Cách chữa hôi miệng hiệu quả bạn nên biết

Hôi miệng không phải do bệnh

- Hôi miệng buổi sáng: nước bọt là một loại dịch rất tốt của miệng, có tính sát trùng. Lúc ngủ, nước bọt gần như ngừng chảy, các vi khuẩn trong miệng sinh sôi nảy nở, tạo ra mùi hôi. Ngoài ra, sâu răng, nhiễm trùng niêm mạc miệng... khiến miệng thêm hôi.

- Răng giả, cầu răng hoặc dụng cụ nha khoa khác trong miệng là nơi các vụn thức ăn trôi dạt vào ẩn náu. Những vụn thức ăn ấy sẽ phân hủy, làm mồi cho các vi khuẩn có sẵn trong miệng tạo ra mùi hôi.

- Tuổi tác: khi tuổi càng cao, các tuyến nước bọt trong miệng càng kém, nước bọt ít về lượng, kém về chất nên hơi thở càng dễ có mùi, dù giữ gìn vệ sinh răng miệng đúng cách.

- Nhịn đói: người bỏ bữa vì lười ăn hoặc ăn kiêng có nhiều nguy cơ bị hôi miệng vì khi ăn, động tác nhai làm nước bọt tiết ra nhiều, rửa, tiêu diệt bớt vi khuẩn trong miệng, khiến miệng giảm hôi.

- Thức ăn: một số chất từ thức ăn như hành, tỏi, rượu, thịt bò ướp được hấp thụ vào máu, rồi thải ra ngoài cơ thể qua phổi cũng làm cho hơi thở có mùi hôi. Ăn thịt nhiều dễ hôi miệng vì các chất chuyển hóa từ thịt, mỡ có thể thải qua phổi.

- Thuốc: các thuốc kháng histamin dùng chữa ngứa, chữa dị ứng mũi; các thuốc chữa bệnh tâm thần, thuốc lợi tiểu, nhiều thuốc điều trị tăng huyết áp, thuốc giảm đau... có thể làm khô miệng gây hôi miệng.

Hôi miệng do bệnh

- Bệnh liên quan đến răng miệng: nhiễm trùng nướu răng, răng sâu có lỗ hổng, nhiều cao răng, lưỡi bị viêm là nơi mảnh vụn thực phẩm dễ dính lại và là môi trường tốt cho vi khuẩn phân hủy protein tạo ra mùi hôi.

- Loét thực quản, viêm thực quản, hở tâm vị do các nguyên nhân viêm dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản, van dạ dày bị lỏng cũng làm hơi thở có mùi hôi. Bệnh viêm họng hạt, viêm amiđan, viêm xoang mũi, viêm xoang hàm cũng ảnh hưởng đến vùng miệng làm cho hơi thở hôi. Một số bệnh về bộ máy hô hấp như nhiễm trùng phổi mạn tính, ung thư phổi, viêm thanh quản, vật lạ trong mũi cũng tạo ra hơi thở hôi.

- Nhiều khi do bị tiểu đường, nghiện rượu, suy dinh dưỡng, mang thai, ung thư máu, ung thư vòm miệng, ung thư thực quản và thanh quản làm tổn thương tuyến nước bọt, không tiết đủ nước bọt để rửa sạch miệng, tạo cho vi khuẩn phát triển gây hôi miệng. Người bị suy gan, thận, cũng gây ra mùi hôi ở miệng.

- Bệnh tự miễn dịch gây rối loạn chuyển hóa chất trimethylamine còn gọi là hội chứng hôi mùi cá ươn (fish odor syndrome) toát ra từ miệng và da. Bệnh không chữa được và cần hạn chế ăn thực phẩm có nhiều choline như đậu, trứng, phủ tạng động vật nhằm giảm bớt trimethylamine.

Điều trị

- Nguyên nhân thông thường nhất gây hôi miệng là từ miệng. Bởi vậy, cần để ý nhiều đến vấn đề vệ sinh răng miệng. Nên chải răng sau khi ăn. Không nhất thiết lúc nào cũng cần dùng thuốc đánh răng, mà chỉ cần chà cho sạch hết thức ăn sót trong miệng, kẽ răng. Khi chải răng, chú ý chải luôn cả lưỡi vì đây cũng là những chỗ thức ăn hay bám vào gây hôi. Hoặc dùng chỉ nha khoa lấy sạch thức ăn mắc kẹt trong khe răng.

- Dùng các thuốc súc miệng có tính sát trùng để súc miệng và họng ngày hai lần. Các chất làm thơm miệng như dầu peppermint hoặc wintergreen chỉ che đậy, làm bớt hôi miệng trong thời gian ngắn, không trị dứt được hôi miệng. Giữ miệng ẩm bằng cách uống đủ nước trong ngày. Nếu mang răng giả thì lấy ra ban đêm, rửa sạch và ngâm trong dung dịch nước sát trùng qua đêm.

- Tránh các thực phẩm có thể gây mùi hôi ở miệng. Ăn nhiều trái cây và rau có nhiều vitamin, hạn chế ăn thịt và chất béo, pho mát có mùi mạnh. Tránh uống quá nhiều rượu, thuốc lá. Bớt uống cà phê. Sau khi uống cà phê nên súc miệng sạch.

- Nên lấy cao răng đều đặn. Đi khám nha sĩ đều đặn, ít nhất mỗi năm một lần để vệ sinh răng và phát hiện các bệnh có thể gây hôi miệng để kịp thời điều trị.

Ngày xưa cũng như ngày nay,hôi miệng(HM) là vấn đề mà con người luôn quan tâm.Thế giới đã có hàng ngàn công thức chế các loại nước xúc miệng để chữa HM,nhưng có lẽ bước vào thế kỷ 21 con người quan tâm đến hơi thở của mình hơn lúc nào hết.

Hiện nay ở Mỹ ,mỗi năm người ta tốn hàng tỉ đô la để mua những thứ lam thơm miệng như kẹo cao su,thuốc xịt thơm miệng,thuốc xúc miệng….

HM gây tác hại không nhỏ đến cuộc sống con người,HM gây bất lợi trong giao tiếp,trong nghề nghiệp,trong tình cảm…Có những người đã tự tử vì hôi miệng được ghi lại trong sử sách.

Cách đây 10 năm con người biết rất ít về HM và HM vẫn xem là một trong những điều bất trị.Đến đầu thập niên 90 máy đo HM ra đời với cái tên là Halimeter,từ đó tạo cơ sở cho các nhà khoa học nghiên cứu về chứng HM phiền toái này.

Ngày nay,hàng trăm trung tâm nghiên cứu và điều trị HM mọc ra khắp nước Mỹ,nhờ đó nhiều điều đã được sáng tỏ về nguyên nhân cũng như các chữa trị chứng hôi miệng.

Tại sao miệng có mùi hôi:

Mùi hôi ở miệng thường là do các hợp chất lưu huỳnh dễ bay hơi được gọi là VSC(volatile sufur compounds).Người ta tính ra có tới 400VSC khác nhau trong hơi thở của một người trung bình.Nhưng 3 chất chính gây HM,đó là:

-Hydrogen sulfide (H2S) có mùi trứng thối

-Methyl Metcaptan(CH3SH)có mùi ga

-Dimethyl sulfide (CH3S CH3)

Một khi các hợp chất này hình thành ở miệng thì nó được hoà tan trong nước bọt và được ngấm vào màng niêm trong miệng nhờ đó ta không bị hôi miệng.Nếu các hợp chất này hình thành quá nhiều ở miệng vượt quá khả năng hấp thu của nước bọt và màng niêm trong miệng thì khi đó miệng có mùi hôi và khi nồng độ mùi hôi tăng cao ở mức mà người đối diện cảm nhận được thì lúc đó ta bị chứng hôi miệng.

Các hợp chất lưu huỳnh dễ bay hơi(VSC)này đến từ 2 nguồn:

-VSC được tạo ra từ hốc miệng:Hôi miệng do nguyên nhân ở miệng.

-VSC được thải ra hơi thở do các bệnh lý đường hô hấp,bệnh lý toàn thân ,do thức ăn,do thuốc…Đây là trường hợp hôi miệng do nguyên nhân ngoài miệng.

Các nguyên nhân ngoài miệng:

Khoảng 10 % trường hợp hôi miệng là do nguyên nhân ngoài miệng.Các bệnh lý đường hô hấp như viêm xoang mũi,viêm cuống họng,cuống phổi hay sinh mù trong phổi đều có thể làm hôi miệng.

(Các bệnh lý toàn thân gây hôi miệng như bệnh tiểu đường (mùi Aceton),bệnh suy thận(mùi cá ươn),bệnh gan(mùi trứng ung pha với tỏi)…Một người khi tự nhiên đột ngột sinh chứng hôi miệng nặng thì phải nghĩ một bệnh lý toàn thân nào đó.

Nhiều người cho rằng bệnh dạ dày ( bao tử)gây HM nhưng thực sự bệnh bao tử không ảnh hưởng đến chứng HM vì thực quản thường thì ép chặt lại, hơi không xông ngược lên được.

-Một số thức ăn gây hôi miệng như hành,tỏi,trứng,cá…Do trong quá trình tiêu hóa các hợp chất sulfur được tạo ra và ngấm vào máu, đưa đến phổi và phóng thích ra hơi thở gây HM tạm thời trong nhiều giờ hoặc vài ngày.

-Một số thuốc uống cũng tẩy hôi miệng như thuốc cảm,thuốc dị ứng,thuốc cao huyết áp,thuốc chống trầm cảm…

-Ở phái nữ thì các thay đổi về chất nội tiết vào thời gian trứng rụng như thời gian có kinh nguyệt có thể làm cho hơi thở có mùi đặc biệt

Nguyên nhân trong miệng:

Khoảng 90% trường hợp HM là do nguyên nhân ở miệng.HM là do các vi khuẩn phân hủy Protein bên trong hốc miệng tạo ra các hợp chất lưu huỳnh dễ bay hơi.

Vi khuẩn gây hôi miệng là vi khuẩn kỵ khí phải thường chú ẩn dưới mảng bám răng,trong khe niếu,trong túi nha chu và giữa những khe hở của niêm mạc lưng lưỡi .

Nguồn Protein đến từ mảnh vụn thức ăn,xác vi khuẩn và tế bào mô chết tróc từ niêm mạc miệng.

Tóm lại bất cứ bệnh lý tình trạng nào trong miệng khiến cho vi khuẩn và thức ăn hoặc tế bào chết tích tụ,nơi đó quá trình phân hủy xảy ra và mùi hôi hình thành.Những tình trạng,bệnh lý thường gây hôi miệng nhất là vệ sinh răng miệng kém,lưỡi bẩn,bệnh nha chu,khô miệng.

Nước bọt có liên quan gì đến hôi miệng ?

Nước bọt có liên quan mật thiết đến vấn đề hôi miệng .

Nước bọt là một nước súc miệng thiên nhiên ,hoàn hảo ,có vai trò rửa sạch và sát khuẩn .Nước bọt được tiết ra mỗi ngày ,nó hấp thu các khí có mùi hôi và cuốn theo nhiều vi khuẩn ,mảnh vụn thức ăn để rồi đua đến nơi xử lý (bao tử).Vì một lý do nào đó làm miệng ta ít nước bọt(khô miệng) là chúng ta bị hôi miệng ngay .Ban đêm khi ta ngủ, nước bọt tiết ra ít chính vì thếkhi thức dậy mọi người ít nhiều đều có hôi miệng. Có nhiều nguyên nhân đưa đến khô miệng : do dùng một loại thuốc nào đó ,do các bệnh lý của tuyến nước bọt,do thở bằng miệng ,do không uống đủ nước mỗi ngày.

Vai trò của lưỡi trong hôi miệng:

Ngày nay,người ta nhận thấy lưỡi đóng một vai trò quan trọng việc gây hôi miệng. Lưng lưỡi với cấu trúc đặc biệt của nó có nhiều khe, kẽ là nơi dễ cho vi khuẩn kỵ khí trú ngụ.

Lưỡi sạch có màu hồng tươi,khi có một lớp trắng phủ lên lưỡi nghĩa là có hàng triệu vi khuẩn đang sinh sống ở đó.

Làm sao để biết mình có hôi miệng không ?

Có nhiều người hôi miệng mà không hề hay biết,ngược lại cũng có người không hôi miệng mà lúc nào cũng lo sợ, không tự tin khi nói chuyện với người khác.

Đó là vì chúng ta không có khả năng tự đánh giá hơi thở mình một cách chính xác.

Người khác đánh giá hơi thở của chúng ta tương đối chính xác.Chúng ta hãy nhờ một người thân làm công việc này.

Ngày nay có một khí cụ đo hôi miệng gọi là Halimeter. Máy này đo nồng độ các hợp chất lưu huỳnh dễ bay hơi trong hơi thở,nhờ đó chúng ta biết có bị hôi miệng hay không và hôi miệng ở mức độ nào một cách khá chính xác. Máy cũng giúp chúng ta chẩn đoán HM do nguyên nhân ở miệng và HM do nguyên nhân ngoài miệng.

Điều trị hôi miệng như thế nào?

Trong trường hợp hôi miệng do nguyên nhân ở miệng,muốn chữa trị phải có sự hợp tác giữa bệnh nhân và bác sĩ nhằm loại trừ sự tích tụ của vi khuẩn,thức ăn và tế bào chết trong miệng.

Trước hết về phía bệnh nhân cần giữ vệ sinh răng miệng một cách đầy đủ và hiệu quả.

Để chữa trị hôi miệng,sau mỗi bữa ăn và nhất là trước khi đi ngủ cần làm 03 việc sau đây:

1.Chải sạch răng với bàn chải,chủ yếu là chải sạch khe nướu.

2.Làm sạch kẽ răng với chỉ nha cho vi khuẩn,thức ăn,tế bào chết tích tụ mà bệnh nhân không thể nào làm sạch được như sâu răng,vôi răng,túi nha chu,răng khôn mọc lệch,miếng rám thừa,cầu mão không tốt…Thì bác sĩ có vai trò chữa trị và sửa chữa những bệnh lý và khiếm khuyết này.Nếu bệnh nhân và bác sĩ làm tốt phần việc của mình thì có thể giải quyết được phần lớn các trường hợp hôi miệng do nguyên nhân ở miệng.

Tuy nhiên,có một số trường hợp dù vệ sinh răng miệng rất sạch,và trong miệng cũng không còn một bệnh lý, khiếm khuyết nào gây tích tụ vi khuẩn,thức ăn,tế bào chết nhưng miệng vẫn hôi. Theo nghiên cứu của những năm gần đây,người ta cho rằng lưng lưỡi ( phần sau) là nguyên nhân gây ra hôi miệng trong những trường hợp này.

Trong trường hợp này bệnh nhân cần phải:

1.Cải thiện vệ sinh lưỡi ở phần sau lưng lưỡi

Phần sau lưng lưỡi là nơi nhạy cảm,khó cho chúng ta làm vệ sinh một cách triệt để. Để tránh phản xạ nôn oẹ khi vệ sinh lưỡi,chúng ta cố gắng lè lưỡi ra càng nhiều càng tốt và ngừng thở trong chốc lát khi chải phần sau của lưỡi.

2.Sử dụng các loại thuốc súc miệng đặc trị hôi miệng

Không phải thuốc súc miệng nào cũng tốt trong điều trị hôi miệng .Phần lớn thuốc súc miệng trên thị trường có thành phần cồn ,sẽ gây khô miệng và làm cho tình trạng hôi miệng trở nên nặng nề hơn .Thuốc súc miệng có chứa chlorine clioxide(CIO2) là một phát hiện mới nhất của thế giới để chống lại hôi miệng.CIO2 có khả năng phân huỷ hợp chất lưu huỳnh dễ bay hơi và có tính diệt khuẩn .

3. Tăng cường lưu lượng nước bọt

Bằng cách uống nhiều nước (2 lít nước mỗi ngày ) kiêng cữ rượu ,thuốc lá ,tránh sự căng thẳng …và sống một cuộc sống vui tươi thư thái.

Giờ đây chúng tôi có một tin vui là căn bệnh này thường được ngăn chặn bằng các phương thuốc có nguồn gốc tự nhiên. 

Bề mặt lưỡi là mầm mống phát sinh chủ yếu của các vi khuẩn có hại phá hủy răng, vì vậy vệ sinh lưỡi rất quan trọng. Thêm vào đó, chải răng thường xuyên là biện pháp phòng ngừa hôi miệng tự nhiên, giúp đánh bật hoàn toàn các mảng bám trên răng và nước nhầy.

Rất nhiều người nhầm tưởng rằng dạ dày là nguyên nhân gốc rễ của bệnh hôi miệng. Thực tế thì trong số những trường hợp được điều trị, không có người nào bị hôi miệng do các bệnh liên quan đến dạ dày. 

Nói chuyện với ai đó mà hơi thở có mùi hôi có thể sẽ làm cho bạn cảm thấy khó chịu. Người đối thoại với bạn như nhận ra được rắc rối đó của họ và cố tình nhìn sang một hướng khác.

Chúng ta nên nghĩ rằng hơi thở có mùi hôi là một rắc rối mà có thể khắc phục được. Điều quan trọng là chúng ta phải tìm ra nguyên nhân chính xác của căn bệnh.

Các phương pháp thông thường như: thuốc đánh răng, kẹo cao su và thuốc không phải là giải pháp để xử lý hoàn toàn hơi thở có mùi hôi, đặc biệt nếu nguyên nhân nó do một căn bệnh.

Những phương pháp này chỉ có tác dụng trong một thời gian ngắn và hơi thở sẽ có mùi hơi trở lại trong vòng nửa giờ đồng hồ.

Nguyên nhân hơi thở có mùi hôi

Do thức ăn như: ăn những thức ăn có nhiều gia vị như tỏi, hành và các thuốc như paraldehyde.

Do thở bằng đường miệng, các bệnh viêm mũi, họng và phổi. Chứng táo bón, bệnh dạ dày và các bệnh về gan cũng có thể là nguyên nhân của chứng bệnh này.

Do đau răng hay các bệnh về răng miệng khác như: viêm lợi, dùng răng giả…

Cách chữa dân gian

Từ thời xa xưa tổ tiên của chúng ta đã dùng nhiều cách để chữa hơi thở có mùi hôi phổ biến như: Xúc miệng bằng nước pha sẵn được chế từ cây ngải, hay bạc hà.

Hoặc là uống nước sắc từ vỏ cây sồi, cây tầm ma, hoa cúc, cây bulô.

Ngoài ra, táo tươi, chè xanh cũng được dùng để chữa chứng hơi thở có mùi hôi hay một loại chè có chất polyphenol - chất kháng vi khuẩn giúp làm trung tính mùi trong miệng.

Tầm quan trọng của việc vệ sinh lưỡi

Trong số những người có tới 90% trường hợp do thiếu vệ sinh miệng đầy đủ.

Đối với những người hơi thở có mùi hôi do đau răng, viêm lợi, dùng răng giả.. Các bác sỹ nha khoa có thể giải quyết vấn đề trên cho bạn.

Tuy nhiên, nếu hơi thở của bạn vẫn có mùi hôi sau khi vệ sinh sạch sẽ hay sau lần gặp nha sỹ thì vấn đề vướng mắc ở đây là xử lý vi khuẩn ẩn nấp giữa các kẽ răng, bám dai dẳng ở lợi.

Trong miệng thường có một loại vi khuẩn kỵ khí (vi khuẩn này sống và lớn lên trong sự thiếu oxy) thường ăn các thức ăn còn tồn đọng lại trong miệng và các tế bào chết. Kèm theo các vi sinh vật có hại tấn công vào răng, lợi sinh ra một mùi hôi đặc trưng.

Do đặc điểm bề mặt của lợi được bao phủ bởi các mô nhỏ nhô lên, hay đặc điểm của lưỡi có các tưa lưỡi ở bề mặt ngoài, chính là nơi cư ngụ của vi khuẩn và thường tập chung với số lượng lớn, đặc biệt là ở cuống lưỡi.

Nhưng vi khuẩn không bao giờ tập chung chồng chất ở đầu lưỡi.

Nạo lưỡi

Do những đặc điểm nêu trên, sau khi đánh răng bạn cần phải chải lưỡi bằng cách dùng bàn chải đánh răng bình thường hay một cái thìa đặc biệt để làm sạch lưỡi.

Không chỉ lưỡi là nơi cư ngụ nhiều của vi khuẩn mà chúng còn sống và sinh sản ở giữa các răng. Những chỗ này rất khó vệ sinh sạch sẽ bằng bàn chải đánh răng.

Cách tốt nhất để vệ sinh giữa các răng sạch là dùng cái nạo lưỡi, một dụng cụ rất quan trọng trong vệ sinh miệng.

Tuy nhiên, phần lớn chúng ta hay thờ ơ với việc dùng nạo lưỡi trong nhiều người vẫn chưa nhận thức được sự tồn tại của những con vi khuẩn này.

Các nha sỹ khuyên các bạn nên nạo lưỡi ít nhất một lần/ ngày. Đây là dụng cụ sử dụng hiệu quả cho cả hai việc nạo lưỡi và làm sạch kẽ răng. Vệ sinh sạch lưỡi và kẽ răng góp phần giúp hơi thở thơm tho suốt cả ngày.

Lợi ích của nước bọt

Thông thường thức dậy vào buổi sáng miệng của chúng ta hay có mùi hôi đặc trưng do tuyến nước bọt trong đêm giảm tiết nước bọt khiến cho miệng của chúng ta bị khô và là điều kiện tốt cho các vi khuẩn phát triển rất nhanh tạo nên mùi hôi này.

Nhưng, khi chúng ta nuốt nước bọt sẽ làm trôi hết các vi khuẩn có lợi. Do vậy miệng của chúng ta sẽ có mùi hôi khi miệng bị khô. Ví dụ như những người hút thuốc lá trong miệng sẽ bị khô và có rất nhiều vi khuẩn kỵ khí kể cả họ vệ sinh răng miệng thường xuyên miệng vẫn bị hôi.

Do vậy để tránh tình trạng này, bạn nên dùng các loại dầu chống vi khuẩn và làm sạch khoang miệng bằng các loại nước xúc miệng không cồn.

Phương pháp tẩy mạnh

Nếu vệ sinh bằng các phương pháp thông thường mà miệng của bạn vẫn có mùi hôi dai dẳng thì cách tốt nhất dùng một loại kem đánh răng đặc biệt có chất oxy già carbamide.

Chấtt oxy già carbamide này có tác dụng làm cho oxy toả ra chống lại các loại vi khuẩn có trong miệng rất mạnh. Loại kem đánh răng này có tác dụng khử mùi hôi rất hiệu quả kể cả những trường hợp có chứng hôi miệng phức tạp nhất.

(ST).