1
Bệnh nhiệt miệng ở trẻ em
Nhiệt miệng, hay còn gọi là loét miệng là một căn bệnh thường gặp cả ở người lớn và trẻ em. Nguyên nhân gây ra các vết loét thường là cơ thể bị nóng, phát ra nhiệt và gây loét niêm mạc miệng. Cũng có thể thủ phạm từ virus herpes với triệu chứng như loét do nhiệt. Virus herpes thường chỉ gây một vết loét, còn do nhiệt hoặc các nguyên nhân khác thì có thể có nhiều vết loét trong niêm mạc miệng. Nếu trẻ bị mắc bệnh tay chân miệng hay thủy đậu thì virus này ngoài gây các nốt phỏng ở da cũng có thể gây các nốt phỏng ở niêm mạc miệng. Ngoài ra, những trẻ bị suy dinh dưỡng, thiếu một số chất cần thiết như vitamin PP, vitamin C, vitamin B12, acid folic, chất sắt cũng có thể bị loét miệng…
Loét miệng do nhiều nguyên nhân khác nhau, nếu đơn thuần do nhiệt, thiếu dinh dưỡng, rối loạn hệ miễn dịch thì cần ăn uống bổ sung các loại trái cây tươi, rau quả mát, chế độ dinh dưỡng hợp lý theo độ tuổi, vết loét sẽ tự lành sau vài ngày. Bên cạnh đó, cần cho trẻ đánh răng, súc miệng bằng nước muối pha loãng, vệ sinh miệng hằng ngày. Còn với nguyên nhân loét từ virus thủy đậu, tay chân miệng có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm thì cần đến cơ sở y tế để khám, điều trị kịp thời. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc, đặc biệt là thuốc nam không rõ nguồn gốc để điều trị, vì đã xảy ra nhiều trường hợp ngộ độc chì phải nhập viện do dùng thuốc bột của thầy lang.
Để phòng bệnh cho trẻ bạn chú ý những điểm sau
Thiết lập thói quen tốt cho bé trong sinh hoạt hàng ngày như nghỉ ngơi có giờ giấc, không để bé thức khuya, cho bé ăn uống đúng giờ và không ăn quá no. Cho bé ăn với chế độ ăn phong phú, đa dạng đủ chất. Nên ăn những thức ăn có tính mát có tác dụng giải nhiệt như rau xanh có lá, dưa chuột, cam, trà xanh, cà rốt, lê….
Giữ vệ sinh răng miệng tốt, hướng dẫn bé đánh răng đúng cách, tránh làm tổn thương niêm mạc. Tập cho bé thói quen xúc miệng nước muối ấm hàng ngày là rất tốt. Nước muối với nồng độ thích hợp, độ ấm vừa phải sẽ có tác dụng sát trùng tốt. Súc miệng bằng nước muối ấm hằng ngày giúp loại bỏ bớt vi khuẩn, làm sạch khoang miệng, amidan, họng. Nước muối ấm còn kích thích tăng tuần hoàn máu tại chỗ, tập trung nhiều tế bào bạch cầu làm tăng khả năng tiêu diệt vi khuẩn. Bé nhà bạn 2 tuổi, chưa biết súc miệng, bạn có thể chải răng, lưỡi với nước muối sinh lý ấm (nồng độ 0,9%) cho bé. Biện pháp này vừa dễ làm, rẻ tiền, dễ thực hiện, hữu dụng trong việc làm sạch răng miệng
Khi bé bị nhiệt miệng, bạn có thể dùng mật ong để chữa bệnh cho bé. Cho bé ngậm mật ong hoặc lấy bông tăm thấm mật ong vào chỗ loét. Đây là phương pháp kinh điển trong dân gian để chữa nhiệt miệng. Nhiều nghiên cứu cho thấy dung dịch mật ong 30% có thể ức chế hoặc tiêu diệt hầu hết các loại nấm và vi khuẩn, lại có vị ngọt dễ uống.
Nếu sử dụng thuốc thì một sản phẩm có tác dụng điều trị bệnh tận gốc sẽ góp phần giảm thiểu số lần bệnh tái phát. Hiện nay trên thị trường đã có thuốc chữa nhiệt miệng tận gốc đó là Khẩu Viêm Thanh. Khẩu Viêm Thanh có nguồn gốc thảo dược, được bào chế từ bài thuốc Đông y nổi tiếng của Trung Hoa trong điều trị nhiệt miệng.
Khẩu Viêm Thanh được thử lâm sàng tại nhiều bệnh viện, và cho thấy thuốc có tác dụng giảm đau nhanh chóng, hiệu quả đồng thời làm lành vết loét nhanh, giảm số lần tái phát bệnh. Thuốc qua phân tích cho thấy có tính an toàn cao, không gây độc hại nên bé nhà bạn 2 tuổi cũng có thể dùng được sản phẩm này.
Trị nhiệt miệng bằng đông y
Theo y học cổ truyền, loét miệng thuộc phạm vi chứng “khẩu cam” do nhiệt độc, hỏa độc, thấp nhiệt và âm hư gây nên.
Loét miệng thuộc chứng thực hỏa: Vết loét đỏ, sưng, đau khu trú thành nốt ở niêm mạc miệng hoặc lưỡi hoặc có khi thành đám, nặng thì có mủ. Có cảm giác đau, nóng rát, nhất là khi ăn thức ăn mặn, chua, cay. Miệng hôi, khô; người cảm giác nóng hay sốt nhẹ, đầu lưỡi đỏ, nước tiểu vàng, đại tiện táo.
Làm giảm đau ở miệng: Tế tân 4 g, đinh hương 10-15 cái, cam thảo xé tơi 6 g. Tất cả hãm với 50 ml nước sôi (bịt kín để không bay mất tinh dầu) khoảng 15-20 phút, để nguội, ngậm dần từng ngụm 2-4 phút sẽ giúp làm dịu đau.
Thuốc uống:
Sinh địa, chút chít, lá tre mỗi thứ 16 g, ngọc trúc, huyền sâm, mộc thông mỗi thứ 12 g, thạch cao 20 g, cam thảo 6 g, sa nhân 4 g. Sắc uống ngày một thang. Uống 3-5 thang, nghỉ vài hôm uống thêm một đợt nữa.
Hoặc: Sinh địa, lô căn mỗi thứ 20 g, mộc thông 6 g, trúc diệp, ngọc trúc, huyền sâm, tri mẫu mỗi thứ 12 g, thạch cao 40 g, thăng ma 8 g. Sắc uống ngày một thang. Bài này thích hợp cho người nhiệt miệng kèm theo lưỡi đỏ, ngủ kém, táo bón, tiểu tiện nóng, đỏ.
Dùng thuốc đến khi hết táo bón thì bệnh đỡ. Nên dùng củng cố một vài đợt sau khi đã có kết quả.
Nhiệt miệng thuộc chứng hư nhiệt: Thường gặp ở người thể trạng gầy gò, miệng lưỡi khô ráo, các vết loét không sưng hoặc ít sưng, đỏ, đau nhẹ, lưỡi đỏ, nước tiểu ít, màu vàng, đại tiện táo... Bệnh hay tái phát nhiều lần, có khi tưởng như khỏi lại đột nhiên xuất hiện. Tùy điều kiện và từng trường hợp, có thể dùng một trong hai bài thuốc sau:
Sa sâm, mạch môn, ngọc trúc, huyền sâm, hoàng bá mỗi thứ 12 g, sinh địa, cỏ nhọ nồi mỗi thứ 16 g, đan bì, tri mẫu mỗi thứ 8 g, cam thảo 4 g. Sắc uống ngày một thang, uống dần làm nhiều đợt, mỗi đợt 5-10 thang.
Sinh địa 16 g, hoài sơn, hoàng bá mỗi thứ 12 g, sơn thù, phục linh, trạch tả, đan bì, huyền sâm, tri mẫu mỗi thứ 8 g. Nếu mất ngủ thêm táo nhân sao đen 12 g; táo bón nhiều thêm vừng đen (giã dập) 12 g.
Nếu bị viêm loét miệng mạn tính thành từng đợt hoặc gần như liên tục, kéo dài, bệnh nhân cần được thăm khám toàn diện và đôi khi cần được chẩn đoán xác định nguyên nhân bằng cách nuôi cấy vi khuẩn, nấm, xét nghiệm tế bào học...
Trẻ em đang bú mẹ, người suy giảm miễn dịch hoặc có thói quen uống sữa có thể bị loét lưỡi, miệng mà dân gian hay gọi là “tưa lưỡi”, thường do nấm candida abical. Nếu không được chữa trị kịp thời, bệnh phát triển làm trẻ bú khó khăn, thậm chí nấm lan xuống đường tiêu hóa gây đại tiện lỏng, sống phân... Việc chữa trị không mấy khó khăn, chủ yếu làm thay đổi môi trường, kiềm hóa tại chỗ. Có thể dùng các cách sau đây:
Dùng gạc sạch thấm mật ong xoa miệng, lưỡi cho trẻ, ngày vài ba lần. Đây là phương pháp kinh điển, đồng thời là kinh nghiệm dân gian. Nhiều nghiên cứu cho thấy dung dịch 30% mật ong có thể ức chế hoặc tiêu diệt hầu hết các loại nấm và vi khuẩn, lại có vị ngọt dễ chịu.
Lá rau ngót rửa sạch, thêm vài hạt muối, giã lấy nước, thấm vào gạc sạch xoa miệng, lưỡi như trên.
