Ăn uống và ung thư
Theo các nghiên cứu về dinh dưỡng và bệnh tật cho thấy ung thư liên quan đến:
- Tỷ lệ chất dinh dưỡng đưa vào không thích hợp và không đủ.
- Trong quá trình gia công chế biến thức ăn đưa thêm vào những phụ gia độc hại.
- Độc tố của thức ăn biến đổi hoặc tồn dư hóa chất bảo vệ thực vật.
Y học phương Đông đã sớm nhận thức về bệnh ung thư,cho rằng do âm
dương trong cơ thể không điều hòa, công năng của tạng phủ, kinh lạc và
khí huyết bị trở ngại, gây ra khí trệ, huyết ứ, đờm ngưng, nhiệt độc,
thấp tụ, giao kết với nhau dẫn tới phát sinh bệnh, ăn uống không thích
hợp dễ gây bệnh là một trong những nguyên nhân của cơ chế bệnh nói trên.
Ví dụ như ung thư dạ dày, có người đã chứng minh rằng: khu vực phát
bệnh ung thư dạ dày cao có đặc điểm là: ít ăn rau tươi, thịt tươi, cá,
trứng; dinh dưỡng kém, nhưng lại ăn quá nhiều các thức ăn chế biến bằng
ướp muối, lượng muối cao, ăn nhiều các loại tinh bột; hoặc để thực phẩm
bị ẩm mốc ăn những thức ăn ôi thiu và nhiễm khuẩn; lại có trường hợp
liên quan đến thói quen ăn uống không tốt như ăn uống không điều độ bữa
đói, bữa no, thích ăn các thức ăn chiên rán, nướng hoặc ăn nhanh quá.
Người bị bệnh ung thưthì sự tiêu hao của toàn thân lớn, công năng tì
vị giảm sút rõ rệt, nếu ăn không điều độ sẽ tổn thương đến sự vận hóa
của tì vị gây ra huyết ứ, đờm thấp, nhiệt độc làm cho bệnh tình nặng
thêm. Sách Nội kinh chỉ rõ: “Cao lương mỹ vị, đủ sinh đinh nhọt”. Vì vậy
kiêng kỵ trong ăn uống là nội dung quan trọng trong việc cứu chữa cho
người bị bệnh ung thư.Hiện nay việc điều dưỡng bệnh nhân ung thưvề mặt
ăn uống người ta thường gặp những vấn đề như kiêng hay không kiêng.
Nên tuân theo nguyên tắc: Tùy người, tùy bệnh, tùy lúc, thực hiện
biện chứng để áp dụng cách ăn uống thì mới có lợi cho việc phục hồi sức
khỏe và kéo dài thời gian sống của người bệnh.
Tùy người mà kiêng
Phải ăn cứ vào tình trạng thể chất của bản thân người bệnh để quyết
định. Người có hư, thực, hàn, nhiệt khác nhau, các thức ăn uống cần phải
phân biệt hàn, nhiệt, ôn, lương. Việc nâng cao protein cho người bệnh,
phải thực hiện kiêng kỵ trong ăn uống thích hợp với từng người.
- Đối với người thể hư (thể chất vốn hư nhược) cần chọn các chất
thanh đạm, dễ tiêu, dinh dưỡng cao, kiêng ăn các thức ăn dầu mỡ ngậy
béo, đậm đà, khó tiêu như các thức chiên, rán, thịt mỡ. Nếu không thì
gây ra ứ trệ, lưu trữ, làm thay đổi bệnh lý như đờm ứ, độc nhiệt tăng
thêm.
- Đối với người thể nhiệt nên chọn thức ăn mát, kiêng các thức cay,
các thứ ngậy béo như gừng, hành, tỏi, ớt, rượu, các thức hun nướng, thịt
dê, thịt chó, thịt gà, thịt chim sẻ. Những thức này nếu ăn quá nhiều sẽ
sinh đờm động hỏa, hao tán khí huyết làm bệnh nặng thêm.
- Đối với người thể hàn (dương khí không đủ, nhất là tỳ vị hư hàn),
nên chọn các thức ăn bình bổ; kiêng ăn các thức sống, lạnh như các loại
dưa và trái cây sống lạnh, các thức uống lạnh, các thứ rau mát và những
hải sản có tính lạnh, vì những thứ này rất hại cho tỳ dương, gây ra
dương khí càng suy, làm bệnh nặng thêm.
- Đối với người thể thực (những người đang cường tráng mà mới bị
bệnh K) nên tăng protein vào một cách thích đáng, kiêng ăn quá nhiều một
thứ như vịt, gà, cá; kiêng thuốc lá, rượu; nhất là kiêng ăn uống bừa
bãi, kiêng các thức có hàm lượng mỡ cao (thịt mỡ, thịt gà, thịt dê). Nếu
không sẽ phát sinh hoặc làm nặng thêm các bệnh nhiệt bên trong.
Tùy bệnh mà kiêng
Tùy các bệnh ung thưkhác nhau mà biểu hiện lâm sàng của chúng cũng
khác nhau rõ rệt, do đó, việc nên ăn hay nên kiêng thứ gì cũng không
giống nhau mà phải căn cứ vào bệnh tình để quyết định. Nếu bệnh nhân ung
thưmà phát thành sốt thì y học phương Đông gọi là người bệnh tính
nhiệt, việc kiêng kỵ trong ăn uống hết sức quan trọng. Thiên nhiệt bệnh -
sách Tố vấn nói: “Bệnh nhiệt đới chữa được một ít, nếu ăn thịt thì bệnh
trở lại, nếu ăn nhiều thì để lại di chứng, cho nên thứ này phải cấm”. Y
học hiện đại cho rằng phát nhiệt tạo thành những chất mang tính chất
acid tích tụ lại trong người; ăn thịt vào khi nó phân giải trong cơ thể
cũng sinh ra nhiều chất mang tính acid. Khi những chất mang tính acid
trong người tăng lên rõ rệt thì tính kích thích rất mạnh, sẽ làm hại
công năng các khí quan của cơ thể.
Theo lý luận của y học phương Đông thì cua có tác dụng hoạt huyết
hóa ứ (làm tan ứ) rất tốt, người đau dạ dày mà do huyết ứ ăn cua rất có
lợi, tất nhiên cũng không nên ăn nhiều vì gạch cua tính hàn. Nếu người
bệnh bị ung thưbàng quang thì cần kiêng ăn bột trân châu. Hiện nay đang
lưu truyền ý kiến: Bột trân châu có thể giải độc và chữa ung thư,nhưng
lại có một số người bị ung thưăn bột trân châu vào bệnh tình bị xấu đi.
Tùy lúc mà kiêng
Khi bị bệnh ung thư,cần căn cứ vào các thời kỳ khác nhau của bệnh mà
chọn những thức ăn khác nhau và kiêng kỵ khác nhau. Ví dụ khi điều trị
bằng phóng xạ và điều trị bằng hóa chất, thường xuất hiện phản ứng giảm
bạch cầu, lúc đó cần ăn nấm, ăn lươn, ba ba, long nhãn; nếu xuất hiện
miệng và lưỡi bị khô táo thì ăn mật ong, hải sâm, hạnh nhân, sau khi
công năng toàn thân giảm sút, đường tiêu hóa càng bị ảnh hưởng rõ rệt,
nên cần kiêng thuốc lá, rượu, các thức ăn cay, béo như (ớt, thịt mỡ);
sau khi điều trị bằng phóng xạ, càng kiêng ăn các thức có tính nhiệt hại
đến âm (như thịt dê, thịt chó, thịt gà). Còn bệnh ung thưsau khi mổ,
người bệnh cần bồi bổ bằng các thức thuần khiết, gọi là thanh bổ và các
thức bình hòa, kiêng ăn ngậy béo, dầu mỡ, vị đậm, hải sản tanh và các
thứ cay, nóng.
Những món ăn nên kiêng:
|
Mỡ - thứ cần tránh với bệnh nhân ung thư. (Thanh Niên). |
Cà phê đặc, thực phẩm lên men, đồ
nướng, đồ ăn quá béo... là những thứ mà bệnh nhân ung thư nên tránh. Các
món mặn hoặc có nhiều chất cồn cũng không tốt cho họ.
Thức ăn lên men: Các
thử nghiệm trên động vật cho thấy chất lên men gây ung thư rất mạnh.
Không nên dùng nhiều dưa muối, thịt ngâm, thịt muối, giăm-bông.
Thức ăn nướng: Thức ăn nướng
bị nghi ngờ là yếu tố gây ung thư. Những người dùng nhiều thức ăn nướng
lửa có nguy cơ mắc ung thư nhiều hơn do quá trình nướng tạo ra formol -
chất gây ung thư.
Thức ăn giàu lipid: Hấp thu
quá nhiều lipid (mỡ) sẽ dẫn đến phát sinh biến tố trong cơ thể, làm hạn
chế khả năng "giám sát" miễn dịch, ảnh hưởng đến phương thức chuyển hóa
của tế bào, gia tăng sản sinh ra chất kẽm. Những nhân tố đó giúp tế bào
ung thư phát sinh và phát triển.
Thức ăn chứa quá nhiều muối và rượu: Cũng không tốt cho bệnh nhân ung thư.
Cà phê đậm: Là loại thức uống mà người bệnh ung thư không nên dùng, nhất là những trường hợp bị ung thư bàng quang, tuyến tụỵ...
Thức ăn tăng sinh: Thịt đầu
heo, đầu gà, đầu cá, đầu ngỗng... có thể xúc tiến tế bào tăng sinh, từ
đó tạo gia tốc cho tế bào ung thư tăng trưởng. Vì thế, người bệnh ung
thư cũng cần hạn chế dùng những món nói trên.
Những hướng dẫn hiện nay đối với việc nâng cao sức khoẻ tổng quát bao gồm:
- Ăn những thức ăn giàu dinh dưỡng với lượng calori hạn chế.
- Duy trì cân nặng của cơ thể khoẻ mạnh.
- Tập thể dục thường xuyên.
- Ăn nhiều loại trái cây, rau củ, ngũ cốc và các sản phẩm bơ sữa ít chất béo mỗi ngày.
- Ít ăn chất béo và tránh axít béo.
- Thường xuyên chọn những loại trái cây giàu chất xơ, rau củ và ngũ cốc.
- Ăn ít thức ăn có lượng muối cao. Chọn nhiều thực phẩm chứa nhiều kali (như chuối, rau bina và khoai tây).
- Những ai thích những thức uống có chứa cồn nên uống điều độMột số bệnh nhân hoàn toàn không sử dụng thức uống có cồn.
- Giữ cho thực phẩm an toàn khi chế biến, trữ và ăn uống.
(St)