Vận động, di chuyển ở bé sơ sinh

Những tháng đầu trong tiến trình phát triển của em bé là một thời gian rất thích thú cho bố, mẹ khi theo dõi cháu lần đầu nhìn thấy thế giới xung quanh, rồi ngày càng bị thu hút vào môi trường này. Khi khả năng phối hợp và sức mạnh cơ bắp của cháu tăng lên, khả năng điều khiển cơ thể của con bạn sẽ tiến triển mau lẹ. Các cử động của cháu dần trở nên tinh vi hơn và tính tò mò đối với môi trường xung quanh ngày một gia tăng là động cơ kích thích tốt nhất với mọi khía cạnh phát triển của cháu. Tuy nhiên mối đứa trẻ phát triển theo nhịp riêng của mình, và những mức tuổi đưa ra dưới đây cho những giai đoạn phối hợp các cử động và điều khiển cơ thể chỉ có tính cách phỏng chứng mà thôi.

KHUYẾN KHÍCH VẬN ĐỘNG

Mặc dù em bé của bạn có vẻ làm được những động tác bò trong những tuần đầu sau sinh, bé sẽ ngưng làm điều này khi cơ thể bé duỗi thẳng ra từ tư thế thai nhi. Trước khi cháu có thể thực sự biết bò, cháu phải duỗi được cơ thể ra, điều khiển được đầu, nâng được ngực mình lên khỏi sàn, và phát triển sức mạnh ở tay và chân.

Sự khuyến khích và lời khen ngợi của bạn sẽ tạo ra sự phấn khởi và thích thú cho cả mẹ lẫn con. Chẳng hạn khi em bé đạt tới khả năng điều khiển được đầu, bạn có thểkhuyến khích cháu nhấc đầu lên bằng cách giơ một món đồ chơi với màu sắc tươi sáng trên đầu cháu. Khi cơ bắp ở lưng và vai cháu có được sức mạnh, bạn hãy thỉnh thoảng giúp đỡ cháu bằng cách kéo cháu lên tư thế ngồi khi cháu đang nằm ngửa. Một khi cháu ngồi dậy được rồi, bạn có thể chơi những trò làm cho cháu xoay mình trong tư thế đó; bạn hãy kêu “Ú oà” bên cạnh cháu để cháu quay lại nhìn bạn. Vào khoảng 5 tháng tuổi, khi em bé hoàn toàn điều khiển được đầu rồi, những trò chơi đu đưa và nhún nhảy sẽ cho bé cơ hội luyện tập giữ thẳng đầu.

QUAN SÁT XUNG QUANH

Ngay từ khi cháu mới được 6 tuần tuổi, bạn cần cho cháu tham gia vào cuộc sống hàng ngày bằng cách chèn gối cho cháunằm ở tư thế có thể quan sát được xunh quanh. Vì giờ đây cháu có thể tập trung tốt hơn, cho nên làm như vậy sẽ giúp cháu nhìn thấy những việc đang xảy ra, và hướng sự chú ý của bé vào môi trường xung quanh. Một khi sự kích thích ấy bắt đầu, em bé của bạn sẽ thấy thích thú khi được quan sát mọi sự việc xảy ra quanh bé.

CHUẨN BỊ BÒ

Em bé phải đủ mạnh để cất đầu và ngực mình lên khỏi mặt sàn trước khi cháu có thể bò được. Vào thời gian cháu được khoảng 6 tháng tuổi, cháu sẽ có thể để cho ngực mình vượt khỏi mặt sàn và giữ được tư thế ấy với hai đầu gối co lại bên dưới, tuy nhiên phải vào khoảng 8 tháng tuổi cháu mới có thể tự kéo mình tiến về phía trước trên sàn nhà.

Không thể nào xác định được chính xác vào lúc nào em bé của bạn mới biết bò, nếu mải mê theo dõi những sự việc xảy ra xung quanh mình, cháu có thể không thích tư thế nằm sấp và sẽ bỏ quan giai đoạn tập bò. Một số em bé bỏ hẳn luôn giai đoạn bò và tiếp tục tập đi hết sức tốt.

Bạn có thể khuyến khích em bé bò theo một vài phương cách, cách tốt nhất là ngồi cách xa em bé và khuyến khích em bé bò đến với mình. Bạn nên khen ngợi bất cứ nỗ lực nào của bé để cho bé quên mệt hay thất vọng vì đã cố gắng nhưng đôi khi vẫn thất bại. Sự giúp đỡ và nâng đỡ của bạn sẽ có ích cho cháu hơn nhiều nếu bạn nỗ lực dạy cháu bò bằng cách cử động tay và chân của em bé theo động tác bò.

CHUẨN BỊ ĐỨNG

Trước khi em bé của bạn có thể đứng được, cháu phải có sức mạnh và giữ được thăng bằng. Mặc dù thường các bé khó có được các cơ bắp cẳng chân mạnh hay có khả năng điều khiển chúng trước khi được 10-11 tháng tuổi, một trong những trò chơi thích thú nhất đối với các em bé là được nhún nhảy trên đầu gối của bạn vàbạn nâng cháu lên, hạ cháu xuống, bảo đảm sao cho cổ cháu có chỗ tựa. Em bé sẽ thực sự thích thú cảm giác chịu trọng lực của chính mình, và việc này sẽ làm mạnh các cơ bắp cẳng chân, để chuẩn bị cho biết đi. Từ khoảng 6 tháng trở đi, bé sẽ tìm cách co và duỗi chân trong một động tác nhảy mỗi khi được người ta giữ ở tư thế đứng. Các động tác đó gọi là những nỗ lực tập đi đầu tiên của em bé.

(St)