Rong kinh sau sinh

Thế nào là kinh nguyệt bình thường?

Kinh nguyệt là hiện tượng chảy máu có tính chu kỳ từ buồng tử cung ra ngoài do bong nội mạc tử cung dưới ảnh hưởng của sự tụt đột ngột các hoóc môn sinh dục trong cơ thể. Bình thường, chu kỳ kinh kéo dài 21-35 ngày, ngày hành kinh 2-6 ngày, lượng máu kinh mất 20-60 ml.

Thế nào là rong kinh, rong huyết?

Rong kinh là tình trạng hành kinh kéo dài trên một tuần, còn rong huyết là hiện tượng ra huyết từ bộ phận sinh dục không phải kinh nguyệt, kéo dài trên một tuần. Muốn xác định như thế nào là máu kinh nguyệt, phải dựa vào những đặc điểm như máu kinh không đông, lượng huyết ra nhiều nhất là vào những ngày giữa của đợt ra huyết. Rong kinh nếu kéo dài trên 15 ngày thường biến thành rong huyết, lúc đó gọi là rong kinh - rong huyết.

Cơ chế gây rong kinh, rong huyết tuổi vị thành niên

Trong vòng hai năm đầu tiên sau khi bắt đầu có kinh, các thiếu nữ thường có vòng kinh không đều vì không có phóng noãn. Chu kỳ thường từ 21 đến 40 ngày, lên xuống 10 ngày từ chu kỳ này qua chu kỳ sau. Rong kinh thường gặp hơn rong huyết; đôi khi rong kinh kèm với cường kinh, nhất là khi trước đó có một vòng kinh dài bất thường.

Trong chu kỳ không phóng noãn, estrogen tăng lên kéo dài, không có hoàng thể và cũng không có hiện tượng bong nội mạc tử cung. Nội mạc cứ dày lên mãi trong khi mạch máu không tăng trưởng kịp nên không đủ máu nuôi, dẫn đến hoại tử và bong ra từng mảng, gây ra huyết nhiều và kéo dài.

Nhiều nghiên cứu cho thấy các em gái dậy thì càng sớm thì hiện tượng phóng noãn càng xảy ra nhanh.

Rong kinh, rong huyết đều ảnh hưởng đến sức khỏe vì bị mất máu (ảnh minh họa)

Hậu quả của rong kinh, rong huyết

Rong kinh, rong huyết đều ảnh hưởng đến sức khỏe vì bị mất máu. Ngoài ra, do máu ra kéo dài nên có thể gây viêm nhiễm. Máu là môi trường phát triển tốt của vi khuẩn. Vi khuẩn sẽ lan ngược từ âm hộ vào âm đạo, vào buồng tử cung và có thể lên vòi trứng gây viêm phần phụ, thậm chí gây vô sinh sau này. Vì những lẽ đó nên rong kinh, rong huyết cần điều trị càng sớm càng tốt.

Xử trí rong kinh, rong huyết tuổi vị thành niên

Trước hết cần loại trừ nguyên nhân liên quan đến thai nghén.

Khám lâm sàng: ngực, bụng, màu sắc âm hộ, âm đạo, nên khám qua trực tràng để đánh giá thể tích của tử cung. Siêu âm để xem tình trạng tử cung và hai buồng trứng. Sau khi loại trừ thai, cần nghĩ đến 3 loại nguyên nhân: thực thể (như polyp niêm mạc tử cung, u xơ tử cung), rối loạn đông máu, rối loạn nội tiết. Điều trị theo nguyên nhân.

Đa số các trường hợp rong kinh, rong huyết ở tuổi này là do rối loạn nội tiết. Cần tùy theo mức độ thiếu máu trên người bệnh để điều trị. Nếu chỉ có rong kinh hay rong huyết nhẹ và không kèm theo thiếu máu thì không cần điều trị, chỉ cần bác sĩ theo dõi. Nếu rong kinh, rong huyết nhẹ có kèm theo thiếu máu thì bắt đầu điều trị bằng các loại thuốc viên tránh thai hỗn hợp 21 ngày với 7 ngày Placebo.

Nếu rong kinh, rong huyết nhiều hơn nhưng chưa cần phải cấp cứu thì bác sĩ thường cho uống thuốc viên tránh thai nhưng liều lượng cao hơn, 2 viên/ngày chia 2 lần (sáng và tối). Các tác dụng phụ có thể gặp là nôn, đau căng vú, ra huyết trong khi uống; lần hành kinh đầu tiên sau điều trị liều cao sẽ ra nhiều máu, phải uống tiếp vỉ thuốc thứ hai ngay khi thấy ra kinh ngày đầu tiên. Thời gian điều trị đến 3-6 tháng sau.

Nếu rong kinh, rong huyết gây mất máu cấp tính, phải nhập viện cấp cứu.

Những nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng rong kinh:

Rối loạn kích thích tố: Cần có một sự thăng bằng giữa 2 kích thích tố nữ estrogen và progesterone để việc rụng trứng, tạo màng dày trong tử cung và hành kinh được suông sẻ. Nếu vì một lý do nào đó, sự thăng bằng này bị xáo trộn, màng tử cung sẽ dày lên quá độ và khi tróc ra tạo nên kinh nguyệt quá nhiềụ Tình trạng mất thăng bằng này xẩy ra nhiều nhất nơi những cô gái tuổi dậy thì, có kinh lần đầu tiên, và những phụ nữ gần đến tuổi mãn kinh. Một vài bệnh cũng gây ra xáo trộn thăng bằng này, thí dụ như bệnh suy tuyến giáp trạng. Dùng hormone bừa bãi cũng có thể gây ra tình trạng nàỵ

Bướu sợi tử cung: thường xẩy ra trong tuổi mang thai và gây ra rong kinh.
Hai nguyên nhân trên gây ra tới 80% tất cả những trường hợp rong kinh.

Những nguyên nhân khác gồm có:

1. Bướu polyps là những cục bướu nhỏ có chân, mọc trong thành tử cung
2. Bướu nước (cyst) buồng trứng
3. Buồng trứng rối loạn không làm ra trứng và rụng trứng được.
4. Đặt vòng xoắn ngừa thai
5. Mang thai bị biến chứng
6. Ung thư
7. Thuốc như thuốc chống đông máu, thuốc trị đau nhức nhóm Nsaid...
8. Một số các bệnh khác
Bị rong kinh lâu ngày có thể đưa tới những biến chứng sau:

1. Thiếu máu do thiếu chất sắt: Phụ nữ thường dễ bị thiếu máu do ăn uống không đủ chất sắt. Những phụ nữ bị rong kinh càng dễ bị thiếu máu hơn vì số lượng máu, trong đó có chứa nhiều chất sắt, mất đi quá nhiều làm cơ thể bị thiếụ Bệnh thiếu máu sẽ làm bạn dễ mệt mỏi, không hoạt động thể chất được, hơi thở ngắn, nhức đầu, chóng mặt...
2. Đau bụng dữ dội khi có kinh
3. Hiếm muộn
4. Toxic shock syndrome: là một hội chứng nhiễm trùng cấp tính rất nguy hiểm, thường là do dùng tampon để trong âm đạo lâu quá 8 tiếng đồng hồ. Triệu chứng gồm có sốt rất cao, tiêu chẩy, đau cổ họng, cảm thấy rất yếu ớt, tay chân tróc da, huyết áp xuống thấp gây nguy hiểm

Cách tự chăm sóc :
Mẹ nó có thể dùng những cách dưới đây để cảm thấy dễ chịu hơn và giúp bác sĩ chữa bệnh có hiệu quả hơn

1. Nằm nghỉ nếu bạn ra máu quá nhiều
2. Ghi lại con số băng vệ sinh đã dùng để bác sĩ có thể ước lượng số máu bị mất. Nếu dùng tampon, nên thay thường xuyên ít nhất là mỗi 4 giờ.
3. Không uống thuốc aspirin vì thuốc này có thể làm tăng chẩy máụ Thuốc ibuprofen (Motrin, Advil..) chữa đau bụng khi có kinh công hiệu hơn aspirin.
4. Uống thêm chất sắt sau khi hỏi ý kiến bác sĩ
5. Giữ sức khỏe tổng quát bằng cách ăn uống và nghỉ ngơi đầy đủ, tập thể dục thường xuyên, tránh stress nếu có thể.
6. Được sự hỗ trợ của gia đình và bạn bè.

Các cách điều trị rong kinh-rong huyết :

- Một sự kết hợp của estrogen và Progestogen được các bác sỹ sử dụng để giảm chảy máu kinh nguyệt.
- Thuốc giảm đau có tính giảm viêm và hạ nhiệt như Mefenamic axit ponstan làm giảm chảy máu và hết đau.
- Có thể sử dụng Tranexamic axit (cykloklapron) làm giảm 50% sự đông máu và chảy máu. Tuy nhiên chúng có tác dụng phụ là chuột rút chân, buồn nôn và rủi ro lớn hơn là sự nghẽn tĩnh mạch sâu.
- Bổ sung sắt được đưa ra nhằm khắc phục tình trạng thiếu máu
- Dùng Que cấy ghép cấy dưới da ở bên trên cánh tay. Điều này có thể kiểm soát chảy máu tối đa 3 năm. Nếu bạn muốn mang thai, thì phải gỡ bỏ que cấy ghép này.
- Tiêm hormon nữ tổng hợp Acetate vào sâu trong cơ bắp mỗi 3 tháng/lần vào cánh tay hoặc phía trên mông.
- Cắt bỏ màng trong tử cung, áo niêm mạc tử cung khoảng 5-6 mm
- Thủ thuật cắt bỏ tử cung để dừng hiện tượng kinh nguyệt vĩnh viễn. Trong nhiều trường hợp, cổ tử cung cũng được cắt bỏ cho những bệnh nhân đã qua thời kỳ sinh đẻ. Nói chung việc lựa chọn điều trị phẫu thuật này phụ thuộc vào kích thước tử cung hoặc bệnh nhân muốn giữ lại tử cung.

(ST)