Ảnh: Ngô Mã Thiên
Ống trúm làm bằng 2 đốt của cây tre lớn, để kín một đầu, đầu kia làm cái lỗ, vào được ra không, rồi bỏ mồi vào trong ống. Mồi nhử lươn thường là ruột gà, cua giã... Ống trúm đem đặt những nơi lươn thường ẩn náu như bờ ao, góc ruộng. Đêm đến, lươn đi kiếm ăn và tự chui vào ống trúm.
Những con lươn đồng thả trúm thường có thịt rất ngon và béo ngậy. Bởi chúng còn tươi sống, chế biến món nào cũng ngon đáo để. Các món ăn từ lươn kể ra cũng dài... cả cây số như xào xả ớt, cháo lươn, lẩu lươn, nhưng nhanh gọn hơn cả vẫn là món lươn um với bắp chuối. Đây là món ăn lạ miệng và rất đưa cơm.
Để làm sạch chất nhờn trên da, những con lươn mới bắt về đem vùi chung với tro bếp, sau đó rửa thật sạch, cắt bỏ phần đầu, đuôi. Dùng kéo rạch một đường thẳng dọc theo thân bụng, kéo ruột ra khỏi thân lươn. Rửa lại thật sạch, rồi dùng dao cắt lươn thành nhiều khúc sao cho vừa ăn, vừa gắp. Để giảm bớt độ tanh, trước khi chế biến, đem thịt lươn ướp sơ chút gia vị. Để thuận lợi trong bữa ăn, có người đem lươn trụng sơ qua nước sôi, tuốt lấy thịt, bỏ phần xương rồi mới um với bắp chuối. Dù chế biến cách nào, món lươn um bắp chuối vẫn giữ nguyên hương vị đặc trưng của nó.
Chọn loại bắp chuối hột còn non, vừa mới trổ bông, ăn rất ngọt. Hái về, lột bỏ lớp vỏ già bên ngoài, lấy nõn trắng bên trong, dùng dao xắt mỏng, ngâm nước có pha chanh cho sạch mủ và không bị đen. Khi chế biến, vớt bắp chuối ra rổ để ráo nước.
Bắc chảo dầu lên bếp, cho lươn vào tao, khi lươn chuyển tái, cho bắp chuối đã xắt vào dùng đũa đảo đều (tránh đảo nhiều lần thịt lươn bị nát vụn mất ngon). Nêm gia vị vừa ăn, để đĩa lươn um bắt mắt nên cho thêm chút nước nghệ tươi vào chảo. Khi lươn và bắp chuối chín mềm thì nhấc xuống, gắp ra đĩa, dọn lên thưởng thức. Nước dùng để chấm với món ăn này phải là chén nước mắm giã ớt tỏi có nặn chút chanh chua chua thì mới đúng điệu.
Trong danh mục ẩm thực hương đồng cỏ nội, lươn đồng được xem là nguồn thực phẩm “siêu hạng”. Thịt lươn rất bổ dưỡng, có vị ngọt, bồi bổ khí huyết, tăng cường trí nhớ và sức đề kháng cho cơ thể.