Kinh nghiệm phỏng vấn học bổng VEF

Các giáo sư Mỹ và cựu nghiên cứu sinh của Quỹ Giáo dục Việt Nam (VEF) chia sẻ các yếu tố giúp ứng viên nhận được học bổng này.

Để nộp đơn xin học bổng VEF, ứng viên phải đáp ứng các yêu cầu tối thiểu: điểm trung bình bậc ĐH ít nhất 7/10; 500 điểm TOEFL PBT  hoặc 6,5 điểm IELTS và 1.000 điểm trở lên trong kỳ thi GRE. Còn để nhận được học bổng, ứng viên phải vượt qua cả 3 vòng: xét duyệt hồ sơ do Viện Hàn lâm quốc gia Mỹ thực hiện; thi vấn đáp do giáo sư Mỹ làm giám khảo; sau đó ứng viên mới đủ điều kiện nộp đơn xin vào một trường ĐH Mỹ. Tiến sĩ Nguyễn Thái Hà, cựu nghiên cứu sinh VEF khóa 2003, cho biết: “Học bổng VEF vừa hỗ trợ tiền vừa tạo việc làm cho nghiên cứu sinh. Đó là lý do VEF hỗ trợ trường ĐH 27 ngàn USD/năm cho một nghiên cứu sinh chỉ trong 2 năm đầu. Sau 2 năm tham gia dự án với giáo sư hướng dẫn, nghiên cứu sinh có thể sẽ được giáo sư trả tiền”.

Cần khả năng nghiên cứu

Giáo sư Susan L.Graham từ ĐH California cho hay ứng viên phải có tính ham học, dám thay đổi và sẵn sàng đối mặt với khó khăn. Giáo sư Cynthia L.Chappell, ĐH Texas, bổ sung: “Thành tích học tập bậc ĐH đóng vai trò rất quan trọng để xem ứng viên có thành công khi học ở Mỹ hay không. Trong kỳ thi vấn đáp, chúng tôi tìm kiếm những ứng viên tài năng, có kinh nghiệm và công trình nghiên cứu nhất định ở ĐH”. Hầu hết các giáo sư Mỹ làm giám khảo kỳ thi vấn đáp chọn ứng viên VEF trong ngày 11.8 vừa qua đều  đánh giá các sinh viên VN hoàn toàn có khả năng nhận học bổng và cạnh tranh với các nghiên cứu sinh khác khi học ở Mỹ.

Tiến sĩ Lê Tiến Dũng, cựu nghiên cứu sinh VEF khóa 2005, chia sẻ: “Khi phỏng vấn, các giáo sư sẽ xem xét ứng viên có tính toàn diện hay không để có thể hoàn tất khóa học, chịu đựng khó khăn và làm quen với các bạn đến từ những nền văn hóa khác nhau”.

Ưu tiên ngành ít người học

Mỗi năm, VEF tuyển tối đa 45 ứng viên cho chương trình nghiên cứu sinh. Theo Giám đốc điều hành VEF Lynne Mc Namara, nếu số thí sinh ngang tài vượt hơn con số 45 thì VEF trước hết sẽ ưu tiên chọn ứng viên theo ngành ít người học, sau đó tới ứng viên nữ, ứng viên ở phía Nam và miền Trung. Bà Mc Namara cho biết số người xin học bổng VEF ở phía Bắc thường nhiều hơn ở phía Nam và miền Trung nên VEF đang tập trung quảng bá chương trình học bổng cho khu vực ít ứng viên. Trưởng đại diện văn phòng VEF tại Hà Nội, tiến sĩ Nguyễn Thị Thanh Phượng, cho hay trong số 45 ứng viên vừa được chọn cho chương trình học bổng niên khóa 2012, số ứng viên ở phía Nam và miền Trung chiếm 60% và số ứng viên nữ chiếm 40%. Đây là những tỷ lệ cao nhất từ trước tới nay.

Theo ông David Dương, Việt kiều được Tổng thống Barack Obama bổ nhiệm làm thành viên của Hội đồng quản trị VEF, quỹ cần mở rộng thêm nhiều ngành để thu hút nghiên cứu sinh nữ và tăng suất bổng học. Ông Dương cho biết thêm: “VEF đang vận động thành lập một trường ĐH Mỹ ở VN”.

Kinh nghiệm phỏng vấn VEF (Vietnam Education Foundation)

Vào thời điểm này năm nay cũng như mọi năm trước, các ứng viên đã nhận được kết quả vòng loại hồ sơ của học bổng VEF. Rất nhiều người bạn của tôi đang tham gia học bổng này năm nay, và đây là mục đích chính khi tôi viết về cuộc phỏng vấn này. Bài viết này thực ra tôi đã viết ngay sau lúc phỏng vấn VEF vào tháng 8 năm 2011 nhưng bây giờ mới hiệu đính và trưng lên. Hi vọng giúp một số bạn hình dung được phần nào cấu trúc của buổi phỏng vấn VEF (một buổi phỏng vấn 45 phút để quyết định 54k$). Tuy nhiên, để cho bớt rườm rà, tôi đã lược bỏ những câu trả lời của tôi trong buổi phỏng vấn mà đi quá chi tiết vào kinh nghiệm nghiên cứu và làm việc.

Cũng phải chú thích với các bạn là tôi không phải là người giành được học bổng VEF, nói thẳng ra là tôi đã thất bại trong cuộc thi này. Trong số 90 ứng viên phỏng vấn, 55 bạn được thư giới thiệu từ giáo sư. Trong số 55 bạn đó có 45 bạn được đảm bảo fund từ VEF. Tôi chỉ được thư giới thiệu. Tuy nhiên thất bại với VEF không có nghĩ là bạn thất bại với mục đích của mình. Tôi vẫn tiếp tục nộp hồ sơ tới 8 trường vào cuối năm 2011 và nhận được admission từ 4 trường, trong đó 2 trường cấp financial aid cho tôi. 2 trường còn lại mặc dù ranking tốt hơn nhưng tôi bỏ qua và không nộp VEF B vì tôi không muốn ràng buộc bởi 2 years rule của VEF. 1 người bạn học và là đồng nghiệp của tôi không may mắn hơn không nhận được thư giới thiệu nhưng tháng 8 này đồng chí ấy sắp lên đường cùng tôi. 1 người bạn khác cũng chỉ được thư giới thiệu giống tôi, kiên trì nộp hồ sơ, cuối cùng nhận được fund của VEF thông qua quy trình B. Bạn thấy đấy, thất bại với VEF không có nghĩa là thất bại với mục tiêu của bản thân mình. Cuộc sống xunh quanh ta cũng vậy. Keep your head held high, all roads lead to Rome Good luck to all.

Buổi phỏng vấn của tôi diễn ra vào 1 giờ chiều này mùng 6 tháng 8 năm 2011, trên tầng 16 Khách sạn Sofitel Plaza Hanoi. Tôi ăn mặc khá chỉnh tề, quần âu, áo trắng, sơ vin và không caravat. Đến sớm khoảng 30 phút, tôi ngồi chờ phía ngoài phòng phỏng vấn và tán chuyện với vài ứng viên khác.

Đúng giờ, note taker (bạn này đã làm trò này 5 lần cho VEF rồi) dắt tôi vào phòng, trên đường đi bạn ý có hỏi vài câu để giúp mình bình tĩnh hơn. Bước vào phòng phỏng vấn ấn tượng đầu tiên là sáng, hầu hết mọi thứ màu trắng và gọn gàng. Trong phòng có 2 giáo sư, 1 note taker, 1 người quan sát và tôi. Phía sau chỗ tôi ngồi khoảng 1m là một bảng formica nhỏ màu trắng, được ứng viên dùng để truyền tải nội dung trong quá trình phỏng vấn. Bạn nên tận dụng cái bảng này. Tôi chào 2 giáo sư, bắt tay cả 2 và ngồi xuống ghê đối diện với họ.

Bác giáo sư bảo tôi giới thiệu bản thân. Tôi trả lời gồm có tên, tốt nghiệp BKHN năm ngoái bây giờ đang làm ở nhóm R&D tại VNG Corp. Tôi có bảo VNG Corp là 1 trong những cty internet lớn ở VN nên 2 bác tò mò hỏi một chút về cty: có bao nhiêu nhân viên, làm về sản phẩm gì. Tôi trả lời và nói thêm là tôi nghiên cứu giải quyết một số bài toán trên mạng xã hội và trang chia sẻ âm nhạc của VNG. Sau đó tôi chủ động giới thiệu tiếp về nghiên cứu của tôi ở trường đại học, tôi có nói đây là là cái tôi thích nhất trong thời gian học. 2 bác hỏi ngay vào đề tài này: mức độ quan trọng của bài toán, ý tưởng mới là gì, đánh giá giải pháp của mình như thế nào. Đoạn này tôi mất khoảng gần 10" để trình bày.

2 bác tiếp tục hỏi về đề tài đang làm hiện tại ở VNG. Tôi trả lời, sau đó 2 bác yêu cầu mô tả kĩ hơn về bài toán trong đó. Tôi có nói cái này mới và cháu định publish kết quả này sau khi kết thúc. Thế là 2 bác hỏi về ý tưởng mới của tôi trong đó là gì. Tôi trả lời theo sự chuẩn bị của mình từ trước; tôi và 2 bác tranh luận trong khoảng 15 phút cho phần này. 2 bác hỏi tôi về việc nghiên cứu sắp tới khi ở VNG là gì? Tôi bảo tôi sẽ chia thời gian tới làm 2 phần: 1 là tiếp tục, còn lại là bắt đầu 1 đề tài mới hợp tác với thầy cô trong trường BKHN. Khi tôi nói đến đề tài mới này, 2 bác hỏi tiếp là cháu có biết state of art của bài toán mới sẽ làm là gì không. Tôi mới đọc nên bảo thuật toán thì cháu không nắm cụ thể chỉ biết một số nhóm nghiên cứu làm đề tài này. Tôi kể ra 2 nhóm của 2 giáo sư cũng nằm trong danh sách mà tôi đã liệt kê trong hồ sơ của VEF.

Tôi không nhớ 2 bác hỏi gì nhưng tôi có trả lời là supervisor của tôi hiện tại là tốt nghiệp PhD từ US về. 2 bác hỏi tốt nghiệp trường gì? Tôi trả lời GaTech. Ngờ đâu lại đúng là trường của 1 bác đang làm việc. Bác ý hỏi advisor của supervisor cháu là ai. Sao cháu không apply trường này.
Tôi trả lời là tại GaTech không còn kí financial agreement với VEF nữa, và tôi biết điều này thông qua 1 người bạn là VEF fellow, bạn ý được trường này nhận năm ngoái nhưng lại không đi học được.

Tiếp đến là một số câu hỏi như: sau này về VN cháu định làm gì? 20 năm sau cháu nghĩ mình sẽ làm gì? Tôi trả lời ...

Giáo sư xem lại hồ sơ và bảo là các trường cháu chọn đều rất tốt nhưng bác thắc mắc sao cháu lại chọn trường UCSB (tôi đoán rằng các bác thấy
giáo sư tôi chọn trong trường này ko perfectly match với hướng nghiên cứu của tôi). Tôi bảo bạn tôi đang học ở trường đó, hướng của giáo không giống hệt của cháu nhưng cũng rất thú vị, nếu kết hợp với cái của cháu thì nó còn hay nữa. Mà nhiều khi giáo sư cũng cần học hỏi từ sinh viên nên khác chút cũng không sao. Bác ý bảo đúng rồi  . 2 bác lại hỏi tiếp ngoài trường này ra còn thích trường nào không? Tôi kể thêm khoảng 2 trường, 2 giáo sư và các bài toán mà họ đang làm.

Hết giờ, buổi phỏng vấn kết thúc trong khoảng 45 phút. Tôi bắt tay giáo sư, cảm ơn, chào tạm biệt.

[Điều gì đã khiến tôi thất bại trong buổi phỏng vấn này (Tiếng anh kém và diễn đạt kém, chưa làm nổi bật được điểm mạnh của hồ sơ) - Đang viết dở]

Buổi phỏng vấn đơn giản chỉ có vậy, nếu bạn có sự chuẩn bị tốt, bạn sẽ là người chiến thắng. "Luck favors prepared minds".





Chia sẻ kinh nghiệm


từ trước đến nay VEF interview vốn vẫn cho là một vòng thi đầy bí ẩn mà chẳng ai có đủ tự tin nói trước là mình sẽ đỗ hay trượt, nhiều người profile rất đẹp, rất tự tin, nhưng vẫn thất bại cay đắng trong khi nhiều người khác dường như có vẻ rất tầm thường lại không hề tầm thường chút nào, hiên ngang vào short list của VEF, thật đúng là thánh nhân đãi kẻ khù khờ (@ một bạn trên TTVNOL ngày xưa) . Nhưng ở đời cái gì cũng có nguyên nhân của nó, trong một cuộc phỏng vấn chưa đầy 60 phút các bạn phải thể hiện được hết những gì mình có, điều này không hề đơn giản. Một mistake dù rất nhỏ cũng sẽ làm ruin toàn bộ cuộc phỏng vấn và sẽ ảnh hưởng đến quyết định đỗ hay trượt.

Đúng thật là chẳng ai có thể rõ performance của các bạn trong quá trình phỏng vấn bằng chính những người phỏng vấn các bạn (kể cả chính bạn cũng chưa chắc đã biết mình perform như thế nào đâu vì làm gì có tiêu chuẩn để mà so sánh), nhưng những người này thì chẳng bao giờ chúng ta có thể moi móc được tí thông tin gì rồi . Thế nên cách duy nhất để biết các bạn đi trước đã phỏng vấn thế nào, vì sao tạch, vì sao đỗ... chẳng có cách nào khác là ... đọc LORs của chính các bạn đã interview rồi .

Tớ có may mắn được đọc LORs của khá nhiều VEF fellows (cả của các bạn được fellowship lẫn cả của các bạn chỉ được LOR), thế nên cũng tổng hợp được kha khá các mistake mà các bạn đi trước thường mắc phải. Mặc dù việc post các thông tin này lên sẽ đụng chạm đến privacy cá nhân của nhiều người, nhưng tớ nghĩ mọi chuyện đã là quá khứ, bạn nào trượt thì cũng trượt rồi, đỗ cũng đỗ rồi, mỗi người ai cũng có con đường đi của riêng mình và hầu hết đều thành công cả. Nhưng những thất bại của các bạn nếu cứ giữ khư khư trong ổ cứng Laptop của tớ, ngày ngày bị quăng quật khắp nơi, dầm mưa dãi nắng, một hôm nào đó mà ổ cứng "ra đi" thì thật là lãng phí . Câu trả lời cho bao nhiêu thành công, thất bại, câu trả lời cho niềm vui nỗi buồn, câu trả lời cho bao nhiêu thắc mắc cay đắng, bức xúc hay bất mãn ... nếu được đem ra chia sẻ sẽ rất helpful với các bạn đi sau, vì thế mình xin mạn phép post một những thất bại thành công đó đó lên trên này để các bạn đi sau có thể biết mà tránh. Kể cả khi các bạn không được fellowship năm nay thì cái LORs để các bạn apply tự do cũng sẽ ngon hơn nhiều .

Đầu tiên tớ xin được điểm qua mistakes các bạn chỉ được LORs trước, sau đó sẽ là một phần riêng dành cho bí quyết thành công của các bạn đã được fellowship . Tổng cộng có 18 mistakes sau:

1. Thứ nhất là về khái niệm "intellectual originality" cũng như câu hỏi "why this approach" của những research approaches mà các bạn sẽ đề cập:

2. Lacks of specificity:

3. Một case điển hình: Case này là một case khá điển hình và đã nhiều người mắc phải, một điểm đáng chú ý là những bạn mắc phải case này khá tự tin với cuộc phỏng vấn của mình và tràn trề hi vọng rằng mình sẽ đỗ. Kết quả thì đọc LOR rồi mới té ngửa :

4. Research interest đừng rộng quá nhưng cũng đừng hẹp quá:

5. Research interest đừng thực tế quá cũng như đừng lý thuyết quá:

6. Hơi tiếc cho bạn này vì một behavior không appropriate nên tạch, Hình như bạn đã sang EU học Msc để chuẩn bị cho cuộc chinh phục US trong tương lai gần :

7. Background có gaps:

8. Background có gaps ở mức độ cao hơn:

9. Background có gaps ở mức độ gây cảm giác disappointed. Bạn ý đem cái LOR này đi apply và bị tất cả các trường reject sạch, một bài học cho các bạn đi sau: nếu không tự tin về những gì mình mình thể hiện trong quá trình phỏng vấn thì đừng ngại ngần ... bóc một cái LOR ra xem trước khi quyết định có dùng LOR đó để apply hay không

10. Without research experiences: Ngày xưa bạn này lên TTVNOL bất mãn vì sao mình tạch VEF, tốn hàng chục trang diễn đàn chửi bới gato nhau, ai ngờ cuối cùng profile của bạn bạn chả có gì ngoài vài cái giải quốc gia và kinh nghiệm đi làm Coder ở công ty YYY.

11. Refreshing Ideas: cái gì refreshing thì cũng phải đủ ấn tượng, không thì mãi mãi chỉ được appreciate ở mức độ vừa phải thôi

12. Về học đi em, nho con xanh lắm

13. GPA thấp: Bạn này bị điểm GPA thấp nên ngay từ đầu đã bị ấn tượng không tốt, mặc dù research khá ngon nhưng .... Mặc dù không state clearly, các bạn có GPA thấp hơn so với mặt bằng chung trong ngành đó thường bị tìm cách cho ra để bảo vệ hình ảnh VEF fellow, đó có lẽ cũng là một nguyên nhân bỏ lỡ người tài

14. Một thành phần D.W.O.C (Did well on Class): GPA cao quá mà chả có gì thì cũng ....:

15. Chỉ có desire by mouth, không thể hiện được:

16. Một ví dụ khác về ambition by mouth:

17. Em mới chỉ có mục tiêu ở tầm chiến lược vĩ mô là đi học thôi chứ cụ thể em cũng chưa biết 

18. Lỗi căn bản: không nói được để người khác hiểu thì dù giỏi đến đâu cũng thành vô dụng:

n. Các lỗi còn lại chủ yếu rơi vào trường hợp không thể hiện được hết mình để gây ấn tượng với interviewers:

Mr. X is currently a final year student at University of Technology (Australia). His academic record, to date, is strong. During the interview he demonstrated a good understanding of the fundamental concepts in information theory and mathematics. He is quite fluent in the English language and has good comprehension and verbal skills.



Kinh nghiệm phỏng vấn bằng tiếng anh
Kinh nghiệm phỏng vấn đi Mỹ
Kinh nghiệm phỏng vấn xin việc qua điện thoại
Kinh nghiệm phỏng vấn xin việc bán hàng
Kinh nghiệm phỏng vấn đi du lịch Mỹ
Kinh nghiệm phỏng vấn học bổng cực hữu ích


(st)