Bạn có thể sốc khi lần đầu tiên nghe con mình văng tục. Nhưng đừng vội mất bình tĩnh hay quát mắng, phạt trẻ ngay. Hãy tìm hiểu nguyên do con bạn nhiễm thói xấu này để có cách uốn nắn kịp thời.
Lý do khiến trẻ có thói quen văng tục
Cha mẹ phải biết trẻ tại sao trẻ lại văng tục để có cách khắc phục. Dưới đây là một vài lý do có thể giải thích tại sao trẻ lại có thói quen xấu này:
Để trông giống người lớn: Khi người lớn văng tục, trẻ nhận thấy giọng điệu lời nói chợt vút cao thu hút sự chú ý của người khác, rồi lại có người phản ứng lại với cảm xúc bộc phát. Trẻ bắt chước sử dụng những từ lóng để xem chúng có thể tạo ra một không gian “nóng” như vậy không và nhận được một sự “tôn trọng tưởng tượng” như chúng nghĩ hay không.
Để gây chú ý: Khi trẻ dùng các từ ngữ xấu làm người lớn giật mình và phản ứng tức khắc, chúng nhận ra rằng việc đó quả có một “sức mạnh” lớn lao.
Để chứng tỏ sự độc lập: Trẻ cố gắng chứng minh rằng chúng tách biệt khỏi cha mẹ, khi cha mẹ không điều khiển được những gì xuất phát từ miệng chúng, trẻ có thể sử dụng cách thức này như một hình thức “nổi loạn”.
Để nhập bọn cùng “đàn anh”: Nếu bạn bè xung quanh trẻ có thói quen văng tục và cho rằng như thế mới “thời thượng”, trẻ sẽ bắt chước theo để hòa nhập vào đám bạn.
Để bắt chước những gì chúng thấy trên truyền hình: Trẻ con rất dễ bị ảnh hưởng bởi những thói quen xấu từ môi trường xung quanh. Nếu chúng có một “thần tượng” hay sử dụng những từ lóng hoặc văng tục, chắc chắn chúng sẽ bắt chước theo.
Giải pháp khắc phục thói xấu này
Bước đầu tiên là bạn nên xem lại những lý do nào khiến trẻ văng tục. Sau đó, bạn có thể sử dụng một hay nhiều cách thức dưới đây để khắc phục thói quen xấu này nơi trẻ:
Tỏ ra bình tĩnh trong giới hạn: Thông thường, cha mẹ sẽ cảm giác bị sốc khi lần đầu tiên nghe trẻ văng tục. Tuy nhiên, phản ứng đó sẽ khiến trẻ lặp đi lặp lại những từ ngữ xấu này. Sự trầm tĩnh sẽ mang lại hiệu ứng tốt hơn. Bạn có thể nói với trẻ rằng những từ ngữ xấu như vậy không dành cho trẻ con.
Nếu trẻ vẫn không nghe lời, hãy chọn thời điểm thích hợp biểu lộ cho trẻ thấy cảm giác của bạn đối với những lời như thế và đặt ra những giới hạn đối với trẻ. Hãy nói cho trẻ hiểu tại sao người ta lại văng tục, những từ lóng ấy mang ý nghĩa gì, và giải thích tại sao gia đình lại không chấp nhận con cái sử dụng những loại ngôn ngữ như thế. Tăng cường biện pháp kỷ luật nghiêm khắc nếu trẻ vẫn tái phạm.
Dạy cho trẻ các cách biểu lộ cảm xúc khác tích cực hơn: Một vài trẻ gặp khó khăn trong việc biểu lộ cảm xúc tức giận của mình. Vì vậy, bạn hãy cho con được thể hiện thái độ tức giận của chúng trong một giới hạn cho phép. Ví dụ, khi trẻ buồn bực vì bị cha mẹ phạt, hãy bảo trẻ: “Nếu con còn tức giận, hãy vào phòng mình, đóng cửa lại, từ từ suy nghĩ”.
Nếu trẻ dậm chân và lao vào phòng, bạn cũng đừng la mắng, bởi đó là một cách tích cực để biểu lộ cảm xúc của trẻ vào thời điểm ấy. Nếu trẻ chửi thề trước mặt bạn, hãy đề nghị giải pháp thay thế, chẳng hạn như: “Ba/mẹ không thể chấp nhận kiểu ăn nói như thế. Con có thể nói rằng con đang tức giận hay là con không đồng ý với ba/mẹ".
Mong đợi những gì thực tế: Bạn sẽ phản ứng ra sao khi tức giận? Thật không công bằng khi buộc trẻ phải phản ứng nhẹ nhàng, hòa nhã khi chúng giận dữ. Bạn cần hướng dẫn trẻ cũng như làm gương cho chúng thấy cách nào là đúng khi muốn biểu lộ tức giận. Biểu lộ tức giận ồn ào nhưng không văng tục hay có những hành vi bạo lực là có thể chấp nhận được.
Có lời khen khi trẻ có thái độ, hành vi thích hợp: Khi thấy trẻ biểu lộ sự tức giận theo một cách thích hợp, đừng quên ghi nhận điều đó. Tuy nhiên, chớ nói lúc trẻ đang tức giận, mà hãy để sau đó. Bạn có thể khen trẻ đại loại như: “Cách con phản ứng với sự tức giận như vậy mới ra dáng người trưởng thành, con trai ạ”.