Thiên nhiên ưu đãi, nhất là sông Tiền và sông Hậu – như dòng sữa mẹ quanh năm chở nặng phù sa bồi đắp cho miệt vườn ngày thêm xanh tươi, trù phú. Đặc ân quý giá đó đã tạo cho cây trái vùng này có hương vị thơm ngon riêng biệt ít đâu sánh bằng. Vì vậy, con người và thiên nhiên ở đây có sức hấp dẫn mãnh liệt với du khách mọi miền đất nước.
Trái cây miền tây
Trước khi nếm thử vị ngon ngọt của từng loại cây trái bạn đã cảm thấy khoan khoái dễ chịu với không khí trong lành, mát rượi, nụ cười tươi tắn của các cô thôn nữ da trắng mịn màng và duyên dáng. Cách mua bán hào phóng của nhà vườn sẽ làm bạn ngạc nhiên. Chủ nhà không ngần ngại đãi tặng bạn một bữa thoả thích bởi tấm lòng rộng mở, hiếu khách vốn có của người dân vùng sông nước miền Tây Nam bộ.
Đến với miền tây, bạn sẽ được thưởng thức vô số các loại trái cây phổ biến như bưởi, xòa, nhãn, chôm chôm, sầu riêng, vú sửa, măng cụt, cam, quýt, cốc, ổi, mận, mãng cầu…hoặc các loại trái cây ít được người dân các vùng khác biết đến như me, khế, điều (trái đỏ), nhãn lòng, bần, bình bát, lê ki ma, dừa nước, bồ quân, dâu…
Bưởi năm roi – đặc sản Vĩnh Long
Được trồng nhiều ở Trà Ôn, Bình Minh, mùa thu hoạch vào khoảng tháng 1 – 8. Ngày nay người nông dân có thể cho trái quanh năm, tháng nào cũng có thể được thưởng thức bưởi Năm Roi chín.
Theo tương truyền, xưa kia có ông Bưởi có giống cây quí, sợ con cháu trong nhà hái trái làm mất giống cây quí nên ông Bưởi đe: “Đứa nào mà hái trái cây của ông Bưởi là ông đánh năm roi nghe chưa”. Vì câu nói của ông, giống bưởi có tên gọi là “Năm Roi”. Bưởi năm roi có tên gọi từ đó.
Đặc điểm của bưởi Năm Roi là da màu hồng, vỏ mỏng, ruột trắng, ít hạt hoặc không hạt, nhiều nước, vị chua ngọt, thơm, để càng lâu càng ngon (có thể bảo quản được 2 tháng). Bưởi Năm Roi ngoài ăn tươi còn dùng để chế biến thành nhiều món ngon.
Ngoài bưởi năm roi, Vĩnh Long còn có loại bưởi da xanh, có ruột hồng, không hạt, múi bưởi hơi khô nhưng độ đường rất cao, giá bán rất đắt.
Cam sành
Cam sành lớn trái, có vỏ sần sùi, xấu xí nhưng bên trong ruột rất ngon, ngọt và mọng nước, được người dân ưa chuộng: “Cam sành gọt vỏ còn the/ Thấy em còn nhỏ anh ve để dành”. Cam sành từ lâu đã là loại cây trái chủ yếu của các nhà vườn miền Tây. Huyện Tam Bình (Vĩnh Long) được biết như là “vương quốc cam sành”. Những trái cam sành to, tròn, ngọt lịm, mang thương hiệu Tam Bình giờ đây không chỉ có mặt ở hầu hết các tỉnh – thành mà còn được xuất khẩu ra nhiều nước
Điều – mình mới chỉ thấy ở Vĩnh Long có
Là trái điều chứ không phải trái đào lộn hột (người dân ở miền Đông Nam Bộ cũng kêu là trái điều). Hình dáng giống trái mận, khi chín màu đỏ, có vị ngọn đậm đà.
Dừa sáp Cầu Kè
Đây được xem là một loại trái cây độc nhất vô nhị ở miền Tây và trong cả nước, chỉ có thể trồng được ở huyện Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh. Khi bổ ra bên trong phần cái và nước dừa sền sệt hoà lẫn với nhau. Người ta thường nạo lấy phần ruột trong trái dừa (có cả cái và nước) cho vào máy sinh tố, thêm chút đường, chút sữa và xay nhuyễn sau đó thêm nước đá và thưởng thức. Cây dừa sáp cũng giống như cây dừa bình thường khác nhưng khi cho trái, mỗi buồng dừa chỉ có từ 1 đến 2 trái dừa lên sáp và đặc ruột, những trái còn lại cũng như trái dừa bình thường.
Xoài cát Hoà Lộc
Xoài cát Hoà Lộc có màu trái sáng đẹp, ruột vàng tươi, hột nhỏ, hương thơm hấp dẫn và vị ngọt thanh. Lúc còn xanh non có vị chua hơn nhiều loại xoài khác nhưng khi chín thì ngọt, có hương thơm đặc trưng hơn.
Vú sữa Lò Rèn
Hàng năm vú sữa Lò Rèn – Tiền Giang cho trái từ tháng 10 đến hết tháng Giêng âm lịch. Vú sữa Lò Rèn trái tròn, vỏ mùa trắng, mỏng, nhỏ hột. Khi chín phía gần cuốn trái màu cẩm thạch, thoảng hương thơm khi xẻ ra ruột màu trắng sữa, ăn vào thấy ngọt lịm và mát dịu.
Trái nhãn lồng – hay chùm bao
Trái này để chín có màu vàng, ăn chua chua ngọt ngọt, rất là ngon.
Trái bần
Có chua chua chát chát. chấm với muối ớt, hoặc cắt ra ăn với lẩu mắm. Bần hay mọc ở sông rạch, trái bần khi chín màu vàng vàng, ăn chua chua ngọt ngọt…
Lê ki ma
Trái này thì ở nông thôn mình ngày xưa hay thấy, trái chín màu vàng tươi, thơm thơm, ăn lột vỏ, thịt béo béo, bột bột.
Dừa nước
Cái này thì chắc ai cũng biết rồi, từ thành thị đến nông thôn, đều có, ngày xưa ăn dừa nước không phải mua, cứ ra sông rạch là thấy nó. Ăn không ngọt như dừa xiêm, nhưng dai dai, thơm thơm đặc trưng…
Trái bồ quân
Trái bồ quân chua chua ngọt ngọt, trước khi ăn phải vò vò cho mềm. Nếu không vò thì sẽ rất chua và chat, nhưng sau khi vò sẽ ngọt ngọt.
Mãng cầu Xiêm- mãng cầu gai, na Xiêm, na gai
Quả mãng cầu xiêm to và có gai mềm. Thịt quả ngọt và hơi chua, hạt có màu nâu sậm
Mãng cầu dai
Có vỏ dày, màu xanh nhưng thịt lại trắng và mềm, hương vị được nhiều người ưa thích vì độ ngọt cao, hơi có vị chua nên không lạt, lại có hương thơm của hoa hồng.
Bình bát
Có thể ăn khi chín, vị ngọt hoặc thêm đường đường và nước đá.
Cà na
Cà na là có vị vừa chua vừa chát, chấm với muối ớt thì rất tuyệt vời. Nếu không thể ăn chua, bạn có thể ngâm với nước muối khoảng 2 hoặc 3 ngày rồi ăn với muối ớt.
Ngoài ra cà na còn có thể làm mứt, có vị ngọt của đường hòa lẫn với vị chua thanh của trái cà na sẽ làm bạn nhớ mãi.
Khế
Mít
Dâu
Dừa sim, dừa lửa
Me
Măng cụt
Chôm chôm
Chùm ruột
Sầu riêng
(Kỷ lục) - Việt Nam là một trong những nước có diện tích trồng cây ăn quả lớn nhất nhì so với các nước trong khu vực. Diện tích này ngày càng được mở rộng hơn nhờ trồng một vài loại trái cây xuất khẩu có giá trị kinh tế cao như Thanh long, Xoài, Bưởi, Vải, Nhãn, Sầu riêng…
Theo thống kê chưa đầy đủ thì Việt Nam có trên 700.000 ha diện tích đất trồng cây ăn quả. Diện tích này phân bố đều trên cả ba miền Bắc, Trung, Nam ( miền Tây Nam bộ chiếm diện tích lớn nhất ).
Việt Nam còn là nước có chủng loại trái cây phong phú nhất, có đến hàng trăm chủng loại trái cây có chất lượng dinh dưỡng cao. Trong số đó, có 50 chủng loại đặc sản trái cây nổi tiếng nhất được người tiêu dùng ưa thích, đã được Viện Nghiên cứu Cây ăn quả Miền Nam, Hiệp hội Trái cây Việt Nam, Phòng Chỉ dẫn Địa lý của Cục Sở hữu Trí tuệ và các địa phương công nhận. Trung tâm sách Kỷ lục Việt Nam xin lần lượt giới thiệu 50 đặc sản trái cây này qua các bài viết tiếp theo.
MỜI BẠN THAM KHẢO THÊM:
50 đặc sản trái cây gồm:
1. Mơ Hương Sơn, Hà Nội
2. Cam Canh Hà Nội
3. Cam sành Hà Giang
4. Lê Đông Khê Cao Bằng
5. Cam sành Hàm Yên, Tuyên Quang
6. Đào Sa Pa, Lào Cai
7. Táo Mèo Bắc Yên, Sơn La
8. Na Chi Lăng, Lạng Sơn
9. Đào Mẫu Sơn Lạng Sơn
10.Vải thiều Lục Ngạn, Bắc Giang
11.Bưởi Đoan Hùng Phú Thọ
12.Vải Thiều Thanh Hà, Hải Dương
13.Nhãn lồng Phố Hiến, Hưng Yên
14.Ổi bo Thái Bình
15.Chuối Ngự Đại Hoàng Hà Nam
16.Dứa Đồng Giao Ninh Bình
17.Cam Xã Đoài Vinh, Nghệ An
18.Cam bù Hương Sơn, Hà Tĩnh
19.Bưởi Phúc Trạch Hà Tĩnh
20.Bưởi Thanh trà Huế
21.Xoài tượng Đại An, Bình Định
22.Sầu riêng Khánh Sơn, Khánh Hòa
23.Nho Ninh Thuận
24.Thanh Long Phú Hội, Bình Thuận
25.Bơ sáp Buôn Ma Thuột Đắk Lắk
26.Dâu Tây Đà Lạt Lâm Đồng
27.Hồng Đà Lạt Lâm Đồng
28.Mãng Cầu Bà Đen, Tây Ninh
29.Măng Cụt Lái Thiêu Bình Dương
30.Bưởi Biên Hòa Đồng Nai
31.Chôm chôm Long Khánh, Đồng Nai
32.Nhãn xuồng Cơm Vàng Vũng Tàu
33.Mãng Cầu Cần Giờ, Tp. Hồ Chí Minh
34.Dứa (Khóm) Bến Lức, Long An
35.Sầu riêng Ngũ Hiệp, Tiền Giang
36.Sơ ri Gò Công Tiền Giang
37.Thanh Long Chợ Gạo Tiền Giang
38.Xoài Cát Hòa Lộc Tiền Giang
39.Vú sữa Lò Rèn Vĩnh Kim, Tiền Giang
40.Dưa hấu Gò Công, Tiền Giang
41.Sa pô chê mặc Bắc Tiền Giang
42.Nhãn tiêu da bò Tiền Giang
43.Bưởi da xanh Mỹ Thạnh An, Bến Tre
44.Măng cụt Chợ Lách, Bến Tre
45.Dừa Bến Tre
46.Dừa sáp Cầu Kè Trà Vinh
47.Quýt đường Trà Vinh
48.Bưởi Năm Roi Bình Minh, Vĩnh Long
49.Sầu riêng Ri-6 Vĩnh Long
50.Cam mật Cần Thơ
Tổ chức Kỷ lục Việt Nam chính thức công bố Top 50 đặc sản trái cây nổi tiếng Việt Nam theo tiêu chí kỷ lục giá trị đặc sản của Việt Nam. Các đặc sản còn lại chúng tôi tiếp tục tham vấn, lấy ý kiến, nhận đề cử từ các địa phương và công bố vào tháng 9.2013.
(ST)