Bệnh đau cổ, vai, gáy

Đau cổ, vai là một triệu chứng thường gặp, xảy ra mọi lứa tuổi, mọi giới... Bệnh thường biểu hiện như đau âm ỉ (hoặc dữ dội) ở cổ, đau có thể lan lên gáy, tai, thái dương hoặc lan xuống vai gây co cứng cơ. Bệnh tăng khi vận động và giảm khi nghỉ ngơi.

Nguyên nhân thường gặp nhất là gối đầu cao khi ngủ hoặc kê đầu trên vật cứng một thời gian dài vài tiếng như: khi đi xe đò ngủ đầu tựa trên ghế dựa, nằmxem tivi... bệnh rất dễ xảy ra đối với người bắt đầu đến tuổi trung niên, với hệ mạch máu đã giảm tính dẻo dai, đàn hồi.

Ngoài ra nguyên nhân dẫn đến hội chứng đau cổ vai còn do tổn thươngcác mặt khớp của cột sống cổ như: tổn thương đĩa liên đốt, sau chấn thương, hoặc do công việc hằng ngày dẫn đến những chấn thương nhỏ nhưng lặp đi lặp lại nhiều lần (lái xe, sơn trần, làm việc với máy vi tính...)...

Phát hiện bệnh sớm nhất có thể

Biểu hiện rõ nét nhất của hiện tượng tổn thương đốt sống cổ hoặc bị chèn ép dây thần kinh hoặc bị thiếu máu cục bộ đều có thể gây nên triệu chứng đau vai gáy. Đau vai gáy thường xuất hiện vào lúc sáng sớm vừa ngủ dậy hoặc ngồi làm việc ở bàn giấy nhiều thời gian như đánh máy,cúi xuống  đọc văn bản hoặc sửa chữa văn bản, soạn giáo án (các thầy cô giáo) trong một thời gian dài trong một buổi  hoặc trong một ngày và có thể kéo dài nhiều ngày, nhiều tuần, nhiều tháng... Nhiều trường hợp ngoài đau vai gáy còn gây mỏi ở tay, tê tay, nặng tay cho nên khi làm các động tác dùng một hoặc hai tay nâng đỡ  hoặc khi lái xe (xe máy, xe ô tô) phải làm động tác đổi tay cầm lái vì tay kia bị mỏi, nặng rất khó chịu. Cũng có tác giả cho rằng có một tỷ lệ  nhất định nào đó do đau vai gáy  có thể gây nên liệt nửa người thậm chí gây nhồi máu cơ tim do mạch máu nuôi dưỡng tim bị chèn ép. Nói chung bệnh đau vai gáy là một loại bệnh gặp tỷ lệ khá cao, chủ yếu ở người trưởng thành hoặc gặp ở những đối tượng mang tính chất nghề nghiệp và nhất là người cao tuổi.

Một số trường hợp có thể tự chẩn đoán cho mình bị đau vai gáy với nguyên nhân gì, ví dụ nằm ngủ gối đầu cao sáng dậy bị vẹo cổ, đau vai, mỏi tay  hoặc do nằm sai tư thế kéo dài nhiều giờ như nằm co quắp,  gối đầu cao  hoặc tư thế nằm  nghiêng sang một bên. Đa số các trường hợp không rõ nguyên nhân hoặc có nhiều nguyên nhân làm lẫn lộn không biết nguyên nhân nào là nguyên nhân chính gây nên đau vai, gáy thì cần đi khám bệnh. Tại cơ sở y tế có điều kiện, ngoài thăm khám  người ta có thể hỏi bệnh, chụp Xquang đốt sống cổ, chụp cộng hưởng từ (MRI), chụp cắt lớp vi tính (CT) và cũng có thể đo điện não đồ, đo mật độ xương, xét nghiệm sinh hoá máu nếu có bệnh về bệnh liên quan đến tim mạch...

Nguyên nhân và cách phòng ngừa

Chúng ta phải làm gì khi bị đau mỏi cổ vai?

- Tư vấn bác sĩđể có những lời khuyên đúng về cách điều trị cũng như phòng ngừa tái phát.

- Cần giữ cho cổ luôn thẳng khi ngồi học, đọc sách hoặc đánh máy...

- Khi ngủ cần phải dùng gối thích hợp (gối thấp và chắc), nên nằm ngủ với tư thế nghiêng (bên bệnh nằm kê trên gối).

- Chúng ta có thể xoa bóp nhẹ nhàng ở cổ và vai bằng dầu nóng sẽ cảm thấy dễ chịu.

- Đối với người bị đau cổ vai thì châm cứu, tập luyện và vật lý trị liệu tỏ ra có hiệu quả cao.

Khi triệu chứng thuyên giảm việc luyện tập dưỡng sinh sẽ giúp chúng ta vận động khớp cổ một cách nhẹ nhàng để giảm đau và nhanh chóng phục hồi. Nhằm phòng ngừa chứng đau cổ vai, chúng ta có thể tập hai động tác dưỡng sinh: ưỡn cổ, vặn cột sống cổ ngược chiều.

* Lưu ý:Trong các trường hợp bệnh cấp, đau nhiều thì ta không nên tập; chủ yếu là nghỉ ngơi, xoa vuốt nhẹ nhàng. Chỉ được tập khi đã giảm đau hoặc dùng để phòng ngừa.

* Một số tư thế chúng ta cần tránh trong sinh hoạt để phòng chứng đau cổ vai:

- Căng cổ ngước nhìn lên cao trong thời gian dài.

- Xoay đầu thường xuyên về bên đau.

- Nâng hoặc kéo một vật với cổ gập.

- Học hoặc đọc sách với tư thế cổ gập trong thời gian dài.

- Ngủ với gối cao hoặc nhiều gối...

Đau mỏi cổ vai là triệu chứng rất thường gặp trong cuộc sống. Bệnh không nguy hiểm đến tính mạng nhưng sẽ gây khó khăn trong sinh hoạt và giao tiếp của bạn. Việc luyện tập thường xuyên sẽ giúp chúng ta phòng trị bệnh và nâng cao sức khỏe.

Người bệnh có hiện tượng đau mỏi ở cổ, đặc biệt là phía sau gáy, cần chú ý thêm hiện tượng đau mỏi ở gáy có thể lan xuống một bên bả vai, hai bên bả vai, lan xuống cánh tay, cẳng tay, có trường hợp đau nhức ở cổ, ở gáy gây ảnh hưởng tới tư thế đầu cổ - “tư thế sái cổ”. Bệnh nhân cần được khám bác sĩ chuyên khoa để đánh giá lại tính chất “đau nhức”. Cần tìm nguyên nhân, biến chứng của thấp khớp, tổn thương đốt sống cổ do thái hóa đốt sống cổ, do lao, do ung thư, đặc biệt biểu hiện của u hố sau, hội chứng giao cảm cổ sau...

Sau khi bác sĩ chuyên khoa đã loại trừ những nguyên nhân chèn ép có tổn thương, thì việc điều trị chủ yếu là thuốc giảm đau thông thường, xoa - ấn - gõ vùng gáy...

 (st)