Hà thủ ô đỏ là một vị thuốc quý được dùng từ lâu đời trong y học cổ truyền, có tác dụng bổ dưỡng cao, lợi khí huyết, tóc bạc hoá đen, sức khoẻ dồi dào, kéo dài tuổi thọ. Thuốc rất tốt cho người cao tuổi và phụ nữ.
Bộ phận dùng chủ yếu của hà thủ ô đỏ là rễ, thu hái vào mùa thu, đào về, rửa sạch, cắt bỏ rễ con và góc thân, củ nhỏ để nguyên, củ to bổ đôi hay bổ tư, phơi hoặc sấy khô. Nếu đồ chín rồi phơi thì tốt hơn. Sau đó, rễ được chế biến theo cách sau: Ngâm dược liệu vào nước vo gạo một ngày đêm, rửa sạch. Đổ nước và đậu ��en vào cho ngập với tỷ lệ 1 kg hà thủ ô với 100g đậu đen trong 2 lít nước. Đun đến khi đậu đen nhừ nát và nước gần cạn, năng đảo cho thuốc chín đều. Lấy dược liệu ra thái mỏng, phơi khô. Lại cho nước, đậu đen vào, đun tiếp cho hết. Phơi khô lần cuối cùng.
Ngày dùng 12-20g dược liệu đã chế biến, dưới dạng thuốc sắc, tán bột làm viên, nấu cao hoặc ngâm rượu. Dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác theo công thức sau:
– Hà thủ ô đỏ (5g), vỏ cây sữa (5g), mã tiền chế (0,2g), ngâm với 500ml cồn. Ngày uống hai lần, mỗi lần 1 chén nhỏ. (Thuốc bổ máu).
– Hà thủ ô đỏ (40g), hương phụ tử chế (40g), ích mẫu (30g), ngải cứu (20g), củ gai (20g), lá sung (40g), sâm Bố Chính (20g). Tất cả thái nhỏ, phơi khô, sắc với 400ml nước còn 100ml, uống hai lần trong ngày. (Thuốc bổ huyết, điều kinh).
– Hà thủ ô đỏ (50g), sâm Bố Chính (30g), hạt sen (30g), cam thảo (10g), đại hồi (10g), thảo quả (10g). Ba vị hà thủ ô, sâm, hạt sen đem đồ chính; cam thảo nướng vàng; thảo quả bỏ vỏ, lấy nhân. Tất cả sấy khô, tán nhỏ, rây bột mịn, luyện với mật ong làm viên bằng hạt đậu đen. Ngày uống hai lần với nước ấm. Mỗi lần 20 viên đối với người lớn, 6-15 viên cho trẻ em tùy tuổi. (Viên bổ hà thủ ô)
– Hà thủ ô (20g), tầm gửi cây dâu (16g), kỷ tử (16g), ngưu tất (16g), sắc uống ngày một thang (Chữa xơ cứng mạch máu ở người cao tuổi tăng huyết áp, nam giới chậm có con).
Nông dân ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long lại nấu hà thủ ô đỏ với lá cây kỷ và thịt chuột đồng làm một món ăn đặc sản với tác dụng bổ dưỡng, làm tăng tuổi thọ.
Chú ý – Người có huyết áp thấp và đường huyết thấp không dùng hà thủ ô đỏ. Không dùng hà thủ ô đỏ uống hằng ngày thay nước chè vì dễ bị táo bón.