Cách điều trị bệnh u nang buồng trứng tốt nhất.U nang buồng trứng là bệnh phổ biến mà chị em có thể gặp phải ở bất kì thời điểm nào trong cuộc đời.
BỆNH U NANG BUỒNG TRỨNG
|
|
Dấu hiệu cảnh báo bạn bị u nang buồng trứng
Bạn có kinh nguyệt không có nghĩa là bạn nằm ngoài nguy cơ bị u nang buồng trứng. Hầu hết các trường hợp bị u nang buồng trứng đều không có dấu hiệu ban đầu nên sẽ khó phát hiện, thậm chí không cảm nhận được.
Phần lớn các u nang buồng trứng lành tính và vô hại nên trong nhiều trường hợp nó dễ bị nhầm lẫn với các bệnh khác. Tuy nhiên, vẫn có khoảng 5% khả năng u nang buồng trứng phát triển thành biến chứng nguy hiểm. Và chị em cần cẩn trọng với những biến chứng này.
Các dấu hiệu của u nang buồng trứng
- Những cơn đau: Dấu hiệu đầu tiên nghi ngờ bạn bị u nang buồng trứng là những cơn đau. Vấn đề là những cơn đau này có thể khó xác định vì nó có thể xảy ra ở những vị trí tương tự như các bệnh khác gây ra. Chỉ có một biểu hiện chắc chắn liên quan đến u nang buồng trứng là bạn bị đau sau khi quan hệ tình dục hoặc sau các hoạt động vất vả, đau ở vùng xương chậu.
- Kinh nguyệt bất thường: Chu kỳ kinh nguyệt bất thường cũng có thể là một dấu hiệu bạn đang bị u nang buồng trứng. Cũng có nhiều bệnh có thể làm cho chu kì kinh nguyệt thỉnh thoảng không đều nhưng nếu kinh nguyệt thường xuyên rối loạn, cả về thời gian cũng như các đặc điểm của máu kinh (đậm đặc, sẫm đen…) thì bạn nên đi khám bác sĩ, vì có nhiều khả năng đó là do u nang buồng trứng gây ra.
- Đau bụng hoặc cảm giác khó chịu trong âm đạo: Nếu thấy lâm râm đau trong bụng hoặc âm đạo, đừng vội nghĩ bạn đã mang thai. Hãy nghĩ rằng đó có thể dấu hiệu của một u nang đã hình thành trong buồng trứng.
- Đau hoặc tức vùng bụng, hoặc cảm giác đầy bụng: Nếu bạn cảm thấy như có một trọng lượng đè xuống ở vùng bụng khiến bạn khó thở, đặc biệt gần khu vực xương chậu thì đừng bỏ qua khả năng do u nang buồng trứng gây ra.
Ngoài ra, khi bị u nang buồng trứng, nhiều chị em còn thấy xuất hiện các dấu hiệu sau: Xuất huyết âm đạo bất thường, đau vùng chậu (bụng dưới và hai hố chậu) liên tục hoặc từng cơn, có thể lan ra sau lưng hoặc xuống hai đùi, đau khung chậu khi giao hợp, nôn, buồn nôn... Nếu u nang lớn có thể gây chèn ép trực tràng hoặc bàng quang làm rối loạn tiểu tiện.
Nếu các dấu hiệu này xuất hiện rời rạc thì có thể khó chẩn đoán là do u nang buồng trứng, nhưng nếu chúng xảy ra đồng thời thì nên đi khám ngay lập tức.
Hầu hết các u nang buồng trứng là vô hại, nhưng khi bạn bắt đầu cảm thấy những triệu chứng này, đặc biệt là cảm giác đau nhiều thì tức là bệnh đã nghiêm trọng hơn và cần điều trị càng sớm càng tốt.
|
|
Thế nào là u nang buồng trứng?
U nang buồng trứng là những túi chứa đầy dịch ở trong hoặc trên bề mặt của buồng trứng. Mỗi người phụ nữ bình thường có hai buồng trứng hình quả hạnh nằm hai bên tử cung.
Nhiều người phụ nữ bị u nang buồng trứng nhưng với kích thước nhỏ và không hề gây bất cứ ảnh hưởng hay khó chịu nào, và tồn tại suốt đời của họ.Tuy nhiên một số u nang gây ra triệu chứng nặng, có thể đe dọa tính mạng.
Nguyên nhân phát triển cơ bản của u nang buồng trứng
Có rất nhiều nguyên nhân, nhưng các bác sĩ phụ khoa đưa ra 5 nguyên nhân cơ bản.
- Thứ nhất là do nếu người phụ nữ đã từng bị sẩy thai thì rất dễ mắc phải u nang buồngtrứng.
- Do có kinh sớm hơn bình thường. Đây cũng là tiền đề dẫn đến u nang buồng trứng phát triển.
- Do nội tiết bị phá huỷ.
- Chức năng của tuyến giáp bị giảm là nguyên nhân thứ 4 khiến u nang buồng trứng phát triển.
- Nguyên nhân cuối cùng dẫn đến u nang buồng trứng có thể đi kèm với sự phá huỷ các nang trứng đã chín.
Những biểu hiện của u nang buồng trứng
U nang buồng trứng thường chỉ được phát hiện khi đi khám phụ khoa, siêu âm một số bệnh khác, hoặc qua kiểm tra sức khoẻ tổng quát.
Tuy nhiên có một số trường hợp xuất hiện các triệu chứng: rối loạn kinh nguyệt như rong kinh, rong huyết, đau bụng… Cơn đau bụng thường không rõ ràng, nên có thể khiến các bạn nữ lầm tưởng với cơn đau “chu kỳ” hay do kinh nguyệt thất thường gây nên…
Chính vì thế đi khám phụ khoa định kỳ, kết hợp với siêu âm là biện pháp phòng ngừa quan trọng.
Điều gì xảy ra nếu không chữa u nang buồng trứng?
Một số trường hợp mới đầu là u lành tính, nhưng nếu được phát hiện muộn hoặc không tiến hành chữa trị kịp thời có thể dẫn đến u ác tính. Tuy nhiên chỉ có một số ít trường hợp là u ác tính, dễ dẫn đến tử vong.Thỉnh thoảng gặp một số trường hợp gọi là u quái buồng trứng. Những khối u này khi xẻ ra, bên trong có cả tóc, sụn, xương…
Biến chứng thường gặp ở những trường hợp u nang buồng trứng như sau:
- Xoắn cuống khối u (gây đau bụng dữ dội)
- Vỡ u (ngoài đau bụng, còn gây xuất huyết nội)
- Chèn ép các cơ quan lân cận như đường tiêu hoá (gây rối loạn tiêu hoá), đường tiết niệu, bọng đái (gây khó tiểu, bí tiểu)…; hoặc hóa thành u ác tính…
Chữa u nang buồng trứng như thế nào?
Có rất nhiều cách để chữa u nang buồng trứng. Tuy nhiên phụ thuộc nhiều vào kích thước, các dạng nang, lứa tuổi và tình trạng sức khoẻ của phụ nữ, cũng như các biểu hiện nghiêm trọng của u nang buồng trứng. Chữa bệnh này, tất nhiên cần phải được các bác sĩ chẩn đoán, sau đó tiến hành các phân tích cần thiết.
Đối với u nang buồng trứng lành tính thường là sau phẫu thuật bệnh sẽ dứt điểm, cách phẫu thuật này không làm triệt sản. Đối với phụ nữ lớn tuổi (đã có đủ con, hay sau tuổi mãn kinh) bác sĩ sẽ áp dụng khuynh hướng cắt bỏ khối u lẫn tử cung và phần phụ còn lại.
Còn với nhóm u nang buồng trứng ác tính, cũng có nhiều phương pháp khác nhau trong điều trị. Phẫu thuật cắt bỏ trọn khối u, đồng thời làm xét nghiệm tìm tế bào ung thư di căn được áp dụng cho phụ nữ trẻ, hoặc chưa có đủ số con.
Đối với phụ nữ lớn tuổi (đã có đủ con), ngoài việc cắt bỏ khối u, còn cắt cả tử cung và cả phần phụ của bên còn lại.Nên nhớ rằng, khi chữa u nang buồng trứng không nên bỏ lỡ thời gian. Điều này đặc biệt quan trọng với những phụ nữ muốn mang thai.
U nang buồng trứng là hiện tượng một quả bóng nhỏ trong chứa đầy không khí hay chất dịch lỏng nằm ở một bên buồng trứng gây áp lực lên phần bụng dưới.
- U nang buồng trứng thường gây đau. Ngoài đau ở phần bụng dưới còn có một số triệu chứng khác như: đau theo chu kỳ, khó cử động, chảy máu dạ con do giảm lượng estrogen…
Nguyên nhân
- Dùng quá nhiều thuốc tránh thai.
- Sử dụng quá nhiều thực phẩm chứa hormone như các loại thịt và sữa có cho thêm hormone tăng trưởng.
- Cuộc sống nhiều stress.
- Chế độ ăn uống không cân bằng, ít thực phẩm có nguồn gốc từ tự nhiên.
- Béo phì.
- Gan bị nhiễm độc hoặc do làm việc quá sức.
Giảm nguy cơ mắc bệnh
- Sử dụng các loại thực phẩm có lợi cho sức khoẻ.
- Ăn nhiều rau quả và uống nhiều nước.
- Tăng cường chức năng giải độc của gan.
- Kiểm tra hoạt động của tuyến giáp.
- Ngừng hút thuốc.
- Điều chỉnh cân nặng phù hợp.
|
|
Các loại u nang buồng trứng
|
|
Phần lớn các khối u ở buồng trứng là lành tính, chủ yếu là u nang. Bản thân chúng không gây nguy hiểm, nhưng nếu xảy ra biến chứng, tính mạng người bệnh có thể bị đe dọa.
|
|
|
U nang buồng trứng được chia làm hai loại: cơ năng và thực thể.
U nang cơ năng có nguồn gốc từ các nang noãn (thường gọi là trứng) do rối loạn sinh lý trong quá trình phát triển (chứ không phải do những tổn thương thực thể của buồng trứng). Chúng chỉ tồn tại trong một thời gian nhất định rồi biến mất. Có 3 loại u cơ năng:
- Nang bọc noãn: Là nang noãn đã phát triển và trưởng thành (chín) nhưng không phóng noãn (rụng trứng) được.
- Nang hoàng thể: Bình thường sau khi phóng noãn, các tế bào hạt của nang noãn tiết progesteron tạo thành hoàng thể. Nó phát triển đến cực đại vào khoảng ngày thứ 21 đến 23 của vòng kinh, thoái triển dần rồi teo đi để trở thành một đám thoái hóa màu vàng nên được gọi là thể vàng. Nhưng có khi hoàng thể không không teo đi mà phát triển mạnh thành một nang mỏng chứa đầy dịch bên trong.
- Nang hoàng tuyến: Các nang bọc noãn bị kích thích quá mức nên không phóng noãn mà bị hoàng thể hóa. Đây là loại nang cơ năng ít gặp nhất, thường gặp trong chửa trứng.
Biến chứng hay gặp của u cơ năng là vỡ nang. Do vỏ mỏng nên nang dễ vỡ khi thăm khám hoặc có áp lực đè mạnh lên bụng. Nếu vỏ nang có mạch máu bị tổn thương thì sẽ gây chảy máu, bệnh cảnh giống như chửa ngoài tử cung vỡ và phải mổ cấp cứu. Chảy máu trong nang cũng là biến chứng thường gặp và làm cho bệnh nhân đau bụng; mức độ đau phụ thuộc vào tình trạng chảy máu nhiều hay ít. Một biến chứng khác là xoắn nang, xảy ra khi cuống nang dài, nang di chuyển và bị xoắn.
Về điều trị, đối với những nang bọc noãn và nang hoàng thể, cần theo dõi 2-3 tháng. Sau đó, nếu khối u vẫn tồn tại thì nên mổ. Trong thời gian theo dõi, có thể dùng thuốc tránh thai để buồng trứng nghỉ ngơi, không chịu sự kích thích của tuyến yên, nang sẽ tự thoái triển. Với nang hoàng tuyến, phải điều trị bệnh chính là chửa trứng hoặc u nguyên bào nuôi.
U nang thực thể xuất hiện từ những tổn thương nhu mô bình thường của buồng trứng. Nó tiến triển âm thầm, kéo dài trong nhiều năm và được chia làm ba loại:
- U nang nước: Là một túi chứa nước có cuống dài, vỏ mỏng, di động, mặt ngoài trơn nhẵn, bên trong chứa dịch trong, đôi khi có nhiều thùy. Vỏ nang thường trơn nhẵn và mỏng nên dễ vỡ. Mặt trong của vỏ nang thường nhẵn, đôi khi có những nhú nhỏ (chúng có thể xuất hiện ở mặt ngoài của nang. Nang có nhú là rất dễ bị ung thư hóa, số lượng nhú càng nhiều thì nguy cơ ung thư hóa càng cao. Đôi khi dịch trong nang màu nâu, đó là do chảy máu trong nang.
- U nang nhầy: Là loại khối u có vỏ dày hơn, màu trắng hoặc trắng ngà, có cấu trúc giống như da. Trong nang có chất dịch nhầy trong và vách ngăn chia khối u thành nhiều thùy nhỏ. U nang nhầy rất thường gặp, kích thước thay đổi từ vài trăm gam tới hàng chục kilôgam, có thể dính vào các tạng xung quanh. Mức độ ung thư hóa rất thấp. Nếu khối u vỡ hoặc tế bào khối u xâm nhập ổ bụng, chúng sẽ tiết các chất nhầy gây bệnh nhầy dính phúc mạc.
- U nang bì: Có thể gặp ở trẻ em, vị thành niên, phụ nữ tuổi sinh đẻ và người già. Vỏ khối u dày, trơn láng, có lẫn những sợi cơ. Kích thước u thường không lớn, đường kính dưới 10 cm, nhưng nặng nên dễ gây xoắn. U thường xuất hiện một bên, nhưng có khi ở cả hai bên. Trong nang chứa các tổ chức của da đã biệt hóa cao như lông, tóc, móng, răng, chất bã đậu; cũng có thể thấy các tổ chức của xương, sụn hoặc một chất trắng như não, thần kinh.
U nang thực thể buồng trứng phát triển âm thầm, lặng lẽ gần như không có triệu chứng, chỉ được phát hiện một cách tình cờ như khám sức khỏe định kỳ hay siêu âm bụng. Cũng có khi nó biểu hiện là một bệnh cảnh cấp cứu ngoại khoa ở bụng (do xoắn cuống nang, hoặc u chèn ép gây đau, bí trung đại tiện). Thông thường người bệnh chỉ phát hiện được khi khối u đã lớn.
Biến chứng thường gặp là xoắn cuống nang, hay xảy ra khi u có cuống dài, đường kính khoảng 8-10 cm. Vì khối u nhỏ, lại có cuống dài nên dễ di động và bị xoắn. Dễ xoắn nhất là u nang bì. Nếu được chẩn đoán sớm và xử trí kịp thời, tiên lượng sẽ tốt. Nếu muộn, khối u vỡ hoặc hoại tử, bệnh nhân có nguy cơ tử vong.
Vỡ nang là biến chứng ít gặp, thường xảy ra với u nang nước do có vỏ mỏng. Đây là hậu quả của xoắn cuống nang mà không được cấp cứu kịp thời, thăm khám thô bạo hoặc chấn thương ở vùng bụng; cũng có thể gặp sau giao hợp.
Các khối u trên có thể gây vô sinh, sẩy thai, đẻ non, gây đẻ khó. Chúng có khả năng chuyển thành ung thư.
Cách điều trị là mổ cắt bỏ u càng sớm càng tốt để tránh các biến chứng. Để phòng ung thư hóa, bệnh nhân phải tái khám theo hẹn của bác sĩ sau phẫu thuật.
|
|
CÁCH ĐIỀU TRỊ BỆNH U NANG BUỒNG TRỨNG
U nang buồng trứng.
+ Phương 1:
- Thành phần : Thục địa, Phục linh, Tiêu sơn tra mỗi vị 24g, Lộc giác sương, Bạch thược mỗi vị 12g, Bạch giới tử sao 15g, Đương qui, Quế chi mỗi vị 9g, Đại táo 6 quả, Sinh cam thảo, Sinh ma hoàng, Bào khương mỗi vị 3g.
-Cách dùng: Sắc uống mỗi ngày 1 thang.
-Chứng thích ứng: U nang (lành tính) buồng trứng.
+ Phương 2: Ôn kinh thang gia giảm
- Thành phần: Đảng sâm , Đương qui, Bạch thược, Quế chi, Ô dược, Đan sâm, Đại phúc bì, Phụ tử, Hồng hoa, Ngô thù du, Tam thất, A giao , Cam thảo. Liều dùng châm chước mà định.
- Cách dùng: Sắc nước uống, mỗi ngày 1 thang.
- Chứng thích ứng: U nang (lành tính) buồng trứng.
+ Phương 3:
- Thành phần: Đương qui 10g; Xuyên khung, Bạch thược, Thục địa, Tam lăng, Nga truật, Huyền hồ, Ô dược mỗi vị 10g; Tảo hưu, Bán chi liên mỗi vị 30g; Cam thảo 5g.
- Cách dùng: Sắc nước uống, mỗi ngày 1 thang.
- Chứng thích ứng: U nang (lành tính) buồng trứng.
+ Phương 4:
- Thành phần: Hải thảo 15g, Ý dĩ nhân 20g, Tam lăng, Nga truật, Đào nhân mỗi vị 10g; Bạch giới tử, Hạ khô thảo, Xích thược mỗi vị 12g, Thiên nam tinh (chế), Cam thảo mỗi vị 6g.
- Gia giảm:
* Hư hàn gia Phụ tử, Lộc gác giao, Bào khương;
* Khí hư gia Hoàng kỳ, Đảng sâm, Bạch truật;
* Huyết hư gia Thục địa, Đương qui, A giao;
* Đàm thấp gia Phục linh, Thương truật, Thổ phục linh;
* Uất nhiệt gia Đơn bì, Đại hoàng, Hoàng cầm;
* Huyết ứ gia Thủy điệt, Đan sâm, Trạch lan;
* Khí uất gia Hương phụ, Uất kim, Quất hạch;
- Cách chế dùng: Mỗi ngày 1 thang, sắc nước phân 2 ~ 3 lần uống. 10 ngày là 1 liệu trình.
- Hiệu quả điều trị: Dùng thuốc trên điều trị 60 ca ung nang buồng trứng, trị khỏi 58 ca, hữu hiệu 2 ca, tổng hiệu suất 100%.
+ Phương 5:
- Thành phần: Tiểu hồi hương, Can khương, Nhục quế mỗi vị 5g; Diên hồ sách, Mộc dược, Đương qui, Xuyên khung, Xích thược, Ngũ linh chi, Bồ hoàng mỗi vị 10g.
- Gia giảm:
* Ra huyết thời gian dài, lượng nhiều, choáng đầu gia Nữ trinh tử, Hạn liên thảo;
* Khí hư ăn kém gia Hoàng kỳ, Đảng sâm;
* Ứ huyết bụng đau gia Điền tam thất, Ích mẫu thảo;
* Âm hư gia Lục vị địa hoàng hoàn;
* Sau khi u nang tiêu mất đổi dùng thang ích khí huyết bổ tỳ.
- Cách chế dùng: Mỗi ngày 1 thang, sắc nước uống.
- Hiệu quả điều trị: Dùng thuốc trên điều trị 50 ca ung nang buồng trứng, trị khỏi 46 ca, hiệu quả rõ 4 ca, tổng hiệu suất 100%.
+ Phương 6:
- Thành phần: Quế chi 12 ~30 g, Phục linh 30 ~ 60g, Đào nhân, Đan bì, Xích thược mỗi vị 10g; Hương phụ 15g, Trạch lan 30 ~45g.
- Gia giảm:
* Hàn nặng trọng dụng Quế chi, gia Phụ tử;
* Nhiệt chứng gia Bồ công anh, Tử hoa địa đinh;
* Khí hư gia Hoàng kỳ;
* Nếu dùng 2 liệu trình vô hiệu, gia Tam lăng, Nga truật, Bào xuyên sơn giáp, Thủy điệt.
- Cách chế dùng: Đem thuốc trên sắc nước phân 2~3 lần uống., mỗi ngày 1 thang, 15 ngày là 1 liệu trình.
- Hiệu quả điều trị: Dùng thuốc trên điều trị 98 ca ung nang buồng trứng, trị khỏi 71 ca, hiệu quả rõ 19 ca, hữu hiệu 6 ca, vô hiệu 2 ca, tổng hiệu suất 98%.
+ Phương 7:
Bạch chỉ 30g, Triết bối mẫu 15g, Nga truật 15g, Đại thanh diệp 10g, Bạch hoa xà thiệt thảo 20g, Bồ công anh 20g, sắc nước uống, điều trị u nang buồng trứng có hiệu quả.
(Tạp chí Trung y 2000，41（7）：393)
+ Phương 8:
Thục địa 18g, Thỏ ty tử 12g, Xuyên khung 12g, Hà thủ ô 12g, Nhục thung dung 12g, Xích thược 12g, Câu kỉ tử 12g, Ngưu tất 9g, Lưu kí nô 10g, Mộc dược 10g, Xuyên đoạn 9g, Hạ khô thảo 12g, Ích mẫu thảo 20g, Kê huyết đằng 30g, Đài ô 9g. Đảng sâm 20g.
(Lương Y Trần Hoàng Bảo)
U nang buồng trứng là bệnh hay gặp của phụ nữ. Có thể đây chỉ là khối u cơ năng do hoạt động nội tiết, cũng có thể là khối ung thư cần được phát hiện sớm và xử trí nhằm bảo toàn mạng sống và chức năng người phụ nữ.
Khối u lâu ngày sẽ trở thành ung thư?
U nang buồng trứng là tên thường gọi để chỉ một khối phát triển bất thường trên buồng trứng. Khối này có thể là tổ chức mới khác với buồng trứng bình thường (tổ chức tân sinh) hay là sự tích tụ dịch tạo thành một nang chứa dịch trên buồng trứng bình thường. Có nhiều cách phân loại u: phân chia theo kích thước hay hình dạng trên siêu âm, u đặc hay lỏng… nhưng quan trọng nhất với bệnh nhân là xem xét u nang buồng trứng này lành tính hay ác tính.
Cách phân loại lành hay ác chính xác nhất là lấy khối u ra khỏi cơ thể rồi đem thử tế bào (xét nghiệm giải phẫu bệnh). Một khối u phát triển nhanh, làm ảnh hưởng trên sức khỏe nhiều, có thể gợi ý đến ung thư. Khi siêu âm, tuỳ các đặc điểm mà u được phân loại theo các nhóm từ 1 – 6, từ nhóm 4 trở đi khả năng ác tính càng cao.
Các diễn biến tự nhiên có thể xảy ra: khối u không gia tăng kích thước (thường hiếm khi gặp); khối u biến mất (thường xảy ra trên những khối cơ năng, hay gọi đúng hơn là nang cơ năng buồng trứng); khối u ngày càng to, có thể kèm thêm các biến chứng do chèn ép như đau, bí tiểu, rối loạn đi tiêu, báng bụng…; khối u bị xoắn quanh cuống: giống như quả trên cành, cuống vốn là các mạch máu đến và đi từ buồng trứng, tình trạng này sẽ làm ngưng trệ tuần hoàn đến buồng trứng, khối u ngày càng to do ứ đọng máu bẩn trong khi thiếu máu đến nuôi đi đến hoại tử hay vỡ, phải phẫu thuật ngay.
Như vậy, không có hiện tượng một khối u để lâu ngày trở thành ung thư buồng trứng, chỉ có ung thư buồng trứng mà không được chẩn đoán và xử trí sớm để khối ung thư có thời gian phát triển trầm trọng thêm.
Điều trị chủ yếu: phẫu thuật
Khi chưa có biến chứng, khối u buồng trứng thường gây ra các triệu chứng rất mơ hồ, đa số chỉ phát hiện một cách tình cờ khi siêu âm bụng kiểm tra hay khi khám phụ khoa định kỳ. Các triệu chứng có thể gặp: sờ thấy khối u trên bụng, đau bụng, rối loạn kinh nguyệt, rối loạn bài tiết… Các triệu chứng này có thể là triệu chứng của một bệnh khác như khối u ở bụng, một bệnh lý phụ khoa thông thường (như viêm nhiễm phụ khoa) hay u xơ tử cung. Rất nhiều phụ nữ cứ lầm tưởng đang có u buồng trứng với tình trạng cơn đau quặn bụng kèm khối gò ở bụng. Phần lớn đây là dấu hiệu của tình trạng đau do tiêu hóa, khối gò đa số là do ruột co thắt, đặc biệt khi có tình trạng táo bón.
Triệu chứng của u nang buồng trứng xoắn là cơn đau bụng cấp tính: đau quặn bụng, thành từng cơn, diễn tiến ngày càng dồn dập và gia tăng cường độ, thường kèm nôn ói, nhiều khi trầm trọng dẫn đến mất nước và điện giải, hay suy thận. Khám bệnh phụ khoa thông thường có thể phát hiện được khối u buồng trứng, siêu âm sẽ cho biết thêm tính chất khối u. Một số xét nghiệm máu có thể giúp định hướng tính chất lành hay ác của khối u (xét nghiệm máu định lượng Alpha Feto Protein hay CA 125). Khối u cơ năng có thể chờ vài tháng để có chẩn đoán rõ ràng. Một khối u thực thể (do bệnh lý) nên được xử lý sớm nhằm biết rõ tính chất lành hay ác, cũng như tránh các biến chứng có thể. Khối u để quá to sẽ gây khó khăn cho phẫu thuật, mất nhiều máu, nhiều nguy cơ tổn thương các cơ quan lân cận.
Điều trị chủ yếu là phẫu thuật, có thể qua nội soi ổ bụng hay mổ bụng hở tùy kích thước và tính chất khối u. Thuốc chỉ dùng một vài loại đặc biệt hay trong thời gian chờ đợi phẫu thuật. Phẫu thuật sẽ cố gắng bóc đi phần u nang, để lại buồng trứng lành nếu được, nhất là khi bệnh nhân trẻ tuổi. Khi phải cắt đi một buồng trứng, buồng trứng còn lại vẫn làm việc, khả năng mang thai dĩ nhiên đã kém hơn. Khi u nang buồng trứng là ác tính, phẫu thuật không chỉ lấy đi buồng trứng bệnh, mà có khi còn phải lấy cả buồng trứng còn lại và tử cung. Trong trường hợp này, sau điều trị ổn định, bệnh nhân nếu còn trẻ sẽ phải dùng nội tiết tố sinh dục nữ để tránh tình trạng mãn kinh sớm.
Ai dễ bị u nang buồng trứng?
U nang buồng trứng có thể gặp ở mọi độ tuổi, càng trẻ hay càng lớn tuổi thì khả năng ác tính càng dễ gặp. Có thể gặp ở người độc thân hay đã có gia đình, chưa thấy yếu tố di truyền hay gia đình có liên quan đến u nang buồng trứng. Phụ nữ ít con hay độc thân có khả năng bị ung thư buồng trứng cao hơn nhiều so với người có sinh con, hay nuôi con bằng sữa mẹ.
Việc khám phụ khoa định kỳ sẽ giúp phát hiện bệnh sớm. Phụ nữ độc thân, ngại thăm khám phụ khoa, có thể dùng siêu âm bụng như một phương tiện tìm bệnh. Khi phát hiện u nang buồng trứng, nên điều trị sớm nhằm tránh trường hợp bỏ sót ung thư buồng trứng, một trong những nguy cơ tử vong chiếm tỷ lệ cao ở phụ nữ.
Chưa có cách phòng ngừa
Nguyên nhân gây ra u nang buồng trứng, lành tính hay ác tính, hiện nay còn chưa biết rõ, do đó chưa có cách phòng tránh. Chế độ ăn uống hay sinh hoạt cũng không ảnh hưởng gì đến việc thành lập u nang, làm thay đổi u nang buồng trứng.
Nếu có chăng, thì đã có bằng chứng khoa học cho thấy khi buồng trứng được nghỉ ngơi, không có sự rụng trứng thường xuyên thì khả năng hình thành khối u giảm đáng kể (có thể tới 40%). Việc nghỉ ngơi này có thể là lúc người phụ nữ mang thai, đang nuôi con bằng sữa mẹ, dùng thuốc ngừa thai.
CHÚ Ý ĂN UỐNG KHI BỊ U NANG BUỒNG TRỨNG
Hội chứng buồng trứng đa nang (polycystic ovary syndrome - POS) là bệnh phổ biến thường gặp ở nhiều phụ nữ, nhất là theo tuổi tác. Theo kinh nghiệm cũng như đánh giá y tế thì hội chứng buồng trứng đa nang có thể được cải thiện bằng cách giảm lượng carbohydrate (carbs) xuống dưới 40% lượng calo hàng ngày và đảm bảo chỉ số đường huyết thấp - dưới 55. Một chế độ ăn uống tốt hơn có thể giúp kiểm soát nồng độ insulin, mà đưa đến kết quả là chu kì nguyệt san đều đặn hơn, giảm cân nếu cần thiết và giảm đề kháng insulin (theo báo cáo của một nghiên cứu được công bố trong tháng bảy năm 2010 trong tạp chí American Journal về " Dinh dưỡng lâm sàng").
Khi có nguy cơ hoặc đã bị hội chứng đa nang buồng trứng, chị em nên hạn chế các loại thực phẩm dưới đây:
Khoai tây
Trong khoai tây có lượng carbohydrate cao và có nguy cơ làm tăng chỉ số đường huyết nên những chị em bị hội chứng đa nang buồng trứng nên loại bỏ thực phẩm này trong chế độ ăn uống của mình. Ví dụ, một củ khoai tây nướng to vừa phải có chứa 36,6 gam carbohydrate, 3,8 gam chất xơ, mà là tương đương với 32,8 gam carb net (carbs nguyên chất).
Carbs nguyên chất tương ứng với số lượng carbohydrates có thể sử dụng và có thể được tính toán bằng cách loại bỏ các gam chất xơ từ các carbohydrate tổng. Một củ khoai tây nướng còn nguyên vỏ có chỉ số đường huyết 69, trong khi chỉ số đường huyết lên đến 98 nếu khoai tây khoai tây nướng không có vỏ. Khoai tây nghiền và khoai tây chiên cũng nên tránh vì chúng chứa rất nhiều carbohydrate ngoài có chỉ số đường huyết cao.
Gạo trắng
Một chén gạo trắng chứa 44,5 gam carbohydrate và 0,6 gam chất xơ, tương ứng với 43,9 gam carbs net. Hơn nữa, chỉ số đường huyết của nó thay đổi giữa 72 và 89, nên nó bị coi là không thích hợp với những ai có nguy cơ bị hội chứng đa nang buồng trứng.
Bánh mì
Mỗi lát bánh mì chứa khoảng 15,8 gam carbohydrate, trung bình 1,3 gam chất xơ trung bình, tương ứng với 14,5 gam net carbs. Cho dù bánh mì được làm bằng ngũ cốc tinh chế hoặc ngũ cốc nguyên chất thì lượng carbs net vẫn như nhau. Hơn nữa, hầu hết các loại bánh mì có chỉ số đường huyết khác nhau, giữa 70 và 72, nhưng đều nằm trong vùng chỉ số đường huyết cao. Cho dù mỗi lần chỉ ăn một lát bánh mì, nhwnng nó cũng bị coi là không tốt với những chị em bị hội chứng u nang buồng trứng.
Bánh nướng
Bánh nướng có một chỉ số đường huyết trung bình đến cao, từ giữa 52 và 69 tùy thuộc vào công thức, nhưng lý do chị em có “quan hệ” với hội chứng u nang buồng trứng nên tránh các loại bánh nướng trong lò là do nó có lượng carbohydrate cao. Ví dụ, một miếng bánh nướng trung bình có 68,9 gam carbohydrate và 2,4 gam chất xơ, và tương đương với 66,5 gam carbs net.
Ăn sáng với ngũ cốc
Nhiều ngũ cốc được chế biến để ăn sáng, nhưng đây lại là một sự lựa chọn rất có hại cho phụ nữ có hội chứng u nang buồng trứng. Ngũ cốc lạnh như bỏng ngô có chỉ số đường huyết khoảng 80 và 1 cốc ngũ cốc này cung cấp cho 24,4 gam carbohydrate, 0,7 gam chất xơ và 23,7 gam của carbs net. Ngũ cốc từ gạo cũng có chỉ số đường huyết cao, xấp xỉ 82, ngoài ra có chứa 26,7 gam carbohydrate, 0,1 gam chất xơ và 26,6 gam carbs net trong một cốc. Trường Đại học Sydney khuyến cáo không nên dùng ngũ cốc có chỉ số đường huyết thấp dựa như lúa mạch, yến mạch…
Bệnh u nang buồng trứng
U nang buồng trứng
Bệnh u nang buồng trứng khi mang thai
Nga Phụ Khang điều trị u xơ tử cung
U nang buồng trứng
Cách điều trị bệnh đa nang buồng trứng
Ung thư buồng trứng
Nga Phụ Khang giải pháp cho bệnh buồng trứng, tử cung
(ST)