Chuẩn bị cho lễ ăn hỏi

Trong các thủ tục ngày cưới của người Việt Nam, lễ ăn hỏi được coi trọng nhất và phần chuẩn bị lễ vật để nhà trai đưa tới nhà gái sẽ được quan tâm đặc biệt bởi các vật phẩm này sẽ thể hiện sự chu đáo của nhà trai. Theo truyền thống từ xưa tới nay, lễ vật sẽ được đựng trong các mâm sơn son thiếp vàng, gọi là tráp. Số lượng tráp mâm quả và các loại lễ vật cụ thể thường do nhà gái sẽ đưa ra yêu cầu, tùy thuộc vào từng gia đình, nhưng ở mỗi miền Nam, Bắc có sự khác nhau.

1. Ở miền Bắc

- Tại các tỉnh, thành từ Huế trở ra, nhà trai khi chuẩn bị đám hỏi sẽ phải chuẩn bị tráp lễ vật mà số lượng tráp là lẻ (có thể từ 3 tráp, 5 tráp, tới 11, 15 tráp)
- Trong các tráp, số lượng vật phẩm phải là số chẵn (ví dụ như 100 chiếc bánh cốm, 100 gói chè sen... để biểu tượng cho đôi lứa có đôi, có cặp)
- Các tráp lễ vật thường có:
+ Trầu cau
+ Bánh cốm
+ Chè
+ Hạt sen
+ Rượu và thuốc lá
+ Hoa quả
+ Lợn quay
- Khay để phong bì tiền (lễ đen) được để riêng, do mẹ chú rể cầm tới trao cho mẹ cô dâu.

Để chuẩn bị các tráp ăn hỏi này, các bạn có thể tìm thấy những cửa hàng cung cấp dịch vụ trọn gói tại Hàng Than, là phố đồ lễ ăn hỏi nổi tiếng nhất Hà Nội. Ngoài ra, các cửa hàng nhỏ lẻ khác trên những phố như Kim Mã, Bạch Mai, Thái Hà, Nguyễn Trãi, Cầu Giấy cũng có thể chuẩn bị đồ lễ đẹp mắt cho đám hỏi của bạn.

2. Ở miền Nam

- Ngược lại với truyền thống tại miền Bắc, các gia đình miền Nam thường yêu cầu số lượng tráp là chẵn, mà phổ biến nhất là 6 tráp (số 6 biểu tượng cho tài lộc).
- Trong các tráp, số lượng vật phẩm lại phải là lẻ, biểu tượng cho sự sinh sôi.
- Các mâm quả phổ biến thường có:
+ Trầu cau
+ Bánh phu thê
+ Gà hoặc lợn quay
+ Xôi
+ Rượu, thuốc và chè
+ Hoa quả
- Ngoài các mâm quả, nhà trai phải chuẩn bị một khay nhỏ hơn, đựng tiền cheo (gọi là lễ đen) để mang tới thắp hương trên bàn thờ nhà gái.
- Với những nhà khá giả, nhà trai sẽ chuẩn bị thêm một khay đựng áo dài và đồ trang sức cho cô dâu. Trong lễ ăn hỏi, cô dâu sẽ mặc áo dài, đeo đồ trang sức do nhà trai đem tặng rồi mới ra chào họ hàng hai bên.

Tại Sài Gòn, đoạn cuối phố Nguyễn Đình Chiểu, bắt đầu từ ngã tư Bàn Cờ là nơi tập trung nhiều cửa hàng bán đồ lễ, mâm quả ăn hỏi nhất. Bạn cũng có thể tham khảo dịch vụ mâm quả ở khu phố người Hoa kiều tại Quận 5, gần Chợ Lớn.

Tuy các lễ vật trong từng đám ăn hỏi có khác nhau, nhưng có một tráp không thể thiếu là mâm trầu cau bởi người Việt coi miếng trầu là đầu câu chuyện và là loại quả quan trọng khi thắp hương trên bàn thờ tổ tiên. Khi chọn cau, bạn phải chọn buồng quả to, đều nhau, các rễ cau sum xuê, lá trầu không bị dập nát. Trước ngày ăn hỏi, nhà trai và nhà gái nên bàn bạc kỹ lưỡng, tốt nhất là gia đình nhà gái nên liệt kê rõ các loại lễ vật mong muốn nhà trai mang đến để ngày ăn hỏi mọi người đều vui vẻ suôn sẻ.

Chuẩn bị phong bì cho lễ ăn hỏi thế nào:

Theo truyền thống của người Việt, trong ngày ăn hỏi, họ nhà trai mang đồ lễ đến nhà gái bao gồm cau, rượu, chè, thuốc (trà) và bánh trái, một con gà trống hoặc nếu nhà nào khá giả thì có thêm một con lợn sữa. Bánh trong lễ ăn hỏi tượng trưng cho Âm – Dương, thường là bánh cốm, bánh xu xê (ở Hà Nội hoặc các vùng lân cận), có nơi dùng bánh nướng, bánh dẻo (ở Hải Phòng) hoặc bánh chưng và bánh dày (ít nơi dùng bánh này), kèm với bánh chưng và bánh dày thường có quả nem. Bánh cốm, bánh xu xê, bánh chưng, bánh dày và cả quả nem dùng trong lễ ăn hỏi đều được đựng trong hộp giấy màu đỏ hoặc bọc trong giấy đỏ, màu đỏ tượng trưng cho “hỷ” tức là vui mừng.

Trước đây, lễ ăn hỏi chỉ đơn giản là bánh trái nhưng ngày nay ngoài những đồ lễ truyền thống đó thường kèm theo một phong bì, nhiều ít tuỳ thuộc vào hoàn cảnh mỗi gia đình. Đây là một đổi mới “rất tế nhị” trong đời sống xã hội hiện đại và được áp dụng trong hầu hết các đám cưới. Có trường hợp hai bên gia đình đã biết nhau tương đối nên cởi mở hơn và vấn đề đó cũng trở nên dễ hơn, nhưng cũng có trường hợp hai bên chưa có cơ hội để hiểu ý tứ của nhau nên có thể tạo nên một phản ứng nào đó không hay. Vậy làm thế nào cho hợp tình hợp cảnh và bao nhiêu là hợp. Vấn đề “tế nhị” này mang ra bàn cũng thật khó, song chúng tôi mạo muội nêu vài ý kiến, nếu thấy hợp thì các bạn làm theo, nếu chưa hợp thì các bạn cải tiến cho phù hợp với nghi thức đám cưới của gia đình bạn, dù cách nào thì cũng hướng tới mục đích là đám cưới diễn ra vui vẻ và hai họ thực sự hài lòng về nhauNgày nay, gia đình nhà gái ít thách cưới hơn ngày xưa, hoặc có thách cưới cũng lựa theo gia cảnh nhà trai nhưng nói chung tục lệ này không nên tồn tại. Đời sống văn hoá mới tiến bộ hơn, thách cưới thực sự trở thành một hủ tục vì tính chất nguyên thuỷ của nó vẫn được giữ. Còn phong bì trong lễ ăn hỏi của nhà trai gửi nhà gái lại mang tính chất khác, không phải là khoản “thách cưới” của nhà gái. Do đó nhà trai có thể chủ động về vấn đề này. Phong bì có thể đưa sau khi nhà gái nhận lễ, nhà trai phát biểu vài lời và gửi tiền nạp tài. Số tiền này không cần phải nhiều quá nhưng cũng không nên ít quá mặc dù là tượng trưng. Vì theo quan điểm của người Viêt Nam, khi người con gái lấy chồng thì nhà chồng nghiễm nhiên có thêm một nhân lực mà không phải “nuôi nấng”, nên tiền nạp tài có ý nghĩa như là một phần trả nghĩa đã nuôi cô dâu và thể hiện một phần nào lòng biết ơn nhà gái. Do đó số tiền này không nên ít quá nhưng không nhất thiết nhiều, vì nhiều quá lại làm mất đi ý nghĩa thiêng liêng ban đầu của nó.

Đám cưới hiện đại mang tính cởi mở hơn nhiều so với trước, dần dần mọi người trong xã hội nhận thức được tính chất thực của những nghi lễ này nên bạn có thể thẳng thắn trao đổi với nhau, còn nếu bạn cảm thấy khó thì bạn hãy chọn biện pháp chung chung nào đó. Bạn vẫn băn khoăn không biết số tiền cho lễ ăn hỏi của con bạn là bao nhiêu, hãy đặt trường hợp mình và đối chiếu với nhà gái, một mức trung bình nào đó trong môi trường sống của bạn, ví dụ ở nông thôn có thể là 500.000đ – 1.000.000đ nhưng nếu ở thành thị thì con số này nên thay đổi tí chút, đây chỉ là một gợi ý nhỏ còn con số này có thể sai lệch rất nhiều.Phong bì trong lễ ăn hỏi trở nên phổ biến tuy nhiên ta cũng không nên quá coi trọng ít hay nhiều. Điều quan trọng là hạnh phúc lứa đôi của vợ chồng trẻ.

(St)