Cách trồng lan hồ điệp ra hoa

Hiện nay phong trào trồng lan đang phát triển mạnh vì đây là một nghề đưa lại hiệu quả kinh tế rất cao. Tuy nhiên, cây lan hồ điệp rất khó tính, đòi hỏi một số yêu cầu sinh thái khắt khe, người trồng phải hiểu biết và kỹ thuật cao mới có thể thành công được.

 

ĐIỀU KIỆN ĐỂ TRỒNG HỒ ĐIỆP THÀNH CÔNG
 

Lan hồ điệp là cây rất khó tính do đó khâu đầu tiên là phải chuẩn bị nhà trồng để có thể khống chế được các điều kiện ánh sáng, nhiệt độ và độ ẩm bên trong. Tuy nhiên để có được nhà phù hợp cho sinh trưởng, phát triển tốt, ra hoa đúng thời vụ cần rất nhiều điều kiện do đó cần phải có các thiết bị kèm theo như thiết bị tăng nhiệt, thiết bị giảm nhiệt, thiết bị điều chỉnh ánh sáng. Với điều kiện các tỉnh phía Bắc nước ta thì làm nhà 2 mái vừa có tác dụng hạn chế ánh sáng mùa hè, giữ được nhiệt độ mùa đông.

Chuẩn bị giá thể: Giá thể trồng lan phải tơi xốp và thoáng khí, đồng thời phải có khả năng giữ nước như mùn cây, than bùn khô, hạt đá nhỏ, rêu, quyết, dớn hoặc rêu "Chi Lê" nhập nội đã được xử lý an toàn nấm bệnh.

Chuẩn bị chậu: Yêu cầu của chậu trồng lan hồ điệp phải là chậu không sâu, nhỏ, màu trắng và trong suốt thuận lợi cho bộ rễ phát triển và quang hợp. Khi cây còn nhỏ dùng chậu có đường kính 5cm, sau 4 - 6 tháng khi cây có khoảng cách giữa 2 lá lớn hơn 12cm thì chuyển sang chậu có đường kính 8,3cm. Sau giai đoạn trồng từ 9 đến 12 tháng khi khoảng cách giữa 2 lá lớn hơn 18cm thì tiếp tục chuyển sang chậu có đường kính 12cm.

Kỹ thuật trồng cây vào chậu: Khi mua cây giống về trồng bà con chú ý đến các cỡ của cây được phân cấp như sau: 2 lá cách nhau lớn hơn 5cm gọi là cỡ đặc cấp được trồng vào chậu có đường kính 7cm. Nếu chiều dài 2 lá cách nhau từ 3 đến 5cm là cỡ cấp 1 trồng vào chậu đường kính 5cm. Nếu 2 lá cách nhau 1,2-3 cm gọi là cỡ cấp 2 thì trồng vào các khay ươm cây con.

Chăm sóc: Nên giữ nhiệt độ thích hợp trong nhà trồng ở mức 23 độ C, không được thấp hơn 20 độ C, đảm bảo hệ thống thông gió hoạt động tốt, độ ẩm thích hợp. Trong giai đoạn đầu chế độ che sáng như sau: Mùa hè giảm bớt từ 80 - 90% lượng ánh sáng bình thường, mùa đông từ 60-70%. Sau trồng 1 tháng bón thêm phân NPK với tỷ lệ 30-10-10 pha với nồng độ 30-40 mg/1 lít nước để phun cách 7-10 ngày/lần.

Thay chậu lần thứ nhất: Sau khi trồng được từ 4 - 6 tháng, lúc này khoảng cách giữa 2 lá khoảng 12cm thì chuyển sang chậu có đường kính 8,3cm. Lấy cây ra khỏi bầu, tách bỏ giá thể cũ và thay bằng giá thể mới rồi trồng lại vào chậu mới nhẹ nhàng tránh làm tổn thương đến rễ. Dưới đáy chậu nên lót 1-2 miếng xốp giúp chậu thoát nước tốt, tránh làm cây bị úng. Lan hồ điệp sinh trưởng chậm, phải mất tới 40 ngày trong điều kiện chăm sóc tốt mới mọc thêm 1 lá hoàn chỉnh. Khi cây có trên 4 lá mới có khả năng phân hoá mầm hoa. Để chăm sóc cho cây sau khi thay chậu lần 1 bà con phải phun dung dịch diệt khuẩn. Trong từ 3-5 ngày đầu không cần tưới nước nhưng vẫn phải giữ ẩm cho cây cũng như môi trường xung quanh. Sau khoảng 10 ngày tưới nước trở lại kết hợp bón phân. Lượng phân bón là đạm, lân, kali theo tỷ lệ 30-10-10 nồng độ 40mg/1lít nước. Ngoài ra có thể bổ sung thêm các loại phân hữu cơ khác như Komix.

Thay chậu lần 2: Lần thay chậu thứ 2 cũng là lần thay chậu cuối cùng được xác định khi cây có khoảng cách 2 lá đạt khoảng 18cm. Lúc này cây được từ 16 - 20 tháng, đường kính chậu chuyển sang phải đạt 12cm. Cách thay chậu lần này tương tự như lần đầu nhưng chú ý dùng dao, kéo sắc cắt bớt các rễ già trước khi trồng lại. Chú ý trong giai đoạn này chế độ che sáng như sau: Ánh sáng mùa hè giảm từ 60-70%, mùa đông giảm 40-50%, nhiệt độ từ 20-28 độ C, độ ẩm từ 70-85%. Sau khi chuyển chậu lần thứ 2 từ 5-6 tháng cây có từ 4 lá và bắt đầu phân hoá mầm hoa. Trong thời gian này cần duy trì nhiệt độ thấp từ 18-25 độ C hoặc nhiệt độ chênh lệch ngày đêm từ 8-10 độ C. Lan hồ điệp có hoa liên tục do đó xử lý nhiệt độ thấp càng dài thì hoa càng nhiều, khoảng cách giữa các hoa càng ngắn. Nếu nhiệt độ trên 25 độ C thì không thể phân hoá hoa và dưới 15 độ C thì không ra nụ, ra hoa. Khi thấy cây lan nhú hoa tưới phân NPK 6-30-30 pha nồng độ 2g/lít nước, thời gian phun 7-10 ngày/lần, để cho hoa mập hơn, bền và sắc hoa tươi lâu hơn. Ngoài ra, để cho hoa được bền lâu, khoảng 1-2 tháng cần đặt cây ở nơi thoáng mát, nhiệt độ thích hợp 20-25 độ C, ánh sáng che bớt 70%. Đặc biệt khi cây nở hoa không nên tưới nước hoặc dinh dưỡng lên hoa vì nước sẽ làm hoa bị úng hoặc cháy. Khi cành hoa nở gần tàn nên cắt ngay cành hoa và tưới phân NPK 30-10-10 để dưỡng cây cho trà hoa sau.
 

Những người mới biết đến lan hồ điệp hoặc cả những người sành chơi lan hồ điệp thì cũng rất khó khăn trong việc phân biệt lan hồ điệp chuẩn và lan hồ điệp bình thường. Trong bài viết này, nhân dịp Tết 2013 sắp đến gần, Hoa Lan Nghi trình bày ngắn gọn một số điểm phân biệt giữa hồ điệp trong nước và hồ điệp nhập khẩu. Tất nhiên đây chỉ là một bài so sánh mang tính chất kĩ thuật, còn về cảm quan cái đẹp thì Hoa Lan Nghi không bàn tới, bởi vì có người thì thích mỏng manh và có người thì thích chắc chắn.

Tuy nhiên về khả năng chống chịu thời tiết và độ bền thì hoa lan hồ điệp nhập khẩu hoàn toàn vượt trội so với hoa nội.

Sau đây là 2 bức ảnh mà Hoa Lan Nghi đã chụp cùng một loại lan hồ điệp – loại có tên gọi rất ấn tượng: Tia chớp

Bức thứ nhất Hoa Lan Nghi chụp 1 chậu lan đã hoàn tất trong điều kiện ánh sáng tốt, bối cảnh tốt

Bức thứ hai Hoa Lan Nghi chỉ chụp 1 cành lan hồ điệp vào buối tối, thiếu sáng.

Bạn có thể dễ dàng nhận ra đâu là hồ điệp nhập khẩu và đâu là hồ điệp nội nếu chịu khó quan sát kĩ.

Sau đây là một số điểm để nhận diện hoa lan hồ điệp nhập khẩu (chất lượng hoa lan hồ điệp nhập khẩu Thái Lan và nhập khẩu Đài Loan cũng có 1 số khác biệt đáng kể, trong bài viết này Hoa Lan Nghi sẽ không đề cập tới vấn đề này):

1. Cánh hoa lan hồ điệp nhập khẩu to hơn, đều hơn, chắc hơn, dày hơn

2. Số lượng hoa trên 1 cành nhiều hơn: lưu ý là trên 1 cành

3. Lá đẹp hơn, mơn mởn hơn

4. Nếu bạn bóp vào bầu rong biển nuôi lan bạn sẽ thấy: rễ của lan hồ điệp nhập khẩu bám vào rong biển 1 cách cực kì chắn chắn trong khi lan hồ điệp nội thì lỏng lẻo hơn

5. Lan hồ điệp nhập khẩu có tem nhập khẩu trên thùng (tép)

6. Độ bền và dẻo dai của lan hồ điệp nhập khẩu có thể gấp 2 đến 3 lần lan hồ điệp nội

…

Trên đây là môt sộ điểm nhận diện hoa lan hồ điệp nhập khẩu so với lan hồ điệp nội, hi vọng có thể giúp mọi người chọn được chậu lan ưng ý để chơi tết 2013.


CÁCH CHỌN LAN HỒ ĐIỆP CHƠI TẾT

Đặc đểm chung của lan hồ điệp kém chất lượng là: Hoa mau tàn, các nụ ở ngọn cành không nở (hoa mù), cá biệt có một số giò hoa còn bị giập, gẫy, cong, vẹo, cánh hoa nhăn nhúm, có nụ hoa còn bị khô…

Vài năm gần đây, các nhà vườn trong nước đã trồng được các loại lan hồ điệp phục vụ thú chơi lan của nhiều người, nhất là vào dịp tết. Tuy nhiên, hiện nay trên thị trường vẫn có một số loại hoa lan hồ điệp kém chất lượng, nên người chơi phải cẩn thận khi chọn mua.

Đặc đểm chung của lan hồ điệp kém chất lượng là: Hoa mau tàn, các nụ ở ngọn cành không nở (hoa mù), cá biệt có một số giò hoa còn bị giập, gẫy, cong, vẹo, cánh hoa nhăn nhúm, có nụ hoa còn bị khô… Phần lớn trong số này được nhập từ Trung Quốc, chủ yếu qua con đường tiểu ngạch, khó kiểm soát, nên phẩm cấp hoa không ổn định.

Nguyên nhân hoa xuống cấp là do điều kiện sinh thái (nhiệt độ, ẩm độ, ánh sáng) thay đổi đột ngột; quá trình vận chuyển xa, thời gian lưu chuyển dài, cây không được bổ sung nước và chăm sóc kịp thời; ngoài ra các nhà vườn trước khi xuất bán thường bón thúc các chế phẩm với liều lượng cao cho hoa đẹp mã và tăng sức chống chịu… Tất cả yếu tố trên đã làm giảm sức sống của giò hoa, giảm chất lượng.

Để có được giò lan hồ điệp đẹp chơi trong những ngày tết, người tiêu dùng cần chú ý chọn các giò hoa đảm bảo các yêu cầu sau: Bầu cây (giá thể) phải đủ ẩm, rễ cây còn nguyên vẹn, không giập gẫy, trầy xước, lá cây xanh, tươi tự nhiên, không vết bệnh, không khuyết tật cong vênh, giập nát, có vết lạ. Cành (ngồng) hoa to mập, gốc cành hoa thẳng, ngọn cành uốn cong mềm mại tựa dáng lưỡi câu.

Giò hoa có 1 hoặc 2 cành, không có cành nhánh. Mỗi cành có từ 10 nụ hoa trở lên, nụ hoa phải to, trong đó có 2/3 số nụ hoa đã nở, khi nở, cánh hoa phải phẳng, cân đối, không ngửa ra hay cụp vào; màu sắc hoa có thể là trắng, tím, tím đỏ, đỏ cờ, da báo… tùy sở thích người chơi mà chọn mua màu sắc hoa cho hợp thị hiếu.

Nhìn chung, màu sắc hoa thường đặc trưng như tên gọi, như: Hồ điệp trắng môi đỏ thì cánh hoa ngoài màu trắng, nhị và cánh bao nhị (cánh môi) màu đỏ, hồ điệp trắng môi vàng có cánh hoa ngoài màu trắng, nhị và cánh môi màu vàng…

Mua lan về nhà, người chơi cần thực hiện sang chậu. Giò đơn thì đưa vào chậu sành nhỏ có các lỗ hút khí và thoát nước ở đáy và thành chậu; nếu mua nhiều giò lan để đặt ở phòng khách, tiền sảnh nên trồng lại giò hoa trong chậu sứ lớn hơn rồi đổ giá thể giữa các bầu cho đầy chậu, nếu thiếu có thể bổ sung thêm xơ dừa, rêu Đài Loan, than củi.

Trong quá trình chơi hoa, tuyệt đối không bón thúc thêm bất cứ loại phân bón hay dưỡng chất nào nữa; nếu bầu hoa khô phun tưới đủ ẩm bằng nước sạch. Nếu chọn được giò lan hồ điêp đảm bảo các yêu cầu trên thời gian chơi có thể kéo dài 50-60 ngày.


CÁCH TRỒNG LAN HỒ ĐIỆP BẰNG CÁCH NUÔI CẤY MÔ

Về giống: Ngày nay việc trồng hoa lan hồ điệp bằng cây giống được nhân từ phương pháp nuôi cấy mô đã trở nên phổ biến vì chúng có nhiều ưu điểm như: cây giống hoàn toàn sạch bệnh, giá rẻ, độ đồng đều cao nên thuận lợi cho việc chăm sóc và cho ra hoa đồng loạt theo yêu cầu của thị trường. Cây giống nuôi cấy mô khỏe mạnh, sinh trưởng nhanh, sớm ra hoa (chỉ từ 8-9 tháng sau trồng); mật độ hoa dày (TB 25-30 bông/cành); màu sắc và đường kính hoa ổn định qua các thời kỳ; khả năng đề kháng tốt… Bạn mới bắt đầu trồng hoa, nên đến các cơ sở nhân giống có uy tín để mua cây giống, các vật tư cần thiết và được cung cấp qui trình, tư vấn kỹ thuật để có thể đảm bảo thành công.

Kỹ thuật trồng và chăm sóc:

- Chuẩn bị chậu trồng và giá thể: Chọn chậu không sâu, nhỏ, màu trắng hoặc trong suốt thì thuận lợi hơn cho bộ rễ phát triển. Tùy theo giai đoạn và tuổi cây mà thay dần các chậu lớn hơn cho phù hợp. Giá thể bao gồm các vật liệu tơi xốp, thoáng khí nhưng có khả năng giữ nước tốt như than bùn khô, hạt đá nhỏ, rêu, quyết, xơ dừa đã được xử lý tanin và mầm bệnh.

- Vào chậu: Phân cấp cây và chậu để trồng cho thích hợp: Cây đặc cấp (khoảng cách giữa 2 lá >5cm) trồng vào chậu có đường kính 7cm; cây cấp 1 (khoảng cách 2 lá từ 3-5cm) trồng vào chậu có đường kính 5cm; cây cấp 2 (khoảng cách 1,2-3cm) trồng vào các khay ươm cây con. Dùng các sợi xơ dừa mảnh để quấn quanh rễ cây lan (chú ý để hở phần cổ rễ) một vài lớp bằng quả trứng gà rồi xếp vào chậu.

- Chăm sóc: Giữ nhiệt độ khoảng 23oC, không được thấp hơn 20oC, hệ thống thông gió hoạt động tốt. Chế độ ánh sáng giai đoạn đầu như sau: mùa hè che bớt 80-90% ánh sáng thường, mùa đông từ 60-70%. Sau trồng 1 tháng bón thêm phân NPK tỷ lệ 30-10-10 pha nồng độ 30-40mg/lít nước phun 7 ngày/lần. Thay chậu lần 1 sau trồng 4-6 tháng khi khoảng cách giữa 2 lá khoảng 12cm bằng chậu có đường kính 8,3cm bằng cách bỏ giá thể cũ thay giá thể mới. Dưới đáy chậu có lót xốp để tránh đọng nước.

Chú ý phun thuốc diệt khuẩn sau khi thay chậu và trong 3-5 ngày đầu không cần tưới nước nhưng vẫn giữ đủ độ ẩm cho cây. Sau 10 ngày tưới nước và tiếp tục chăm sóc bình thường cho đến khi cây có trên 4 lá khỏe mạnh mới có khả năng phân hóa mầm hoa. Phun NPK 30-10-10 pha nồng độ 40mg/lít; ngoài ra có thể bổ sung thêm các loại phân hữu cơ khác như Komix. Thay chậu lần 2 sau trồng từ 16-20 tháng, khoảng cách giữa 2 lá đạt khoảng 18cm bằng chậu có đường kính 12cm. Dùng kéo cắt bớt các rễ già, vệ sinh sạch sẽ và trồng lại như lần 1.

Chế độ ánh sáng giai đoạn này như sau: mùa hè giảm từ 60-70%, mùa đông giảm 40-50%, nhiệt độ 28-30oC, ẩm độ 70-85%. Sau chuyển chậu lần 2 khoảng 5-6 tháng, cây có trên 4 lá là chuẩn bị ra hoa. Trong thời gian này cần duy trì nhiệt độ thấp từ 18-25oC hoặc nhiệt độ chênh lệch ngày đêm từ 8-10oC. Lan hồ điệp có hoa liên tục do đó xử lý nhiệt độ thấp càng dài thì hoa càng nhiều, khoảng cách giữa các hoa trên cành càng ngắn. Nhiệt độ >25oC không thể phân hóa mầm hoa, thấp <15oC thì không ra nụ, ra hoa.

Khi thấy cây nhú hoa tưới phân NPK 6-30-30 pha nồng độ 2g/lít nước, phun 7-10 ngày/lần để cho hoa mập hơn, màu sắc đẹp hơn, tươi lâu hơn. Trước khi xuất bán 1-2 tháng nên để hoa nơi thoáng mát, nhiệt độ thích hợp 20-25oC, ánh sáng che bớt 70% thì hoa sẽ tươi hơn, bền hơn. Khi cây nở hoa không nên tưới nước hoặc dinh dưỡng lên hoa dễ làm hoa bị úng hoặc cháy. Khi hoa nở gần tàn nên cắt ngay cành và tưới NPK 30-10-10 để dưỡng cây cho trà hoa sau.


KỸ THUẬT CHĂM SÓC LAN HỒ ĐIỆP
 

Hiện nay, Hoa lan đang trở thành loài hoa có nhu cầu lớn nhất và được sử dụng một cách rộng rãi mang tính chất trang trí và thương mại. Một quan niệm sai lầm phổ biến cho rằng hoa lan rất khó trồng ở nhà. Đây là một số lời khuyên cho việc trồng và chăm sóc lan hồ điệp tương đối ít cầu kỳ trong việc chăm sóc