Câu ca dao xưa còn đậm đà vị ngọt cho đến hôm nay...Trái bầu là hình ảnh của sự giản dị, mộc mạc nhưng đậm đà tình nghĩa của làng quê Việt Nam, nó tượng trưng cho sự thủy chung, tròn đầy hạnh phúc trong mỗi mái ấm gia đình.
|
|
|
Sau một ngày làm việc mệt nhọc húp một chén canh bầu mồ hôi vã ra, sự mệ nhọc tan đi rất nhanh. Còn ăn chung với cơm gạo tám thơm, nhất là Nàng thơm chính hiệu thì...bới một hơi ba bốn chén lúc nào không biết! |
Bầu là loại trái mọc trên thân dây leo. Bà con ta thường bỏ hột vào khoảng tháng 10, khi nước lũ vừa rút. Bầu là loại cây dễ trồng, không cần bón phân chỉ cần tưới nước nhiều và bón thêm dưới gốc một mớ rơm, trấu mục. Dây bầu lớn nhanh, lá tròn xòe rộng. Bà con ta thường bắt giàn cho dây bầu leo lên. Chỉ cần ít nhánh tre ngoài vườn, mớ đọt chà thả qua thì dây bầu cứ vươn ra thỏa thích. Giàn bầu vừa che bóng mát vừa tạo nên cảnh quan môi trường thơ mộng. Buổi trưa, nắng gắt khách đi đường tạt vào uống ngụm nước mưa, ngồi hóng mát dưới giàn bầu hít thở không khí trong lành thì thật là... dễ chịu!
Chừng hai tháng là bầu có trái. Trái bầu có nhiều loại: bầu eo (có hình giống như bầu rượu của các ông tiên trong truyện cổ tích), bầu sao (trái dài có đóm bông), bầu thúng (trái no tròn giống như cái thúng đựng lúa), bầu xanh (trái dài toàn thân có màu xanh đậm)... Những trái bầu treo lủng lẳng trên giàn giống như những chiếc lồng xanh xinh xinh. Lá bầu non xắt nhuyễn xào với thịt trâu ăn ngon đáo để, hay có thể dùng để gói thịt nấu món chả đùm, thịt sẽ dẻo và dai hơn. Trái bầu gọt vỏ, xắt sợi nấu canh với cá, tôm... hay xắt khúc luộc chấm với tương chao bình dị mà rất thơm. Bầu có trái rất sai, khi trái nhiều ăn không hết bà con đem ra chợ bán hoặc có người lo xa gọt vỏ xắt sợi phơi khô, phòng khi hiếm thức ăn sẽ dùng chế biến thành món ăn như bầu xào, bầu kho... vừa giòn, vừa dai rất ngọt, ngon.
|
|
|
Cá trê. |
Cá trê cũng có nhiều loại: cá trê vàng, cá trê trắng, cá trê dừa, cá trê năng... Thịt cá trê mềm, ngọt, có tác dụng bồi bổ cơ thể, chế biến thành nhiều món ăn ngon như cá trê dừa nấu canh chua, cá trê năng chiên giòn ăn với nước mắm gừng, nhưng có lẽ ngon và đậm đà hương vị nhất vẫn là cá trê vàng nấu canh bầu: Vài con cá trê vàng ngâm với nước muối, xát tro chà sạch nhớt, tách bỏ và lấy hai cục máu tanh ở mang ra, cho cá vào nồi nước lạnh bắc lên bếp đun sôi. Bầu gọt vỏ, xắt sợi để sẵn, chờ tới khi nước sôi (lửa lớn) cá chín nứt da, hơi khoanh tròn, bóng mẫy thì vớt cá ra dĩa, chế vào đó tí nước mắm, rắc tiêu, ít lá hành hương xắt nhuyễn. Sau đó bỏ bầu vào nồi, nước sôi vài dạo cho thêm tí muối, đường, bột ngọt, vớt bọt cho nước canh trong, khi sợi bầu chín trong cho dĩa cá trở lại nồi, chờ nước sôi thêm một dạo là xong.
Canh bầu nấu với cá trê thơm lừng mùi cá, nước mắm, tiêu và hành lá. Cá trê không rã, vàng ươm. Sợi bầu và nước trong veo ngọt đậm đà.
Cách nấu
Cá trê lựa con bụng vàng mập, đem về cho vào tro làm sạch nhớt, rửa lại bỏ đầu cắt làm 3 sau đó cho vô nước sôi với chút muối luộc chín. Hớt bọt cho kỹ cá mới trong, cá chín vớt ra để nguội gỡ lấy nạc cho nguyên miếng ngâm vô chút nước mắm, tiêu.
Bầu gọt vỏ xắt lớn hơn đu đủ bào một chút.
Củ hành lột vỏ, cắt nhỏ, tỏi đập dập.
Bắc soong lên cho dầu ăn vô, cho thêm củ hành, tỏi vào phi thơm sau đo trút cá vô trộn đều đem ra.
Cho bầu vô soong nước luộc cá nấu cho sôi, hớt bọt sau đó cho cá vô nếm vừa ăn là được.
Múc canh ra tô cho hành ngò và tiêu lên mặt.
Một số món ăn liên quan
Canh bầu nấu tôm
Bầu nấu tôm, nấu cua, nấu hến, cá trê, cá lóc hay nấu cá rô là món canh thanh ngọt và giải nhiệt rất tốt.
Bầu thường được dùng để nấu canh, xào hay luộc đều ngon. Món bầu luộc chấm muối vừng, chấm chao hay nước mắm dầm trứng, vừa đơn giản lại không có dầu mỡ rất dễ ăn, có tác dụng nhuận tràng, giải nhiệt, chống táo bón. Chúng tôi giới thiệu với bạn món canh bầu nấu tôm, sẽ giúp cả nhà bạn cảm nhận được vị ngọt hòa lẫn của tôm tươi và bầu nhé!
Nguyên liệu
- 200 gam tôm tươi
- 1 quả bầu
- 5 gam hành hoa
- 5 gam ngò rí
- 1 thìa súp dầu ăn
- 2 thìa cà phê hạt nêm
- 2 thìa cà phê hành tím băm
- 1 thìa cà phê nước mắm ngon
- 1 thìa cà phê đường
- ½ thìa cà phê tiêu
Thực hiện
1. Cho tôm tươi vào luộc sơ rồi với ra ngay. Khi tôm nguội, lột vỏ, chẻ lưng, bỏ chỉ đen.
2. Bầu gọt vỏ, xắt miếng tùy ý. Hành hoa, ngò tí nhặt bỏ gốc, lá úa rồi rửa sạch, băm nhuyễn.
3. Bắc chảo nóng với dầu ăn, phi thơm hành tím băm rồi cho tôm vào xào săn. Trút nước luộc tôm vào đun sôi. Khi nước sôi, cho bầu vào nấu chín, nêm nếm gia vị cho vừa ăn rồi tắt bếp ngay.
4. Múc canh ra tô, rắc ngò rí, hành hoa băm lên trên. Ăn sẽ rất ngọt và mát.
Mách nhỏ
Luộc sơ tôm như thế nước luộc sẽ ngọt và tôm dễ bóc vỏ hơn. Nên tận dụng nước luộc tôm và phần đầu như vậy nước canh sẽ càng ngọt hơn.
Làm món Canh bầu nấu bún
Nguyên liệu:
- 300 g cá nục (cá lạt, cá lóc, cá trê);
- 1/2 kg quả bầu non (khoảng 500 gr);
- 1 chén bún;
- Ngò gai, hành lá, rau mùi;
- Muối, tiêu, đường, bột ngọt, nước mắm.
Cách chế biến:
- Cá làm sạch, để ráo, ướp ít muối;
- Bầu gọt vỏ, xắt nhỏ như cọng bún hoặc lớn hơn một chút.
- Hành ngò xắt nhỏ. (nhớ chừa lại dọc hành màu trắng).
- Đun sôi nước, cho cá vào luộc chín với dọc hành, vớt ra đĩa.
- Bỏ xương cá, chỉ lấy nạc, ướp với 1 muỗng nước mắm ngon, tiêu, bột ngọt.
- Thả bầu, vào nước luộc cá, đun cho bầu vừa chín thì cho chén bún vào nồi, đun bún vừa nóng thì cho cá vào đun tiếp 5 phút.
- Nêm muối, bột ngọt, chút đường 1/2 muỗng cà phê nước mắm cho vừa ăn.
- Múc canh ra tô lớn, rắc hành ngò và tiêu lên trên. Dùng nóng.
Canh cải xanh nấu cá trê
Món này sẽ xua đi cái nóng nực của mùa hè trong bữa cơm gia đình bạn!
Nguyên liệu:
1 con cá trê 300g, 500g cải bẹ xanh, 1 củ gừng, 1 lít nước dùng, hạt nêm, nước mắm, đường.
Thực hiện:
Gừng thái nhỏ, đập giập. Cá trê làm sạch ruột, thái khúc vừa ăn Cải bẹ xanh nhặt, rửa sạch, thái khúc ngắn 2cm. Đun sôi nước dùng rồi cho cá trê, gừng vào nấu. Nêm 1 thìa súp hạt nêm + 1/2 thìa súp nước mắm + 2 thìa cà-phê đường vào nồi.Chờ nước sôi lại mới cho cải xanh vào, nếm lại cho vừa ăn, tắt lửa.
Yêu cầu của món này là nước dùng phải trong, thoảng vị thơm của gừng, cá và rau vừa chín tới.
Thưởng thức:
Múc canh ra tô, rắc tiêu lên trên. Món này cần dùng nóng.
Không chỉ thơm ngon, thịt cá trê còn rất tốt cho sức khỏe.
Cá trê là loại sống ở hồ, ao, ruộng, những nơi nhiều bùn, nước lặng, ít ánh sáng.
Có khá nhiều giống cá trê: trê vàng, trê đen, trê trắng, nhưng tất cả đều có vị ngọt.
Để làm sạch nhớt, bạn dùng tro, trấu chà khắp mình cá trê rồi dùng dao cạo sạch.
Khi làm cá, bạn nhớ cắt bỏ răng và lột da đầu. Rửa lại cho sạch dưới vòi nước đang chảy rồi lấy dao khứa sơ lên mình cá, để ráo.
Một cách khác để làm cá trê là cho cá vào một cái xô nhựa, cho muối hoặc giấm vào, đậy chặt nắp xô. Sau một lúc quẫy đạp, cá sẽ nhả bớt nhớt.
Khi nướng bằng lửa than, có thể để cá trực tiếp trên vỉ, trở cho chín đều. Nếu không có vỉ, bạn có thể dùng que tre cố định cá trước khi đem nướng.
Bạn nên dùng lá chuối đã lau sạch để đựng cá trê nướng chín vì như thế sẽ khiến cho cá tăng thêm vị thơm ngon.
Cá trê có thể được chế biến thành nhiều món ăn như cá trê kho gừng, cá trê kho tương hột, cá trê um riềng mẻ, canh cá trê nấu với bầu non…
Thịt cá trê giúp tăng cường sinh lực, bổ khí huyết, chữa được đau lưng, mỏi gối, giúp cho tinh thần được thư thái.
Canh bầu nấu ngao ngày mưa gió
Canh bầu nấu ngao vừa ngọt thơm lại vừa đậm đà khiến bữa cơm nhà bạn thêm dấp dẫn.
Đơn giản, dễ làm, canh bầu nấu ngao giúp bạn có một bữa cơm ấm áp trong ngày mưa này.
Nguyên liệu:
- Bầu: 1 quả (700gr)
- Ngao: 500gr
- Hành hoa, thì là, hạt nêm, bột canh
Thực hiện:
Bước 1:Bầu nạo bỏ vỏ, rửa sạch. Dùng nạo, nạo thành những sợi dài, bỏ ruột.
Bước 2: Ngao mua về ngâm vào nước vo gạo khoảng 2 - 3 tiếng cho ngao nhả sạch cát. Trà rửa sạch vỏ ngao rồi cho ngao vào luộc đến khi ngao há hết miệng.
Bước 3: Gạn nước luộc ngao ra một chiếc bát tô, để riêng sang một bên cho lắng cặn. Tách bỏ vỏ ngao, nặn bỏ phần đen ở ruột ngao.
Bước 4: Từ từ gạn nước luộc ngao vào nồi, chừa lại cặn bẩn.
Bước 5: Đun sôi nước luộc ngao trở lại, cho ruột ngao cùng bầu vào.
Bước 6: Hành hoa, thì là nhặt bỏ rễ và lá già, rửa sạch rồi thái nhỏ.
Bước 7: Tiếp tục đun sôi trở lại thì cho hành và thì là thái nhỏ vào, nêm nếm thêm gia vị, hạt nêm cho vừa miệng rồi tắt bếp ngay (đun lâu bầu sẽ bị nhũn).
(ST)