Say nắng là hội chứng gặp phải do nhiệt độ không khí lên cao hoặc do làm việc liên tục nơi nhiệt độ cao. Người bệnh thường có các triệu chứng báo trước như da nóng, mồ hôi ra nhiều, khát nước, đau đầu, chóng mặt, tim đập mạnh, buồn nôn, tâm thần mệt mỏi, cần được cứu chữa kịp thời.
Khi người bệnh bị say nắng, gặp các triệu chứng trên phải nhanh chóng đưa người bệnh đến chỗ thoáng, thông gió, bóng mát, uống nước mát. Kết hợp xoa bóp kịp thời một số huyệt vị để khắc phục tình trạng này.
- Xoa bóp các huyệt: khúc trì, đại lăng, thái uyên.
- Nếu bị ngất lịm, bấm thêm huyệt thiếu trạch, trung xung.
Phương pháp xoa bóp:Một tay đặt trước bụng, tay kia dùng ngón tay cái bấm huyệt với lực hơi mạnh: ấn xuống rồi thả lên, liên tục như vậy mỗi huyệt 36 lần hoặc hơn tùy bệnh và thể trạng mỗi người.
Vị trí huyệt khúc trì.
Vị trí huyệt đại lăng.
Vị trí huyệt trung xung.
«
Vị trí huyệt
Khúc trì: Chỗ lõm tại đầu lằn khuỷu tay khi gấp cánh tay ngang trước ngực.
Ðại lăng: Giữa lằn chỉ cổ tay ở mặt trong bàn tay, giữa 2 gân cơ.
Thái uyên: Trên lằn chỉ cổ tay bên trong, phía xương quay, tại khe khớp cổ tay ở bên ngoài của gân co ngón tay cái.
Thiếu trạch: Góc ngoài móng ngón tay út, cách chân móng chừng 1 phân.
Trung xung: Cách chân móng tay giữa (thứ 3) chừng 2 phân góc móng hướng về ngón tay cái.
»
Ngoài xoa bóp, nên uống một trong các bài thuốc sau để đạt kết quả nhanh chóng:
Bài 1:
Xuyên khung, bạch chỉ mỗi vị 80 -100g, phơi khô, tán mịn. Mỗi lần uống 4g, ngày 2 lần. Cũng có thể dùng bột hòa nước sôi xông mũi. Công dụng: trị cảm cúm viêm xoang, hắt hơi, sổ mũi.
Bài 2:
Hương nhu tươi 20g, rau má tươi 30g, lá sen tươi 20g, củ sắn dây tươi thái lát 20g (hoặc bột sắn dây hòa vào thuốc rồi uống). Đổ 400ml nước, sắc còn 200ml. Hòa chung 2 nước còn lại chia uống 2 lần trong ngày. Công dụng: chữa cảm nắng nóng.
Bài 3:
Rau má tươi 12g, lá tre 12g, lá hương nhu 16g, củ sắn dây thái lát 12g. Đổ nước vừa đủ, sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần.
Bài 4:
Lá bạc hà 8g, lá kinh giới 8g, cam thảo đất 12g, lá dâu 8g, lá tre 16g, kim ngân 16g. Cho các vị thuốc vào nồi, đổ 2 bát nước đun sôi 20 phút, chắt nước lúc còn nóng. Lại sắc uống lần thứ hai. Uống 2 - 3 thang liền.
Bài 5:
Mạch môn 120g, lô căn 150g. Các vị thuốc rửa sạch thái vụn, trộn đều đựng lọ kín để dùng dần. Mỗi lần lấy 30g hãm với nước sôi sau 30 phút thì uống. Có thể thêm tí đường phèn cho dễ uống. Tác dụng: thanh nhiệt, hạ sốt, trị cảm nắng nóng có sốt.
Ngoài ra có thể dùng các loại nước uống sau:
- Bí đao vừa phải giã vắt lấy nước, uống nhiều nước.
- Dưa chuột giã nát vắt lấy nước uống nhiều.
- Mướp đắng tươi 1 quả, bỏ ruột, nấu nước uống.
- Tỏi sống 1 củ to giã nát cho nước chín hòa uống. Chữa cảm nắng, ngất đột ngột.
- Đậu xanh 60g, hoa mướp tươi 8 bông. Cho nước vừa đủ nấu chín đậu xanh, vớt đậu ra, cho hoa mướp vào nấu sôi. Uống nước khi còn ấm.
- Rễ cúc tần 20g, lá ngải cứu 20g, xuyên tâm liên 20g, lá mùi tàu 20g, gừng tươi 8g. Sắc uống 1 - 2 thang.
- Vỏ vối 20g, tía tô 30g, hương nhu 16g, trần bì 8g, cam thảo dây 16g. Sắc uống.
- Hạ khô thảo 20g, lá tre 20g, rễ cỏ tranh 16g, cỏ nhọ nồi 16g, trắc bá diệp 16g. Sắc uống 1 - 2 thang.