Viêm họng có nguy hiểm không?


Viêm họng có nguy hiểm không, nguyên nhân và cách điều trị viêm họng như thế nào, chúng ta cùng tìm hiểu nhé!


DẤU HIỆU ĐỂ BIẾT KHI VIÊM HỌNG NGUY HIỂM

70-80% tác nhân gây viêm họng ở trẻ là do virus, có thể tự khỏi nếu sức đề kháng tốt. Tuy nhiên khoảng 20-30% người nhiễm bệnh vì liên cầu, có thể biến chứng dẫn bệnh thớp tim.

Theo giáo sư Nguyễn Tiến Dũng, Truởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) viêm mũi họng cấp hay nhiễm khuẩn hô hấp trên là bệnh thường gặp ở cả người lớn và trẻ nhỏ. Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là virus, thuốc kháng sinh không có tác dụng.

Cha mẹ nên đưa trẻ đi khám khi có biểu hiện viêm họng để được chẩn đoán chính xác bệnh. Ảnh: Dương Ngọc.

Trong trường hợp này cha mẹ nên cân nhắc việc sử dụng kháng sinh. Vì uống thuốc vào chỉ khiến trẻ mệt hơn, thậm chí là ở nhưng trẻ nhỏ có thể bị tiêu chảy do kháng sinh.

Việc điều trị bệnh ở đây chủ yếu là điều trị triệu chứng. Dùng thuốc hạ sốt như paracetamol khi trẻ sốt cao từ 38,5 độ trở lên, nghỉ ngơi, uống nhiều nước. Dùng các thuốc tây y hoặc đông y nếu trẻ ho nhiều. Có thể dùng mật ong, hoa hồng hấp đường, gừng, chanh cho trẻ uống để chữa ho. Nếu trẻ chảy mũi nhiều hoặc tắc mũi nhiều thì có thể sử dụng một số thuốc có các chế phẩm chống tắc mũi.

Trong khi đó, nếu trẻ có ít nhất một trong các dấu hiệu sau thì cần nghĩ đến viêm họng do liên cầu khuẩn tan huyết nhóm A: họng đỏ, amidan sưng, có chất xuất tiết trắng và sưng đau hạch cổ. Đây là một chứng bệnh nguy hiểm vì nguy cơ gây biến chứng nặng nề. Trường hợp này trẻ cần được điều trị đứng và đủ liệu kháng sinh để dự phòng các biến chứng thấp khớp cấp có thể ảnh hưởng đến tim sau này rất khó chữa.

Để chẩn đoán chính xác viêm họng do liên cầu phải làm xét nghiệm cấy nhớt họng hoặc các test chẩn đoán nhanh. Thực tế không phải trẻ nào bị viêm họng cũng có thể lấy dịch họng để xét nghiệm tìm liên cầu được.

Ngoài ra cũng có thể dựa vào một số triệu chứng lâm sàng để phân biệt viêm họng do virus và viêm họng do liên cầu:

- Biểu hiện viêm họng do virus: viêm kết mạc, chảy mũi, ho, tiêu chảy, ban dạng virus.

- Biểu hiện viêm họng do liên cầu: sốt trên 38,5 độ C, sưng đau hạch cổ, đau đầu, nốt xuất huyết ở vòm, đau bụng, khởi bệnh đột ngột (dưới 12h), chất xuất tiết ở họng, amidan.

- Nếu chỉ có họng đỏ không thôi thì thường là viêm họng do virus.

Khi trẻ có biểu hiện viêm họng, cha mẹ nên đưa con đến các cơ sở y tế để được khám và chẩn đoán chính xác bệnh.


BỆNH VIÊM HỌNG VÀ NHỮNG MỐI NGUY HIỂM LIÊN QUAN



Cảm giác đau rát và ngứa trong sâu cổ họng có thể là do không khí khô hanh mùa đông, dị ứng thời tiết hay biểu hiện của cảm lạnh. Nhưng đôi khi “thủ phạm” lại là liên cầu khuẩn, một loại vi khuẩn có thể gây nguy hiểm nếu không được điều trị hoặc một số nguyên nhân khác

Không nên coi thường bệnh viêm họng

- Chỉ những xét nghiệm hiện đại mới có thể chẩn đoán chính xác bệnh. Tuy nhiên vẫn có những dấu hiệu cho thấy đó là viêm họng thông thường hay do liên cầu khuẩn gây ra

- Liên cầu khuẩn thường sản xuất ra những đốm, vệt trắng ở trong họng và 2 bên amidan, cũng như làm amidan sưng đỏ.

- Ho và hắt hơi có thể kích thích cổ họng, khiến nó càng trở nên khó chịu. Nhưng những triệu chứng này là một dấu hiệu cho thấy bạn không bị nhiễm liên cầu khuẩn.

- Còn khi sung huyết, chảy nước mũi và viêm họng thì đó là do virus cảm lạnh gây ra.

Sốt thế nào là cao?

Cảm lạnh đôi khi gây sốt nhưng thân nhiệt thường không quá cao. Viêm họng với thân nhiệt lên tới trên 38o3C thì nhiều khả năng là nhiễm liên cầu khuẩn. Tuy nhiên, liên cầu khuẩn có thể không gây sốt hoặc sốt rất nhẹ.

Hạch bạch huyết có sưng?

Viêm họng do liên cầu khuẩn có thể gây sưng đau hạch bạch huyết ở cổ. Hạch bạch huyết là nơi tập trung và phá hủy vi khuẩn xâm nhập. Khi một vị trí nào đó trong cơ thể bị viêm, hạch bạch huyết gần nhất sẽ có xu hướng sưng đau do đang thực thi nhiệm vụ.

Đốm trắng trong họng báo hiệu sự có mặt của liên cầu khuẩn

Cảm giác đau họng nhiều như thế nào?

Viêm họng do cảm lạnh thường gây đau đớn nhiều nhưng thường sẽ lui dần sau một vài ngày.

Viêm họng do liên cầu khuẩn có xu hướng đau dữ dội và dai dẳng hơn. Tình trạng đau đớn có thể tới mức không chịu đựng được. Trong một số trường hợp, liên cầu khuẩn có thể gây nôn, chán ăn hay đau đầu và đau bụng.

Nó có gây phát ban không?

Dấu hiệu ít phổ biến của viêm họng do nhiễm liên cầu khuẩn là phát ban. Phát ban thường xảy ra ở vùng cổ và ngực, thường lan tới những vùng ít vận động của cơ thể.

Sờ vào vùng phát ban sẽ cảm thấy các hạt nổi li ti. Nếu toàn thân bị phát ban thì cần phải được theo dõi chặt. Tuy nhiên, nó không đến mức nguy hiểm cần phải điều trị kháng sinh.

Liên cầu khuẩn và vi khuẩn

Một trong những lý do quan trọng để phân biệt giữa viêm họng do liên cầu khuẩn và viêm họng thông thường là viêm họng do liên cầu khuẩn là do vi khuẩn Streptococcus A, còn viêm họng thông thường thì có thể do virus hay vi khuẩn khác.

Nếu không dùng đúng khác sinh, khuẩn liên cầu sẽ vào máu, đi tới tim hay các cơ quan khác trong cơ thể và có thể dẫn tới những bệnh lý nghiêm trọng.

Xét nghiệm nhanh liên cầu khuẩn

Để biết chính xác nguyên nhân viêm họng là do cái gì, bác sĩ sẽ thực hiện xét nghiệm nhanh. Kết quả sẽ có sau 5-10 phút nhưng xét nghiệm nhanh này không phát hiện được 100% các trường hợp nhiễm liên cầu khuẩn.

Do đó, nếu kết quả âm tính, bác sĩ sẽ thực hiện xét nghiệm tại phòng xét nghiệm và thời gian có kết quả sẽ phải mất khoảng 2 ngày và kết quả đảm bảo chính xác 100%.

Kháng sinh cho bệnh liên cầu khuẩn

Nếu chẩn đoán mắc khuẩn liên cầu, bệnh nhân sẽ được uống kháng sinh 7-10 ngày. Tình trạng bệnh sẽ nhanh chóng đỡ trong 1-2 ngày đầu nhưng cần uống đủ liều để đảm bảo vi khuẩn được tiêu diệt hết.

Lưu ý, khuẩn liên cầu rất dễ lây nhiễm vì thế nên rửa tay thường xuyên, che miệng khi ho, và không dùng chung đồ. Cần thay bàn chải ngay sau khi biết bị nhiễm liên cầu khuẩn.

Cảm lạnh không cần dùng kháng sinh

Bạn không thể loại bỏ viêm họng do cảm lạnh bằng kháng sinh. Bởi vì cảm lạnh là bệnh do virus gây ra và kháng sinh chỉ phát huy tác dụng trên vi khuẩn.

Ngoài ra, uống kháng sinh khi bị cảm lạnh còn có thể làm tăng nguy cơ kháng thuốc. Khi vi khuẩn thường xuyên tiếp xúc với kháng sinh, chúng sẽ học được cách thích ứng và khiến cho việc điều trị với các loại thuốc truyền thống không đạt được kết quả nữa.

Chăm sóc bệnh nhân viêm họng

- Khi bị viêm họng do liên cầu khuẩn hay cảm lạnh, có rất nhiều cách người bệnh có thể tự làm để giảm đau họng.

- Các loại thuốc không kê đơn như acetaminophen và ibuprofen có thể giúp giảm đơn đớn do viêm họng. Tránh dùng aspirin cho trẻ nhỏ và thiếu niên vì có thể gây ra hội chứng Reye.

- Ngoài ra, cách thông dụng nhất là xúc miệng nước muối. Trộn 1 thìa muối vào cốc nước sẽ giúp duy trì dịch họng và giảm cảm giác đau buốt.

- Xông mũi bằng 1 chậu nước ấm cũng là cách tốt để duy trì dịch trong họng, giảm đau. Thực hiện 5-10 phút mỗi lần, 1 ngày làm vài lần.

- Chườm ấm vùng cổ họng bằng túi chuyên dụng hoặc khăn thấm nước nóng. Cách này đặc biệt hữu ích nếu hạch bạch huyết bị sưng.

- Ăn các thực mềm như cháo, súp nóng, sữa ấm, thạch hoa quả. Với những trường hợp viêm họng nặng, cần tránh các loại thực phẩm cay, cứng và giòn.

- Do sốt và sưng đau có thể làm cơ thể mất nước, nên việc bổ sung nước sẽ giúp tăng cường khả năng chống chọi với bệnh. Tránh các đồ uống họ cam quýt vì có thể gây kích thích họng đang viêm.

Viêm họng dai dẳng

- Nếu viêm họng kéo dài trên 1 tuần hoặc tình trạng ngày càng tồi tệ hơn thì phải đi khám lại, thậm chí là làm test liên cầu khuẩn lại.

- Viêm họng dai dẳng cũng có thể là dấu hiệu của sự trào ngược axit dạ dày thực quản hay bệnh nào có.

- Mặc dù rất hiếm gặp nhưng ho dai dẳng cũng có thể là do một bệnh lây truyền qua đường tình dục.



NHỮNG THỰC PHẨM GIÚP GIẢM BỚT CHỨNG VIÊM HỌNG

Bị viêm họng thường đi kèm triệu chứng như họng sưng đau, khô và ngứa... tình trạng do nhiễm trùng nhẹ hoặc kích ứng tại chỗ gây ra. Bạn có thể xoa dịu triệu chứng viêm họng bằng các thực phẩm sau.

Quả chanh

Chanh là một trong những loại quả có giá trị dược liệu nhất trên thế giới, nó giàu vitamin C, carbohydrate, canxi, phốt pho, sắt, vitamin B1, vitamin B2, nên rất hữu ích cho con người. Nó được gọi là “quả tiêu viêm”, vai trò của nó đối với cơ thể như là một chất kháng sinh tự nhiên, bởi vì nó có nhiều công dụng như kháng khuẩn tiêu viêm, tăng cường hệ miễn dịch.

Nước chanh mật ong không chỉ là một phương thuốc giảm béo được nhiều chị em tin dùng, mà còn có tác dụng xoa dịu cảm giác viêm họng.

Ảnh minh họa

Quả lê

Lê có chứa protein, giàu chất béo, đường, chất xơ thô, các khoáng chất như canxi, phốt pho, sắt… và nhiều vitamin, nên nó có tác dụng hạ huyết áp, dưỡng âm thanh phế, tiêu đờm, thanh nhiệt giải độc, có thể kích thích sự thèm ăn, giúp tiêu hóa, lợi tiểu và giải nhiệt. 

Vì thế, thường xuyên ăn lê sẽ có thể chống nhiệt miệng, đau họng. Lê có thể dùng để bổ sung nước và dinh dưỡng khi bị sốt cao. Ngoài ra do lê có vị ngọt ngon, nhiều nước nên còn được gọi là “nước khoáng thiên nhiên”. 


Ảnh minh họa

Mật ong

Mật ong là một loại thực phẩm bổ dưỡng tự nhiên giàu dinh dưỡng, cũng là một trong những loại thuốc bổ phổ biến nhất. Mật ong có chứa loại muối vô cơ có nồng độ gần với huyết thanh trong cơ thể, các axit hữu cơ như vitamin, sắt, canxi, đồng, mangan, kali, phốt pho… Ngoài ra, các nguyên tố vi lượng có ích cho sức khỏe và các chất fructose, glucose, amylase, oxy hóa enzyme, reductase cũng có mặt trong mật ong nên nó có tác dụng nuôi dưỡng, làm ẩm, giải độc, tiêu viêm, nhuận tràng… 

Trà và mật ong được xem như những loại “thảo dược” thần kỳ giúp bạn nhanh chóng trị dứt cảm giác đau họng. Bạn hãy cho 1 thìa mật ong khuấy đều trong chén trà và thêm nửa quả chanh vắt.

Cà chua

Cà chua giàu carotene, vitamin C và vitamin nhóm B. Chất “lycopene” trong cà chua có tác dụng ức chế vi khuẩn nên giảm được tình trạng viêm trong cơ thể, bao gồm cả viêm họng. Chất axit malic, axit citric và đường trong loại quả này hỗ trợ chức năng tiêu hóa, tăng cảm giác thèm ăn. 

Theo Đông y, cà chua tính bình, vị chua, hơi ngọt, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lương huyết, tăng tân dịch, chống khát nước, giúp thông tiểu tiện. 


Ảnh minh họa

Cà rốt

Cà rốt là một loại củ ngon, giàu dinh dưỡng, nên được gọi là “tiểu nhân sâm”. Cà rốt rất giàu các thành phần dinh dưỡng như carbohydrate, chất béo, dầu dễ bay hơi, carotene, vitamin A, vitamin B1, vitamin B2, anthocyanin, canxi, sắt. 

Ngoài ra, cà rốt là một loại thực phẩm có tác dụng chữa bệnh đau họng tuyệt vời vì nó làm giảm tình trạng xung huyết ở họng. Nhưng để tác dụng chữa bệnh phát huy, cà rốt cần được luộc chín hoặc hấp trước khi ăn, bởi vì ăn cà rốt sống có thể là tăng tình trạng đau họng của bạn và có thể làm cho bệnh trầm trọng hơn. 

Táo

Trong 100gr táo chứa 6,5-11,2 gr đường hoa quả, 2,5- 3,5gr đường glucose, 1,0- 5,2gr đường mía, còn chứa cả một lượng lớn các nguyên tố vi lượng như kẽm, canxi, phốt pho, sắt, kali, vitamin B1, vitamin B2, vitamin C và carotene….

Táo có vị ngọt, chua, tính bình, hơi mặn, không độc, Đông ty cho rằng, táo có tác dụng giải khát, mát phổi, kiện tỳ ích vị, dưỡng tâm ích khí, nhuận tràng, tiêu viêm trị tiêu chảy, chống say nắng… Do đó, nó rất có lợi cho những người bị đau họng.


Ảnh minh họa

Vỏ cam

Trong vỏ cam có chứa một lượng lớn vitamin C và tinh dầu thơm, vỏ cam có tác dụng tiêu đờm, giảm viêm, hạ huyết áp, là một loại dược thảo rất tốt. Sau khi rửa sạch phơi khô, ngâm trong rượu trắng, có thể ăn được sau 2-3 tuần, có thể làm mát phổi.

MỘT VÀI BÍ KÍP GIÚP BẠN TRÁNH VIÊM HỌNG KHI HÈ ĐẾN

Mùa hè, uống nước đá hay bật điều hòa quá lạnh có thể khiến họng của bạn bị sưng và đau. Có một vài mẹo nhỏ chữa viêm họng kịp thời mà bạn không nên bỏ qua

- Chữa bằng giấm: Khi bị sưng, đau họng, bạn có thể pha giấm với nước theo tỉ lệ 1:1 để súc miệng, sẽ thấy đỡ đau hơn.

- Chữa bằng muối: Bạn lấy muối rang khô, giã nhỏ, thổi vào trong họng, nhổ nước bọt ra, cảm giác đau sẽ hết, lại chữa được viêm.

Hoặc bạn ngửa đầu, há miệng và rắc một chút muối hạt trực tiếp lên phía sau cuống họng (cuống lưỡi) chứ đừng rắc lên phần giữa hay đầu lưỡi (làm như vậy mới không phải chịu đựng vị mặn tới mức khó chịu). Sau đó cứ để cho muối hòa tan tự nhiên vào nước miếng ở đó, càng lâu càng tốt - cố gắng đừng nuốt vội.

Nếu bạn sử dụng lọ muối để rắc, thì có thể rắc từ 2 đến 6 lần/ngày tùy theo mức độ đau họng, đau ít rắc 2 lần, nhiều hơn... thì rắc thêm vài lần.


- Nhấm nháp chất lỏng ấm áp như trà nóng hoặc nước canh súp gà nóng: Các loại nước này cũng có thể làm dịu cổ họng. Nhiệt độ sẽ làm tăng lưu thông đến cổ họng để thúc đẩy chữa bệnh. Độ mặn của món canh cũng giúp giảm sưng, giống như súc miệng nước muối.

- Ngậm kẹo: Kẹo cứng cũng có thể làm dịu và bôi trơn cổ họng của bạn.

- Chữa bằng lê: Thường xuyên ăn lê sẽ có thể chống nhiệt miệng, đau họng.

- Chữa bằng mướp: Bạn lấy quả mướp non, nghiền nát, lấy nước súc miệng thường xuyên.

- Chữa bằng xì dầu: Khi bị đau họng, bạn có thể lấy một thìa canh xì dầu súc miệng, súc khoảng 1 phút thì nhổ ra, làm liên tục 2-3 lần sẽ thấy tác dụng.

- Uống trà và mật ong: Trà và mật ong được xem như những loại "thảo dược" thần kỳ giúp bạn nhanh chóng trị dứt cảm giác đau họng. Bạn hãy cho 1 thìa mật ong khuấy đều trong chén trà và thêm nửa quả chanh vắt.

- Tránh xa khói thuốc lá: Thuốc lá có thể là thủ phạm khiến bạn bị đau họng và nó làm cho tình trạng càng trở nên xấu hơn. Vì thế, khi bị viêm họng, việc tránh xa khói thuốc lá càng là điều rất cần thiết.

- Vỏ xoài và nước lọc: Bạn hãy pha 10ml nước vỏ xoài với 125ml nước lọc đun sôi để nguội và dùng để súc miệng hằng ngày.


- Bột quế, hạt tiêu và mật ong: Dùng một thìa bột quế đun với 1 cốc nước, có thêm một chút hạt tiêu và 2 thìa mật ong sẽ giúp bạn nhanh chóng khắc phục được tình hình.

- Nghệ: Nghệ cũng dùng để chữa ho. Lấy một nửa cốc nước nóng, thêm một ít muối vào, sau đó cho nửa thìa bột nghệ rồi khuấy đều và uống ngày một lần, liên tục trong 3 ngày. Cách này rất hiệu quả để bảo vệ họng khỏi bị viêm nhiễm.
 
- Tắm nước nóng: Có thể xoa dịu chứng đau cổ họng bằng cách hít nhiều hơi nước trong lúc tắm nước nóng hoặc nghiêng đầu trên một chậu nước bốc hơi và há miệng ra hít hơi ẩm bay lên. Làm như vậy mỗi lần khoảng 5 phút, có thể làm mỗi giờ một lần đến khi nào cảm giác đau họng thuyên giảm.

Tuy nhiên, nếu đau họng kèm sốt, ho và các triệu chứng khác thì bạn nên tìm bác sĩ sớm để biết nguyên nhân gây sưng, đau hay viêm họng.



Nấm họng thanh quản
Viêm amidan ở trẻ nhỏ
Viêm amidan mãn tính
Triệu chứng khi bị viêm amidan
Thực phẩm tốt cho cổ họng của bạn


(ST)