1
Khi tế bào gan bị tổn thương cần hạn chế chất béo, ăn tăng các chất gluxit (đường bột), ăn tăng đạm trừ khi có suy gan nặng, chọn các loại chất đạm có giá trị sinh học cao (sữa, trứng, thịt nạc), ăn nhiều rau, đặc biệt là quả chín để cung cấp nhiều vitamin và chất khoáng, nhất là vitaminC. Ăn ít muối, ăn nhạt hoàn toàn khi bị xơ gan cổ trướng.
Khi bị viêm gan cấp tính (men gan tăng cao), chế độ ăn chủ yếu là đường bột (gluxit), ăn qua đường miệng hoặc đường tĩnh mạch (truyền đường glucoza), không ăn chất béo, chất đạm chứa 18-20% năng lượng khẩu phần ăn. Nên ăn nhiều quảm tươi (cam, bưởi, chuối, xoài, nhãn, vải…) để cung cấp đường fructoza, nên ăn thức ăn chế biến nhừ ít chất xơ như cháo, súp, phở…; Ăn sữa chua hoặc uống sữa tươi, sữa bột pha hàng ngày. Trường hợp viêm gan mạn, chất đạm vẫn ăn như bình thường, hàm lượng chất béo thấp, chất bột đường ăn như ngời bình thường. Khi bị xơ gan, ăn giảm chất đạm, chất béo, ăn tăng gluxit.
Trong tất cả các bệnh gan, chế độ ăn cần mềm lỏng, dễ tiêu,giàu chất đạm, ít béo, giàu chất bột đường, không dùng thức ăn xào rán. Quan niệm “ăn gì bổ nấy” (ăn gan bổ gan) là không đúng. Người bệnh gan có thể ăn gan động vật, nhưng cũng không nên ăn quá nhiều vì gan động vật chứa nhiều cholesteron là chất béo không no nên rất khó tiêu.
Những thực phẩm người bị bệnh gan nên dùng:
Thực phẩm giàu chất đạm có giá trị sinh học cao: Sữa, trứng, thịt, cá nạc.
Các loại đường dễ hấp thu: Glucoza, Fructza có trong các loại quả tươi (chuối, xoài, vải, nhãn, na…)
Các loại quả có nhiều vitamin C: Bưởi, cam, chanh, thanh long…
Khi chế biến thức ăn, nên nấu nhừ,ít chất xơ. Người bệnh nên ăn các loại cháo, súp, mỳ, phở… Ăn các thực phẩm giàu tinh bột dễ tiêu (gạo, khoai tây). Ngoài ra nên uống nước quả tươi, uống trà nhân trần, actiso.
Một số thực phẩm người bệnh gan cần hạn chế hoặc không nên dùng: Thực phẩm nhiều chất béo (thịt mỡ, bơ, tim, óc, thận, lòng lợn), các thức ăn chế biến sẵn (ba tê, xúc xích, lạp sường, thịt hun khói…), nước ngọt có ga. Tuyệt đối không uống rượu, bia. Cần bỏ hẳn hoặc hạn chế các món xào rán. Không hút thuốc lá.
Một số mẫu thực đơn người bệnh có thể tham khảo:
Thực đơn cho người bệnh viêm gan cấp tính (men gan cao):
7h: Cháo thịt nạc (thịt gà) 300ml, 1 cốc sữa chua 120ml.
9h: 1 cốc nước cam 200ml (cam 400ml, đường glucoza 20g)
12h:1 bát tô phở thịt gà, thịt bò (bánh phở 170g, thịt 30g, không ăn nước béo).
14h: 200ml sữa tươi hoặc sữa bột pha.
18h: Súp khoai tây hầm thịt bò (khoai tây 200g, thịt bò 30g, bắp cải, cà rốt 100g)
19h: 200ml nước bưởi hoặc cam.
21h: 200ml sữa
Thực đơn cho người viêm gan mạn:
7h: 1 bát tô phở bò hoặc phở gà, sữa chua 120g
9h: 200ml nước cam (cam 200ml, đường 20g)
12h: 2 miệng bát cơm (120g gạo), đậu phụ nhồi thịt hấp (đậu phụ 100g, thịt nạc 40g, dầu ăn 10g), canh rau ngót nấu thịt nạc hoặc tôm nõn (rau ngót 100g, thịt nạc hoặc tôm nõn 10g), chuối tiêu 1 quả.
14h: 200ml nước cam hoặc bưởi.
18h: Cơm 2 miệng bát, thịt nạc băm viên hấp (thịt nạc 50g, hành 10g), rau muống luộc hoặc bắp cải luộc 200g, đu đủ 200g.
