Cách bảo quản sách luôn mới chống mối mọt

một gia tài vĩ đại :-ss

Cách bảo quản sách cũ

Ai trong chúng ta cũng quan tâm đến việc bảo vệ sách và tủ sách của mình.
Có thể những người ít đọc sách, có ít sách thì chúng ta có tài liệu, có các văn bằng chứng chỉ, các giấy tờ, các hợp đồng cần được bảo quản.
Vậy chúng ta sẽ bảo quản như thế nào?
1. Nếu sách, giấy có hiện tượng đã và đang bị mọt
Trước tiên, phải điều trị dứt điểm hiện tượng mọt hiện tại. Bác nên bỏ ra một buổi tổng vệ sinh tủ sách. Lấy từng quyển lật ra chải bụi và kết hợp kiểm tra phần gáy sách. Quyển nào có hiện tượng khả nghi như gáy sách lỏng lẻo hay góc giấy bị nham nhở thì bác giũ mạnh xem có thấy con bọ to bằng hạt đỗ béo múp, màu xám, đuôi ngắn chia ba nào rơi ra không (nếu có thì cố đuổi giết bằng được bác nhé, đập con này nát bét cũng có cái khoái cảm riêng đấy) rồi đem phơi. Cuốn nào hư hại nặng thì bác vứt đi chứ đừng tiếc rẻ, vì bọn mọt đã coi cuốn đó là thức ăn, bác mà để cuốn đó lại thì khác gì để cái bánh ga tô mời các anh vào xơi. Cuốn nào sứt mẻ rồi nhưng có vẻ vẫn cứu vãn được thì bác để riêng ra. Tiếp theo, bác hút bụi tủ/giá sách, lau mọi ngóc ngách bằng nước pha javel. Đợi nước javel khô, bác xếp các cuốn lành lặn vào, đảo vị trí các cuốn sao cho không giống như hồi trước.

Sau đó là đến phần phòng tránh, bác mua vài lạng tiêu sọ (tiêu nguyên hạt tròn xoe ý) và chia làm mấy nhúm, cho mấy túi vải (dùng bít tất trẻ con cũ cũng ok), để vào các góc giá sách. Nếu tủ/giá sách có cửa kính tương đối kín thì bác có thể mua thêm hạt chống ẩm để vào tủ (cũng cho vào túi vải). Định kỳ vài tháng một lần bác kiểm tra các túi tiêu sọ và hạt chống ẩm xem tiêu còn thơm không, hạt chống ẩm thì còn trong không hay đã chuyển sang đục. Nếu tiêu đã hết mùi và hạt đã đục thì bác thay mới.

Với những cuốn sách đã có hiện tượng bị mọt chưa nặng lắm (những cuốn mà em nói là để riêng), bác có thể lấy phấn rôm rắc lên từng trang. Nếu gáy sách bị long, bác bơm thêm silicon loại dán gỗ vào, cái mùi silicon cũng có tác dụng đuổi mọt. 

2. Bảo quản tủ sách

Trước tiên, bạn cần quan tâm tới việc phòng chống các sâu bọ gây hại cho sách. Hãy cho vào các góc tủ vài viên long não để trừ gián. Để phòng và diệt trừ mối mọt, cần xử lý các vật liệu chứa sách bằng hóa chất Timberlife 16L. Trước khi xếp sách vở lên tủ hoặc kệ, bạn phải xử lý phun phủ toàn bộ bề mặt gỗ bằng bình bơm tay (bình xịt muỗi hay bình nhựa xịt nước hoa) hoặc dùng cọ quét khoảng 3 lớp loại dầu này lên bề mặt gỗ. Liều lượng là 1 lít cho khoảng 3 m2 bề mặt. Hiện nay loại dầu mối 50.000 đồng/lít có thể bảo vệ gỗ hoặc các vật liệu có dẫn xuất từ celluloz trong thời gian 5 năm. Nếu bạn sử dụng loại dầu chống mối rẻ hơn - loại 13.500 đồng/lít - thì khả năng bảo vệ chỉ khoảng 1 năm.

Khi thấy gián, kiến bạn nên dùng thuốc bột Trebon (phấn kiến) để tiêu diệt. Muốn diệt mối, bạn phải dùng thuốc dạng bột Termidor. Khi phun thuốc vào các khe tủ hay kệ, mặc dù các loại hóa chất này đều nằm trong danh mục cho phép sử dụng của Bộ Y tế, bạn cũng phải luôn luôn giữ an toàn tối đa cho người, gia súc và môi trường xung quanh. Tuyệt đối tránh để thuốc văng vào mắt và miệng, khi bị dính các loại thuốc này cần rửa ngay bằng xà phòng.

Phòng đọc nên trang bị hệ thống điều hòa không khí giúp bạn thoải mái khi đọc cũng như giữ độ ẩm không khí vừa phải cho tủ sách. Nếu không có điều kiện, bạn nên lắp quạt hút gió để lưu thông không khí trong phòng. Nếu trong nhà quá ẩm thấp thì nên dùng vôi bột để trong tủ sách nhằm hút bớt hơi nước và phải thay vôi định kỳ thì mới có hiệu quả. Đặc biệt vào mùa mưa, bạn phải chăm sóc các cuốn sách kỹ hơn, thường xuyên đem sách ra lau mốc và để nơi thoáng gió. Nếu không, sách lâu ngày sẽ rã hồ và keo, dẫn đến các tép sách sẽ bị sút dần.

Một số người thích làm gáy sách cho đẹp nên dùng xi ra đánh bóng. Điều này dễ tạo điều kiện cho nấm mốc phát triển, đồng thời lại rất khó lau chùi cho sạch. Chỉ có cách thức duy nhất là bạn phải siêng lau sách, đặc biệt là những quyển quý hiếm thì da mới bóng láng và chắc bền. Bạn có thể dùng một tấm nỉ hay khăn mềm để lau sạch bụi cho sách. Trong tủ hay phòng chứa sách, bạn cũng không nên dùng bóng đèn tròn thắp sáng để sưởi ấm căn phòng vì như thế lâu ngày các trang sách sẽ trở nên giòn và dễ rách.

Bạn nên tránh đóng tủ hay kệ sách bằng các loại gỗ rẻ tiền như ván thông, ván ép hoặc cây dầu... vì mối mọt rất ưa thích các loại cây này. Các loại tủ hay kệ sắt, tủ bằng kẽm hay ngay cả bằng xi măng xây trong vách tường cũng không tốt lắm vì các loại vật liệu này dễ làm cho sách ẩm mau hư. Đối với các loại sách quý, tốt nhất là bạn nên sắm các tủ đựng bằng gỗ cẩm lai, gõ, trắc, giá tỵ hoặc bằng lăng... Các loại gỗ này vì rất cứng nên mối mọt khó có thể ăn được.

Mùa mưa thường hay xuất hiện các mối cánh, khi có ánh sáng chúng sẽ bay vào sách của bạn. Vì vậy, trong trường hợp này bạn nên lắp thêm trong phòng sách của mình một loại đèn diệt côn trùng.

Cách bảo quản sách chống mối mọt phá hoại

Bảo quản sách và tủ sách