Ung thư không xâm lấn

Các tuyến và các ống dẫn sữa tạo nên câc tiểu thuỳ vú ở trong tình trạng tăng trưởng, phát triển và teo lại qua suốt đời sống sinh sản của một phụ nữ. Sự phát triển quá mức của các tế bào hoặc sự tăng sản có thể xảy ra ở bất cứ phần nào của các thuỳ hay các ỗng dẫn sữa. Danh từ “tăng sản” không thay đổi về tính chất luôn luôn hàm ẩn một tình trạng lành tính mặc dù nó có ý nghĩa gia tăng nhỏ nguy cơ ung thư.Tuy nhiên trong một vài trường hợp tăng sản, các tế bào trở nên hơi bất bình thường hoặc không còn giống như tế bào điển hình. Điều này được nói đến như là một sự tăng sản không điển hình và ở một mức độ vừa phải nào đó chuyển thành ung thư khu trú. (Một phụ nữ có tiền sử gia đình bị ung thư vú mà phát triển tăng sản không bình thường, thì thực tế sẽ chuyển sang nhóm có nguy cơ rất cao).

Ung thư thật sự tấn công từ đầu bên kiacủa phổ tăng sản, nhưng ít nhất và đầu tiên thì nó là dạng ung thư không xâm lấn – “ung thư tại chỗ” (từ “tại chỗ” có nghĩa là ung thư giới hạn tại vị trí khởi đầu của nó). Thuật ngữ này được dùng cho dạng tăng truởng tế bào mà được giới hạn ở tuyến sữa hay tiểu thuỳ nơi mà chúng bắt nguồn nhưng có nhiều nguy cơ chuyển thành xâm lấn.

Bệnh tiền xâm lấn

Khi sự tăng trưởng tế bào bắt nguồn từ tăng sản, là một hiện tượng lành tính, chuyển dần sang ác tính, thì nó chạm tới giai đoạn trung gian – ung thư “tại chỗ”. Đây là sự phân biệt cốt yếu phải có bởi vì những ung thư này theo định nghĩa là không xâm lấn và chúng hiếm khi gây tử vong. Có hai loại: carcinôm ống dẫn giới hạn và carcinôm thuỳ giới hạn.

Carcinôm giới hạn được giới hạn ở ống dẫn sữa hoặc tiểu thuỳ, nơi mà chúng bắt đầu tăng trưởng và hiếm khi nào xâm lấn vùng quanh vú. Một cục u thực sự thì khó phát hiện được và trừ phi có một dấu hiệu khác như núm vú bị tiết sữa, phần lớn phát hiện nhờ vào các ảnh chụp vú qua tia X, khi đó các cục vôi hoá của carcinôm ống dẫn giới hạn có hình dạng chữ Y đặc thù, rất nhở nhưng nhìn thấy được.

Ung thư giới hạn thỉnh thoảng đặt ra vấn đê điều trị bởi vì chúng ta không thể biết đựơc có bao nhiêu ung thư giới hạn có thể phát triển thành ung thư xâm lấn và cũng không biết được trong thời gian bao lâu. Cũng không có một cách tiếp cận điều trị nào được chứng minh là thực chất tốt hơn cái khác.

Do nguy có ung thư xâm lấn có thể phát triển mà người ta chọn phương pháp cắt bỏ vú dự phòng. Tuy nhiên, hầu hết các bác sĩ sẽ tuỳ vào từng trường hợp cụ thể mà chọn giải pháp cắt vú rộng để loại bỏ mô nhiễm ung thư hay theo dõi, sau này sẽ cắt bỏ vú nếu cần. Điều đó phụ thuộc vào nguy cơ ở từng phụ nữ: liệu có lịch sử gia đình ung thư vú hay không, liệu có sự vôi hoá trong thương tổn cú không và độ tuổi vào lúc phát hiện ung thư là bao nhiêu.

Carcinôm thuỳ giới hạn: carcinôm thuỳ giới hạn bản thân nó không phát triển thành ung thư nhưng nó có tác dụng là dấu hiệu cho thấy trường hợp này có nguy cơ phát triển thành carcinôm ống dẫn giới hạn. Điều này giải thích tại sao ung thư vú ở những phụ nữ đã được chẩn đoán là có carcinôm thuỳ giới hạn thì thường không phát triển trong cùng một điểm đó, hoặc ở cùng một bên vú. Vì thế, loại bỏ thuỳ bị bệnh sẽ không làm giảm nguy cơ bị bệnh, do đó một phụ nữ với carcinôm thuỳ giới hạn thì cũng vẫn có nguy cơ mắc bệnh cao. Cần cắt bỏ cả hai vú hoặc cần có sự theo dõi sát sao bằng tự kiểm tra vú đều đặn, kiểm tra sức khoẻ và chụp nhũ ảnh. Hầu hết các phụ nữ chọn cách thứ hai.

Carcinôm ống dẫn giới hạn: carcinôm ống dẫn giới hạn là lọại tăng sản ở cuối phổ tăng sản; một phụ nữ với carcinôm ống dẫn giới hạn có nguy cơ phát triển ung thư xâm lấn cao gấp 11 lần nguy cơ bình thường. Nó phổ biến nhất ở các ống dẫn của vú gần kề với một khối u ung thư được loại bỏ), và vì thế thường điều trị bằng phẫu thuật vú.

Carcinôm ống dẫn giới hạn có huynh hướng rơi vào hai dạng khác nhau: dạng tập trung (chỉ xuất hiện tại một điểm trên vú) và dạng đa tâm (xuất hiện ở nhiều vùng trên vú). Rất ít khi dạng thứ nhất có xu hướng tiến triển thành dạng thứ hai.

Phẫu thuật vú toàn bộ áp dụng cho các carcinôm ống dẫn giới hạn đa tâm.Tuy nhiên, nếu các ảnh vú chụp qua tia X không cho thấy rõ dạng nào thì phải cắt bỏ một vùng rộng chứa khối u, cộng thêm cả bờ của phần mô khoẻ mạnh; hoặc là, nguyên bên vú bị bệnh sẽ bị cắt bỏ. Người ta sẽ kiểm tra phần mô đã bị cắt bỏ dưới kính hiển vi và nếu phát hiện thấy carcinôm ống dẫn giới hạn có chứa nhiều hơn một ổ bệnh thì sẽ thực hiện phẫu thuật vú sau khi bàn bạc kỹ với bệnh nhân.

Nếu khu vực khởi đầu của carcinôm ống dẫn giới hạn chỉ là một điểm tập trung trong tất cả phần mô vú bị loại bỏ thì sẽ không cần phải tiến hành thêm phẫu thuật nào ở vú nữa. Tuy nhiên việc theo dõi hậu phẫu là tối cần thiết vì nguy cơ ung thư xâm lấn có thể tăng lên. Việc theo dõi có thể gồm tự kiểm tra vú hàng tháng, nhờ bác sĩ kiểm tra lâm sàng hàng năm và kiểm tra vú bằng tia X mỗi hai năm một lần.

Không rõ có cần điều trị bổ sung như chiếu tia xạ hay dùng thu c Tamoxifen không, mặc dù một nghiên cứu tại Mỹ đã gợi ý rằng tia xạ có thể làm giảm tỉ lệ tái phát ung thư tại vị tr í cũ. Mục này là chủ đề nghiên cứu tại Anh