Giúp trẻ hấp thu chất dinh dưỡng tốt

Thường mọi người nghĩ, bé suy dinh dưỡng vì ăn ít hơn so với nhu cầu của mình. Đây là lý do đúng nhưng chưa đủ; vì thực tế, có khá nhiều bé ăn được, ăn nhiều nhưng tăng trưởng chỉ ở mức "sàn", thậm chí là suy dinh dưỡng.

Tìm hiểu bản chất việc hấp thụ thức ăn của bé:

Thực chất, ăn chỉ là động tác đưa thức ăn (sữa, bột, cháo) vào hệ tiêu hóa qua đường miệng. Trong hệ tiêu hóa, thức ăn cần được phân chia ra thành các chất dinh dưỡng và những phân tử nhỏ xíu này hấp thu vào máu - trở thành các nguyên liệu “xây dựng” nên cơ thể bé.

Sự tiêu hóa chất đường bắt đầu ở miệng, khi nước bọt trộn lẫn với thức ăn; sau đó tiếp tục ở ruột non với các men tiêu chất bột đường của dịch tụy.

Chất đạm tiêu hóa một phần ở dạ dày nhờ axit, sau đó tiêu hóa ở ruột nhờ men tiêu chất đạm của tụy.

Chất béo phải đến ruột non mới tiêu hóa nhờ mật do gan tiết và men tiêu mỡ do tụy tiết.

Sau khi được tiêu hóa, các chất dinh dưỡng được hấp thu qua thành ruột non vào máu. Ruột già không có men tiêu hóa, nhưng có các vi khuẩn có lợi giúp lên men thức ăn thừa và có thể giúp hấp thu thêm một phần chất dinh dưỡng nữa vào máu.

Như vậy, để thức ăn được tiêu hóa tốt, hệ tiêu hóa của bé cần phải được phát triển đầy đủ, men tiêu hóa dồi dào, ống tiêu hóa phải nguyên vẹn không bệnh tật hay tổn thương.

Chú ý đền các cơ chế:

Cơ chế tiêu hóa - hấp thu các chất

Thực chất, ăn chỉ là động tác đưa thức ăn (sữa, bột, cháo) vào hệ tiêu hóa qua đường miệng. Trong hệ tiêu hóa, thức ăn cần được phân chia ra thành các chất dinh dưỡng và những phân tử nhỏ xíu này hấp thu vào máu - trở thành các nguyên liệu “xây dựng” nên cơ thể bé.

Sự tiêu hóa chất đường bắt đầu ở miệng, khi nước bọt trộn lẫn với thức ăn; sau đó tiếp tục ở ruột non với các men tiêu chất bột đường của dịch tụy.

Chất đạm tiêu hóa một phần ở dạ dày nhờ axit, sau đó tiêu hóa ở ruột nhờ men tiêu chất đạm của tụy.

Chất béo phải đến ruột non mới tiêu hóa nhờ mật do gan tiết và men tiêu mỡ do tụy tiết.

Sau khi được tiêu hóa, các chất dinh dưỡng được hấp thu qua thành ruột non vào máu. Ruột già không có men tiêu hóa, nhưng có các vi khuẩn có lợi giúp lên men thức ăn thừa và có thể giúp hấp thu thêm một phần chất dinh dưỡng nữa vào máu.

Như vậy, để thức ăn được tiêu hóa tốt, hệ tiêu hóa của bé cần phải được phát triển đầy đủ, men tiêu hóa dồi dào, ống tiêu hóa phải nguyên vẹn không bệnh tật hay tổn thương.

Nguyên nhân bé tiêu hóa - hấp thu kém

Có nhiều nguyên nhân làm giảm sự tiêu hóa thức ăn, thường gặp nhất là các bệnh cấp tính như viêm hô hấp, viêm tai, nhiễm trùng tiêu hóa, tiêu chảy cấp… thậm chí cả các rối loạn sinh lý (như mọc răng) hay rối loạn do can thiệp (như chủng ngừa). Những điều này làm giảm tiết men tiêu hóa và giảm co bóp của ống tiêu hóa.

Với các bệnh tại đường tiêu hóa, các ảnh hưởng thường nhiều và kéo dài hơn. Ngoài ra, bất kỳ nguyên nhân nào làm giảm men tiêu hóa, giảm nhu động ruột, phân cứng gây táo bón… đều làm sự tiêu hóa giảm đi, đương nhiên bé sẽ không thể hấp thu chất dinh dưỡng nếu thức ăn hoặc sữa không được tiêu hóa tốt.

Những cách khắc phục

- Cho bé ăn thức ăn phù hợp với độ tuổi: Không cho bé ăn thức ăn cần phải nhai khi chưa có đủ răng, vì hệ tiêu hóa có thể bị “mệt” và đòi “đình công” - giảm tiết men và giảm cả nhu động ruột.

 Nên cho bé ăn thức ăn phù hợp với lứa tuổi

- Bổ sung các vi sinh vật có lợi trong lòng ruột (Probiotics): Không chỉ duy trì môi trường bình thường trong lòng ruột, ức chế sự phát triển của vi khuẩn có hại, mà còn giúp tiêu hóa thức ăn, tăng sức đề kháng và chống táo bón cho bé. Probiotics có thể được bổ sung qua các thực phẩm dinh dưỡng như sữa, sữa chua… Để củng cố và hỗ trợ cho sự phát triển của Probiotics cần có sự hiện diện của Prebiotics (là những chất xơ không tiêu hóa được nhưng lại là thức ăn cho Probiotics sinh trưởng).

- Không để bé bị táo bón: Táo bón làm ách tắc lưu thông trong lòng ruột, làm các vi sinh vật có hại dễ phát triển hơn và làm ứ đọng các chất bất lợi.

Bé thường táo bón do thiếu chất xơ, chất béo và tập quán cho bé uống nhiều nước làm giảm độ căng của ống tiêu hóa (do nước hấp thu vào máu sau đó bé tiểu ra ngoài) dẫn đến giảm nhu động ruột. Với bé nhất là bé dưới 6 tháng, nhu cầu nước hàng ngày được cung cấp hoàn toàn qua sữa. Sữa mẹ luôn là thức ăn tốt nhất cho bé vì dễ tiêu hóa và hấp thu. Nếu vì lý do nào đó bé phải uống sữa công thức thay thế thì cần chú ý đến các thành phần giúp hỗ trợ cho sự tiêu hóa và hấp thu của bé như Synbiotics (gồm Probiotics và Prebiotics), acid β-palmitic và α-lactalbumin…

- Cho ăn hợp lý khi bé bệnh: Không ép bé ăn khi bệnh mà chỉ cho ăn tối đa số lượng bé có thể chấp nhận được. Thức ăn cần nấu chín kỹ, mềm và nhuyễn hơn, dễ nuốt và dễ tiêu. Cho bé ăn phục hồi sau giai đoạn bệnh.

- Điều trị bệnh triệt để khi bé mắc bệnh và phòng ngừa bệnh chủ động bằng tiêm phòng (chủng ngừa).

Tìm ra biện pháp:

Nhiều bà mẹ thường băn khoăn khi con mình gặp phải một số biểu hiện như: không tăng cân liền sau 3 tháng, biếng ăn, suy dinh dưỡng, kém hấp thu… Tuy nhiên, với năm loại lợi khuẩn, vấn đề kém hấp thu ở trẻ sẽ được khắc phục..

Nguy cơ từ sự kém hấp thu

Vấn đề kém hấp thu ở trẻ thường xảy ra đối với những trẻ trong lứa tuổi từ 6 tháng đến 3 tuổi, đặc biệt đối với trẻ ở độ tuổi ăn dặm.

PGS - TS. Nguyễn Thị Lâm, Viện phó viện Dinh Dưỡng Quốc gia, cho biết nguyên nhân làm trẻ kém hấp thu là khi bắt đầu chuyển từ chế độ ăn sữa mẹ sang những thức ăn bổ sung, sự thay đổi chế độ ăn đột ngột này thường dẫn đến việc mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, thiếu các vi khuẩn có lợi (men vi sinh) hỗ trợ tiêu hóa làm cho khả năng hấp thu của trẻ yếu đi.

Khi trẻ hấp thu kém thì vô hình đã bỏ qua một số dưỡng chất quan trọng giúp cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Đặc biệt, khi trẻ kém hấp thu nước, các chất dinh dưỡng, điện giải, muối, sinh tố, các nguyên tố vi lượng, sau một thời gian nếu không được giải quyết kịp thời thì sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ.

Qua thực tế khám chữa bệnh, PGS - TS. Nguyễn Thị Lâm nhận xét, trẻ chỉ phát triển được trí lực và thể lực khi trẻ hấp thu tốt và đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu.

Giải pháp từ năm loại lợi khuẩn

Để bé tăng cân và cao lớn nhanh, ngoài chế độ dinh dưỡng hợp lý hàng ngày, cần phải giúp bé hấp thu hết các dưỡng chất từ thực phẩm.

Tại các nước phát triển, giải pháp được các bà mẹ chuộng nhất khi con gặp vấn đề kém hấp thu là sử dụng sản phẩm men vi sinh. Mỗi loại men vi sinh có chứa các thành phần chất dinh dưỡng khác nhau, nhưng hầu hết đều có điểm chung là giúp hỗ trợ tiêu hóa, tăng hấp thu.

Men vi sinh Lackid vừa được công ty Rexgene Biotech (Hàn Quốc) vừa đưa vào thị trường Việt Nam là sản phẩm duy nhất có chứa thành phần sữa non chuẩn hóa (CBP), kết hợp một cách khoa học năm loại lợi khuẩn theo khuyến nghị của tổ chức Y tế Thế giới (WHO) là có lợi cho sức khỏe, giúp trẻ tăng hấp thu, tăng trưởng chiều cao tối ưu và tăng sức đề kháng.

Bên cạnh đó, nhờ vào công nghệ bào chế hiện đại, năm loại lợi khuẩn của Lackid được bảo vệ bằng lớp bao vi nang giúp bảo vệ lợi khuẩn không chết trong dịch vị dạ dày giúp lợi khuẩn phát huy được tối đa tác dụng.

Một số nghiên cứu của các chuyên gia của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cùng Hiệp hội thực phẩm và nông nghiệp của Liên Hiệp Quốc, để giúp trẻ tăng hấp thu, ngoài chế độ ăn uống thích hợp với đầy đủ chất thì việc bổ sung thêm các men vi sinh có chứa các thành phần như sự kết hợp một cách khoa học của năm loại lợi khuẩn sẽ giúp trẻ hấp thu tốt, đồng thời hỗ trợ tiêu hóa.

Nhóm nghiên cứu trên cũng cho thấy rằng những men vi sinh phải chứa đầy đủ năm loại lợi khuẩn mới giúp trẻ hấp thu tối đa dưỡng chất. Nếu thiếu một loại lợi khuẩn cũng sẽ làm suy giảm khả năng hấp thu ở trẻ.

Bổ sung các chất:

Trong những năm tháng đầu đời, sữa là nguồn cung cấp dinh dưỡng chủ yếu cho trẻ. Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho sức khỏe và sự phát triển của trẻ nhỏ.

Khi uống sữa công thức, nhiều bé gặp vấn đề không tốt về tiêu hóa, hấp thụ một số thành phần như đạm Casein, đường Lactose và dầu cọ. Trong trường hợp này, giải pháp khoa học giúp trẻ dễ hấp thụ là lựa chọn, xử lý các thành phần của công thức sữa sao cho bé dễ tiêu hóa.

Khi uống sữa công thức, nhiều bé gặp vấn đề không tốt về tiêu hóa, hấp thụ một số thành phần như đạm Casein, đường Lactose và dầu cọ. Trong trường hợp này, giải pháp khoa học giúp trẻ dễ hấp thụ là lựa chọn, xử lý các thành phần của công thức sữa sao cho bé dễ tiêu hóa.

100% đạm Whey thủy phân thay vì Casein

Theo phân tích, sữa bò có chứa nhiều đạm Casein. Loại đạm này là nguyên nhân gây khó tiêu ở trẻ vì để có thể tiêu hóa hết, cơ thể người trưởng thành cần một thời gian rất dài, trong khi hệ tiêu hóa của trẻ còn khá non nớt, khó có thể dung nạp Casein.

Trong khi đó, đạm Whey được thủy phân một phần (tức phần đạm Whey của sữa được chia cắt nhỏ trước) có trọng lượng phân tử nhỏ, dễ tiêu hóa hơn để hấp thu qua màng ruột, vào máu, sau đó chuyển hóa tạo thành các thành phần cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển của trẻ. Đây được xem là giải pháp thay thế cho đạm Casein để giúp trẻ dễ tiêu hóa, hấp thụ.

Giảm thiểu đường Lastose

Bất dung nạp Lastose là tình trạng phổ biến và là nguyên nhân gây đầy hơi, tiêu chảy ở trẻ nhỏ. Nguyên nhân là do cơ thể bé thiếu men lactase để thủy phân Lactose – một loại đường tự nhiên có trong sữa bò và các loại sữa công thức thông thường. Khi đó, đường Lactose không tiêu hoá được trong ruột khiến trẻ bị đầy hơi, trướng bụng, đi lỏng, phân tóe nước,... Hậu quả là trẻ mệt mỏi, suy dinh dưỡng do thiếu chất. Vì thế, cha mẹ nên chọn cho con loại sữa công thức chứa lượng lactose thấp và thay thế bằng hỗn hợp đường bột đặc biệt.

Tăng cường chất xơ GOS

Chất xơ luôn cần thiết cho mọi giai đoạn phát triển của cơ thể. Loại chất xơ thường được bổ sung vào trong thực phẩm cho trẻ nhỏ là Galacto - Oligosaccharides (còn được gọi là GOS), chúng có tác dụng tăng sức đề kháng với các vi khuẩn gây bệnh đường ruột, kích thích miễn dịch đường tiêu hóa, tăng hấp thu canxi và khoáng chất do trong quá trình lên men tại ruột già, làm giảm nguy cơ táo bón ở trẻ nhỏ… Do đó, một chế độ dinh dưỡng có bổ sung GOS sẽ giúp trẻ giảm thiểu tình trạng táo bón kéo dài.

Chất béo không dầu cọ

Bổ sung chất béo cho trẻ được xem là cần thiết trong mọi giai đoạn. Tuy nhiên, với trẻ nhỏ thì nguồn chất béo cung cấp phải được cân nhắc cẩn thận, hạn chế tuyệt đối loại chất béo chứa axit no có nhiều trong mỡ động vật, dầu cọ.

Theo nghiên cứu, trẻ em sinh đủ tháng khỏe mạnh, uống sữa công thức có sử dụng dầu cọ làm thành phần chính trong chất béo thì có hàm lượng, mật độ khoáng chất trong xương thấp hơn đáng kể so với nhóm trẻ ăn sữa công thức không chứa dầu cọ. Do đó, một loại sữa công thức phù hợp phải loại bỏ thành phần dầu cọ trong hỗn hợp chất béo.

Như vậy, một công thức dinh dưỡng kết hợp được tất cả các yếu tố kể trên sẽ giúp tăng khả năng dung nạp, tiêu hóa để bé có được đà tăng trưởng và phát triển tốt. Mẹ có thể tìm thấy những đặc điểm này trong hệ dưỡng chất Tummy Care - hệ dưỡng chất tiên tiến có trong sản phẩm Gain Plus Total Comfort đến từ Abbott, Mỹ. Sản phẩm giúp trẻ tiêu hóa, hấp thụ tốt với 4 ưu điểm vượt trội: 100% đạm Whey thủy phân; hệ đa đường bột giảm Lactose; hỗn hợp chất béo đặc biệt không dầu cọ và bổ sung GOS.

Phát hiện mới:

Bên cạnh những nỗi niềm rất thường gặp như: con bệnh, con quấy khóc… thì vấn đề trẻ kém hấp thu đang là nỗi lo lắng, băn khoăn cho không ít bà mẹ.

(ST).