Nhiễm độc thai nghén là một bệnh lý có thể gây những biến chứng nguy hiểm, gây ra sảy thai, sinh non hay tiền sản giật, sản giật. Dưới đây là những triệu chứng của bệnh nhiễm độc thai nghén.
TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH NHIỄM ĐỘC THAI NGHÉN
Phát hiện nhiễm độc
Trong dân gian vẫn cho rằng, vào những tháng cuối của thai kỳ, thai phụ sẽ bị phù chân. Và khi hiện tượng này xuất hiện đến lần thứ 3 thì đó là dấu hiện thai phụ sắp sinh. Nhưng trong y khoa, hiện tượng phù chân có thể là một trong những dấu hiện nhiễm độc nguy hiểm đến sức khỏe của bà mẹ và trẻ sơ sinh.
Sau đây là những triệu chứng nhiễm độc mà bạn cần biết để có thể phát hiện kịp thời:
Phù chân
Hiện tượng này thường xuất hiện ở 3 tháng cuối của thai kỳ. Thai phụ tự phát hiện bằng cách ấn ngón tay vào mắt cá chân của mình, sẽ thấy xuất hiện dấu lõm của các ngón tay. Với những trường hợp phù nặng có thể xuất hiện ở mặt và cả hai bàn tay.
Bà bầu cần lưu ý với các dấu hiệu khác lạ của cơ thể. (Hình minh họa)
Để phân biệt phù do nhiễm độc thai nghén, thai phụ cần chú ý: Nếu ngủ gác chân lên cao sau một đêm, hiện tượng phù chân biến mất thì nguyên nhân là do thai lớn chèn ép các tĩnh mạch, một điều khá thường gặp. Còn ngược lại, nếu thực hiện điều trên, sau một đêm nghỉ ngơi mà hiện tượng phù vẫn còn thì có thể đó là dấu hiệu nhiễm độc thai nghén. Lúc này, thai phụ cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế để được xác định chính xác.
Tăng cân nhanh
Ngoài việc bị phù chân ra, thai phụ bị nhiễm độc thai nghén còn thường có hiện tượng tăng cân rất nhanh. Một tuần bà bầu có thể tăng tới 500gr. Nguyên nhân là do cơ thể bị giữ nước. Khi phát hiện những dấu hiện trên, nhân viên y tế sẽ giúp thai phụ xét nghiệm đạm niệu để chẩn đoán chính xác. Nếu kết quả cho thấy nồng độ đạm niệu lớn hơn 0,3g/lít, thai phụ sẽ được theo dõi nhiễm độc thai nghén thật cẩn thận để tránh được nguy hiểm.
Huyết áp tăng
Thai phụ được cho là tăng huyết áp khi huyết áp lên đến 140/90mmHg. Hoặc ở những tháng cuối thai kỳ, khi phát hiện dấu hiệu huyết áp tăng lên từ 15 đến 30mmHg so với trước khi mang thai, thai phụ cần được theo dõi cẩn thận và điều trị nhiễm độc thai nghén để phòng ngừa tiền sản giật và sản giật.
Biến chứng nguy hiểm
Với những thai phụ không may bị nhiễm độc thai cần được khám và điều trị kịp thời. Điều này giúp thai phụ tránh những biến chứng nguy hiểm, có thể dẫn đến tiền sản giật và sản giật, gây nguy hiểm đến sức khỏe và tính mạng.
Tiền sản giật
Tình trạng này có thể xảy ra trước khi sinh, sản phụ bị choáng váng, mắt mờ, buồn nôn, phù hai chi dưới, tiểu ít, huyết áp có thể tăng cao.
Sản giật
Hiện tượng này có thể xảy ra ở những tháng cuối của thai kỳ, trong khi chuyển dạ hoặc sau sinh. Đối với những trường hợp sau sinh, trong dân gian gọi là hậu sản. Sản giật khiến cho thai phụ bị co giật mạnh, mắt đảo rồi giật, toàn cơ thể co cứng, đầu ưỡn ra sau, mắt đảo lên trên rồi ngừng thở và chuyển rất nhanh sang giật run, co giật ở mặt, giật mạnh ở tay chân. Có thể cắn phải lưỡi và sùi bọt mép, mặt xanh tái rồi chuyển thành xám xịt, sau đó co giật giảm dần, sản phụ bị hôn mê rồi thở rống lên. Mạch nhanh, cơn co tăng kên khi giật. Hiện tượng này nếu không được xử trí thì dẫn đến suy tim, phù phổi, chảy máu não thậm chí dẫn đến tử vong.
Tuân thủ lịch khám thai
PHÒNG NGỪA NHIỄM ĐỘC THAI NGHÉN NHƯ THẾ NÀO?
Nhiễm độc thai nghén là một chứng bệnh phát sinh trong thời kỳ thai nghén. Nhiễm độc thai nghén ở 3 tháng đầu, thai phụ có biểu hiện nghén nặng, ở thời kỳ cuối thai nghén (3 tháng cuối) thai phụ có triệu chứng phù, tăng huyết áp, protein niệu...
Nhiễm độc thai nghén nếu không được điều trị có thể dẫn tới tiền sản giật, sản giật. Ở sản phụ có nhiễm độc thai nghén thì trẻ sơ sinh thường bị ngạt khi đẻ.
Những ai dễ bị nhiễm độc thai nghén?
Những thai phụ có tiền sử bệnh tim mạch, tăng huyết áp, viêm cầu thận, thai phụ to béo, mang thai đôi, nhiều nước ối, có bệnh tiểu đường...
Triệu chứng nhiễm độc thai nghén
Phù: Phù 2 chi dưới, thường xuất hiện nhất là 3 tháng cuối của thai nghén. Phát hiện bằng cách ấn ngón tay vào mắt cá chân có dấu hiệu lõm của ngón tay, phù nặng thì có thể phù ở cả mặt và hai tay. Những thai phụ bị phù do thai nghén chèn ép thì chỉ cần nằm nghỉ ngơi, gác cao chân sẽ hết phù. Còn ở nhiễm độc thai nghén thì phù ở chân không giảm sau nghỉ ngơi. Cân nặng tăng nhanh tới 500g mỗi tuần là do hiện tượng giữ nước trong cơ thể.
Xét nghiệm protein niệu nếu lớn hơn 0,3g/l là không bình thường, cần theo dõi nhiễm độc thai nghén.
Tăng huyết áp: Thai phụ có nhiễm độc thai nghén, ở thời kỳ cuối của thai nghén huyết áp tối đa tăng lên khoảng 30mmHg và huyết áp tối thiểu tăng khoảng 15mmHg so với trước khi có thai hoặc có huyết áp trên 140/90mmHg thì cần theo dõi và điều trị nhiễm độc thai nghén.
Biến chứng của nhiễm độc thai nghén: Nhiễm độc thai nghén nếu không được điều trị tốt sẽ dẫn đến tiền sản giật và sản giật.
- Tiền sản giật: Biểu hiện sản phụ choáng váng, có hiện tượng mắt mờ, có khi buồn nôn, nước tiểu có protein tăng đến 0,5g/l, phù không giảm mà nặng hơn và nước tiểu ít hơn nhưng chưa có cơn giật, nếu huyết áp trên 160/100mmHg mà điều trị không giảm phải xử trí lấy thai ra ngay nếu không có thể dẫn đến cơn sản giật.
- Sản giật: Thường xảy ra ở thời kỳ cuối của thai nghén, trong khi chuyển dạ và sau đẻ. Sản phụ lên cơn giật và hôn mê, có kèm theo phù, tăng huyết áp, protein niệu. Thường xảy ra ở thai phụ mang thai con so nhiều hơn con rạ, và thường xảy ra từ tuần thứ 30 trở đi.
- Biểu hiện của sản giật: Là co giật mạnh, mắt đảo rồi giật toàn cơ thể co cứng, đầu ưỡn ra sau, mắt đảo lên trên, rồi ngừng thở và chuyển rất nhanh sang giật run, co giật ở mặt, giật mạnh ở tay chân, có thể cắn phải lưỡi và sùi bọt mép, mặt xanh tái rồi chuyển thành xám xịt trông dễ sợ, sau đó co giật giảm dần, tiếp đó sản phụ bị hôn mê rồi thở rống lên. Mạch nhanh, cơn co tăng lên khi giật, những cơn giật khác tiếp theo. Nếu không được xử trí thì dẫn đến suy tim, phù phổi và chảy máu não dẫn đến tử vong.
- Đối với sản giật trước đẻ: Những cơn giật có thể dẫn đến đẻ non, thai nhi thường chết. Nếu được điều trị tốt sản phụ có thể chuyển dạ đẻ thường và thai nhi sống.
- Đối với sản giật trong khi chuyển dạ: Cơn giật làm cơn co tử cung mạnh, vì vậy đối với sản phụ có cổ tử cung mở chậm phải xử trí mổ lấy thai ngay.
- Sản giật sau đẻ: Thường nhẹ hơn, cơn giật thường xảy ra vài giờ sau đẻ. Vì vậy đối với sản phụ sinh tại trạm y tế có cơn giật cần phải theo dõi từng cơn giật, đo huyết áp và thử nước tiểu thường xuyên và cần phải cấp cứu nhanh chóng, đồng thời chuyển ngay bệnh nhân đến bệnh viện có chuyên khoa sản để điều trị.
- Đề phòng sản giật: Cần theo dõi, quản lý thai nghén tốt. Trong khi có thai cần chú ý ăn đủ chất dinh dưỡng một cách hợp lý (đường, đạm, vitamin, các chất vi lượng, uống bổ sung viên sắt, axid folic...). Chú ý đi khám thai định kỳ, nếu thấy phù cần đi khám thai ngay dù chưa đến hẹn để kiểm tra huyết áp cũng như xét nghiệm nước tiểu. Nếu tại trạm y tế phát hiện sản phụ có phù, tăng huyết áp, protein niệu phải kịp thời chuyển bệnh nhân đến bệnh viện có chuyên khoa sản để điều trị và sinh đẻ cho an toàn.
Nếu sản phụ lên cơn giật cần xử trí như sau:
Dùng một cái nẹp dài hoặc một que to bản như cái đè lưỡi cuốn băng ở bên ngoài để ngáng miệng đề phòng sản phụ trong cơn sản giật cắn vào lưỡi. Nếu mùa đông, cần giữ ấm cho sản phụ. Tiêm ngay một trong các thuốc an thần như morphin 0,01mg x 1 ống, nếu không có morphin có thể thay thế bằng các thuốc như bacbituric, seduxen và nhanh chóng chuyển sản phụ lên bệnh viện có chuyên khoa sản.
Chú ý: Những sản phụ có lên cơn giật thì phải đề phòng chảy máu nhiều sau đẻ.
Nhiễm độc thai nghén không được điều trị theo dõi có thể dẫn đến tiền sản giật và sản giật. Những thai phụ ở tháng thứ 7 hoặc tuần thứ 30 mà huyết áp tối đa tăng thêm 30mmHg và huyết áp tối thiểu tăng thêm 15mmHg so với trước khi có thai và những thai phụ có huyết áp trên 140/90mmHg thì phải được theo dõi và điều trị ngay để phòng tránh sản giật.
7 LOẠI THỰC PHẨM HẠN CHẾ NHIỄM ĐỘC THAI KÌ
Nhiễm độc thai nghén là chứng bệnh chỉ phát sinh trong thời kì thai nghén, thường xảy ra ở 3 tháng đầu hoặc 3 tháng cuối thai kì và có biến chứng nếu không điều trị tốt.
Dấu hiệu nhiễm độc thai nghén ở 3 tháng đầu thai kì cũng gần giống với dấu hiệu ốm nghén. Ốm nghén thường biểu hiện bằng tình trạng mệt mỏi, gầy, xanh, lợm giọng, buồn nôn, ứa ra nước dãi hoặc nôn ọe thực sự, người có thai có thể sợ hoặc thích ăn một món gì đó. Còn nhiễm độc thai nghén có diễn biến khác hẳn. Tình trạng nhiễm độc có thể ngày một nặng hơn, đặc biệt là nôn mửa. Thai phụ nôn nhiều, ăn thứ gì vào là nôn hết ra thức ấy, thậm chí nôn hết thức ăn rồi vẫn tiếp tục nôn ra nước dãi hoặc nôn khan. Do nôn nhiều và không ăn uống được gì nên cơ thể thai phụ bị mất nước, gầy sút trông thấy.
Dấu hiệu nhiễm độc thai nghén ở 3 tháng cuối thai kì thường là phù chân tay, protein niệu (chỉ số protein trong nước tiểu cao) và tăng huyết áp.
Nhiễm độc thai nghén nếu không được điều trị tốt sẽ dẫn đến tiền sản giật và sản giật.
Trên thực tế, nhiễm độc thai nghén có nhiều mức độ khác nhau và nếu cẩn thận thì sản phụ có thể tránh được những rủi ro này.
Để hạn chế nguy cơ bị nhiễm độc thai nghén, chị em nên quan tâm hơn đến chế độ ăn uống của mình. Có một vài loại thực phẩm có tác dụng rất tốt trong việc này.
- Hạt vừng đen: Tăng khả năng miễn dịch qua trung gian tế bào
- Cà chua: Giảm bớt thiệt hại ở da
Khoa học khảo sát cho thấy rằng lâu, nếu thường xuyên tiêu thụ cà chua và các sản phẩm từ cà chua lâu dài thì con người sẽ ít bị bức xạ, nhiễm độc và tỷ lệ tử vong sẽ thấp hơn. Các kết quả thử nghiệm cho thấy rằng lycopene (có nhiều trong cà chua) khi vào cơ thể con người sẽ dập tắt các gốc tự do trên bề mặt da và để tạo thành một rào cản tự nhiên, ngăn chặn có hiệu quả thiệt hại bên ngoài do bức xạ tia cực tím lên da.
- Rong biển: Tăng cường chức năng miễn dịch, chống gây đột biến
Rong biển chống bức xạ, chống gây đột biến, chống oxy hóa, selenium. Selen là loại nguyên tố vi lượng quan trọng, có thể tăng cường chức năng miễn dịch và bảo vệ sức khỏe con người. Thai phụ nên ăn rong biển để hệ miễn dịch được khỏe mạnh hơn và ngăn ngừa nguy cơ đột biến ở thai nhi.
- Hạt tiêu: Bảo vệ, tránh thiệt hại cho DNA
Các loại gia vị cay như ớt, hạt tiêu, cà ri, gừng... vừa tốt cho hệ thống miễn dịch, lại còn có thể bảo vệ DNA của tế bào, tránh được các hiện tượng bức xạ, nhiễm độc.
Tuy nhiên, những loại gia vị này không nên được tiêu thụ quá nhiều trong thời gian mang thai.
- Tỏi: Tăng sức đề kháng
Tỏi là một gia vị nấu ăn không thể thiếu. Selenium và chất chống oxy hóa trong tỏi có tác dụng tốt hơn so với nhân sâm. Nó có tác dụng tăng sức đề kháng cho cơ thể, vì vậy, khi mang thai chớ nên từ chối thứ gia vị này.
- Đậu xanh: Để giúp cơ thể bài tiết chất độc
Nghiên cứu y tế hiện đại cho thấy đậu xanh có chứa giúp cơ thể bài tiết độc tố, tăng tốc độ chuyển hóa các chất, có thể được hiệu quả chống lại các hình thức khác nhau của ô nhiễm, nhiễm độc, bao gồm cả nhiễm độc thai nghén.
- Nấm đen: Tốt cho ruột
Nấm đen có tác dụng làm sạch hệ thống tiêu hóa khỏi các bụi, tạp chất và các chất phóng xạ...
Mang thai 3 tháng đầu cần biết
Dinh dưỡng thai kỳ
Chăm sóc thai nhi tháng thứ 7
Chăm sóc thai nhi tháng thứ 6
Chăm sóc thai nhi tháng thứ 5