Làm sao để hết chuột rút nhanh

Ai cũng dễ gặp chuột rút và thường thì mình coi nó như một sự đau đớn nhất thời, nhưng chứng này đặc biệt khó chịu nếu đang đi du lịch hay tập thể thao vì lúc đó ta không làm chủ được vận động. Những lúc như vậy, một vài mẹo vặt sau sẽ giúp ích bạn rất nhiều:

Nguyên nhân, cách phòng và trị chuột rút chân ban đêm

Mục này chỉ nhằm giải đáp các thắc mắc về sức khỏe có tính cách tổng quát. Cho các vấn đề cụ thể, chi tiết, của từng bệnh nhân, xin liên lạc trực tiếp với bác sĩ để được thăm khám trực tiếp.

Chuột Rút Chân Ban Ðêm

Hỏi: Xin cho biết nguyên nhân, cách phòng và trị chuột rút chân ban đêm. (bác Huy, Tám, Bính, Nam, Calvin)

Ðáp: Chân bị chuột rút (vọp bẻ) vào ban đêm, tiếng Anh gọi là “nocturnal leg cramps” rất thường gặp ở người lớn tuổi và không phải là hiếm gặp ở người trẻ hơn. Tuy gây khó chịu, mất ngủ, nhưng chứng này thường không nguy hiểm. Thường thì chuột rút chỉ kéo dài vài giây hoặc nhiều lắm là vài phút, nhưng sau đó triệu chứng ê đau có thể kéo dài cả ngày hay vài ngày.

Ở người lớn tuổi, thần kinh ở chân, nhất là vùng bắp chuối hoặc bàn chân thường trở nên “khó chịu”, dễ bị kích thích hơn. Ðiều này làm cho bắp thịt bị co bóp và đọng chất calcium ở trong các tế bào của các bắp thịt nhiều hơn, khiến cho chúng khó giãn ra hơn.

Nguyên nhân thường gặp nhất của chứng chuột rút là không có nguyên nhân rõ ràng (idiopathic-tự phát). Ngoài ra, các nguyên nhân có thể gặp là:

Sự thiếu nước và chất khoáng trong cơ thể như calcium, magnesium, sodium, potassium. Ðiều này có thể xảy ra sau khi thể dục, lọc thận, đổ mồ hôi quá nhiều mà không bù đủ nước và muối, dùng thuốc lợi tiểu, khi có bầu (có thể do thiếu chất Magnesium.)

Ngồi lâu, tư thế của chân không thích hợp lúc nghỉ ngơi, sự giảm độ lõm cần thiết của lòng bàn chân (flat feet.)

Bệnh tiểu đường, thiếu máu, hạ đường huyết.

Ðôi khi, một số bệnh thần kinh như bệnh Parkinson, các bệnh về bắp thịt (myopathies), các rối loạn về thần kinh (neuropathies) cũng gây ra triệu chứng chuột rút.

Việc đầu tiên là phải xem ta có bị các yếu tố nào như đã kể trên hay không, để tránh. Việc thiếu các chất khoáng có thể xác định bằng cách thử máu. Uống sữa hoặc một hai viên calcium mỗi ngày (nhớ uống nhiều nước khi uống calcium) cũng là điều tốt ở người lớn tuổi - dễ bị loãng xương -. Ở người lớn tuổi, cảm giác khát thường giảm đi, và do đó, có thể bị thiếu nước mà không biết. Nên nhớ uống đủ nước, đặc biệt là trước và sau khi tập thể dục.

Những người ít vận động có thể thử ngừa chuột rút ban đêm bằng cách đạp xe đạp tại chỗ (stationary bicycle) một ít phút buổi tối trước khi đi ngủ.

Các bài tập đơn giản làm căng (stretch) bắp chuối cũng có thể có ích.

Một trong những cách đơn giản có thể làm tại nhà là đứng thẳng các tường khoảng một thước, giơ thẳng hai tay chống vào tường, rồi nghiêng người về phía trước, làm cho bắp thịt ở bắp chuối căng ra, giữ ở tư thế này khoảng 10-30 giây, lập lại khoảng 5 lần, làm như vậy bốn lần một ngày trong tuần đầu, sau đó mỗi ngày hai lần.

Một số điều khác cũng có thể có ích là chườm nóng ở các bắp thịt bị ảnh hưởng, nhất là trước và sau khi tập thể dục. Cũng cần để ý mang giày vừa vặn và thích hợp. Người Việt Nam chúng ta thường mang săng đan hoặc giày ba ta đế phẳng mềm khi đi bộ, có thể làm cho bàn chân bị mất độ vòm cần thiết, cũng có thể gây ra chuột rút và đau bắp chuối hay các bắp thịt ở bàn chân. Chúng ta nên dùng các loại giày đi bộ đế cứng, loại tương đối tốt.

Khi đã bị chuột rút, lắc lắc bắp thịt chỗ bị chuột rút rồi sau đó nâng cao chân lên cũng có thể giúp ích.

Một số phương pháp đơn giản khác đôi khi cũng có thể giúp ích là đi tắm hoặc ngâm (trong bồn tắm) nước ấm hoặc xoa bóp bằng nước đá

Nếu các biện pháp trên chưa đủ hiệu quả, một số thuốc có thể giúp ích. Thuốc thường được dùng nhất là “ký ninh” (Quinine - ở Việt Nam thường được dùng trị sốt rét) dùng vào buổi tối trước khi đi ngủ.

Ngoài ra, một số thuốc khác cũng có thể sẽ được bác sĩ cho dùng thử. Các thuốc này có thể là thuốc làm giãn bắp thịt, vitamin E, diphenhydramine, Verapamil, Chloroquine. Gabapentin... Các thuốc này thường chỉ dùng theo kinh nghiệm, chứ chưa được chứng minh một cách khoa học bằng các nghiên cứu. Có thuốc có hiệu quả ở người này nhưng lại không có hiệu quả ở người khác.

Ðiều quan trọng là mỗi thuốc đều có thể có các tác dụng phụ nguy hiểm (tùy theo từng trường hợp riêng biệt) và được dùng ở liều thích hợp cho từng người và từng bệnh khác nhau. Nếu không được theo dõi bởi bác sĩ, không nên tự tiện dùng thuốc (dù) mua không cần toa bác sĩ hoặc “mượn” thuốc của người quen.

Nếu thử các biện pháp không dùng thuốc mà vẫn chưa thấy bớt, ta nên đến bác sĩ để được thăm khám, thử máu, và được kê toa thích hợp.

Nếu không chỉ là chuột rút thỉnh thoảng vào ban đêm, mà là đau, chuột rút thường xuyên khi đi bộ, đó có thể là triệu chứng của nghẽn các động mạch đến chân. Trong trường hợp này, cần đi gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.

Chuột rút (hay vọp bẻ), là cảm giác đau gây ra bởi sự co rút, thường là co cơ. Nguyên nhân có thể do thời tiết lạnh hoặc hoạt động quá sức.

Khi bị chuột rút, hãy dùng ngón tay cái và ngón trỏ ấn và day vào huyệt nhân trung (chỗ lõm nằm giữa môi trên và mũi). Cứ như thế tác động liên tiếp khoảng từ 25 đến 30 giây sẽ hết cảm giác đau.

Đây là phương pháp khá cổ điển nhưng phát huy tác dụng rất nhanh. Tôi đã thực hiện nhiều lần và thấy hiệu quả nên chia sẻ cùng mọi người. Nếu bạn nào có cách chữa vọp bẻ nào hay hơn thì "chỉ giáo" giúp nhé!

Dùng hai bàn tay ôm lấy bắp chân và vuốt từ trên xuống dưới tận gót chân nhiều lần với một lực vừa phải.

Dùng ngón giữa bàn tay phải day bấm huyệt ủy trung trong 1 phút.

Nếu đang bơi, hãy lật nằm ngửa, đẩy thẳng 2 chân dang mạnh ra, uốn 10 ngón chân ngược lên phía mặt, đập mạnh 2 gót xuống nước.

Bấm mạnh môi trên bằng ngón tay trỏ và ngón cái, độ nửa phút sẽ hết cảm giác cơ bị co rút.

Chứng chuột rút ở bà bầu thường xảy ra vào ban đêm và đặc biệt thường xuyên với thai phụ lười vận động. Thai phụ trong 3 tháng cuối thai kỳ có nguy cơ mắc bệnh thường xuyên hơn do áp lực của tử cung mở rộng, chèn lên các mạch máu dẫn xuống chân bạn, chặn các dây thần kinh dẫn từ thân đến chân, khiến chân bị chuột rút. Một nguyên nhân nữa là do cơ bắp của đôi chân mệt mỏi khi phải mang theo một trọng lượng lớn trên cơ thể.

Vậy làm thế nào để hạn chế hiện tượng chuột rút?

Để phòng chuột rút khi mang thai, chị em nên áp dụng những chiêu nhỏ dưới đây:

-    Trước khi đi ngủ bà bầu nên ngâm chân bằng nước ấm pha một chút gừng và muối.

-    Tập nhẹ nhàng các bài thể dục như co duỗi chân, tay, xoa bóp hai bên mắt cá chân theo chiều kim đồng hồ. Những bài tập này sẽ giúp các bà bầu có được giấc ngủ sâu và ngon hơn, đề phòng chuột rút vào ban đêm.

-    Khi đi ngủ bà bầu nên kê chân trên một chiếc gối cao.

-    Không lên đứng quá lâu hay ngồi vắt chéo chân. Nên thay đổi tư thế đứng, ngồi. Mỗi khi ngồi làm việc, ăn cơm, hay xem tivi bà bầu nên xoa bóp mắt cá chân, các ngón chân để thư giãn.

Massage thường xuyên giúp bà bầu tránh bị chuột rút. (Ảnh minh họa)

-    Đi bộ mỗi ngày, trừ khi bác sĩ khuyên bạn không nên tập thể dục.

-    Tránh để cơ thể quá mệt mỏi, nằm nghiêng về bên trái để cải thiện máu lưu thông đến và đi từ bàn chân.

-    Giữ nước cho cơ thể bằng cách uống nước thường xuyên.

-    Có một số bằng chứng cho thấy, uống bổ sung magiê, thực phẩm giàu canxi và vitamin bổ sung trước khi sinh có thể có ích cho bà bầu.

Đối phó với hiện tượng bị chuột rút ở bà bầu

Khi bị chuột rút, bà bầu có thể làm theo những hướng dẫn sau:

-    Khi thấy cảm giác bị chuột rút, bà bầu có thể làm giảm cơn đau bằng cách đi lại. Đi lại hơi khó khăn khi đôi chân đau cứng nhưng chúng sẽ nhanh chóng làm mất cơn đau của bạn.

-    Ngay khi bị chuột rút, bà bầu có thể duỗi thẳng chân, xoa bóp nhẹ nhàng mắt cá và các ngón chân cũng như các cơ bắp bị co rút.

-    Bà bầu nên sắm cho mình một túi chườm nước nóng để khi bị chuột rút thì chườm lên chỗ đau, dần dần cảm giác đau sẽ biến mất (ngoài ra bạn có thể dùng nước lạnh chườm lên chỗ bị chuột rút).

Làm sao để hết hôi miệng
Làm sao để hết mùi tỏi khó chịu -
Làm sao để hết bị rụng tóc
Làm sao để hết béo bụng mà không phải khổ
Làm sao để hết buồn ngủ khi làm việc
Sau khi chia tay làm gì để hết buồn? -
Làm sao để hết buồn nôn khi mang thai? -




(st)