Cây trạng nguyên, còn gọi là nhất phẩm hồng, thuộc họ thầu dầu có xuất xứ từ Mexico và vùng Trung Mỹ,. Cây trạng nguyên là loại cây bụi có thể trồng trong nhà. Lá xanh ở thân dạng bầu dài, hình răng cưa. Lá bắc bao quanh cụm hoa có màu đỏ chói, thường bị lầm là hoa. Thực ra, hoa trạng nguyên nhỏ bé hình chuông có màu vàng, mọc thành cụm, nằm ở trung tâm cụm lá đỏ.
Trên thế giới hiện có khoảng 109 loài trạng nguyên. Ở Việt Nam, loại trạng nguyên đỏ, dáng lùn cũng đã được nhập về làm cây cảnh, trồng rất phổ biến do màu lá đẹp, lại nở vào mùa đông, thích hợp dùng trang trí Giáng sinh.
Cây Trạng nguyên có tên khoa học: Euphorbia pulcherrima, Họ Đại Kích Euphorbiaceae. Cây trạng nguyên là cây bụi thường trồng ngoài trời làm cây cảnh lá hoặc cảnh hoa. Cây trạng nguyên cũng có thể để bàn rất đẹp
Cây trạng nguyên có thân gỗ bụi, cao khoảng 1 – 3m, nhiều cành, có mủ. Lá cây trạng nguyên là lá đơn, dài trung bình khoảng 8cm, có thể to bằng bàn tay, có răng cưa hoặc không, cuống dài.
Hoa cây trạng nguyên nhỏ, khó thấy, mọc từng cụm nhỏ ở đầu cành, chính giữa các lá non, màu vàng. Cây trạng nguyên cho hoa vào mùa đông. Cây trạng nguyên có quả nang nhỏ.
Cây hoa trạng nguyên phát triển tốt trong điều kiện bình thường; nhưng để có hoa, cây trạng nguyên phải được trải qua những ngày dài ít tiếp xúc với ánh sáng.
Cây trạng nguyên có thể trồng bằng cách giâm cành, dễ sống, dễ chăm sóc. Cây trạng nguyên thường được trồng trong chậu, bồn hoa, lối đi…; dùng để làm cảnh, trang trí, tạo cảnh quan xanh cho sân vườn, nơi công cộng. Hơn nữa, cây trạng nguyên mang ý nghĩa của sự thành đạt và có màu đỏ nên thích hợp làm cây nội thất.
Người Tây phương quan niệm cây trạng nguyên tượng trưng cho sự thánh thiện, đem lại sức mạnh, hy vọng, lạc quan trong cuộc sống. Nhiệt độ tốt cho cây hoa trạng nguyên phát triển và đẹp là từ 16 oC đến 22 oC. Nếu nhiệt độ dưới 10 độ, lá rụng và tàn lụi. Hoặc khi nhiệt độ trên 25 oC thì cây hạn chế sinh trưởng, lá héo úa và chết. Do đó, cần đặt cây dưới nơi bóng râm vào ban ngày và dưới ánh sáng mặt trời vào buổi sáng.
Trạng nguyên không ưa ẩm quá vì vậy 2 – 3 ngày tưới 1 lần tuỳ theo điều kiện thời tiết.
Tham khảo cách chăm sóc Cây Trạng Nguyên
Cụm hoa trạng nguyên là phần mọc trên ngọn được bao bọc bởi những lá bắc lớn có màu đỏ tươi. Trạng nguyên rất khó ra hoa lại sau khi đã ra hoa lần đầu khi mua về.
Do đó, để chơi được thời gian dài, chúng ta cần biết cách chăm sóc cây hoa trạng nguyên sao cho lâu tàn. Bắt đầu với các đặc tính sinh học:
1 . Về đặc điểm chung: Cây hoa trang nguyên thuộc họ thầu dầu, ra hoa vào mùa xuân. Là loài cây không ưa ẩm ướt.
2. Nhiệt độ: Nhiệt độ tốt cho cây hoa trạng nguyên phát triển và đẹp là từ 16 oC đến 22 oC. Nếu nhiệt độ dưới 10 độ, lá rụng và tàn lụi. Hoặc khi nhiệt độ trên 25 oC thì cây hạn chế sinh trưởng, lá héo úa và chết. Do đó, cần đặt cây dưới nơi bóng râm vào ban ngày và dưới ánh sáng mặt trời vào buổi sáng.
3. Ánh sáng: Ánh sáng ảnh hưởng đến việc ra hoa của cây rất nhiều. Để cây ra hoa tốt và các lá bắc có màu đẹp thì cây cần có thời gian dài trong bóng tối hơn sáng. Do đó, cây thường ra hoa vào mua thu, khi chu kỳ đêm dài hơn ngày. Ngày nay, với kỹ thuật trồng trọt tiên tiến, chúng ta có thể chủ động tạo được ánh sáng hoặc bóng tối với thời gian hợp lý giúp cho cây trạng nguyên ra hoa quanh năm. Hoa trạng nguyên sẽ đẹp và bền khi được đặt ở hướng đông để đón ánh nắng buổi sáng. Tránh gió mạnh trực tiếp.
4. Lượng nước: Cây hoa trạng nguyên không ưa ướt, chỉ chịu được đất ẩm. Do đó, chỉ tưới nước vừa phải, chậu cây phải rút nước nhanh.Không tưới nước trực tiếp lên hoa và lá cây.
5. Dinh dưỡng: cây khó ra hoa lại sau khi đã ra lần đầu khi mua về. Để tiếp tục trồng cây sống, sau khi mang vào nhà chơi một thời gian, ta mang cây ra ngoài trồng và đặt chậu cây nơi có ánh nắng sáng, hạn chế nắng chiều và nắng chiếu trực tiếp vào trưa. Bón phân vi sinh cho cây và thường xuyên theo dõi rầy trắng. Mùa sau cây sẽ ra hoa, tuy nhiên các lá bắc không có đậm màu như trước và số lượng hoa rất ít. Do đó, tiết kiệm thời gian và công sức, chúng ta nên bỏ cây sau khi chơi và mua lại cây khác sau thời gian khoảng 30 ngày đến 40 ngày.