nề đối với cơ thể người bệnh. Vì vậy, việc sử dụng các thuốc chống nấm phải có sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ.

Hầu hết các chủng nấm hoại sinh trong đất và bệnh nấm không có khả năng lây truyền từ người này sang người khác, trừ nấm candida và các loại nấm da. Dịch bệnh có thể bùng phát nhưng thường do tiếp xúc với môi trường chung. Biện pháp phòng tránh chủ yếu là vệ sinh họng thường xuyên bằng các dung dịch kiềm để tránh sự thay đổi môi trường họng, thuận lợi cho sự phát triển của nấm, thường xuyên vệ sinh môi trường xung quanh sạch sẽ, sử dụng thuốc đúng và hợp lý.

Việc dự phòng nhiễm nấm vùng họng thanh quản

Khi bị viêm họng cần được thăm khám tại các cơ sở chuyên khoa, không nên tùy tiện dùng thuốc kháng sinh kéo dài. Vì viêm họng thường do tạp khuẩn (vi khuẩn các loại, virut), nếu lạm dụng kháng sinh dễ gây nên việc kháng thuốc của các vi khuẩn và virut. Mặt khác sử dụng kháng sinh và corticoid kéo dài gây nên thay đổi cân bằng vi khuẩn chí, đó là điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển ở vùng họng. Mặt khác trong quá trình thăm khám tai mũi họng cần tiệt trùng dụng cụ không để lây chéo do dụng cụ. Trong sinh hoạt cần cách ly, chậu rửa mặt, ca cốc đánh răng, tránh hôn nhau qua miệng dễ lây nhiễm bệnh.

(ST)