Cây phát tài (cây thiết mộc lan) dễ sống và không đòi hỏi phải kỳ công chăm bón. Cây thành phẩm trong chậu với chất trồng là hỗn hợp phân tro trấu, xơ dừa, v.v thì người chơi hầu như không cần phải tác động gì thêm, chỉ việc châm nước 3 lần/tuần, đủ ẩm cho cây là ổn.
Đi chi tiết hơn, phát tài dạng này có hai loại:
+Loại khúc- tức trồng bằng thân, đoạn được cắt từ thân cây. Loại này cũng dễ sống, tuy nhiên, thường tuổi thọ không cao nếu để trong mát. Thời gian chơi phát tài khúc này khoảng 4-5 tháng. Do để trong mát, quá trình quang hợp kém, bộ rễ không phát triển mấy, nên mầm cây sẽ chuyển từ giai đoạn sung sức, khỏe khoắn, sang giai đoạn lá bắt đầu dài ra, mỏng dần đi và rủ xuống. Tuy nhiên, nếu để chậu ngoài trời, đủ nắng và được chăm sóc, phát tài khúc sẽ phát triển bình thường, và rồi thành cây phát tài lớn.
+Loại khúc trồng trong nước- thường loại này dùng để trên bàn làm việc, trang trí nội thất, v.v. nhỏ gọn. Do sống bằng chất dinh dưỡng tự thân của nó, nên thời gian chơi loại này kéo dài khoảng 2-3 tháng.
+Loại gốc- loại này, là phần còn lại của cây phát tài sau khi được cắt bỏ bớt phần ngọn và thân. Phát tài gốc khỏe hơn phát tài thân, và sống lâu hơn. Tuy nhiên, nếu để hoàn toàn trong mát và lâu dài, gốc phát tài cũng mất sức dần và lụi đi. Ngược lại, nếu có điều kiện chăm phát tài gốc với đầy đủ chất dinh dưỡng, nước và ánh nắng gốc phát tài sẽ phát triển thành cây và thời gian chơi được lâu dài. Cây phát triển mạnh khỏe, vào dịp Noel, cuối năm khi tiết trời se lạnh, có thể ra hoa, những chùm dài, và cho hương thơm ngát.
Cây phát tài như chính tên gọi của nó mang lại cho người chơi niềm may mắn, phát tài, phát lộc và hơn nữa mang đến màu xanh thiên nhiên dễ chịu mỗi ngày.
PHẦN I: Kỹ thuật trồng cây
Đất trồng: đất thích hợp trồng cây trong chậu là đất thịt pha cát , giàu mùn, giữ ẩm tốt dễ thoát nước. Tốt hơn, đất khi trồng trộn thêm trấu tạo độ thông thoáng, tạo mùn cho đất, vừa có thể thoát nước tốt khi thừa nước trong đất
1.Kỹ thuật làm đất
Đất đập nhỏ, tơi xốp, yêu cầu đường kính hạt đất nhỏ hơn 5mm chiếm khoảng 70 % còn lại các hạt đất có đường kính lớn hơn 5mm chiếm khoảng 30%
Khi làm đất nhặt sạch cỏ dại, tạp vụn rồi trộn trấu với tỷ lệ trấu 1/3 + đất 2/3. ( %thể tích ). Khi trộn trấu, trộn cùng với phân lót thường sử dụng là phân lân Văn Điển hoặc phân Vi sinh với lượng 100g cho 10 kg đất. Có thể trộn với thuốc hoá học để diệt trừ mầm bệnh trong đất (VD: kiến, mối mọi, sâu nấm ) nếu cần thiết.
Đối với những cây cần ít nước hay những cây dễ bị thối gốc do nhiều nước thì trộn trấu và đất với tỷ lệ ½ trấu + ½ đất. Các cây trồng trong trường hợp này như Kim tiền, Đại niên thanh, Vạn niên thanh, Trường sinh đốm, Đại phú gia, Hoàng hậu, Bạch mã…và một số cây khác. • Trường hợp đặc biệt:
• Chuẩn bị đất xong chọn chậu, chọn cây trồng thích hợp.
2.Kỹ thuật trồng
- Khi trồng, đặt chậu trên nến đất bằng phẳng sao cho chậu đứng, cân và vuông góc với mặt nền để khi trồng cây vào chậu cây không bị nghiêng
- Cho đất vào đáy chậu với chiều cao bằng khoảng chiều cao của chậu trừ đi chiều cao của bầu cây.- Dùng mảnh lót bằng sành, sứ đậy kín chỗ thoát nước dưới đáy chậu. Yêu cầu mảnh lót hơi vênh cho nước thừa thoát ra tránh úng cho cây.
Đặt bầu cây vào giữa chậu, giữ cho cây đứng cho tiếp đất vào đều xung quanh chậu. Dùng móc sắt nèn đất xuống cho chặt, tránh tiếp xúc làm ảnh hưởng đến bộ rễ của cây.
- Khi trồng, cho đất cao hơn bầu cây và giữ mặt đất trong chậu thấp hơn miệng chậu 3-5 cm. Trồng xong cần tưới nước ngay. Với những cây nhiều nhựa và bị cắt rễ thì để 1-2 ngày cho vết cắt khô lại rồi tưới nước để tránh bị vi khuẩn xâm nhập.
PHẦN II: KỸ THUẬT CHĂM SÓC CÂY
Để cây sinh trưởng, phát triển bình thường cây cần các điều kiện sống như : nhiệt độ, ánh sáng, nước, dinh dưỡng. Đó là 4 yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến đời sống của cây.TRONG CHẬU
1. Nhiệt độ
Đa số cây nội thất sống tốt ở điều kiện nhiệt độ 18-250C. Nhiệt độ trong phòng có thể đáp ứng được nhu cầu điều kiện của cây.
2. Ánh sáng
Ánh sáng giúp cây quang hợp tạo chất hữu cơ cấu tạo nên bộ phận của cây, cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống của cây
Cây nội thất ưa ánh sáng tán xạ(ưa bóng râm), khi đưa vào trong phòng dưới ánh sáng đèn điện có dây tóc, đèn huỳnh quang cây vẫn có thể quang hợp, sinh trưởng tốt.
Ở những nơi thiếu ánh sáng, cây có xu hướng vươn cao để hướng sáng, lá chuyển mầu xanh nhạt hoặc xanh vàng không còn mầu xanh đặc trưng do diệp lục được hình thành ít, bị phân huỷ nhiều trong điều kiện thiếu sáng, thân cây nhỏ bé, mềm lướt vươn dài.
Nên chọn đặt ở vị trí thiếu ánh sáng những cây có khả năng thích nghi với điều kiện áng sáng yếu: VD như Kim tiền, Lan ý, Vạn niên thanh, Thiết mộc lan, Trúc mây,Trúc nhật…
3. Nước
Nước chiếm hàm lượng lớn trong cây từ 70 - 90 % khối lượng cây, tham gia cấu tạo chất nguyên sinh của tế bào để cấu tạo cơ quan bộ phận cây. Tham gia hoà tan, vận chuyển các chất trong cây. Tham gia các quá trình sinh lý, quá trình thoát hơi nước…
Nếu thiếu nước cây bị héo, ảnh hưởng đến quá trình sống của cây( quang hợp, hô hấp…). Thừa nước làm cây mềm yếu, giảm sức chống chịu với bệnh hại. Vì vậy cần cung cấp đầy đủ, kịp thời nhu cầu nước cho cây.
Tuỳ từng loại cây mà có nhu cầu nước khác nhau. Cây thân to nhiều lá, diện tích lá lớn cần nhiều nước hơn cây thân nhỏ, ít lá, diện tích lá nhỏ.Để xác định lượng nước tưới cần dựa vào độ ẩm đất trong chậu: Đất khô tước nhiều hơn đất ẩm, thường mỗi lần tưới khoảng 1 lít nước/ 1 chậu cây. Với cây thân to, nhiều lá như trúc mây, thiết mộc lan, ngũ gia bì…cần tưới nhiều hơn khoảng 1,5 lít/ chậu cây.
Một số cây có nhu cầu nước ít hay những cây thân nước cần tưới ít nước hơn khoảng 0,5 lít/chậu cây với những cây này tưới nhiều thường dẫn đến thối gốc, thối thân. Mỗi lần tưới như vậy có thể cung cấp nước từ 3-4 ngày.Vì thế sau 3-4 ngày cần phải tưới nước một lần.
4. Dinh dưỡng
Dinh dưỡng là yếu tố cần thiết để cây sinh trưởng phát triển bình thường. Để sinh trưởng, phát triển cây cần 19 nguyên tố thiết yếu(C, H, O,N,S, P, K ,Mg,Ca, Fe,Cu,Mn, Zn, B, Mo, Cl, Na, Si, Mi) và năng lượng ánh sáng để tổng hợp các chất hữu cơ cho các hoạt động sống.
Với cây trồng trong chậu thì việc bón phân là hết sức cần thiết. Sử dụng phân hạt đa yếu tố hoặc phân N:P:K tưới cho cây đều thích hợp.Lượng phân tưới cho cây với 500g hoà vào 100 lít nước tưới cho khoảng 100 chậu cây, 1 tháng tưới từ 1-2 lần.
"Đầu năm đón lộc" lâu nay đã thành tập tục quen thuộc. Lộc không bó hẹp trong tiền tài lợi lộc thông thường, mà mở rộng ra những điều may mắn, sự phát triển nảy nở về nhiều phương diện trong cuộc sống mà mỗi người đều mong ước.
Lộc là một trong ngũ phúc (Phúc Lộc Thọ Khang Ninh) và được “mã hóa” qua hình ảnh những nhành lộc non của cây cối mùa xuân vào độ tươi thắm
Đô thị ngày càng phát triển thì thiên nhiên càng bị thu hẹp khiến những mảng xanh càng trở nên cần thiết hơn. Việc đưa lộc vào nhà chắc chắn không phải là hành động… hái lá bẻ cành đáng chê trách, mà là thái độ trân trọng thiên nhiên, lựa chọn loại cây phù hợp để trồng và trưng bày một cách hợp lý trong
gia đình vào dịp năm mới.
Cây không chỉ là vật trang trí
Xưa nay dùng cây cối trong nội thất chính là liệu pháp cân bằng và cải tạo sinh khí một cách đơn giản và dễ điều chỉnh nhất. Một căn phòng làm việc có nhiều loại vật dụng, hãy thử đặt vài chậu kiểng, bình hoa trên bàn hoặc giỏ lan trên cửa sổ, hiệu quả giảm stress sẽ đến rõ rệt nhờ việc cân bằng âm dương, hài hoà các hành mộc - kim. Tuy nhiên việc bố trí cây phải tương quan chặt chẽ với không gian. Cây cối nhiều quá nếu không có sắp xếp hợp lý sẽ dẫn đến ẩm thấp, tối tăm, vướng víu tầm mắt và dễ sinh hoả hoạn (mộc sinh hoả).
Ta có thể thấy, dù là lâu đài phương Tây hay nhà vườn phương Đông vẫn luôn cần giữ khoảng trống thoáng đãng, quanh nhà trồng cây có chính phụ, đưa cây vào nội thất có chọn lọc.
“Sức khỏe” của cây cối cũng là thước đo sinh khí cho mỗi ngôi nhà. Khi một loại cây trồng có dấu hiệu tàn úa, cần khắc phục ngay để duy trì sự quân bình. Gần thì điều chỉnh tại ngay cây đó như xới đất, tưới nước hay tỉa cành, xa hơn là quan sát cả không gian xung quanh xem có bị nắng nóng hay để cây quá sâu trong nhà khiến cây thiếu dưỡng khí hay không. Tốt nhất là nên chọn các loại cây phù hợp với cấu trúc, hình khối và hướng của nhà (cây ưa nước hay kỵ nước, ưa nắng hay thích bóng râm, cây sậm lá hay nhiều hoa...).
Lộc đến nhà do… cái tên!
Văn hóa truyền thống có câu “danh chính ngôn thuận” ứng dụng trong phong thuỷ khá nhiều, cụ thể là qua việc đặt tên các loại cây cối luôn được người Việt nói riêng và dân châu Á nói chung cân nhắc để hướng đến yếu tố may mắn.
Tất nhiên là những cái “danh” ấy luôn được các nhà vườn và nghệ nhân giải thích tương ứng với hình dáng, xuất xứ, đặc tính của cây và có sự sắp xếp hệ thống để khách hàng cảm nhận và lựa chọn tuỳ theo quan điểm và hoàn cảnh riêng mỗi nhà. Những loại cây được phong thuỷ xem là cát tường, mang lại sinh khí trong nhà ở có thể hệ thống trong một số bộ cây chính sau:
Bộ tứ linh: đa - sung - sanh - si, vốn là những cây lâu năm, dáng đẹp, rễ bám bền chắc và cành lá sum suê, những cây này hay được uốn theo các thế truyền thống thể hiện tiểu vũ trụ trong đại vũ trụ bao la.
Bộ tứ quý: mai - lan - cúc - trúc tương ứng theo bốn mùa trong năm, hoặc là tùng - trúc - cúc - mai tượng trưng cho tuổi thanh xuân và khí tiết của con người, trong đó tùng và trúc có dáng vươn cao tượng trưng cho nam tử trượng phu, còn cúc - mai tươi đẹp mềm mại tiêu biểu cho nữ nhi hiền thục.
Bộ tam đa: gồm có cây sung sai quả (hoặc cây đa) ở dạng bonsai tượng trưng cho phúc. Cây lộc vừng hoặc phát tài tượng trưng cho lộc. Cây bách tuế, thiên tuế hay vạn tuế, vạn niên tùng, sống đời… tượng trưng cho thọ.
Ngoài ra còn một số loại cây khá được ưa chuộng bởi những tên gọi mang ý nghĩa may mắn, hướng đến nhiều mong ước của các gia chủ. Có thể kể đến cần thăng (mong muốn thăng tiến), đỗ quyên, trạng nguyên (đỗ đạt, học giỏi), kim ngân, kim quýt (tài lộc dồi dào), đào, mai, hồng (duyên tình tươi thắm), hướng dương, cúc vàng (đón ngày mới, ấm áp tự tin).
Hoa sen thanh tịnh và nhất là sen Phật Bà tượng trưng cho lòng thành kính hướng thiện. Các loại hoa cắt cành ngoài hoa hồng, phong lan thì cát tường thì mang ý nghĩa may mắn, hanh thông mọi việc hoặc thiên điểu với ý nghĩa tượng trưng cho sự phóng khoáng, bay nhảy cũng được ưa chuộng.
Các nghệ nhân cây cảnh thường tạo dáng cây theo các chủ đề truyền thống như tam cương ngũ thường, tam tòng tứ đức, nhị thập tứ hiếu… trong đó các phần ngọn, thân, rễ tương đương với thiên – địa – nhân, phải hài hòa không được xem nhẹ phần nào. Tiêu chuẩn cơ bản là nhất hình – nhì thế – tam chi – tứ diệp nhằm có được những dáng cây hài hoà, khoẻ mạnh, vừa mang ý nghĩa giáo dục thẩm mỹ truyền thống vừa tạo nên hình thế tươi đẹp cho người thưởng ngoạn và cải tạo tốt nội khí nơi ở.