Cách chăm sóc trẻ khi bị chân tay miệng tại nhà, đúng cách. Từ tháng 3 đến tháng 6 hằng năm, dịch tay chân miệng (TCM) vào giai đoạn bùng phát. Tuy nhiên, không phải bệnh nhân TCM nào cũng phải nhập viện; trẻ mắc bệnh độ 1 có thể chăm sóc tại nhà.
Tuy nhiên vì tính chất dễ lây lan và việc phát tán mầm bệnh khá thuận lợi khi có sự tiếp xúc với nguồn bệnh, chăm sóc trẻ mắc bệnh TCM tại nhà nếu không thực hiện đúng cách sẽ làm tăng số trẻ mắc bệnh tại gia đình và cộng đồng.Hầu hết trẻ mắc bệnh TCM độ 1 đều được theo dõi và chăm sóc tại nhà theo hướng dẫn của bác sĩ điều trị.
Những gợi ý dưới đây có thể giúp các bậc cha mẹ chăm sóc trẻ bị TCM đúng cách:
1. Cách ly đúng cách.
- Trẻ xác định đã mắc bệnh TCM phải được nghỉ học từ 7 – 10 ngày để ngăn chặn sự lây lan.
- Nếu gia đình có nhiều trẻ cùng chung sống, nên cách ly tuyệt đối giữa trẻ lành và trẻ bệnh bằng nhiều cách tùy theo hoàn cảnh gia đình. Giám sát chặt chẽ các hoạt động của trẻ bệnh trong sinh hoạt thường nhật.
- Người lớn khi tiếp xúc và chăm sóc trẻ bệnh nên mang khẩu trang y tế, sau khi tiếp xúc nên rửa tay bằng xà phòng.
2. Giữ vệ sinh cá nhân.
- Tắm rửa sạch sẽ cho trẻ mỗi ngày bằng xà phòng và nước sạch.
- Khuyến khích trẻ thường xuyên rửa tay sạch sẽ, đúng cách bằng xà phòng và nước sạch dưới vòi nước chảy để ngăn ngừa sự tái nhiễm bệnh TCM qua đường tay – miệng nhằm loại bớt sự bám dính của vi rút gây bệnh TCM trên đôi tay của trẻ.
- Quần áo, tã lót của trẻ bệnh nên được ngâm dung dịch sát khuẩn như dung dịch Cloramin B 2% hoặc luộc nước sôi trước khi giặt.
- Vật dụng cá nhân ăn uống của trẻ như bình sữa, ly uống nước, chén ăn cơm, muỗng ăn… nên được luộc sôi và sử dụng riêng biệt cho từng trẻ.
- Tuyệt đối tránh 3 quan niệm sai lầm thường gặp sau đây: Kiêng tắm, kiêng gió - ủ trẻ quá kỹ - châm chích cho mụn nước mau vỡ ra, đây chính là những nguyên nhân làm cho bệnh của trẻ trầm trọng hơn và là con đường ngắn nhất của tình trạng bội nhiễm vi khuẩn rất nguy hiểm đến tính mạng của trẻ.
3. Tạo môi trường sống trong lành và an toàn.
- Người chăm sóc trẻ như cha mẹ, ông bà, người giữ trẻ… cần giữ sạch đôi tay hạn chế gieo rắc vi rút gây bệnh TCM cho những trẻ lành khác trong gia đình.
- Đồ chơi và vật dụng thường dùng của trẻ cần phải được tẩy trùng sạch sẽ bằng những dung dịch sát khuẩn như dung dịch Cloramin B 2%, dung dịch nước Javel hoặc xà phòng sát khuẩn để tạo tính an toàn cho trẻ khi sử dụng.
- Phòng ốc nơi trẻ sinh hoạt cần thông thoáng, đủ dưỡng khí nhất là sàn nhà nên được lau chùi sạch sẽ thường xuyên bằng các dung dịch khử khuẩn nhằm tạo điều kiện sạch sẽ và an toàn cho trẻ khi sinh hoạt và chơi đùa.
Những điều mẹ nên biết khi con bị tay chân miệng
Một vài lưu ý dưới đây mẹ cần biết để giúp con có thể phòng tránh và chữa trị hiệu quả bệnh tay chân miệng nhé!
Tuy chưa vào đỉnh điểm mùa dịch, xong hiện nay đã có khá nhiều trẻ mắc bệnh tay chân miệng. Đặc biệt hơn, có những bé bị tái lại chỉ sau một thời gian ngắn. Điều này, khiến các mẹ vô cùng lo lắng và bối rối.
Một vài lưu ý dưới đây mẹ cần biết để giúp con có thể phòng tránh và chữa trị hiệu quả bệnh tay chân miệng nhé!
“Vắc xin” là xà phòng
Mẹ của bé Trường Giang - 16 tháng tuổi (Phú Xuyên - Hà Nội) chia sẻ: Chỉ trong có hơn 2 tháng mà con mình bị tay chân miệng tới tận 2 lần. Đã dặn ông bà rửa tay nhiều lần cho cháu khi cháu đi chơi và cho nhập viện ngay khi con quấy khóc nhiều (vì điều kiện mẹ làm ở xa nhà). Vậy mà còn vẫn mắc bệnh khiến mẹ rất lo lắng và mệt mỏi.
Trên thực tế thì Trường Giang chỉ là một trong số rất nhiều các bé bị tái lại bệnh tay chân miệng. Có nhiều mẹ lo lắng khi con mình đã bị năm trước rồi không biết năm sau có bị lại hay không? Và làm sao có thể giảm thiểu tối đa nguy cơ mắc bệnh.
Tới nay, tay chân miệng là một bệnh dịch chưa có vắc xin để điều trị. Nhưng một biện pháp được coi là vắc xin hữu hiệu để ngăn ngừa căn bệnh này các mẹ nên biết đó chính là rửa tay bằng xà phòng.
Rửa tay bằng xà phòng là một việc mới nghe qua thì tưởng đơn giản nhưng không phải mẹ nào cũng biết cách rửa tay cho con sao cho đúng và rửa vào những thời điểm nào để ngăn ngừa bệnh một cách hiệu quả nhất?
Các nhà khoa học cho rằng: Rửa tay thường xuyên là một cách tốt nhất để tránh bị bệnh và lan bệnh cho cơ thể. Theo đó thì, những thời điểm cần phải rửa tay bằng xà phòng cho bé là: Trước và sau khi ăn, sau khi đi vệ sinh, ho hoặc hắt hơi vào tay, sau khi vui chơi hoặc tiếp xúc ở những nơi công cộng hoặc bất cứ khi nào bạn cảm thấy tay của con bẩn.
Tốt nhất nên rửa tay bằng xà phòng dưới vòi nước đang chảy cho bé theo những bước sau:
Bước 1: Làm ướt bàn tay, lấy 3 - 5ml dung dịch rửa tay hoặc chà bánh xà phòng lên lòng và mu hai bàn tay. Xoa hai lòng bàn tay vào nhau cho xà phòng dàn đều.
Bước 2: Đặt lòng và các ngón của bàn tay này lên mu bàn tay kia và chà sạch mu bàn tay và kẽ các ngón tay (từng bên).
Bước 3: Đặt lòng hai bàn tay vào nhau, chà sạch lòng bàn tay và kẽ ngón tay.
Bước 4: Móc hai bàn tay vào nhau và chà sạch mặt mu các ngón tay.
Bước 5: Dùng lòng bàn tay này xoay và chà sạch ngón tay cái bàn tay kia và ngược lại.
Bước 6: Chụm đầu các ngón tay của bàn tay này và chà sạch đầu các ngón tay vào lòng bàn tay kia và ngược lại. Rửa sạch tay dưới vòi nước, sau đó dùng khăn sạch thấm khô tay.
Bệnh tay chân miệng – Dinh dưỡng, phòng và điều trị
Bệnh tay chân miệng do siêu vi trùng đường ruột thuộc nhóm Coxasackieviruses và Enterovirus 71 (EV71) gây ra, mà thường 100% trẻ tử vong do bệnh tay chân miệng đều là mắc phải EV71.
Bệnh tay chân miệng thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi, gặp nhiều nhất là ở trẻ dưới 3 tuổi. Bệnh xảy ra quanh năm, tăng cao từ tháng 2 – 4 và từ tháng 9 – 12 trong năm. Bệnh lây nhanh từ trẻ này sang trẻ khác từ các chất tiết mũi, miệng, phân, nước bọt lúc trẻ bệnh ho, hắt hơi.
Biểu hiện bệnh tay chân miệng
Bệnh tay chân miệng thường ủ bệnh trong vòng 3-6 ngày. Những dấu hiệu của bệnh này thường dễ gây nhầm lẫn với một số bệnh mà trẻ hay gặp nên khiến cho nhiều cha mẹ chủ quan, không nghĩ tới là bệnh tay chân miệng, tự cho bé uống thuốc mà không đưa đi khám. Lời khuyên dành cho các cha mẹ, khi thấy bé có dấu hiệu bất thường về sức khỏe, về sinh hoạt hàng ngày, nên cẩn thận đưa con đi khám.
Bệnh tay chân miệng rất nhanh sẽ gây nên biến chứng khó lường, nguy hại tới tính mạng của trẻ nên trước khi bệnh ngày càng nặng hơn, cha mẹ cần chăm sóc, điều trị cho con ngay từ khi mới phát.
Từng dấu hiệu phát triển của bệnh:
Sốt, quấy khóc, đau họng, biếng ăn, bị loét miệng và có các nốt hồng ban ở các vị trí trên da, chủ yếu ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, gối tay chân, mông.
Trẻ đột nhiên bị rung giật cơ, bứt rứt trong người khó ở, hay quấy.
Suy yếu liệt chi, liệt các dây thần kinh trí não, co giật, hôn mê.
Suy hô hấp, phù phổi, tăng huyết áp, có thể dẫn đến trụy tim mạch.
Vì thế, cha mẹ khi phát hiện các dấu hiệu ban đầu của bé cần đưa đi khám, làm các xét nghiệm theo chỉ định của Bác sỹ: công thức máu, khí máu, đường máu, X-Quang phổi…
Biện pháp điều trị bệnh tay chân miệng
Theo dõi sát sao trẻ, phát hiện sớm các triệu chứng của biến chứng để cho trẻ nhập viện.
Theo dõi sát sao trẻ, khi phát hiện các dấu hiệu ban đầu của bệnh tay chân miệng, cha mẹ đưa con đi khám bác sỹ ngay để có phương pháp điều trị ngay tại nhà cho bé,.
Giảm đau, hạ sốt: Chỉ dùng thuốc hạ sốt khi trẻ sốt từ 380C trở lên. Dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sỹ
Vệ sinh răng miệng bằng cách cho trẻ súc miệng với nước muối pha loãng.
Để trẻ nghỉ ngơi trong không gian sạch sẽ đã được tẩy trùng.
Sử dụng thêm các vitamin C, vitamin PP, vitamin A và kèm theo toa bác sĩ để hỗ trợ cho da, niêm mạc mau lành.
Dùng kháng sinh theo toa bác sĩ khi có bội nhiễm.
Tái khám mỗi 1-2 ngày trong 7 ngày đầu của bệnh.
Theo dõi các dấu hiệu nặng: khi có một trong các triệu chứng sau: sốt cao trên 39oC, giật mình liên tục, run chi, chới với, quấy khóc, bứt rứt, co giật thì người nhà cần đưa bé vào bệnh viện ngay.
Phòng ngừa cho trẻ bệnh tay chân miệng
Vệ sinh sạch sẽ nơi ở của bé, tẩy trùng các vật dụng, đồ chơi của bé bằng dung dịch sát khuẩn hoặc bằng Cloramin B.
Quần áo, bát đũa của trẻ nên ngâm trong nước nóng sau khi giặt, rửa. Phơi quần áo được nắng, tránh ẩm mốc cho bé.
Rửa tay cho bé trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi mặc, thay tả, hoặc sau khi tiếp xúc với những vết loét, phân, nước tiểu, nước bọt của trẻ bệnh.
Người chăm sóc trẻ hoặc trước khi bế trẻ phải rửa tay thật sạch bằng xà phòng tẩy trùng.
Cách ly trẻ bệnh để tránh tình trạng bệnh lây lan nhanh trong cộng đồng.
Dinh dưỡng cho trẻ bệnh tay chân miệng
Trẻ bị bệnh tay chân miệng thường rất biếng ăn, thậm chí có thể bỏ ăn do các vết loét trong niêm mạc miệng gây đau đớn. Hơn nữa, cơ thể sốt, đau họng… khiến trẻ mệt mỏi, khó chịu và thường xuyên quấy khóc nên dễ sụt cân.
Vì vậy, khi chăm sóc trẻ bị bệnh tay chân miệng, cha mẹ cần chú ý chế độ dinh dưỡng cho bé như sau:
Thức ăn cho trẻ cần chọn lựa sao cho mềm, mịn, mát lạnh nhằm tạo cảm giác dễ chịu khi thức ăn, thức uống đi ngang qua vết loét. Một số những thực phẩm có thể dùng cho trẻ là: cháo nhuyễn, súp hầm kỹ, bột dinh dưỡng, sữa, sữa chua, phô mai, bánh Flan, tàu hủ đường…
Nếu trẻ ăn kém, nên chia nhỏ các bữa ăn cho trẻ thành nhiều lần hơn lúc bình thường để tránh tình trạng hạ đường huyết có thể xảy ra. Không gắng gượng ép trẻ ăn sẽ gây cho trẻ tâm lý sợ ăn.
Chú ý khi cho trẻ ăn, nên dùng loại thìa nhỏ, ko có cạnh sắc để tránh đụng vào các vết loét ở đầu lưỡi và môi của bé gây cho bé đau đớn.
Tăng cường bổ sung Vitamin C cho bé thông qua rau xanh, nước hoa quả tươi mát.
Với trẻ còn đang bú mẹ vẫn tiếp tục cho bé bú không nên dừng và có thể cho bé bú nhiều lần.
Mỗi bữa ăn của trẻ nên cách nhau trong vòng 3-4 giờ.
Khi trẻ giảm bệnh, nên dần dần tập cho trẻ quay về thói quen ăn uống theo chế độ dinh dưỡng hợp lý với từng lứa tuổi, không nên cho bé ăn kiêng bất kỳ cái gì.
Bổ sung Vitamin C phòng bệnh tay chân miệng
Nhiều chuyên gia nhận định, trẻ mắc bệnh tay chân miệng, phần nhiều là do sức đề kháng của trẻ em còn yếu, hệ miễn dịch của cơ thể bé chưa phát triển toàn diện. Giống như các hệ thống khác trong cơ thể người, hệ miễn dịch cũng cần được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, nhất là vitamin C để có thể hoạt động tốt.
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học tại Mỹ, trẻ đang mắc bệnh viêm nhiễm hoặc đang sống trong môi trường ô nhiễm, có dịch bệnh thì nồng độ vitamin C trong tế bào bạch cầu và hoạt động của một số protein miễn dịch sẽ bị suy giảm. Do đó, việc bổ sung vitamin C là điều vô cùng cần thiết đối với trẻ em, nhất là với lứa tuổi từ 1-6, sẽ giúp cơ thể bé tăng sức đề kháng, tăng khả năng miễn dịch chống lại nhiều bệnh tật như: bệnh tay chân miệng, bệnh ho, cảm cúm, sưng nướu răng, dễ mắc bệnh nhiễm khuẩn, nhiễm virus…
(ST)