Chuyển dạ

Sinh con

Khi chuyển dạ, sản phụ trở nên nhạy cảm với ánh sáng và âm thanh. Do đó, một căn phòng yên tĩnh, tối và thân quen là địa điểm sinh nở lý tưởng của đa số sản phụ. Sinh nở thường không phức tạp, dù không dễ, và là một quá trình đầy xúc động.

Cơn gò tử cung

Cơn gò thường kéo dài khoảng 30 – 60 giây và xuất hiện đều đặn - khoảng 20 phút 1 lần. Về sau, cơn gò mạnh dần và xuất hiện thường hơn cho đến giai đoạn cuối kéo dài 60 – 90 phút và xuất hiện mỗi 2 đến 4 phút.

Lúc đầu, các cơn gò làm mỏng cổ tử cung. Đa số sản phụ có cảm giác cơn gò như những đợt đau dữ dội, đạt mức cao nhất và yếu dần. Đó là do tử cung bị thiếu oxy khi mạch máu bị ép lại trong cơn gò.

Hiện tượng lọt của thai

Thường sau tuần 36 ở trường hợp con so, vào lúc chuyển dạ trong trường hợp con rạ, đầu của thai nhi (hoặc là mông nếu ở ngôi mông) sẽ đi xuống vùng chậu của mẹ cho đến khi đối diện với gai ngôi. Khi đó ta nói thai nhi đã lọt

Dấu hiệu chuyển dạ

Có một số dấu hiệu cho biết chuyển dạ sắp bắt đầu, dù mỗi người cảm nhận chúng với mức độ khác nhau.

Ra nhớt hồng

Trong thời gian mang thai, cổ tử cung được bịt kín bằng một mút nhày để tránh viêm nhiễm. Khi sắp chuyển dạ, cổ tử cung mềm đi. Nút nhày có thể nhuốm màu hồng do vỡ các mao mạch quanh cổ tử cung.

Đau bụng

Những thay đổi về thể chất và cảm xúc khi hành kinh cũng xuất hiện khi sắp chuyển dạ. Đa số sản phụ có cảm giác mắc cầu và mắc tiểu thường xuyên.

Bản năng lót ổ

Ngay trước khi chuyển dạ, nhiều sản phụ cảm thấy cơthể tràn trề sinh lực và bị thôi thúc phải quét tước, dọn dẹp nhà cửa.

Vỡ ối

Khi màng ối vỡ, nước ối sẽ thoát ra ngoài ồ ạt hay nhỏ giọt tuỳ theo vị trí và kích thước chỗ vỡ. Vỡ ối có thể xảy ra vào bất cứ thời điểm nào trong quá trình chuyển dạ, những trường hợp là vào gần cuối giai đoạn đầu, trừ khi bác sĩ chủ động gây vỡ ối (phá ối).

Giục sinh

Chuyển dạ có thể được khởi phát một cách nhân tạo, thủ thuật này gọi là giục sinh. Khi giục sinh, bác sĩ sẽ dùng oxi-tocin, thường truyền nhỏ giọt vào tĩnh mạch cánh tay, và prostaglandin đặt vào âm đạo. Chuyển dạ cũng có thể được thực hiện ở sản phụ cao huyết áp, tiền sản giật, bệnh tim hoặc tiểu đường khi thai nhi có dấu hiệu suy; hoặc khi thai kỳ kéo dài từ 2 tuần trở lên so với ngày dự sinh.

Chuyện sinh nở trong các nền văn hoá

Ở Mỹ, sinh nở được xem như một thủ tục y khoa. Ở Thuỵ Điển, sinh con được xem là một thành tích cá nhân, trong khi đối với người Hà Lan và thổ dân Yucatan, sinh nở là một quá trình tự nhiên, còn người Siriono ở Bolivia thì xem sinh nở là một chuyện bình thường đến mức tiến hành trước mắt mọi người.

Đa số các nền văn hoá đều có truyền thống là nhờ một phụ nữ lớn tuổi làm bà đỡ, trong khi đàn ông không được phép lại gần, mặc dù điều này không dùng với nhiều nước phương Tây. Ở một vài nền văn hoá, như bộ tộc Tuareg ở Sahara, sản phụ được khuyến khích dùng càng nhiều càng tốt; trong khi ở nhiều vùng thuộc Nga, và ở bộ tộc Hottentot, sản phụ được giữ bất động. Hơn 80% các nền văn hoá ưu chuộng tư thế sinh thẳng đứng.

Gây tê ngoài màng cứng

Bản chất của gây tê ngoài màng cứng là ức chế thần kinh ở tuỷ sống nhằm ngăn dẫn truyền cảm giác đau từ tử cung lên. Gây tê ngoài màng cứng đúng cách sẽ làm mất đi mọi cảm giác từ eo đến đầu gối, kể cả tín hiệu đổi tư thế của cơ thể. Một cuộc nghiên cứu cho thấy 25% sản phụ được gây tê ngoài màng cứng có nguy cơ bị đau lưng, nhức đầu và tê bàn tay cho đến 9 năm sau. Khi gây tê, bác sĩ sẽ chọc kim vào trong khoang ngoài màng cứng và luồn ống thông vào kim, rồi sau đó lấy kim ra. Ống thông sẽ được dán cố định tại chỗ.

Cách thở

Trong giai đoạn chuyển dạ, sản phụ phải thay đổi các thở theo cơn gò tử cung.

Cách giảm đau tự nhiên

- Đi bộ và lắc hông có thể giúp bạn thoải mái trong giai đoạn đầu chuyển dạ.

- Xoa bóp vùng thắt lưng có thể giúp giảm đau, nhất là khi bạn bị đau lưng.

- Nước thường có tác dụng thư giãn và giảm đau. Ngâm mình trong nước có thể kích thích cơ thể tiết endorphin.

- Hình dung những cảnh êm đềm có thể giúp giảm đau và lo lắng.

- Liệu pháp châm cứu hoặc vi lượng đồng căn cũng có thể giúp giảm đau trong chuyển dạ

Kích thích thần kinh qua da

Kích thích thần kinh qua da được thực hiện bằng cách dùng dòng điện nhỏ truyền vào da lưng. Dòng điện này sẽ chặn các xung động thần kinh nên làm giảm đau.

Các thuốc khác được dùng trong chuyển dạ

Khi gây tê giảm đau được dùng bằng cách hít thở qua mặt nạ. Thuốc có tác dụng làm tê liệt trung tâm đau ở não vào mang lại cảm giác bồng bềnh. Entonox (khí và oxy) là loại khí gây tê được dùng nhiều nhất.

Chất ma tuý cũng được dùng bằng đường tiêm vào mông hay đùi sản phụ. Chúng có nguồn gốc từ morphine, có hiệu quả giảm đau nhờ tác động lên các tế bào thần kinh ở não và cột sống. Loại thuốc có chất ma tuý hiện nay ít được sử dụng, ngoại trừ pethidine là còn phổ biến rộng rãi.

Thuốc giảm đau và thuốc an thần có tác dụng ức chế hoạt động của hệ thần kinh và gây buồn ngủ. Chúng rất hiếm khi được dùng, tuy nhiên bác sĩ có thể cho dùng một lượng nhỏ nếu thấy sản phụ căng thẳng và lo lắng quá mức.

(St)