Thai nhi khi nào có tim thai

Tính đến thời điểm này, thai nhi đã có sự phát triển đáng kể. Thời gian đầu của tuần thứ 7, chiều dài từ đầu đến mông của bé ước khoảng 4 – 5mm. Đến cuối tuần thai thứ 7, phôi thai sẽ tăng gấp đôi chiều dài của nó, ngày càng tăng từ khoảng 4 - 5mm đến 11 - 13mm, cân nặng khoảng 0,8 gram. Kích thước của bé bây giờ bằng quả mâm xôi.

Chồi của chân bắt đầu xuất hiện, nó giống như một vây cá nhỏ, ngắn. Chồi của tay dài hơn một chút và đã phân chia thành phần bàn tay và cánh tay. Chân và tay đã hình thành nên các hình bẹt mà sau này các ngón chân, ngón tay sẽ thay thế.

Những thay đổi của cơ thể mẹ

Nhìn bề ngoài, cơ thể bạn chưa có nhiều thay đổi. Mọi người gần như chưa thể nhận thấy bất cứ dấu hiệu nào về sự thay đổi mạnh mẽ đang diễn ra bên trong bạn trong khi cảm giác mệt mỏi, buồn nôn bắt đầu gia tăng và bạn có thể cảm nhận được. Tuy nhiên, đến thời điểm này bạn sẽ tăng cân một chút. Nhưng, nếu bạn không tăng cân hoặc có thể giảm cân thì cũng đừng quá lo lắng, vì đó là hiện tượng bình thường.

Để xoa dịu cảm giác buồn nôn, bạn có thể nghỉ ngơi và nhờ bạn đời giúp đỡ việc nhà trong khi bầu bí. Nếu tình trạng ốm nghén trở nên gay gắt (nôn tất tật mọi thứ được đưa vào) thì cần tới gặp bác sĩ ngay. Những lớp học tiền sản sẽ hỗ trợ rất lớn cho các mẹ mới sinh con lần đầu.

Ở giai đoạn đầu thai kỳ này, giấc ngủ đôi khi có thể bị gián đoạn. Đó có thể là do sự lớn lên của tử cung đã gia tăng áp lực lên bàng quang khiến bạn phải vào nhà vệ sinh liên tục hoặc có thể là cảm giác căng tức ngực.

Nên và không nên làm gì trong giai đoạn này?

Khi thèm ăn vặt, hãy cố gắng thỏa mãn các cơn thèm ăn của mình nhưng tránh ăn quá nhiều các thực phẩm chế biến sẵn. Thay vào đó, hãy chọn các loại tốt cho sức khỏe như dưa chuột, ngũ cốc, cà rốt, bánh mỳ làm từ lúa mỳ nguyên cám, dưa hấu và xoài. Ăn tươi chắc chắn là tốt nhất rồi nhưng nếu bạn thích các đồ ăn sẵn thì sao? Hãy xem kỹ hạn sử dụng, ngày sản xuất và giá trị dinh dưỡng trên sản phẩm. Cũng nên kiểm tra thành phần vì có thể có những chất không tốt cho thai phụ như các chất bảo quản. Biểu hiện rõ nhất là gây đau đầu, buồn nôn còn ảnh hưởng lên thai nhi thì chưa rõ ràng.

Nếu bạn luôn cảm thấy “mất cảm tình” với các món ăn vào buổi sáng thì hãy bổ sung dinh dưỡng của bữa sáng vào buổi tối. Có một mẹo nhỏ dành cho bạn, đó là hãy dùng vitamin bổ sung đặc biệt, thêm thành phần vitamin B12 và axít folic để hỗ trợ cho sự phát triển hệ thần kinh của con bạn, phòng chống các dị tật ở ống thần kinh. Các vitamin bổ sung đặc biệt B6 cũng giúp bạn đỡ nghén hơn.

Bạn nên lựa chọn kỹ một bác sỹ sản khoa và trung thành với người đó trong suốt thai kỳ bởi bạn không thể đáp ứng mọi yêu cầu của mỗi bác sỹ sản khoa mỗi lần thay đổi. Sự trung thành này còn giúp bác sỹ nắm bắt được tình trạng của bạn một cách cụ thể và rõ nét hơn.

Thăm khám bác sỹ

Tuần này, bạn có thể sẽ có kỳ kiểm tra sức khỏe trước sinh đầu tiên với bác sỹ sản khoa, họ sẽ thảo luận về tiền sử bệnh tật và những lần mang thai trước đây, các bệnh rối loạn di truyền hay bắt đầu lập biểu đồ tăng cân của bạn.

Mua sắm

Ngoài chú ý về chất liệu, kích cỡ, bạn cũng nên cân nhắc về thời điểm thai phát triển nhanh. Ví dụ như mùa hè hay mùa đông để bạn có sự lựa chọn đúng đắn. Nghĩ xa một chút sẽ giúp bạn tiết kiệm nhiều mà cũng chủ động hơn trong nhiều tình huống đấy!

Tập thể dục

Thời điểm này bạn có thể chuyển lớp học thể dục phù hợp nếu cảm thấy quá sức. Bạn có thể giảm cường độ các bài tập bạn đang rèn luyện hằng ngày. Nhưng tốt nhất là nên hỏi giáo viên hướng dẫn tập và tham khảo các hình thức tập luyện khác phù hợp hơn.

Bạn sẽ phải chú ý nhiều hơn đến các động tác tác động vào vùng mông, lưng và vai. Vì chúng sẽ được tăng cường cho nhu cầu sinh con. Ngoài ra còn giúp chuẩn bị “cơ bắp” cho bạn thích nghi với những hoạt động sau sinh như mang một túi tã lớn, đẩy xe đẩy và mang theo một em bé…

Với chồng

Bạn có thể yêu cầu chồng của mình giữ danh sách các hoạt động hay thăm khám cần thiết và nhờ anh ấy nhắc nhở trong trường hợp bạn quên mất. Nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào đặt ra cho bác sỹ của bạn trong các lần khám thai, điều này đặc biệt có lợi nếu như chồng bạn đi cùng với bạn trong các lần hẹn để cùng nắm bắt và thực hiện những điều cần lưu ý.

"Chuyện ấy" không hề có hại đối với một thai kỳ khỏe mạnh, thường thì các cặp vợ chồng vẫn có thể duy trì tần suất quan hệ tình dục như trước kia. Nếu bạn vẫn còn lo lắng, hãy trao đổi với bác sỹ trong các lần đi khám.

Gần đây trên các phương tiện truyền thông đại chúng đưa tin về nhiều trường hợp thai nhi khi siêu âm phát hiện dị tật nhưng khi sinh ra trẻ hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, do đẻ non nên trẻ đã tử vong khiến nhiều thai phụ hoang mang. Trước vấn đề này PV đã có cuộc trao đổi với TS Nguyễn Việt Hùng – Trưởng khoa Phụ sản – Bệnh viện Bạch Mai.

PV: Chào TS. Xin ông cho biết, việc siêu âm hiện nay có thể phát hiện được những loại dị tật thai nhi nào?

TS. Nguyễn Việt Hùng: Phụ nữ mang thai ai cũng mong muốn con mình sinh ra phát triển khỏe mạnh cả về thể lực và trí lực. Tuy nhiên, trên thực tế vẫn có một tỉ lệ nhất định thai nhi bị dị tật bẩm sinh. Các dị tật này xuất hiện trong quá trình hình thành và phát triển của thai nhi. Các dị tật có thể ở mức độ nhẹ không ảnh hưởng nặng nề đến cuộc sống của trẻ sau này như tật thừa ngón tay, ngón chân đến mức độ rất nặng mà thai nhi không thể sống được hoặc khi đẻ ra ngoài sẽ chết như thai vô sọ, đa dị tật ở nhiều cơ quan của thai nh ( não, tim, gan, thận…). Các dị tật bẩm sinh của thai nhi được chia ra làm hai loại. Đó là các dị tật hình thể và các dị tật chuyển hóa của thai nhi. Dị tật hình thể của thai nhi bao gồm các khuyết tật của cơ thể thai nhi mà chúng ta có thể nhận biết được.

Chẳng hạn thai nhi có dị tật về hệ thần kinh như não úng thủy, thai vô sọ, tật não trước không phân chia, tật ngập nước hộp sọ, thoát vị não- màng não, thoát vị tủy sống; các dị tật của mặt như khe hở môi, mũi vòi, dị tật của mắt; các dị tật của tim như thông liên thất, thông liên nhĩ, tim có hai hoặc ba buồng tim, dị tật của các mạch máu xuất phát từ tim như tật đổi gốc động mạch, động mạch chủ ngồi ngựa; các dị tật của gan , lách, thoát vị cơ hoành, tắc ruột phân su, dị tật của dạ dày- tá tràng.

Các dị tật của hệ tiết niệu như tật thận đa nang, bất sản thận, thận lạc chỗ, dị tật của bàng quang, niệu quản, u tuyến thượng thận và các dị tật của hệ cơ- xương – khớp như cụt chi, khoèo chân, bàn tay bàn chân thừa ngón, dính ngón tay, ngón chân, hai chân dính vào nhau( tật người cá)… hoặc hai thai dính nhau trong các trường hợp sinh đôi bất thường. Đối với những dị tật hình thể này khi siêu âm, bác sĩ có thể phát hiện ra được từ rất sớm. Ngược lại trong các trường hợp các dị tật chuyển hóa mà không có kèm theo các dị tật hình thể thì siêu âm không thể phát hiện được.

PV: Kết quả siêu âm thai chỉ là một trong những căn cứ để quyết định đình chỉ thai nghén. Vậy có nên căn cứ vào kết quả siêu âm để đình chỉ thai nghén?

TS. Nguyễn Việt Hùng: Kết quả siêu âm thai chỉ là một trong những căn cứ để quyết định đình chỉ thai nghén. Thông thường khi siêu âm phát hiện dị tật của thai, phải tiến hành xét nghiệm sinh hóa, di truyền, sau đó thông qua hội đồng chẩn đoán trước sinh. Bác sĩ là người tư vấn cho gia đình về tình hình dị tật của thai, tiến triển của thai nghén và các phương pháp xử trí, điều trị. Quyết định tiếp tục giữ thai hay đình chỉ thai nghén là do bố mẹ và gia đình của thai nhi quyết định.

Theo TS. Nguyễn Việt Hùng, siêu âm chỉ là một trong những căn cứ để quyết định đình chỉ thai nghén

PV: Trên thực tế, các ca siêu âm phát hiện dị tật hoặc không phát hiện dị tật đều ở các bệnh viện địa phương. Vậy theo ông, xảy ra tình trạng này là do bác sĩ tuyến dưới không đủ trang thiết bị hay do chuyên môn yếu?

TS. Nguyễn Việt Hùng: Để siêu âm và chẩn đoán thai nhi có dị tật hay không, ngoài máy siêu âm có độ phân giải cao và bác sỹ làm siêu âm phải được đào tạo chuyên sâu, có kinh nghiệm thì còn cần rất nhiều thời gian cho một trường hợp siêu âm chẩn đoán dị tật thai.Mỗi trường hợp siêu âm này cần khoảng thời gian là 30 phút. Các bác sĩ phải siêu âm thật cẩn thận,tỉ mỉ không nên vội vàng để rồi kết luận thiếu chính xác. Trong các trường hợp khó khăn, kết quả không rõ ràng, bác sĩ nên giới thiệu họ lên tuyến trên. Ở đây nhờ sự hỗ trợ của bác sĩ giàu kinh nghiệm và máy móc hiện đại sẽ chẩn đoán được chính xác hơn.

PV: Vào thời điểm nay, nhiều người cho rằng ý kiến của bác sĩ siêu âm không còn là kênh thông tin đáng tin cậy để họ tham khảo. Ông nghĩ sao về vấn đề này?

TS Nguyễn Việt Hùng: Theo tôi, những người cho rằng siêu âm không còn là kênh thông tin đáng tin cậy để họ tham khảo là hoàn toàn sai lầm. Bởi trước hết, cho đến ngày nay, siêu âm vẫn là phương pháp thăm dò hiện đại, an toàn và nhanh nhất giúp phát hiện và chẩn đoán dị tật thai nhi. Siêu âm còn giúp cho bác sỹ tiến hành các thủ thuật lấy mẫu bệnh phẩm của thai nhi để xét nghiệm di truyền nhằm phát hiện và chẩn đoán bất thường nhiễm sắc thể của thai như thủ thuật chọc hút dịch ối, chọc hút tua rau… Siêu âm còn có vai trò quan trọng dẫn đường trong các thủ thuật điều trị thai nhi. Đặc biệt, siêu âm vừa tiết kiệm chi phí lại vừa tiết kiệm thời gian cho bệnh nhân.

PV: Vậy, những trường hợp nào thai phụ có nguy cơ sinh con mắc dị tật? Ông có lời khuyên nào giúp phòng tránh dị tật thai nhi?

TS Nguyễn Việt Hùng: Tất cả phụ nữ mang thai đều có nguy cơ sinh con mắc dị tật. Tuy nhiên, những trường hợp thai phụ trên 35 tuổi thì nguy cơ cao gấp nhiều lần so với những thai phụ dưới 35 tuổi, đặc biệt là hội chứng ba nhiễm sắc thể 21 (hội chứng Down). Ngoài ra, những phụ nữ sảy thai liên tiếp, thai chết lưu từ 2 lần trở lên, gia đình có người bị dị tật bẩm sinh hoặc sinh con bị dị tật, mắc bệnh truyền nhiễm như giang mai, bệnh tiểu đường, bệnh tim bẩm sinh (tỉ lệ 20% con bị dị tật bẩm sinh)… cũng có nguy cơ sinh con mắc dị tật.

Thứ nữa là do bố, mẹ có tiếp xúc với hóa chất độc hại, mẹ nhiễm virus (rubella, cytomegalovirus) trong 3 tháng đầu thai kỳ hoặc sử dụng thuốc gây ảnh hưởng tới thai trong giai đoạn này cũng là nguyên nhân gây ra dị tật thai nhi.

Muốn hạn chế dị tật thai nhi người phụ nữ nên khám, tư vấn trước hôn nhân để phát hiện bệnh của bản thân và tiền sử gia đình. Hiện nay, tôi thấy nhiều người coi việc khám và tư vấn trước hôn nhân vẫn còn xa lạ và chưa quan tâm. Việc chăm sóc sức khoẻ sinh sản, khám bệnh phụ khoa ở nữ giới và khám cho nam giới là rất cần thiết, kể cả với những bạn trẻ chưa lập gia đình. Trước khi sinh con, các bạn trẻ cần chủ động chuẩn bị kiến thức về sức khoẻ, về an toàn tình dục. Nếu phát hiện có bệnh cần điều trị kịp thời trước khi kết hôn. Có như vậy mới mong có được những đứa con sinh ra khỏe mạnh, không có dị tật.

Muốn hạn chế dị tật thai nhi người phụ nữ nên khám, tư vấn trước hôn nhân để phát hiện bệnh của bản thân và tiền sử gia đình. (Ảnh minh họa)

PV: Phụ nữ mang thai cần tuân thủ những mốc quan trọng nào để phát hiện dị tật?

TS Nguyễn Việt Hùng: Hiện nay phụ nữ mang thai đều ít nhất có một lần đi siêu âm và thậm chí, có những người siêu âm rất nhiều lần trong thai kỳ. Tuy nhiên, không phải ai cũng siêu âm đúng thời điểm để phát hiện kịp thời dị tật thai. Theo tôi những thời điểm siêu âm để phát hiện dị tật thai gồm mốc 7 tuần, 12 tuần (11 đến 14 tuần), 22 tuần và 32 tuần tuổi thai.

Mốc 7 tuần: siêu âm để phát hiện thai nhi có hay không có tim thai nhằm xác định thai bình thường hay thai chết lưu. Mốc 11-14 tuần là thời điểm thích hợp để đo độ mờ da gáy nhằm dự đoán một số bất thường nhiễm sắc thể, phát hiện và chẩn đoán sớm các dị tật nặng của thai như thai vô sọ, dị tật ống thần kinh, dị tật tim, dị tật chi… Ngoài ra, siêu âm còn chẩn đoán được sớm các trường hợp đa thai, thai dính nhau. Trong khoảng thời gian này, thai phụ nên làm xét nghiệm sàng lọc trước sinh để tầm soát các bất thường nhiễm sắc thể của thai.

Mốc 22 tuần: Ở thời điểm này, nếu máy móc tốt, bác sĩ siêu âm kinh nghiệm thì có thể quan sát được gần như tất cả những bất thường về hình thái của thai nhi. Đây là lần siêu âm cực kỳ quan trọng để phát hiện, chẩn đoán và xử trí kịp thời các dị tật của thai.

Mốc 32 tuần: Được coi là lần siêu âm "chốt" trước sinh đồng thời có thể giúp phát hiện một số bất thường hình thái xảy ra muộn. Ngoài ra, siêu âm giai đoạn này cũng giúp bác sĩ đánh giá được tình trạng của thai nhi, bánh rau, nước ối và tư vấn cho thai phụ chuẩn bị sinh đẻ.

Sau khi trứng được thụ tinh khoảng 13 ngày, hình dạng của trứng trong tử cung đã có rất nhiều sự thay đổi và đặc biệt là hình dáng của phôi thai hiện ra tương đối rõ. Bắt đầu từ ngày thứ 16, phôi thai xuất hiện hai mạch máu tạo thành hai ống dẫn của tim. Mặc dù lúc này hình dáng của tim thai vẫn chưa hình thành, nhưng nó cũng đã bắt đầu đập do những hoạt động co bóp và làm theo đúng chức năng của một quả tim thực thụ.