Kinh nghiệm du lịch rừng U Minh 2013

Xa khỏi cuộc sống đô thị ồn ã, bạn về với rừng U Minh để hòa mình với thiên nhiên hoang dã, câu cá,ăn cá đồng “nướng lèo” như thời khẩn hoang… Có lẽ đây sẽ là một chuyến du lịch thú vị! Cùng tham khảo thêm kinh nghiệm du lịch rừng U Minh 2013 với những thông tin lí thú dưới đây nhé

Đường đi

Từ ngã ba Rạch Sỏi (Rạch Giá), rẽ trái qua phà Tắc Cậu, đi khoảng 20km rẽ về Vĩnh Thuận (Kiên Giang). Đi thêm khoảng non 20km nữa chúng ta sẽ đến khu vực vùng đệm của rừng U Minh Thượng.

Khám phá vườn quốc gia U Minh Thượng, U Minh Hạ

U Minh Thượng có diện tích trên 21.107 hécta, với vùng lõi được bảo tồn nghiêm ngặt rộng 8.000 hécta là loại rừng nhiệt đới ngập nước rất hiếm trên thế giới, hệ động thực vật rất phong phú với nhiều loài có tên trong sách Đỏ.

Tại hồ Hoa Mai, trung tâm của Vườn quốc gia U Minh Thượng, bạn ngồi vỏ lãi thâm nhập vào ngõ ngách của U Minh rợp bóng tràm xanh và nếu thích có thể tìm chỗ để buông câu.

Từ U Minh Thượng, bạn đến Vườn quốc gia U Minh Hạ có tổng diện tích 8.286ha có hệ sinh thái mang nét độc đáo của vùng đất ngập nước trên lớp than bùn, với thực vật đặc trưng là cây tràm và các loại dây leo.

Sản vật rừng U Minh

Ở U Minh Hạ, cá tự nhiên còn khá nhiều do rừng được bảo tồn nghiêm ngặt. Nếu gặp may, bạn có thể câu được những chú lóc nặng tới 2kg mà nhờ nhà hàng nướng trui thì nhậu… mệt nghỉ!

Chiều xuống, khi muôn ngàn loài chim bay về tổ rợp trời, cũng là lúc khách trở về khu nhà hàng của vườn quốc gia, thưởng thức những món ăn đồng quê dân dã, được chế biến từ những sản vật của rừng U Minh. Trước hết là cá vốn phong phú, dồi dào, dù so với “ngày xưa” thì kém xa.

Cá và rau là những nguyên liệu chủ yếu trong cơ cấu bữa ăn của cư dân người Việt ở phương Nam ngày xưa và hôm nay. Cá được chế biến nhiều cách thật tự nhiên, đơn giản như: nướng trui, nướng mọi (nướng rơm), nướng than hồng, nướng vỉ; nấu canh chua cơm mẻ, xoài, me, khế, trái bần, trái giác; xào bầu, xào bông mướp, xào lá cách, um lá nhàu…

Phổ biến nhất là cá lóc cỡ bằng cườm tay, có con sống lưu niên, to bằng bắp chuối người lớn, thịt ngon và bổ. Rồi là cá rô cỡ hai, ba ngón tay, thịt trắng và ngon. Cá sặt thì nơi nào cũng có.

Ngoài ra, trong môi trường nước ngọt của U Minh còn có cá chạch, cá mè, cá ngát, cá lăng, cá thát lát, cá trê, lươn, rắn, rùa, cua đinh, tôm càng xanh, ếch, nhái, các loại ốc…

Thật thú vị khi bạn như được sống lại thời khẩn hoang, ngồi dưới tán rừng tràm nướng trui cá lóc, rắn bông súng chấm với muối hột đâm nhỏ, dầm ớt hiểm lai rai với chút chất cay! Còn rau ăn kèm thì bạn có thể hái đọt choại, lá sen non, bông súng ma, rau mác, bông lục bình, đọt cóc kèn… hầu như có ở khắp nơi.

Từ những món ăn chế biến cực kỳ đơn giản đó, bạn tiếp tục thưởng thức những món cầu kỳ hơn như món ốc bươu nhồi thịt nướng tiêu, rắn ri voi rút xương nấu cháo đậu xanh, chả cá thát lát hấp nấm…

Chẳng bao lâu nữa là những ngày Tết Nguyên đán Quý Tỵ, bà con mình có tới gần chục ngày nghỉ tết. Có thể bạn sẽ ngán ngẩm với các món ăn quá quen thuộc như thịt kho, lạp xưởng, chả lụa, giò thủ, gà, vịt… Chi bằng tìm về phương Nam thưởng thức những món tươi ngon, lạ miệng. Đất rừng U Minh chắc chắn sẽ đem đến cho bạn những bữa tiệc giữa rừng, dân dã mà độc đáo!


Sông Trẹm chia U Minh thành hai vùng thượng và hạ. U Minh Hạ thuộc tỉnh Cà Mau, U Minh Thượng thuộc tỉnh Kiên Giang.


Qua phà Tắc Cậu, đi khoảng 30km rẽ về Vĩnh Thuận (Kiên Giang), đi thêm khoảng 30km nữa chúng ta sẽ đến khu vực vùng đệm của rừng U Minh Thượng. Hai bên đường một màu xanh mướt của ruộng vườn và xa xa là bóng của những dải rừng tràm sừng sững thâm u. Rừng U Minh Thượng đã được công nhận là vườn quốc gia vào tháng 7 năm 2000. Rừng nằm trong địa giới của các huyện An Biên, An Minh, Vĩnh Thuận của tỉnh Kiên Giang, thuộc vùng bán đảo Cà Mau.

U Minh Thượng có diện tích trên 14.957ha, vùng lõi được bảo tồn nghiêm nhặt là 8.000ha, còn lại là vùng đệm có khá nhiều hộ dân sinh sống, làm ruộng, trồng rẫy và nhận khoán trồng, giữ rừng cho nhà nước. Đây là loại rừng với hệ sinh thái rừng nhiệt đới ngập nước, rất hiếm hoi trên thế giới. U Minh Thượng và U Minh Hạ được xem như là khu sinh quyển, là lá phổi xanh của Đồng bằng sông Cửu Long và khu vực. Rừng rất phong phú với 252 loài thực vật, 202 loài côn trùng, 24 loài thú, 185 loài chim. Có nhiều loài có tên trong Sách đỏ như: rái cá lông mũi, cáo cộc, mèo cá, cầy vòi đốm, dơi ngựa Thái; loài chim thì có: già đãy Java, diều cá đầu xám, đại bàng đen, hạc cổ trắng, cò lau Ấn Độ, cò ốc, bồ nông chân xám, điên điển, cồng cộc vàng. Ngoài ra, còn có sân chim rộng 44ha với hơn bảy trăm ngàn cá thể. Ở trong vùng lõi của U Minh Thượng có rừng tràm nguyên sinh dầy đặc với nhiều gốc tràm có đường kính trên 60cm. Các loài thực vật như choại, dớn, sậy, sặc, mua, trâm bầu hiện diện khắp nơi trong rừng tạo nên sự đa dạng sinh học.

U Minh Thượng đang được đầu tư xây dựng làm khu du lịch sinh thái và truyền thống. Điện lưới quốc gia đã kéo vào tới trung tâm rừng. Đường lộ nhựa cho xe bốn bánh đã chạy vào tận đây. Tại hồ Hoa Mai (trung tâm U Minh Thượng) hiện đang có một đội tàu đưa khách đi tham quan rừng với giá vé 20.000/ người. Mùa nước nổi, những chiếc “vỏ lãi” sẽ đưa khách thâm nhập vào những ngõ ngách của U Minh rợp bóng tràm xanh, chứng kiến vô vàn loài chim, thú. Mùa khô, khách có thể đi trên những mặt đất phập phều với cảm giác thú vị. Lớp đất ấy có thể xắn thành cục để làm chất đốt như than cám.

Sau khi len lỏi trong rừng, trên những kinh rạch dài hút mắt đầy bèo và lục bình, ngắm nhìn lau sậy ngút ngàn điểm xuyến những chùm hoa mua tím thơ mộng, chúng ta trở về khu nhà hàng của Vườn quốc gia U Minh, thưởng thức những món ăn đồng quê qua cách chế biến độc đáo từ những sản vật của rừng U Minh như: cá lóc nướng trui, rắn nướng lèo, cá rô kho trái giác, đọt choại luộc chấm mắm, khô cá sặt rằn… Đặc biệt, khách sẽ được ăn đặc sản không đâu có được. Đó là ong mật non nấu chè, ong mật non ăn sống, ong mật non trộn gỏi, ong vò vẽ non kho khô. Nhờ hút bông tràm nên mật ong ở U Minh thơm ngọt đậm đà, có dược tính, giàu chất bổ dưỡng, sẽ là món quà có ý nghĩa cho những người thân.

Chiều ở rừng U Minh, bạn sẽ được chứng kiến muôn ngàn loài chim rợp trời bay về tổ, và có thể nghe tiếng hú của khỉ vượn, tiếng rống của heo rừng, tiếng chim ríu rít gọi đàn giữa một khung cảnh rừng rú hoang sơ. Khách tham quan, du lịch có thể ngủ lại qua đêm trong những nhà nghỉ được xây đựng khá kiên cố trong rừng. Đêm đến, có thể thấy được những chú heo rừng và cầy cáo lang thang kiếm mồi trên những con đường mòn. Đặc biệt loài khỉ ở đây rất dạn dĩ, tò mò rình xem bạn đang làm gì.

U Minh Thượng còn rất nhiều điều bí ẩn để khám phá. Du lịch sinh thái rừng U Minh sẽ đáp ứng những mong muốn của bạn, nếu bạn đến đấy.



Rừng U Minh Hạ ở đất mũi Cà Mau

Vườn quốc gia U Minh Hạ nằm trên địa bàn các xã Khánh Lâm, Khánh An (huyện U Minh) và Trần Hợi, Khánh Bình Tây Bắc (huyện Trần Văn Thời) tỉnh Cà Mau. Vào rừng, du khách sẽ đi giữa ngút ngàn lau sậy bung cờ trắng xóa, cùng với rừng tràm bạt ngàn lan tỏa hương thơm nhẹ nhàng trong gió. Thỉnh thoảng, lại gặp những bụi sim mua hoa tím lãng mạn điểm xuyết giữa màu xanh thăm thẳm của khu rừng tràm ngập mặn.

Một góc Vườn quốc gia U Minh Hạ, Cà Mau. Ảnh: Mai Lý

Vườn quốc gia U Minh Hạ được thành lập trên cơ sở sáp nhập Khu bảo tồn thiên nhiên rừng đặc dụng Vồ Dơi và một phần diện tích rừng tràm U Minh Hạ, có tổng diện tích 8.286 héc ta, chia làm ba khu vực, gồm khu dịch vụ hành chính, khu phục hồi sinh thái và khu bảo tồn. Đây là khu vực có hệ sinh thái mang nét độc đáo của vùng đất ngập nước trên lớp than bùn. Thực vật ở đây đặc trưng nhất là cây tràm và các loại dây leo. Hệ động vật tương đối phong phú, ngoài các loại cá đồng, chim chóc, Vườn quốc gia U Minh Hạ còn là nơi trú ngụ của trăn, rắn, khỉ, nai, cheo, heo rừng...

Chung quanh Vườn quốc gia U Minh Hạ còn có hơn 25.000 héc ta vùng đệm được giao khoán cho nông dân canh tác, làm vành đai sinh thái bảo vệ rừng. Vườn còn có nhiệm vụ bảo tồn và phát triển nguồn gen các loài động thực vật quý, hiếm, phục vụ công tác nghiên cứu khoa học, tham quan và phát triển du lịch.

Ở U Minh Hạ, bạn có thể thuê thuyền bơi vào sâu trong rừng để câu cá. Mùa hè và những ngày cuối tuần có khá nhiều khách ở TPHCM và các tỉnh khác về thưởng thức thú ẩm thực rừng và câu cá thư giãn. Mỗi vé 100.000đ, nếu may du khách có thể câu dính nhiều chú cá lóc hoặc cá bông trên dưới một ký, hoặc có khi nặng đến hai, ba ký là chuyện không hiếm. Ở U Minh Hạ, cá tự nhiên còn khá nhiều do rừng được bảo tồn nghiêm ngặt.

Bạn sẽ có cảm giác thú vị khi ngồi dưới tán rừng tràm lai rai cá lóc nướng trui hay rắn bông súng chấm muối hột đâm với ớt hiểm xanh! Rau rừng ở đây rất phong phú, du khách có thể tìm hái đọt choại, lá sen non, bông súng ma, rau mác, bông lục bình, đọt cóc kèn... hầu như có khắp nơi.

Đêm xuống, ngồi quanh bếp lửa hồng trong rừng tràm hay ngả lưng trên chiếc ghế mây của khu nhà sàn, du khách sẽ nghe những người dân địa phương, những “lão lâm” một thời ngang dọc trên những cánh rừng bạt ngàn tràm hoang, lau sậy kể chuyện đường rừng.

Cây tràm sống trong môi trường ngập mặn rừng U Minh Hạ. Ảnh: Mai Lý

Truyền thuyết Ông hổ mây

Chuyện xưa kể rằng, U Minh Hạ nằm ở bờ nam sông Trèm Trẹm trải dài ra tận mép biển tây liền với vịnh Thái Lan. Xưa kia, rừng U Minh Hạ đã từng có mãng xà khổng lồ, dân gian kinh sợ gọi là Ông hổ mây. Mãng xà đi đè rạp lau sậy thành lằn dài như vết ghe xuồng đẩy trên lúa, “xơi tái” những con nai, mễnh, heo rừng, khỉ vượn và từng đánh nhau với cọp.

Nhưng người ta bảo rằng, Ông hổ mây chưa bao giờ ăn thịt người. Con rắn khổng lồ này, theo mô tả của những người đã từng "đụng mặt" (?) kể lại: nó có mình dài hơn hai chục mét, da, vảy mốc thếch, vàng nhạt và có hình như trái mây già, trên lưng rắn có hai sọc đen cạnh hông như hai dây cương, mắt to xếch màu đỏ hồng, trên đầu có mồng như mồng gà trống Tàu. Mãng xà di chuyển bằng cách quăng, lướt mình trên đọt cây tạo ra tiếng gió rít, lá rụng rào rào. Muông thú hoảng kinh chạy, bay tứ tán khi đánh hơi thấy mùi rắn hổ mây. Đôi khi mãng xà túng mồi, cũng phải tát cá ăn bằng cách quấn đầu và đuôi vào hai thân cây như giăng võng rồi ép dẹp mình ra tát đìa bắt cá.

Giữa rừng khuya hoang vắng lạnh lẽo, bên ánh lửa bập bùng nghe tiếng gió thổi vi vu qua đồng bưng, đầm lầy cùng với thi thoảng tiếng chim kêu, vượn hú, du khách như sống lại thời quá khứ, thuở tiền nhân ta khai khẩn đất phương nam được truyền khẩu và ghi lại trong sách vở.

Đặc sản phương nam

Ở đồng bằng sông Cửu Long, trên những cánh đồng người ta bắt được rất nhiều rắn trun, rắn bông súng, rắn hổ hành... Đây là những loại rắn lành, thường sống ở rừng, đầm, lung, ao, hồ, ruộng ngập nước ở đồng bằng. Rắn trun dài khoảng 40cm đến 60cm, con nhỏ mình tròn bằng ngón tay út, con lớn có thể to cỡ ngón chân cái người lớn, lưng đen bóng, đầu nhỏ dẹt.

Rắn trun để nguyên con, đập đầu cho chết, khoanh tròn hình chữ S kẹp gắp tre nướng, hoặc nướng vỉ trên lửa than hồng. Trở cho đều, độ chừng non 10 phút, thấy da rắn phù lên rồi nứt bung, răn ra một đường, ấy là rắn đã chín tới. Mở kẹp, vỉ ra, để rắn trên lá chuối xanh cho thịt rắn hút hơi nước dịu lại. Cầm rắn bẻ thành khúc, chấm muối ớt ăn kèm với rau răm, diếp cá, húng nhủi rất hấp dẫn.

Về những địa phương có đồng, rừng rộng và còn hoang dã như U Minh, Đồng Tháp Mười, vùng tứ giác Long Xuyên... du khách sẽ có dịp thưởng thức nhiều loại bò sát rất đặc trưng của đồng bằng sông Cửu Long. Ngoài rắn trun nướng lèo, khách còn có thể “đưa cay” với rắn bông súng nướng mọi, rắn trun bằm xào lá cách, lươn hấp đọt bầu, lá nhàu, rau ngổ, lá cách, rắn hổ hành nấu cháo đậu xanh, hầm sả, cua đinh nướng mật ong, canh chua ba ba nấu con mẻ, bắp chuối xiêm...

Rắn trun theo y học cổ truyền có tính mát, bổ thận, trị đau lưng nhức mỏi… Rắn trun, rắn bông súng, hổ hành, ba ba không nằm trong danh sách các động vật hoang dã bị cấm nên du khách có thể tìm thưởng thức thoải mái ở những nhà hàng đặc sản hoặc các quán ẩm thực bình dân có mặt khắp vùng đồng bằng.

Rắn trun và cá lóc nướng, món ngon dân dã miệt vườn phương nam. Ảnh: Mai Lý

 Rừng U Minh Thượng