Bệnh viêm ruột thừa ở trẻ em: dấu hiệu và điều trị

Bệnh viêm ruột thừa ở trẻ em: nguyên nhân, dấu hiệu và điều trị. Viêm ruột thừa là bệnh thường gặp ở khoảng 6% dân số, thường gặp nhất ở lứa tuổi từ 10 - 30.  Điều đáng nói là bệnh viêm ruột thừa cũng có những triệu chứng có thể gây nhầm lẫn với một số bệnh khác.

b

Phát hiện sớm trẻ bị viêm ruột thừa

Trẻ em không phải là người lớn thu nhỏ vì vậy ở trẻ còn nhiều chức năng sinh lý dần dần mới được hoàn thiện cho đến khi trưởng thành. Bệnh viêm ruột thừa ở trẻ em cũng có một số nét không giống như ở người lớn. Đây là một bệnh mang tính chất cấp tính, nguy hiểm, cần cấp cứu ngoại khoa cũng tương tự như người lớn bị viêm ruột thừa.

Nguyên nhân và triệu chứng của viêm ruột thừa ở trẻ em

Nguyên nhân của viêm ruột thừa ở trẻ em cũng tương tự như ở người lớn, thường là do ruột thừa bị tắc nghẽn bởi một số thành phần nào đó có trong ruột chui vào ruột thừa, ví dụ như phân, giun đũa, giun kim... làm cho ruột thừa bị viêm nhiễm cấp tính.

Ở trẻ em, triệu chứng của viêm ruột thừa là sốt nhẹ khoảng 37,5-38 độ. Khi ruột thừa sắp vỡ hoặc bị vỡ thì thân nhiệt sẽ tăng cao hơn 39-40 độ. Khi ruột thừa vỡ sẽ gây viêm phúc mạc và viêm các bộ phận khác có trong ổ bụng. Kèm theo sốt, trẻ kêu đau bụng. Đối với trẻ càng nhỏ tuổi thì việc xác định vị trí đau bụng càng khó khi thăm khám cho trẻ.

Trẻ thường kêu đau ở vùng thượng vị hoặc quanh rốn nên người nhà dễ nhầm là đau bụng do giun, sau đó vị trí đau có thể khu trú chủ yếu ở hố chậu phải. Đau có tính chất âm ỉ, khi ruột thừa vỡ thì đau tăng lên dữ dội hơn và trẻ quấy khóc nhiều hơn. Nhiều trẻ có thêm triệu chứng buồn nôn hoặc nôn, đi lỏng, nhưng cũng có trường hợp lại bị bí trung và đại tiện. Cũng có trường hợp các cháu chỉ khóc, bỏ ăn uống hoặc biếng ăn, không cho người lớn đụng vào vùng bụng hoặc rất sợ người lớn đụng vào bụng.

Đối với trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, khi bị viêm ruột thừa trẻ hay quấy khóc và đôi khi còn gập người lại khi có ai đó chạm vào bụng, nôn nhiều, mặt lừ đừ, lơ mơ, chân tay lạnh... Khám bụng bằng cách sờ, nắn thấy đau nhiều ở hố chậu phải, đặc biệt là điểm ruột thừa (điểm Mac Burney), có phản ứng thành bụng ở vùng hố chậu phải.

Nếu có điều kiện thì thăm dò trực tràng sẽ thấy thành trực tràng phía bên phải đau (dấu hiệu này rất có giá trị khi ruột thừa nằm trong tiểu khung bị viêm). Trong điều kiện cho phép thì cần xét nghiệm công thức máu sẽ thấy bạch cầu tăng cao, nhất là bạch cầu đa nhân trung tính; chụp Xquang ổ bụng không chuẩn bị có thể thấy hình ảnh mức nước, mức hơi ở hố chậu phải; siêu âm ổ bụng có thể thấy kích thước ruột thừa to ra (trên 6mm), tăng âm hoặc có dịch xung quanh ruột thừa...

Các chỉ số cận lâm sàng này cũng góp phần đáng kể vào việc chẩn đoán viêm ruột thừa ở trẻ em. Tuy vậy, bệnh viêm ruột thừa nói chung và viêm ruột thừa ở trẻ em nói riêng bao gồm nhiều triệu chứng và một số chỉ số cận lâm sàng nhưng triệu chứng lâm sàng là cực kỳ quan trọng, cận lâm sàng là hỗ trợ cho chẩn đoán, không nên chỉ dựa vào một vài chỉ số cận lâm sàng mà kết luận là viêm hay không viêm ruột thừa. Vì những triệu chứng của bệnh chung chung như vừa nêu ở phần trên nên có một số người do chủ quan hoặc do thiếu kiến thức về bệnh viêm ruột thừa, chỉ nghĩ là trẻ bị rối loạn tiêu hóa thông thường nên tự mua thuốc về cho trẻ uống làm lu mờ các triệu chứng của bệnh, gây khó khăn cho việc chẩn đoán; thậm chí có không ít trường hợp cứ cho là con mình bị đau bụng giun nên tự mua thuốc giun để điều trị. Các việc làm này không những bệnh không khỏi mà còn rất nguy hiểm đến tính mạng của trẻ do viêm ruột thừa vỡ gây viêm phúc mạc, viêm các tạng trong ổ bụng, nhiễm khuẩn, nhiễm độc nặng và dễ có nguy cơ dẫn đến tử vong.

Viêm ruột thừa ở trẻ có thể nhầm với bệnh gì?

Triệu chứng sốt nhẹ, đau bụng âm ỉ, không điển hình, nhất là vị trí đau lúc ban đầu không phải là vùng hố chậu phải thì không chỉ gặp ở trẻ bị viêm ruột thừa mà còn gặp ở nhiều bệnh khác như ngộ độc thức ăn, rối loạn tiêu hóa do chế độ ăn không phù hợp với trẻ, viêm đường hô hấp trên do vi khuẩn hoặc do virut. Đau bụng, âm ỉ, nôn, đi lỏng cũng có thể đau bụng do giun. Trẻ sốt, quấy khóc, lừ đừ, xanh tái cũng có thể do trẻ bị viêm đường hô hấp, thủy đậu ở giai đoạn đầu, sốt do virut...

(ST)