Chất nước ngọt ngào, thơm và trắng đục của vú sữa dầm với đá và sữa, là món sinh tố giải khát được nhiều người ưa thích.
Vú sữa (Chrysophyllum cainito) là loại cây lưỡng tính (tự thụ phấn), có thể cao từ 6-30m, có tán lá dày và khỏe, thuộc họ Sapotaceae. Vú sữa có nguồn gốc ở các vùng đất thấp của Mexico, Trung Mỹ và quần đảo Caribe. Ở nước ta, vú sữa được trồng từ rất lâu với nhiều giống khác nhau, trong đó vú sữa Lò Rèn Vĩnh Kim, Tiền Giang được coi là giống nổi tiếng nhất.
Vú sữa tùy theo giống sẽ có vỏ màu tím, dày, vị ngọt hơn loại vỏ mỏng màu xanh. Vỏ vú sữa chứa nhiều nhựa mủ, không ăn được. Vú sữa có hương vị giữa trái vải và trái hồng, ngoài việc cung cấp khoảng 67,2 Kcal/100 gr còn có nhiều vitamin A, B1, B2, B3 và C, nhất là glucid, calcium, sắt, chất xơ, protein và lipid (dầu acid malic), có thể sử dụng tươi hoặc làm nguyên liệu trong nhiều loại cocktail.
Theo Fruitinfo, lá vú sữa hãm lấy nước uống là bài thuốc dân gian có thể hỗ trợ điều trị tiểu đường và xoa dịu các cơn đau nhức khớp do phong thấp, tiêu chảy nhẹ (trong trường hợp nặng có thể cho thêm lá ổi); hoặc dùng làm nước súc miệng trị sưng nướu răng, viêm miệng, viêm họng... bằng cách đun nóng khoảng 1 chén lá tươi cắt nhuyễn với 2 ly nước trong 10 phút, sau đó dùng nước này để súc miệng. Còn vỏ cây vú sữa dày, gồ ghề màu sẫm với những đường sọc dài, được cho là có thể dùng để sắc nước uống giúp giảm cơn ho, cơn đau dạ dày và phục hồi sức khỏe rất hiệu quả. Lời khuyên là khi sử dụng các phương thuốc này, cần tham khảo ý kiến người có chuyên môn.
Thông thường, khi chọn vú sữa chúng ta chọn những trái màu sáng, bóng nhẵn, vỏ chuyển từ xanh nhạt sang màu kem đến hơi nâu ở phần đáy trái, ít tỳ vết và còn cuống.
Hỗn hợp vú sữa và cam là loại thức uống tuy hơi lạ nhưng có hương vị rất ngon, giải khát tốt. Bạn cần 4 trái vú sữa và 3 trái cam, 1/4 tách đường, 1/2 tách kem tươi. Nạo cơm nạc vú sữa, tách múi cam và cho vào máy xay sinh tố cùng với đường và đá nhuyễn. Sau cùng cho kem tươi vào.
Lưu ý: Khi chọn ăn vú sữa bằng cách vò xoay cho mềm thì đừng rút cuống rồi nút, bởi vú sữa thường có sâu ngay cuống.
Vú sữa ngon nhất là loại hột gà, trái chín ửng hồng, da bóng trơn láng. Loại tươi còn cuống và lá, nếu đã để từ 1-2 ngày sẽ không còn cuống và lá, giá rẻ hơn. Vú sữa da láng nhưng vỏ xanh, không phủ màu hồng, có thể để lâu, nhưng ăn không ngọt.
Khi mua, cầm trái vú sữa bóp nhẹ, loại vỏ mỏng luôn mềm đều trái, vỏ dày phần gần cuống rất cứng, phần đít lại thường mềm nhũn ra, ăn không ngon. Khi ăn vú sữa, phải vần cho mềm để quả chảy hết nhựa ra.
Nổi tiếng nhất là vú sữa lò rèn Vĩnh Kim: Lấy tên là vú sữa lò rèn để lưu nhớ công ơn của ông thợ lò rèn đã có công nhân giống vú sữa ngon cho vùng đất này. Vú sữa lò rèn thuộc loại cây không cao thân, có tán rộng, nở nhiều bông. Quả tròn, trắng, mỏng vỏ, nhỏ hột, dày ruột. Lúc chín, vỏ phơn phớt vàng hồng, thoảng thơm, mát dịu, ngọt thanh... Nó thuộc loại đặc sản qúi, thường dâng cúng tổ tiên ông bà, bài trí ngày Tết, làm quà biếu.
Tham khảo thêm Cách lựa chọn hoa quả ngon
Không biết chọn, bạn dễ mua phải cam ăn chua như chanh, măng cụt sượng , sầu riêng nhạt nhẽo... Để có hoa quả tươi ngon, vừa ý, bạn có thể tham khảo kinh nghiệm dân gian dưới đây.
Cam, quýt, chanh
Là loại quả “giàu có” vitamine C, cam ngon sẽ có da bóng, cầm nặng tay. Phần vỏ cam, phía xung quanh cuống, dày và cao trong khi chính giữa núm lõm hơn so với xung quanh. Cam chín tự nhiên hơi vàng ở phần đáy, còn nếu chín đều ở các phần là cam chín do giấm.
Nâng quả trên tay, thấy nhẹ là quả ít nước, xốp, khô. Không nên chọn cam, quýt màu vàng tươi, đã rụng cuống - biểu hiện của chín ép, sâu hại, ong chích... Nên chọn quả màu vàng mỡ gà, chiếm ít nhất 1/3 quả, da bóng láng, có đốm mờ, vỏ mỏng.
Không chọn quả cam sành quá to, da sần sùi, vàng chóe một bên - quả bị rám nắng, nên vỏ dày, sượng khô, ít nước, không ngọt.
Chanh cần chọn quả lẳn, màu xanh biếc, mỏng vỏ, lấm tấm đốm.
Xoài
Thị trường hiện bày bán nhiều loại nhưng xoài cát Hòa Lộc là ngon hơn cả, thứ đến là Cát Chu.
Hình dạng tuy giống nhau nhưng kích thước xoài Cát Chu nhỏ hơn, màu da thâm. Xoài Hòa Lộc da sáng. Mỗi quả nặng trung bình 300 - 350 gram, thuôn dài, cuống nhỏ, lõm sâu, phần đầu quả (chóp nhọn) có khoảng lõm tựa “nhân trung” (Chỗ lõm giữa môi trên và mũi).
Chọn mua xoài da căng bóng, màu vàng sáng, không lấy quả thâm đen, vỏ nhăn, nhũn, phần đầu trái không bị teo hoặc nhăn (do hái trái chưa già), ngửi có mùi thơm ngọt đậm. Khúc đầu quả chín vàng, cứng, phần bụng phía dưới có một mắt, là hạt nhỏ.
Lê, táo, na
Vỏ mịn màng, căng phồng, nặng mới ngon. Riêng na chọn quả gai mịn, màu trắng ngà, không bị thâm đen, nứt nẻ.
Dứa
Chọn quả to, mắt đều, chín vàng, dùng tay búng thấy chắc - ngọt, mọng nước.
Mít
Mít thường có gai cách xa nhau, không cao, nhọn, vỗ tay kêu bình bịch, nặng là quả ngon.
Mít tố nữ cuống dài 0,5cm. Mít tây (còn gọi là Mít Sài Gòn) dài cuống hơn từ 1 đến 1,5 cm, ăn nhạt.
Chuối
Chọn quả tròn đều, chín lốm đốm, màu vàng tươi hoặc xanh ngả vàng, không nát, không thâm đen. Chuối quá to, ăn không thơm.
Chôm chôm
Mua chôm chôm Thái hoặc chôm chôm nhãn nên chọn quả vừa chín, xanh hanh vàng, ăn giòn, dễ tróc, không nên chọn quả chín đỏ.
Sầu riêng
Sầu riêng ngon cuống xanh, vỏ dày cứng.
Người ta thường thu hoạch sầu riêng để xử lý cho chín. Qua ủ, quả già hay non đều có mùi thơm, ăn được, tuy nhiên chất lượng khác nhau.
Khi mua nên chọn cuống xanh cứng, mùi thơm ngọt đậm, màu đặc trưng, gai cứng chắc, nở tròn trịa bằng nhau, không có vết xước, thủng sâu, không bị nứt, lắc thử có cảm giác bên trong lỏng, rung…
Trái có cuống thối, bị cắt cụt sát trái, ngửi có mùi thơm nhạt nhẽo, màu vỏ trái xám sì không đặc trưng, ấn nhẹ vào vỏ thấy mềm hơi nhũn thì chắc chắn phần thịt ăn rất lạt, không béo. Nếu không rành mua sầu riêng, bạn có thể yêu cầu người bán dùng que thử (ghim vào phần thịt, lấy ra ngửi có mùi thơm béo là được) hoặc tách vỏ ra luôn để đảm bảo hơn.
Măng cụt
Chọn quả có đường kính từ 4 đến 5 cm, không chọn quả to, nếu quá nhỏ là măng mọc cuối cành, không ngon.
Cuống tươi, vỏ bóng vừa phải, có bụi phấn bám quanh là chín cây, ít mủ, rất ngon.
Để tránh sượng, chọn quả màu nâu sậm, không lốm đốm vết mủ, vỏ không dày cứng.
Bơ
Bơ chín có màu vàng ngả sang đỏ, quả nặng, lấy ngón tay ấn vào cuống, thấy mềm thì là quả ngon.
Dưa hấu
Những ngày nắng nóng, một miếng dưa hấu vừa đỏ, vừa mát không chỉ giúp teens thoả mãn cơn khát mà còn cung cấp một nửa lượng vitamine cần thiết cho cơ thể. Vì thế, khi mua dưa, teens hãy chú ý chọn quả nào tròn đều, có vỏ cứng và thẫm màu, phần giáp đất của quả dưa càng càng tốt. Ngoài ra, để biết dưa có đỏ hay không, hãy xem cuống dưa. Nếu cuống tươi và xoáy tròn theo hình trôn ốc, bạn cứ yên tâm quả dưa này sẽ rất ngon và đỏ.
Nho
Tuy không chứa nhiều vitamine C như nhiều loại quả khác, nhưng nho chứa các sắc tố kích thích hoạt động của chất này. Hơn nữa, trong nho có rất nhiều vitamines nhóm B như B1 và B5 cần thiết cho một làn da mịn màng và khỏe mạnh.
Nho ngon là những chùm có cuống xanh, mềm mại và thật chín. Khi mua, hãy chọn những chùm nho mà còn lớp phấn bám trên quả nhá, bạn sẽ được khen là khéo chọn nho tươi đó.
Kinh nghiệm dân gian
Chọn trái cây cũng như chọn vợ, thấy đẹp chưa chắc đã ngon miệng
Và một kinh nghệm chọn trái cây hiệu quả nhất là ăn thử mới biết. Nhưng mua trái cây người ta có cho ăn thử bao giờ, không lẻ ăn dở ra đổi lại???
Ngày xưa, theo bạn bè đi hái trộm ổi, mận,xoài,..thấy trái nào da cóc, xấu xí thì ăn càng ngon.
(ST)