Hắc lào không phải bệnh nguy hiểm nhưng nó gây ra ngứa ngáy khó chịu cả ngày lẫn đêm. Khi thời tiết nóng bức, cơ thể ra nhiều mồ hôi và nhất là sau khi sử dụng rượu bia. Nếu không trị được triệt để thì có thể dẫn tới bội nhiễm, nhiễm trùng ngoài da. Dưới đây là cách chữa hắc lào bạn nên biết.
1. Nhận biết bệnh hắc lào
Hắc lào (lác): là bệnh ngoài da do vi nấm gây nên. Bệnh gặp ở mọi lứa tuổi và mọi giới nhiều nhất là lứa tuổi thanh thiếu niên và trung niên, ở nam nhiều hơn nữ. Bệnh gặp nhiều ở những người làm việc trong môi trường ẩm ướt vệ sinh kém, mất vệ sinh hoặc trong điều kiện sinh hoạt đông người như học sinh, sinh viên, bộ đội. Đường lây truyền chính là từ người sang người qua đồ vật trung gian như: Quần áo, chăn màn ...
Hai dấu hiệu dễ nhận biết bệnh nhất là ngứa và nổi mẩn đỏ, nốt mẩn ngứa tập chung ở rìa của tổn thương tạo thành những hình tròn như đồng tiền trong thời gian đầu mắc bệnh, sau đó lan rộng ra bề mặt của cơ thể.
Dấu hiệu nổi bật nhất của bệnh là ngứa, nổi mẩn đỏ, có mụn nước, vùng có nấm thường tròn như đồng tiền. Cảm giác ngứa ngáy rất khó chịu ở vùng da bị tổn thương, cả ngày lẫn đêm, ngứa nhiều hơn khi về đêm, đổ mồ hôi, thời tiết nóng bức... Nổi mẩn đỏ một vùng có giới hạn rõ, trên bề mặt xuất hiện những mụn nước, tập trung ở phần rìa vùng nổi mẩn. Bệnh có thể gặp ở bẹn, chân tay, mặt, bụng, ngực...Nếu không can thiệp kịp thời, bệnh sẽ ngày càng lan rộng. Ngoài vùng da bị nhiễm ban đầu sẽ từ từ lây lan ra toàn thân và kèm theo nhiều triệu chứng rất khó chịu cho bệnh nhân như ngứa, có khi bị bội nhiễm, bị nhiễm trùng ngoài da, dẫn tới tình trạng viêm da bội nhiễm do vi nấm.
Hắc lào không phải bệnh nguy hiểm nhưng nó gây ra những ngứa ngáy khó chịu cả ngày lẫn đêm. Khi thời tiết nóng bức, cơ thể ra nhiều mồ hôi và nhất là sau khi sử dụng rượu bia. Nếu không trị được triệt để có thể dẫn tới bội nhiễm, nhiễm trùng ngoài da.
2. Cách chữa bệnh tận gốc
Đã có rất nhiều cách chữa bệnh hắc lào, thuốc chữa cả Đông, Tây y cũng như các bài thuốc Nam, nhưng đều có chung một kết quả rất giống nhau: Tỉ lệ khỏi bệnh thấp, tỉ lệ tái phát cao. Nếu dùng thuốc quá mạnh hoặc bôi ra cả phần da không bệnh có thể gây bỏng rát, cháy sạm, chảy nước hoặc nhiễm trùng.
Qua nhiều thời gian điều trị và theo dõi Việt y cổ truyền đã tìm ra được những đặc điểm cốt lõi của bệnh, qua đó tìm ra những phương thuốc đặc trị tận gốc căn bệnh này:
Vi nấm gây ra bệnh hắc lào (lác) cực kỳ nhạy cảm với các tác nhân bên ngoài tác động vào nó và có một loại áo giáp “kén” cực kỳ vững chắc, chống lại được tất cả mọi tác nhân xâm nhập từ bên ngoài nên không thể dùng các dung dịch sát khuẩn như: ASA, BSI hoặc thuốc bôi có dẫn xuất của Imindazole, để tiêu diệt hoàn toàn nó được.
Nguy hiểm hơn là một số bệnh nhân muốn khỏi bệnh nhanh còn dùng cả những phương pháp hủy diệt như: bôi thuốc súng, thuốc trừ sâu hay sử dụng bàn là, sắt nóng nung đỏ áp vào vết hắc lào, kết quả nhẹ là bỏng, nặng thì nhiễm trùng máu. Còn “con Hắc lào” thì vẫn bình yên vô sự sau đó lại tiếp tục hành hạ bệnh nhân. Sự nhạy cảm với thời cuộc và chiếc “kén kiên cố” chính là nguyên nhân làm thất bại mọi loại thuốc chữa. Sau khi bôi thuốc từ 1 - 2 ngày, bệnh nhân cảm thấy đỡ, thậm trí là khỏi hẳn chính là lúc “con Hắc lào” cố thủ trong kén tạm thời dừng cuộc chơi.
Sau khi trời yên biển lặng nó lại tái xuất, và hung hãn hơn trước rất nhiều, bằng chứng là sau 7 đến 10 ngày khỏi bệnh, chỗ vết hắc lào cũ bắt đầu mọc lên những mụn rất to nếu không bị tiêu diệt ngay thì bệnh lại lan ra cực nhanh và rất khó điều trị, nguyên nhân tái phát bệnh này chiếm tới 80% (còn nguyên nhân từ đồ dùng quần áo chăn màn chỉ chiếm 20%).
Thuốc chữa:
Muốn chữa được tận gốc phải tạo ra được loại thuốc đạt được 3 yêu cầu sau:
+ Một là: Đánh lừa được cơ chế cảnh báo của “con Hắc lào”
+ Hai là: Thẩm thấu được qua lớp áo giáp “kén” bảo vệ
+ Ba là: Đủ mạnh để tiêu diệt được “con Hắc lào”
Vận dụng y lý và dược lý của Việt y cổ truyền chúng tôi đã chế ra được loại thuốc đặc trị hắc lào đáp ứng được cả 3 yêu cầu trên nên hiệu quả điều trị, đạt đến 99%.
Hướng dẫn sử dụng thuốc:
Thuốc được chế theo phương pháp của Việt y cổ truyền ở dạng lỏng:
Cách sử dụng: Cạo nhẹ và làm sạch các vẩy da chết, trên vùng tổn thương. Sau đó dùng thuốc bôi trực tiếp lên vết tổn thương ngày 2 - 3 lần đến khi khỏi hẳn.
Chú ý đặc biệt: Sau khi các vết hắc lào đã siu đi từ 7 - 10 ngày nếu thấy xuất hiện các nốt mụn, phải tiếp tục bôi trực tiếp vào mụn cho đến khi thấy khỏi hẳn.
Yêu cầu vệ sinh: Bỏ quần áo lót cũ, ngâm nước nóng, giặt kỹ và phơi nắng tất cả chăn màn quần áo để loại trừ nguồn bệnh.
Thuốc uống: Bài thuốc thanh nhiệt giải độc hoạt huyết: Kinh giới 10g, kim ngân hoa 20g, ké đầu ngựa 16g, thổ phục linh 12g, đỗ đen sao 40g, cam thảo dây 10g, vòi voi 12g, cỏ xước 12g, liên kiều 10g. Sắc đặc vừa phải, uống nhiều lần trong ngày, mỗi ngày 1 thang. Uống trung bình từ 3 - 4 thang.
Lưu ý:
Điều quan trọng nhất vẫn là ngăn ngừa bệnh không xảy ra và tránh tái phát. Thứ nhất, không dùng khăn tắm, khăn mặt hay quần áo ướt. Về thuốc thì các loại thuốc kháng nấm thông thường và ít có tác dụng phụ hiện nay như ketoconazol hoặc là bôi tại chỗ hoặc dùng đường uống toàn thân kháng nấm. Để điều trị hiệu quả, tránh bộc phát và lây lan, vấn đề phòng ngừa và giữ vệ sinh da vẫn là quan trọng hàng đầu.
Thuốc bôi cần thoa ngày 2 lần ở những vùng da bị bệnh. Yêu cầu cơ bản là giữ cho vùng da đó không bị ẩm ứơt. Đối với các loại thuốc kháng nấm thì điều cơ bản là không được dùng rượu bia trong thời gian dùng thuốc.
Bạn phải cần đến sự chẩn đoán xác định bệnh của bác sĩ chuyên khoa da liễu. Bác sĩ sẽ cho đơn thuốc điều trị thích hợp với từng bệnh nhân. Khi bệnh nhân tự đoán bệnh và tìm thuốc chữa trị có khi không chính xác, không đúng bệnh thì việc điều trị không kết quả.
Chẳng cần thuốc gì hết để điều trị hết vết thâm vùng da bị tổn thương do hắc lào. Bạn có thể lấy búp ổi non sát vào ngày nhiều lần là khỏi, búp hồng xiêm cũng được.
THẦN Y CHỮA HẮC LÀO
Hắc lào là căn bệnh “khó nói” thường gây khổ sở cho không ít người, đặc biệt là những người ở vùng sâu vùng xa vì ngứa ngáy, mẩn đỏ và lở loét. Sở hữu bài thuốc nam gia truyền sáu đời tổng hợp nhiều thảo dược có tác dụng đặc trị vùng da, bà Đinh Thị Ặm (ngụ xóm Cò, xã Tân Lộ, huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình) được người địa phương đặt biệt danh là “bà lang trị bệnh Tôn Ngộ Không”.
Bà lang Đinh Thị Ặm
Nửa cuộc đời hoàn thiện bài thuốc gia truyền
Bài thuốc dân gian này bà Ặm được bà nội truyền lại, cũng đồng thời truyền cho những kinh nghiệm về bệnh hắc lào. Theo bà Ặm, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến bệnh này là do những loại nấm cạn siêu nhỏ gây nên. Do môi trường ở miền Bắc Việt Nam thường có độ ẩm cao, khi lao động ra mồ hôi nhiều nhưng những người không chịu giặt quần áo, mà mặc tiếp lần sau dẫn đến nấm phát triển trên da. Ngoài ra người sinh hoạt mất vệ sinh, tắm giặt, bơi lội ở vùng nước bẩn cũng dễ bị bệnh hắc lào.
Theo bà Ặm, đối tượng mắc bệnh chủ yếu là thanh thiếu niên, trung niên, thường nam mắc bệnh nhiều hơn nữ, người lao động thường xuyên ra mồ hôi mà không vệ sinh tốt có nguy cơ mắc bệnh cao. Biểu hiện của người bị hắc lào thường ngứa nhiều về đêm, hay lúc ra mồ hôi hoặc tiết trời nóng nực. “Cơ thể có những mẩn đỏ, mụn nước, ngứa ngáy khó chịu, càng gãi càng ngứa, có người không chịu được mà dùng dao cạo sồn sột vùng da rất nguy hiểm, dẫn đến nhiễm trùng và bệnh càng nặng hơn”, bà lão cho biết các kinh nghiệm phát hiện bệnh.
Từng tiếp xúc cả ngàn lượt người bệnh, bà cho biết bệnh thường phát ở một bên bẹn, sau đó mới lan sang bên bẹn kia và lan dần sang mông. Bệnh ở chân, tay, mặt, hay bụng rất ít gặp. Nếu không chữa kịp thời, da của người bệnh có thể bị bỏng, chảy nước nhiều, ngứa dữ dội, nhiễm trùng. Lâu dần vùng ngứa sẽ biến thành vùng chàm. Bệnh có thể lây lan từ người này sang người khác, trung gian truyền bệnh có thể là gia súc như chó, mèo… hoặc vi khuẩn tồn tại trong bụi đất…
Bà Ặm kể lại bài thuốc chính thống chữa bệnh hắc lào của bà nội truyền lại chỉ có rễ cây tre gai và cây đà hạc. Nhưng hạn chế bài thuốc của bài thuốc truyền lại là không thể chữa khỏi hoàn toàn những vết sẹo, nám, vết thương; nếu bệnh nhân không vệ sinh tốt sẽ rất dễ tái phát.
Qua nhiều lần chữa trị cho người bệnh, bà Ặm luôn tỉ mỉ quan sát những hiện tượng, tình trạng bệnh lý để tìm những cây thuốc bổ sung thêm vào bài thuốc gia truyền. Bà đã chia ra từng biểu hiện nhỏ của bệnh và tìm thêm nhiều cây thuốc để khắc chế bệnh. Từ cách lý giải tỉ mỉ từng vấn đề, biểu hiện của bệnh mà bà đã có được bài thuốc tổng hợp từ rất nhiều cây thuốc khác nhau để chữa bệnh hữu hiệu.
Thang thuốc trị hắc lào của bà Ặm cuối cùng đã hình thành với rất nhiều loại cây cỏ dại: Lá cây nhót, cây cỏ sữa (mọc ở bờ ruộng, hoa màu trắng, thân nằm bám dài trên đất nền), lá non cây đà hạc (cây giống cây xoan), cây hắc lào, rễ cây măng tre gai và dầu trắng, cây rau răm, lá cây vòng… Ngoài ra, còn một số loại cây khác mà bà Ặm bổ sung vào bài thuốc theo kinh nghiệm dân gian của người dân tộc nhưng không tìm được tên gọi phổ thông để kể ra.
Bà lang này cho biết, tùy theo bệnh tình mà bà sẽ kê đơn thuốc theo đúng liều lượng. Trung bình cứ lấy đủ lượng thuốc để đắp kín vùng da bị mẩn ngứa là được, mỗi vị thuốc lấy một chén con. Tất cả những vị thuốc được cho vào giã nát đổ ra bát, sau đó đổ dầu thắp (dầu hỏa (cách gọi của người miền Bắc), dầu hôi (cách gọi của người miền Nam) - PV) vừa ngập. Người thầy thuốc phải rửa sạch tay bằng nước ấm pha muối sau đó mới được bốc đắp cho bệnh nhân tránh để vùng bệnh nhiễm trùng. Mỗi lần đắp đến khô hết thuốc (khoảng 12 tiếng đồng hồ) là bỏ ra đắp tiếp thuốc khác vào, ngày đắp một lần. Đắp liên tục đến lúc nào khỏi hẳn mới thôi dùng thuốc.
Bà lão tìm niềm vui trong những thang thuốc
Chị Bùi Thị Sim (ngụ xóm Trăng, xã Do Nhân, huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình) là một trong những bệnh nhân bà Ặm nhớ nhất. Lúc đến khám ở nhà bà, cơ thể chị đã lên từng mảng mụn. “Tôi ở lại nhà mế Ặm nhiều ngày để chữa bệnh. Tôi ngứa ngáy cả đêm không ngủ được, có hôm mế đã phải thức đêm thắp đuốc đi tìm thuốc về chữa cho tôi. Nhiều đêm mế đã mất ngủ vì tôi, hàng tháng trời cuối cùng mới chữa khỏi bệnh”, chị Sim kể. Cảm kích sự nhiệt tình cứu chữa của bà lang, chị Sim xin nhận bà Ặm làm mẹ nuôi.
Trường hợp bà Bùi Thị Na (ngụ xóm Mận, xã Phong Phú, huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình) là trường hợp đặc biệt khác, tìm đến nhờ cứu chữa khi đã bị hắc lào nặng đến mức chảy dịch, phải đeo tấm áo mưa. “Bà ấy không thể mặc áo được vì nó đã dính hết vào người, mùi bốc ra khiến ruồi bọ bay theo, bâu vào càng ngứa ngáy, chẳng có cách nào khác là bà ấy phải đeo áo mưa”, bà lang cười nhớ lại. Vậy mà cũng chỉ sau một thời gian ngắn, người bệnh tội nghiệp này đã được trị dứt căn bệnh.
Là bài thuốc dân dã, chủ yếu dùng trị cho những người địa phương nên dù đặc trị, bà lão cũng không kiếm tiền nhờ “bí quyết” này mà vẫn sinh sống chủ yếu nhờ nghề nông nghiệp. Ai đến chữa nếu không có tiền thì bà lão cũng không đòi hỏi, nếu thương công sức bà lão đi tìm lá thuốc thì dúi cho bà dăm ba chục ngàn. Đằng sau mỗi thang thuốc dường như là cả tấm lòng ấm áp, sẻ chia của bà mế vùng cao. “Mỗi khi nhìn một người bệnh khỏi hẳn, sống thoải mái, vui vẻ là mế lại thấy vui trong lòng”, bà Ặm chia sẻ.
Ông Quách Mạnh Quyết, trưởng xóm Cò cho biết: “Chúng tôi được biết bà Ặm chưa từng học qua trường lớp nào về ngành y, nhưng bà đã được chữa được những bệnh khá đặc biệt chỉ với những cây thuốc gia truyền. Vì bà chưa có giấy phép hành nghề nên chúng tôi không thể kiểm chứng được chắc chắn những trường hợp đã được chữa khỏi. Chỉ biết rằng trong xóm đã có rất nhiều người khỏi hẳn”.
BÀI THUỐC DÂN GIAN CHỮA BỆNH HẮC LÀO
Bệnh hắc lào có thể chữa bằng một số bài thuốc cổ truyền, chẳng hạn như dùng chuối xanh, rau sam...
- Dùng quả chuối tiêu xanh (còn có tên là chuối lùn, chuối và) xắt từng lát. Rửa sạch chỗ có hắc lào, cạo da rồi xát chuối xanh lên để cho vết hắc lào có mủ chuối tự khô.
- Lấy một lượng lớn rau sam rửa sạch, sắc đặc, gạn lấy nước cốt nấu với sáp ong, khi sáp ong chảy ra thì cho nhỏ lửa, cô thành cao, dùng cao này phết lên vết hắc lào.
- Lấy 12 gr bột long não, 100 gr rễ húng chanh giã nhỏ. Trộn thật đều hai vị trên rồi vắt một quả chanh vào thuốc này để bôi hằng ngày lên các vết hắc lào.
- Đốt mảnh gáo dừa rồi lấy nhựa bôi vào vết hắc lào.
- Hạt thảo quyết minh (muồng) 100 gr, khế chua 2 quả, 10 lá trầu, tất cả rửa sạch, giã nhuyễn bọc vào vải mùn, xát lên vết hắc lào.
CHỮA HẮC LÀO THEO TÂY Y
Nhiều loại thuốc bôi cổ điển đã được pha chế sẵn như Antimycose, BSA, ASA, BSI… có tác dụng tốt nhưng gây lột da nhiều, đau rát, để lại màu đen trên da như sạm da hoặc gây biến chứng tương tự thuốc dân gian.
Gần đây có nhiều loại thuốc kháng nấm mới có thể dùng tại chỗ hay uống. Thuốc bôi có dẫn xuất của Imidazole như Econazole, Miconazole, Clotrimazole… bôi 2 lần trong ngày. Đặc biệt ketoconazole chỉ cần bôi 1 lần trong ngày. Những thuốc này có ưu điểm là không có màu, mùi thơm, không gây lột da, viêm tấy, nhưng có thể gây dị ứng nhẹ.
Tuy nhiên dị ứng này sẽ giảm và hết khi ngưng bôi thuốc hay dùng thuốc chống dị ứng. Trong trường hợp nấm tái phát nhiều lần hay nhiều vị trí, thường sử dụng thuốc uống như Griseofulvin, Ketoconazole (Nizoral), Itraconazole (Sporal), Fluconazole… tuy nhiên cần cẩn thận khi sử dụng thuốc chống nấm toàn thân do thuốc có tác dụng phụ.
Thuốc được sử dụng hạn chế ở những người có bệnh nội khoa mãn tính như gan, thận…. Khi phối hợp với các thuốc khác cần phải thận trọng có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, do có thể có những biến chứng nặng nề.
(ST)