Sỏi thận có nhiều nguyên nhân, sỏi thận hình thành khi nước tiểu trở nên tập trung, cho phép các khoáng chất kết tinh và dính lại với nhau.

Nguyên nhân triệu chứng sỏi thận

Sỏi thận! Sỏi thận (lithiasis) hình thành bên trong thận. Sỏi thận được làm bằng muối khoáng và axit.

Định nghĩa

Sỏi thận (lithiasis) hình thành bên trong thận. Sỏi thận được làm bằng muối khoáng và axit. Sỏi thận có nhiều nguyên nhân. Trong kịch bản chung, sỏi thận hình thành khi nước tiểu trở nên tập trung, cho phép các khoáng chất kết tinh và dính lại với nhau.

Sỏi thận di chuyển có thể đau đớn. Những đau đớn của sỏi thận thường bắt đầu ở phía sau ngay dưới xương sườn, và chuyển tới bụng dưới và háng. Những cơn đau có thể thay đổi khi di chuyển sỏi thận qua đường tiểu.

Sỏi thận thường không gây tổn thương vĩnh viễn. Ngoài các thuốc giảm đau và uống nhiều nước, điều trị thường không cần thiết. Tuy nhiên, điều trị có thể giúp ngăn ngừa sỏi thận tái phát ở những người có nguy cơ gia tăng.

I. CÁC TRIỆU CHỨNG BỆNH SỎI THẬN

Sỏi thận có thể có hoặc không thể gây ra các dấu hiệu và triệu chứng cho đến khi nó di chuyển vào niệu quản - ống nối liền thận và bàng quang. Vào thời điểm đó, những dấu hiệu và triệu chứng có thể xảy ra:

• Đau dữ dội ở một bên và trở lại, dưới các xương sườn.
• Đau lây lan đến vùng bụng dưới và háng.
• Đau khi tiểu tiện.
• Màu hồng, màu đỏ hoặc nâu - nước tiểu.
• Buồn nôn và ói mửa.
• Liên tục yêu cầu để đi tiểu.
• Sốt và ớn lạnh nếu nhiễm trùng hiện tại.

Đến gặp bác sĩ khi

• Lấy hẹn với bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng lo lắng.
• Tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu  kinh nghiệm:
• Đau quá nghiêm trọng mà không thể ngồi yên hoặc tìm một vị trí thoải mái.
• Đau đi kèm với buồn nôn và ói mửa.
• Đau kèm theo sốt và ớn lạnh.

II. NGUYÊN NHÂN GÂY SỎI THẬN

Sỏi thận thường không có nguyên nhân xác định duy nhất. Một số yếu tố, thường kết hợp, tạo điều kiện trong đó dễ bị sỏi thận phát triển.

Sỏi thận hình thành khi các thành phần của nước tiểu - khoáng sản và các chất lỏng và axit - đang mất cân bằng. Khi điều này xảy ra, nước tiểu có chứa nhiều chất tạo thành tinh thể, chẳng hạn như canxi, oxalat và acid uric, so với các chất lỏng có thể pha loãng. Đồng thời, nước tiểu có thể bị chất giữ tinh thể dính lại với nhau và trở thành đá. Điều này tạo ra một môi trường trong đó sỏi thận có nhiều khả năng hình thành.

Các loại sỏi thận

Phần lớn sỏi thận chứa các tinh thể nhiều hơn một loại. Các loại sỏi thận bao gồm:

Sỏi canxi. Sỏi thận nhất là đá vôi, thường ở dạng oxalat canxi. mức oxalate cao có thể được tìm thấy trong một số loại trái cây và rau quả, cũng như trong các loại hạt và sô cô la. Gan cũng sản xuất oxalate. Các yếu tố chế độ ăn uống liều cao vitamin D, phẫu thuật đường ruột và các rối loạn chuyển hóa một số khác nhau có thể làm tăng nồng độ canxi hoặc oxalat trong nước tiểu. Sỏi canxi cũng có thể xảy ra ở dạng phosphat canxi.

Sỏi Struvite. Struvite để đáp ứng với một bệnh nhiễm trùng, chẳng hạn như là một nhiễm trùng đường tiết niệu. Struvite có thể phát triển nhanh chóng và trở nên khá lớn.

Sỏi acid uric. Uric acid có thể hình thành ở những người mất nước, những người ăn một chế độ ăn giàu protein và những người có bệnh gút. Một số yếu tố di truyền và rối loạn máu của các mô cũng có thể dẫn đến sỏi acid uric.

Sỏi cystine. Những viên đá này chỉ chiếm một tỷ lệ phần trăm nhỏ của sỏi thận. Chúng hình thành ở những người có rối loạn di truyền là nguyên nhân gây thận bài tiết quá nhiều axit amin nhất định (cystinuria).

Loại khác. Loại hiếm của sỏi thận có thể xảy ra.

Biết loại của sỏi thận giúp hiểu những gì có thể đã gây ra hình thành và có thể cung cấp cho các đầu mối như những gì có thể làm để giảm nguy cơ mắc sỏi thận.

Yếu tố nguy cơ

Những yếu tố làm tăng nguy cơ sỏi thận đang phát triển bao gồm:

Gia đình hoặc lịch sử cá nhân của sỏi thận. Nếu ai đó trong gia đình có sỏi thận, có nhiều khả năng để phát triển các loại sỏi. Và nếu đã có một hay nhiều sỏi thận, đang có nguy cơ phát triển khác.

Người lớn. Sỏi thận thường gặp ở người lớn 40 tuổi trở lên, mặc dù sỏi thận có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi.

Đàn ông. Đàn ông có nhiều khả năng phát triển sỏi thận.

Mất nước. Không uống đủ nước mỗi ngày có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận. Những người sống ở vùng khí hậu ấm áp và những người đổ mồ hôi nhiều có thể cần phải uống nhiều nước hơn so với những người khác.

Một số chế độ ăn. Ăn một chế độ ăn uống protein cao, natri và đường cao có thể làm tăng nguy cơ của một số loại sỏi thận.

Béo phì. Cao chỉ số khối cơ thể (BMI), tăng kích thước vòng bụng và tăng cân có liên quan đến tăng nguy cơ sỏi thận.

Bệnh tiêu hóa và phẫu thuật. Phẫu thuật dạ dày, viêm đường ruột hoặc tiêu chảy mãn tính có thể gây ra những thay đổi trong quá trình tiêu hóa, có ảnh hưởng đến sự hấp thụ của canxi và làm tăng mức độ các chất tạo thành sỏi trong nước tiểu .

Điều kiện y tế khác. Bệnh và điều kiện có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận bao gồm toan ống thận, cystinuria, cường cận giáp và nhiễm trùng đường tiết niệu nhất định.

Các xét nghiệm và chẩn đoán

Nếu bác sĩ  nghi ngờ có sỏi thận, có thể trải qua các xét nghiệm và thủ tục để chẩn đoán tình trạng, chẳng hạn như:

Xét nghiệm máu. Xét nghiệm máu có thể cho thấy canxi dư thừa hoặc acid uric trong máu. Xét nghiệm máu cho phép bác sĩ để kiểm tra các điều kiện khác về y tế và theo dõi sức khỏe của thận.

Xét nghiệm nước tiểu. Xét nghiệm nước tiểu, chẳng hạn như nước tiểu 24 giờ, có thể cho thấy rằng đang bài tiết quá nhiều khoáng chất hình thành đá hoặc quá ít chất ức chế đá.

Hình ảnh kiểm tra. Xét nghiệm có thể hiển thị hình ảnh sỏi thận ở đường tiết niệu. Hình ảnh chụp cắt lớp kiểm tra có thể bao gồm máy vi tính (CT), hoặc X - ray.

Phân tích sỏi.  Có thể phải đi tiểu thông qua bộ lọc được thiết kế để bắt bất kỳ loại đá vượt qua. Bằng cách đó, bất kỳ loại đá có thể được thu thập cho xét nghiệm. Phân tích trong phòng thí nghiệm sẽ cho biết đắc điểm của sỏi thận. Bác sĩ sử dụng thông tin để xác định nguyên nhân gây sỏi thận và để xây dựng một kế hoạch để ngăn ngừa sỏi thận trong tương lai.

Những thói quen dễ gây ra sỏi thận, sỏi mật

 Tại sao đa phần dân văn phòng bị sỏi thận, sỏi mật? Theo các chuyên gia y tế, ngoài sự căng thẳng, bận rộn, 4 thói quen sau đây chính là “ hung thủ”.

  
Thức ăn giàu protit và chất béo sẽ tăng thêm hàm lượng cholesterol trong dịch mật, hình thành nên sỏi

1. Không ăn bữa sáng

Nguyên nhân khiến dân văn phòng “lười” ăn sáng có khá nhiều. Có người là do vội đi làm không kịp ăn, có người vì giảm béo, không muốn ăn. Tuy nhiên, thói quen tưởng vô hại này lại là nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh sỏi mật.

Theo chuyên gia sức khỏe, nguy cơ gây ra bệnh sỏi thận do không ăn sáng khá lớn. Điều này là do cơ thể sau khi trải qua một đêm dài nghỉ ngơi, cần bổ sung năng lượng. Túi mật sẽ bài tiết dịch mật vào buổi sáng, chuẩn bị trước cho việc tiêu hóa thức ăn. Nếu không ăn sáng, mật sẽ không có thức ăn để tiêu hóa, dịch mật sẽ ở trong túi mật lâu hơn, thời gian dài như thế, dịch mật sẽ tích tụ trong túi mật và đường ruột, cholesterol từ trong mật tiết ra sẽ dễ hình thành nên sỏi mật.

Kế sách phòng chống: Không nên vì một lý do nào mà bỏ bữa sáng. Ăn bữa sáng cũng không mất nhiều thời gian, cũng không làm cho bạn lên cân, kể cả những bữa sáng đơn giản như sữa, bánh mỳ…thì cũng có tác dụng phòng ngừa bệnh sỏi mật.

2. Không thích uống nước

Không ít dân văn phòng ngại uống nước hoặc có uống thì không đủ lượng. Và đây chính là một trong những nguyên nhân gây ra sỏi thận. Các chuyên gia chỉ ra rằng, uống ít nước sẽ khiến hệ tiết niệu ít việc, lượng nước tiểu lưu cữu, trở nên đậm đặc, chất đọng lại tăng lên, như thế dễ hình thành nên sỏi thận và sỏi đường tiết niệu.

Kế sách phòng chống: Uống nhiều nước sẽ tăng lượng bài tiết nước tiểu, làm loãng nước tiểu, giảm thấp nồng độ tinh thể trong nước tiểu, rửa đường niệu đạo, có lợi cho phòng chống sỏi thận và làm cho sỏi bài tiết ra ngoài. Vì vậy, kế cả khi không khát, mỗi người mỗi ngày cũng nên uống 2000ml nước trở lên và uống nước lọc là tốt nhất.

3. Không thích vận động

Ít vận động cũng có thể gây sỏi thận. Đặc tính công việc của dân văn phòng là thời gian ngồi khá dài, vận động ít, sau khi tan tầm rất nhiều người cũng không thích vận động. Các chuyên gia chỉ ra, nếu con người ta ít vận động, vừa không có lợi cho việc hấp thụ can-xi, khiến lượng can-xi bài tiết vào nước tiểu tăng lên, gây ra sỏi thận hoặc sỏi đường tiết niệu. Đồng thời, thành bụng trong cơ thể sẽ lỏng lẻo, gây ra sa nội tạng, chèn ép ống mật, làm cho dịch mật không bài tiết được gây ra tích tụ, từ đó hình thành nên sỏi mật.

Kế sách phòng chống: tăng cường vận động, không nên “ngồi chờ” sỏi hình thành. Trong phòng làm việc khoảng 2 tiếng thì nên đứng dậy làm một số động tác thư giãn, đảm bảo một lượng vận động nhất định, thời gian vận động hàng ngày nên là khoảng 30 phút.

4. Ăn quá nhiều dầu mỡ

Những bữa tiệc luôn đi kèm với thịt cá, dầu mỡ…. Ăn quá nhiều chất dầu mỡ chính là nguyên nhân dẫn đến bệnh sỏi thận. Bởi vì thức ăn giàu protit và chất béo sẽ tăng thêm hàm lượng cholesterol trong dịch mật, hình thành nên sỏi.

Kế sách phòng chống: “Quản lý” miệng, hạn chế hàm lượng cholesterol trong thực phẩm, ít ăn hoặc kiêng ăn thực phẩm hàm chứa cholesterol cao,ví dụ như thịt mỡ, nội tạng động vật, trứng cá, gạch cua, lòng đỏ trứng vv. Nên ăn nhiều rau quả tươi và một số thực phẩm có tác dụng giảm thấp cholesterol như: tỏi, hành tây, nấm hương, mộc nhĩ đen vv.

(St)