Rau bong non nguyên nhân và cách xử trí

Rau bong non là gì? Nguyên nhân gây rau bong non. Triệu chứng cho thấy bạn bị rau bong non. Phòng và điều trị rau bong non như thế nào

Rau bong non là gì

Rau bong non là rau bám đúng vị trí song nó bị bong trước khi sổ thai (bình thưởng xổ thi xong thì rau mới bong ra để đảm bảo chứ phận nuôi dưỡng thai nhi cho tới khi chào đời), thainghen.net

Rau bong non là một cấp cứu sản khoa thường xảy ra ở ba tháng cuối của thời kỳ thai nghén với diễn biến đột ngột, nhanh chóng có thể đe doạ tính mạng của cả mẹ và thai nhi.

Minh họa: rau bong non

Trong rau bong non có sự hình thành khối huyết tụ sau bánh rau, khối huyết tụ lớn dần làm bong bánh rau ra khỏi thành tử cung cắt đứt sự nuôi dưỡng giữa mẹ và thai nhi, gây chảy máu dữ dội khó cầm được, do đó có thể tử vong cả mẹ và con

Rau bong non hay gặp nhất ở những sản phụ bị Nhiễm độc thai nghén ( xem thêm bài viết về nhiễm độc thai nghén) và Nhiễm độc thai nghén là nguyên nhân chủ yếu gây rau bong non.

Nguy cơ gì dẫn tới rau bong non?

Cho đến nay chưa được biết rõ tuy nhiên người ta nhận thấy:
+ Gặp ở người bị nhiễm độc thai nghén (80%)
+ Cao huyết áp do thai nghén (khi có thai mới bị cao huyết áp, trước đó chưa bao giờ bị)
+ Chấn thương trực tiếp vào vùng bụng - do tai nạn giao thông, bị ngã xe, hoặc do tai nạn sinh hoạt (do bị đánh hoặc khi lao động bị ngã)
+ Gặp nhiều ở người con rạ hơn so với người con so (đẻ con lần đầu tiên).
+ Vai trò của sự thiếu hụt axit folic trong thời kỳ đầu của thai nghén


Giải phẫu bệnh lý

Đại thể 

Tổn thương giải phẫu bệnh có khi không phù hợp với các thể lâm sàng có khi lâm sàng nhẹ nhưng giải phẫu bệnh lại nặng và ngược lại .

- Khối máu tụ sau rau
Khi bánh rau bị bong một phần sẽ gây chảy máu nếu khối huyết tụ nhỏ rau bong ít thai vẫn có thể sống được n nếu khối huyết tụ lớn rau bon ghoàn toàn thai nhi sẽ chết .

- Bánh rau
Mặt nội mạc bình thường , mặt về phía tử cung do khối máu tụ đè ép lõm xuống vùng này có những ổ nhồi huyết và tắc mạch.

- Tại tử cung :
Các mạch máu ở vùng rau bám bị xung huyết sẽ vỡ ra tạo thành những mảnh nhồi huyết trong lớp cơ tử cung . Nhẹ chỉ có một vùng nặng lan toả toàn tử cung làm cho tử cung tím bầm , các ổ nhồi huyết sẽ làm tách các sợi cơ tử cung làm nó mất tính đàn hồi và khả năng co bóp nên sau đẻ có thể bị đờ tử cung.

- Các phần phụ và các phủ tạng khác
Trong trường hợp nặng tổn thương sẽ lan toả đến vòi trứng, dây chằng rộng, buồng trứng, thận, gan ... gây các tổn thương nhồi huyết giống như ở tử cung.

Vi thể
Các tổn thương vi thể thường là tổn thương mạch máu mao mạch bị phù nề xung huyết . Trên bánh rau và các phủ tạng mạch máu bị vở tạo thành ổ nhồi huyết .


Có phải tôi bị rau bong non?

Nếu như bạn được bác sĩ chẩn đoán là bị nhiễm độc thai nghén hay cao huyết áp do thai nghén thì bạn nên khám thường xuyên trong 3 tháng cuối, nếu có điều kiện, tốt nhất là chờ chuyển dạ ở trong viện hoặc làm theo hướng dẫn của bác sĩ quản lý thai nghén của bạn.
Nếu bạn bị thương vùng bụng và có ra máu ở âm hộ, âm đạo thì bạn hãy nhanh chóng đến viện ngay, đừng chậm trễ, nếu không khó có thể giữ được con bạn, ngay cả tính mạng của bạn cũng bị đe dọa.

Các triệu chứng rau bong non bao gồm:


Triệu chứng lâm sàng

- Triệu chứng của nhiễm độc thai nghén: Cao huyết áp và protein niệu
Thường xẩy ra ba tháng cuối hoặc trong lúc chuyển dạ, triệu chứng lâm sàng được được đánh giá bao gồm

Toàn thân: dấu hiệu Shock hoặc tiền shock, sốc hốt hoảng, thở nhanh, nông chân tay lạnh, mạch đập nhanh, huyết áp tụt, có thể kèm theo hội chứng tiền sản giật.
- Đau vùng bụng dưới xuất hiện đột ngột bắt đầu khu trú ở đáy tử cung rồi lan khắp ổ bụng, cơn đau có tính chất liên tục, kéo dài.
- Bụng co cứng, có thể cứng như gỗ trong thể nặng.
- Chảy máu bất thường trong tử cung sau đó ra âm đạo, âm hộ.

Thăm khám thực thể thấy:
- Tử cung co cứng không sờ thấy các phần thai như đầu, chân tay.
- Tim thai thay đổi, yếu hoặc mất, theo dõi bằng monitoring hoặc nghe bằng ống nghe tim thai.
- Chiều cao tử cung tăng dần theo thời gian do máu chảy ngày càng nhiều, không cầm được.
- Thăm âm đạo đoạn dưới căng phồng cổ tử cung dãn mỏng và cứng,
- Đầu ối phồng nếu bấm ối nước ối có màu đỏ.
- Thăm âm đạo thấy có máu tươi.

Xét nghiệm

- Kết quả xét nghiệm biểu hiện của nhiễm độc thai nghén: Cao huyết áp, protein niệu, rối loạn đông máu nặng.
-
- Siêu âm có thể thấy tình trạng thai, tình trạng chảy máu, vỡ tử cung...

- Phát hiện sớm và điều trị kịp thời các yếu tố nguy cơ cao
- Xử lý sớm đối với các trường hợp rau bong non

Điều trị
+ Điều trị nội khoa hồi sức tích cực băng truyền dịch, truyền máu
+ Nếu thể nhẹ cổ tử cung mở hết bấm ối cho đẻ đường dưới
+ Nếu thể nặng chống sốc, chống các biến chứng vô niệu, mổ sớm cứu mẹ và thai

+ Phẫu thuật nhằm hai mục đích chính:
- Lấy thai ra khỏi tử cung để tử cung co hồi thực hiện cơ chế cầm máu
- Quan sát kỹ các tổn thương đẻ quyết định bảo tồn hay phải cắt tử cung
+ Tích cực điều trị các biến chứng.

Kết luận: Rau bong non là một cấp cứu sản khoa nguy hiểm cho mẹ và thai vì vậy chẩn đoán và xử trí kịp thời nhằm giảm các biến chứng sản khoa hạn chế tử vong cho mẹ và cho thai nhi .

(ST)