Thời kỳ hậu sản

Sản dịch

Sản dich là chất dịch tiết ra từ tử cung sau khi sinh xong. Trong 3 đến 4 ngày đầu, sản dịch có màu hồng nhạt, sau đó chuyển dần sang màu hồng sậm, rồi nâu và cuối cùng là vàng nhạt. Khi tử cung trở về kích thước bình thường, sản dịch sẽ hết. Thời gian ra sản dịch trung bình là 3 tuần, ngắn nhất là 2 tuần và dài nhất là 6 tuần. Sản phụ nên đến bác sĩ trong trường hợp sản dịch có mùi hôi hoặc đột ngột ra nhiều trở lại sau khi giảm dần hoặc có màu đỏ tươi.

Khối cơ đáy chậu

Khối cơ đáy chậu có tác dụng nâng đỡ trực tràng, bàng quang và tử cung, khi mang thai chúng bị giãn do sức nặng của thai nhi.

Thay đổi ở tử cung

Trong thời gian mang thai, tử cung phình to và trồi lên ổ bụng. Ngay sau khi sinh xong, nó thu nhỏ lại ngay dưới rốn và chỉ còn nặng 1 kg. Sau đó, tử cung tiếp tục co nhỏ dần cho đến khi trở về kích cỡ, trọng lượng và vị trí như trước khi có thai, mất khoảng 6 tuần. Ở người phụ nữ không mang thai, tử cung nặng khoảng 50g và dài từ 7,5 – 10 cm.

Các bài tập hậu sản

Khi mang thai, các cơ bắp bị căng giãn ra nên sau khi sinh xong, sản phụ cần tập thể dục để giúp cơ bắp hồi phục

lại hình dạng cũ. Đặc biệt chú ý đến mục đích làm chắc bụng, làm thon eo và củng có khối cơ đáy chậu. Nếu khối cơ này không được củng cố, sản phụ dễ bị són tiểu.

Làm chắc thành bụng

Nằm ngửa, co gối. Hít sâu vào. Thở ra đồng thời nâng đầu. Giữ yên trong 2 giây, rồi thả lỏng. Lập lại 10 lần.

Căng eo

Đứng dạng chân, nhẹ nhàng nghiêng người qua trái và vuốt bàn tay trái dọc theo chân trái một cách tự nhiên. Duỗi tay phải qua khỏi đầu, nín thở. Thở ra khi đứng thẳng trở lại. Lặp lại bên trái. Thực hiện 10 lần cho mỗi bên.

Thót vùng chậu

Quỳ gối chống tay, dạng 2 đầu gối ra. Gồng cơ mông, thót vùng chậu lại và cong lưng. Giữ yên rồi lặp lại.

Nặn sữa

Để nặn sữa ra bớt cho vú đỡ căng hoặc để cho bé bú bạn có thể dùng bơm hút bằng tay hoặc bằng điện. Bạn cũng có thể xoa bóp vú để sữa dễ ra

Bơm hút sữa: Tất cả các dung cụ bơm hút sữa bằng tay đều có các thành phần như phễu chụp, hệ thống bơm và bình chứa.

Chuẩn bị trước khi sinh

Học các đặt bé đúng vị trí khi bú là cách tốt nhất giúp bạn không gặp khó khăn khi cho con bú. Các bà mẹ nên nhờ bác sĩ hoặc nữ hộ sinh hướng dẫn.

Cả vùng quầng vú phải nằm hoàn toàn trong miệng bé và trong những ngày đầu, bé phải được cho bú thường xuyên, mỗi lần chỉ kéo dài vài phút, để đầu vú mẹ quen với việc cho bú. Không cần phải làm săn đầu vú trước bằng khăn trong thời gian mang thai.

Cho con bú mẹ

Mỗi bên vú có khoảng 15 – 20 chùm tuyến sữa; sữa từ các đầu tuyến này đi ra đầu vú bằng các ống dẫn sữa. Các Hormone oestrogen và Progestrone kích thích tuyến tiết sữa sản xuất ra sữa non trong thời kỳ đầu, và sau đó là sữa mẹ thật sự, nhưng sự sản xuất sữa được duy trì là nhờ động tác bú của bé.

Các đầu tận thần kinh nằm ở quầng vú sẽ gởi tín hiệu lên vùng hạ đồi và tuyến yên để kích thích vùng này tiết prolactin, một loại Hormone kích thích tiết sữa, và oxytocin, là Hormone làm cho các sợi cơ quanh tuyến sữa co bóp để ép sữa đi ra các ống dẫn sữa

Sữa mẹ và sữa tổng hợp

Sữa mẹ là thức ăn lý tưởng nhất cho bé; sữa bò chỉ thích hợp cho bê và sữa đậu nành thì có nguồn gốc thực vật. Các loại sữa tổng hợp dù chế biến thế nào đi nữa cũng không thể bằng sữa mẹ. Nếu dùng sữa tổng hợp, nên chọn loại nào có thành phần càng giống với sữa mẹ càng tốt. Nhìn chung, các loại sữa có thành phần như sau:

Tính trên 100ml

Sữa non

Sữa non được sản xuất ra trong giai đoạn cuối thai kỳ và trong những ngày đầu hậu sản. Sữa non không chứa nhiều chất béo và chất ngọt như sữa mẹ thật sự, nhưng có hàm lượng chất khoáng và đạm cao hơn. Sữa non có chứa kháng thể của mẹ giúp bé được bảo vệ khỏi các bệnh nhiễm.

Sữa

Sữa mẹ là thức ăn hoàn hảo cho bé vì nó chứa tất cả các dưỡng cần thiết (chất béo, đạm, bột đường, vitamin và sắt). Hơn nữa, giống như sữa non, sữa mẹ chứa đầy các kháng thể giúp bảo vệ bé khỏi các bệnh nhiễm khuẩn thông thường ở đường hôhấp và đường tiêu hoá. Sữa thật đầu tiên (sau sữa non) được tiết ra gọi là sữa đầu; loại sữa này chứa nhiều nước và ít chất béo. Kế đến là sữa sau giàu chất dinh dưỡng và chất béo. Sữa mẹ không đòi hỏi sự chuẩn bị đặc biệt, tuy vậy người mẹ cần ăn uống hợp lý để có sữa tốt.

Cho con bú sữa mẹ còn giúp người mẹ tiêu bớt lượng mỡ thừa tích tụ trong thời gian mang thai.

Trầm cảm sau sinh

Khoảng 10% sản phụ bị trầm cảm sau sinh. Đây là tình trạng kéo dài và nặng nên cần được lưu ý sớm. Là dạng rối loạn tâm thần có thể vượt khỏi tầm kiểm soát nếu không được điều trị, nên bạn cần đến bác sĩ sớm. Khi được điều trị bệnh sẽ khỏi sau vài tuần; càng điều trị muộn, bệnh càng lâu khỏi.

Thay đổi về Hormone

Trong thai kỳ, lượng Progestrone trong máu sản phụ lên đến 150 ng/ml. Ngay sau khi sinh, lượng Hormone này tụt xuống còn 7 ng/ml, trong khi lượng oestrogen giảm từ 2.000 ng/ml xuống còn 20 ng/ml.

St