Cây Ti gôn rất đỗi quen thuộc với mỗi chúng ta, loài hoa mang hình dáng “trái tim vỡ” trong bài Hai sắc hoa ti gôn, một bài thơ buồn, nhưng sắc hoa ti gôn thì lại đỏ thắm tươi tắn.Từng “trái tim vỡ” bé nhỏ kết thành chùm , hoa leo quanh hàng rào, hoa đong đưa đón nắng trên cao..thật là một loài cây cảnh đẹp, thêm một lựa chọn cho ta “xanh hóa” hàng rào ngôi nhà mình.
Cây Ti gôn có tên khoa học là Antigonon leptopus Hook.et Arn.Cây leo, thân gỗ, có củ mọc sâu trong đất. Thân mềm phân cành nhánh, dài, mềm, dáng rất đẹp. Đỉnh cành non dài, mọc vươn cao do có nhiều tua cuốn mảnh, đôi khi buông xuống. Hoa nhỏ bé xếp sát nhau thành một chùm dài, màu hồng nhạt, tươi, bóng, hoa ít khi nở xòe rộng, vì khi các cánh hoa mở hết là hoa bắt đầu rụng. Cụm hoa lại cho hoa nở dần từ gốc lên đỉnh, nên mùa hoa kéo dài (gần như quanh năm) và chùm hoa luôn có nụ ( hoa đẹp khi còn nụ). Nụ hoa hình tim có 3 cạnh.
Từng chùm hoa cây ti gôn màu hồng nhạt……
….đến cây ti gôn màu trắng tinh khôi
Cây Ti gôn thường được trồng cho leo lên hàng rào hoặc trồng để cắt tỉa thành một hàng rào xanh lạ mắt.
hoa cây Ti gôn bám vào hàng rào, che đi những ô “mắt cáo” trống rỗng của lớp lưới B40..
….cây ti gôn tựa vào khoe sắc cạnh những thanh sắc vô tri…..
…cây ti gôn che dấu những tảng đá xù xì….
và cây ti gôn làm tăng vẻ đẹp mộc mạc của hàng rào gỗ
Cây Ti gôn rất dễ trồng bằng cách tách các nhánh mầm từ gốc cây mẹ hay bằng hạt. Cây mọc chậm lúc đầu, sau phân nhánh nhiều và vươn dài. Cây con sau 3-4 tháng ở vườn ươm có thể bứng bầu đem trồng nơi cố định. Ở Huế, cây trở thành hoang dại ở các bờ rào và hoa nở liên tục trong năm.
Cây Ti gôn phủ kín tạo thành một bức rào hoa đẹp mắt
Ti gôn có lá xanh quanh năm, nhưng lá già khô héo không rụng, làm cho lá non mới mọc xếp đè lên lá khô, giàn cây bị nặng và dầy, che bóng nhiều. Do đó vào cuối mùa khô hay đầu mùa xuân (ở các tỉnh miền Bắc) ta cần cắt tỉa các cành già thu gom lá khô để giàn cây được thoáng, cành non mọc ra nhiều.
Ngồn gốc: Cây có ngồn gốc từ Nam Mỹ (Mehico) được gây trồng rộng rãi ở nhiều nước và nhập trồng làm cảnh ở nước ta khá lâu.
Đặc điểm: Cây leo, thân gỗ, có củ mọc sâu trong đất. Thân mềm phân cành nhánh, dài, mềm, dáng rất đẹp. Lá đơn mọc cách, đầu lá kéo dài hình mũi, gốc lá hình tim sâu, mặt lá răn reo, mềm, mầu xanh nhạt. Lá xanh quanh năm, nhưng lá già khô héo không rụng, làm cho lá non mới mọc xếp đè lên lá khô, giàn cây bị nặng và dầy, che bóng nhiều.
Do đó vào cuối mùa khô hay đầu mùa xuân (ở các tỉnh miền Bắc) cần cắt tỉa các cành già thu gom lá khô để giàncây được thoáng, cành non mọc ra nhiều. Đỉnh cành non dài, mọc vươn cao do có nhiều tua cuốn mảnh, đôi khi buông xuống. Cụm hoa ở đỉnh cành, sát với các lá ngọn. Hoa nhỏ bé xếp sát nhau thành một chùm dài, màu hồng nhạt, tươi, bóng, hoa ít khi nở xòe rộng, vì khi các cánh hoa mở hết là hoa bắt đầu rụng. Cụm hoa lại cho hoa nở dần từ gốc lên đỉnh, nên mùa hoa kéo dài (gần như quang năm) và chùm hoa luôn có nụ ( hoa đẹp khi còn nụ). Nụhoa hình tim có 3 cạnh. Quả có 3 cạnh tròn, bọc trong bao hoa còn lại.
Điều kiện môi trường: Cây rất dễ trồng bằng cách tách các nhánh mầm từ gốc cây mẹ hay bằng hạt. Cây mọc chậm lúc đầu, sau phân nhánh nhiều và vươn dài. Cây con sau 3-4 tháng ở vườn ươm có thể bừng bầu đem trồngnơi cố định. Ở Huế, cây trở thành hoang dại ở các bờ rào và hơ nở liên tục trong năm.
Cách 1: Trồng bằng hạt hoặc cây con
- B1: Dùng quốc, xẻng, xà beng...
- B2: Gieo hạt (hoặc đặt cây con) xuống chỗ đó
- B3: Lấp kín đất và tưới nước nhẹ làm ẩm
- B4: Chờ đợi cho 1 giàn Ti gôn như ý
Cách 2: Trồng bằng cành
- B1: Chọn 1 cành già và um tùm chút & tốt nhất có nhiều nhánh, bẻ lấy đem về nhà
- B2: Chọn chỗ đất ẩm ướt và nhiều chất dinh dưỡng
- B3: Đào 1 hố nhỏ nhỏ và cắm cành đó xuống
- B4: Lấp đất lên (vùi cao chút có lẽ tốt hơn) & tưới nước nhẹ làm ẩm
- B5: Chờ đợi & mơ đến 1 giàn Ti gôn trong mơ
*Chú ý: hàng ngày phải tưới nước và chăm sóc kỹ chút, và đặc biệt là chỉ nên tưới vừa đủ nước bởi mới trồng mà tưới nhiều sẽ dễ bị thối rễ (cây con) hoặc thối gốc (cành)...
Cách Trồng Cây (Nói Chung) Trong Chậu:
1) Chuẩn bị:
- Trước khi trồng cây vào chậu, bạn nên chuẩn bị đất để cây sinh trưởng tốt. Đất trong chậu phải tốt, nhiều mùn, được xử lý sâu bệnh, nấm bệnh, độ Ph=7.
- Thành phần đất:
7 phần đất thịt
2 phần rác mục
1 phần cát + Nito, Photpho, Kali
Hoặc đơn giản và phổ biến hơn, bạn trộn thành phần:
Phân chuồng hoai mục 25%
Đất màu 50%
Tro trấu 25%
Phân vô cơ 1%
Bạn có thể tìm mua các thành phần trên tại các nhà vườn.
- Cây con được ươm hạt, chiết cành, hom cành, chiết bụi, qua cây gây ở vườn ươm...được bứng đầy đủ bộ rễ và bầu đất đem trồng vào chậu, khi trồng không làm rễ gãy, cong, phải để cổ rễ ngang mặt đất, trồng nén chặt gốc làm cây chóng bén rễ.
2) Chăm sóc:
- Tưới nước: Cây mới trồng mỗi ngày tưới 2 lần, cây phải che mát. Sau 1 tháng cây chỉ cần tưới 1 lần. Tưới cây trong chậu nên tưới vào buuổi sáng hoặc lúc mát trời. Luôn chú ý đừng để cát đất đọng trên lá.
- Xới xáo: Sau khi trồng 10 ngày, cần xới váng cho gốc cây, sau 20-25 ngày, làm cỏ, xới xáo 1 lần để cây sinh trưởng tốt.
- Bón thúc: Những cây trồng dài ngày trong chậu cần phải bón thúc 2-3 lần, phân hoai phải được rải quanh gốc.
Liều lượng bón:
Phân chuồng hoai: 0,5-1,5 kg/chậu
Phân vô cơ : 2-4g/chậu (N-P-K)
- Khi cây ra hoa, nụ thường có nhiều loại côn trùng phá hoại, cần phát hiện và xử lý ngay.
Dưới đây là một số hình ảnh về hoa tigôn
(ST)