Bạn có biết liên quan đến chuyện làm nước đá bình thường mỗi ngày của chúng ta là câu đố hóc búa từ thời Hy Lạp cổ đại đến nay vẫn chưa được giải đáp?
Bạn có bao giờ rơi vào tình cảnh đang cần đá lạnh để giải nhiệt ngày hè thì phát hiện ra ai đó (có khi chính là bạn) đã dùng hết rồi mà không làm nước đá lại? Nhưng bạn cần đá càng sớm càng tốt, làm sao đây, đi mua thì cảm giác không bảo đảm vệ sinh chút nào? Hãy bình tĩnh và thay vì cho nước để nguội bình thường vào khay, bạn hãy làm nước đá bằng nước ở nhiệt độ khác.
Bạn có đoán được là nhiệt độ nào? Nhiều người nói nên dùng nước lạnh, vì dù sao nó đã lạnh sẵn, chắc sẽ... có đà. Tuy nhiên, khoa học lại nói bạn hãy dùng nước nóng đi, tất nhiên vẫn cần thời gian chờ nhưng sẽ có thành phẩm nhanh chóng hơn nhiều.
Vì sao ư? Vì một điều gọi là hiệu ứng Mpemba - được đặt theo tên của một học sinh người Tanzania, người đã nhận thấy rằng hỗn hợp sữa đường để làm kem khi nóng đông lại nhanh hơn nhiều so với khi lạnh. Tuy giáo viên vật lý nói rằng điều này là không thể, rằng cậu đã nhầm lẫn, nhưng Mpemba đã thuyết phục một giảng viên đại học đến thử nghiệm lại điều này, rồi đăng lên một tạp chí khoa học năm 1969.
Thực tế, ngay từ thế kỷ 4 TCN, Aristotle đã quan sát thấy hiện tượng nước nóng đông nhanh hơn nước lạnh, sau đó, cả Francis Bacon và René Descartes cũng ghi nhận điều này. Nhiều giả thiết khác nhau được đưa ra như nước nóng bốc hơi nhanh hơn, giảm thể tích nước thực nên đóng băng nhanh hơn, không chỉ thế còn tạo một lớp che chắn trên bề mặt để giúp cách nhiệt.
Tuy nhiên hiện tượng này không phải lúc nào cũng xảy ra, khiến các chuyên gia không thể khẳng định nó, cũng không thể phủ định, đồng thời cũng không đưa ra được lý giải cuối cùng có sức thuyết phục. Ẩn số này tưởng đơn giản nhưng lại phức tạp đến nỗi thậm chí Hiệp hội Hóa học Hoàng gia Anh đã tuyên bố treo thưởng lớn cho cá nhân hoặc tổ chức nào đưa ra được lời giải đáp hợp lý nhất cho hiệu ứng Mpemba.
Với hầu hết những người bình thường chúng ta, việc quan tâm tìm tòi, học hỏi là cần thiết, nhưng yêu cầu có nước đá càng nhanh càng tốt để uống cho mát cũng cần thiết không kém. Nên trong lúc chờ khoa học tiếp tục tranh luận, bạn hãy cứ vô tư tranh thủ hiệu ứng Mpemba để làm nước đá, cho những ngày hè bớt phần oi nóng nhé!
Theo Trí Thức Trẻ