Mướp thuộc họ bầu, quả dài hình ống, đen hoặc trắng bóng. Các nơi đều trồng được, thường trồng sau mùa đông. Quả non có thể dùng làm rau ăn còn xơ mướp có thể dùng làm thuốc.
Quả mướp có vitamin B1, B2,C, Prôtein, chất xơ, sắt, kali, lân…
Theo Đông y: Mướp có vị ngọt ,tính mát, không độc, có tác dụng điều kinh, chỉ đới, bình can tức phong, thanh nhiệt, nhuận da, thông kinh lạc, thông đại tiểu tiện, hành huyết mạch. Mướp già đốt tồn tính, dùng làm thuốc có thể khử phong, hoá đờm, lương huyết, giải độc, sát trùng, thông kinh lạc, thông sữa, trị đái ỉa ra máu. Theo”Lục xuyên bản thảo” Mướp sinh cân chỉ khát, giải nhiệt trừ phiền, làm nhuận da, trị chứng khát bệnh nhiệt, trị thân nhiệt phiền táo.
Y dược học hiện đại phát hiện quả, lá, dây của cây mướp đều có thể chữa bệnh:
-Dây mướp có tác dụng ức chế khuẩn cầu.
-Xơ mướp có tác dụng chống viêm lợi niệu.
-Lá mướp có tác dụng chống các nếp nhăn, làm đẹp dung nhan.
-Quả mướp không những có khả năng chống viêm, chống các nếp nhăn và làm đẹp dung nhan, mà còn có tác dụng hỗ trợ trong điều trị các chứng đau họng, ho, hen xuyễn, viêm tuyến má, ho bách nhật, đau răng, đau lưng, đậu không bay, tắc sữa, đau bụng kinh, kinh nguyệt quá nhiều, viêm bàng quang.
Phụ nữ kinh nguyệt quá nhiều nên ăn mướp xào với tôm (cả vỏ). Món ăn này vừa trị bệnh, vừa khoẻ người, làm đẹp da.
Cách sào mướp với tôm như sau:
- Mướp tươi 50g, gia vị muối, mì chính, xì dầu, dầu lạc, gừng, hành tỏi vừa đủ.
Quả mướp gọt bỏ vỏ, rửa sạch, thái vát. Bắt đầu đun lửa to, cho dầu lạc vào chảo đun cho dầu lạc chín 6 phần thì cho gừng, hành tỏi vào, tiếp đó cho tôm vào, chừng 3 phút thì cho muối, xì dầu và một chút nước nóng, đảo qua rồi đậy vụng lại. 2 phút sau, mở vung cho mì chính vào. Thế là được.
Quả, lá, dây mướp đều có tác dụng chống nhăn da. Lấy quả mướp, hoặc lá hoặc giây mướp thật non, giã nát rồi vắt lấy nước. Nước mướp này bôi mặt ngày vài lần, không những có thể giữ cho da đẹp mà còn giúp trị các bệnh như da tàn nhang, viêm lỗ chân lông, mũi đỏ do uống nhiều rượu.
Bình Lân Mạc Tử, một nhà văn Nhật Bản thọ 90 tuổi khi bà 80 tuổi da mặt vẫn còn mịn màng nõn nà. Hàng ngày vào buổi sáng bà dùng khăn bông, chấm nước mướp bôi lên mặt. Bà làm như thế mấy chục năm liền, không gián đoạn.
Cách lấy nước mướp làm đẹp dung nhan như sau: Lấy kéo cắt ngang dây mướp có quả cách mặt đất chừng 50cm để phần dây mướp còn lại uốn cong, miệng cắt quay xuống, cắm vào một bình thuỷ tinh sạch (tốt nhất là bình thuỷ tinh trong suốt có khắc dung lượng). Dùng keo dính bịt kín miệng bình. Chờ nước mướp chảy vào đầy bình đổi bình khác. Dùng vải sợi nhỏ lọc nước mướp. Cho nước mướp đã lọc vào lọ, đặt vào tủ lạnh dùng dần. Khi sử dụng nên cho vào nước mướp một giọt dầu thơm, một chút rượu và một chút axit boric.
Hàng ngày xoa nước mướp lên mặt, da mặt sẽ mịn màng nõn nà.