Tìm hiểu về bệnh ung thư dạ dày

Ung thư dạ dày là loại ung thư thường gặp, đứng đầu các loại ung thư tiêu hóa. Triệu chứng chủ yếu là vùng bụng trên (thượng vị) khó chịu hoặc đau nôn, ợ, nôn ra máu, tiêu phân đen, sờ thấy có khối u. Triệu chứng ban đầu không rõ rệt, thường dễ lẫn với viêm dạ dày, loét dạ dày tá tràng, rối loạn tiêu hóa. Lúc sờ thấy khối u và trạng thái bệnh nhân suy mòn thì đã muộn. Bệnh có thể mắc bất kỳ ở lứa tuổi nào nhưng thường gặp ở tuổi 40-60, nam nhiều hơn nữ.

Các dạng thường gặp

Ung thư dạ dày là bệnh phổ biến, tần số xuất hiện khác nhau tùy theo từng vùng. Các loại ung thư dạ dày thường gặp:

Ung thư ở bờ cong lớn:

Tiến triển rất âm thầm, người bệnh đau ít và có chảy máu, khi đi đại tiện phân đen. Chụp X-quang thấy hình khuyết ở bờ cong lớn hay một đoạn của bờ cong lớn nham nhở, nếu hình khuyết hay hình nham nhở ở phần ngang bờ cong lớn thì đó là hình ảnh của ung thư.

Ung thư bờ cong nhỏ:

Thường gặp ở bệnh nhân đau nhiều và do tính chất của cơn đau, dễ lầm với loét, đại tiện phân đen hay gặp hơn nôn ra máu. Tùy theo từng thời kỳ, trên phim chụp dạ dày có thể thấy một đoạn cứng ở bờ cong nhỏ, một đoạn lún xuống, một loại loét to hoặc nhỏ có hình thấu kính, hình khuyết, góc bờ cong nhỏ mở rộng, hang vị bị cắt cụt… Nếu ổ loét ở phần đứng bờ cong nhỏ chưa khẳng định được ổ loét đó đã bị ung thư hóa nhưng khi ở phần nằm ngang, khẳ năng loét ung thư hóa cao hơn mặc dù kích thước còn nhỏ. Ổ loét ở ngay đuôi tâm vị được coi như ung thư.

Ung thư ở mặt trước và mặt sau:

Rất hiếm gặp và ít được thể hiện trên phim, soi dạ dầy mới thấy. Đặc biệt loại ung thư này có thể làm thân dạ dày thu hẹp lại và trên phim có hình dạ dầy 2 túi thông nhau bằng 1 eo. Túi trên có thể to bằng hay nhỏ hơn túi dưới. Eo thẳng hoặc ngoằn ngoèo.

Ung thư toàn bộ dạ dầy:

cũng rất hiếm gặp, gặp ở nam nhiều hơn ở nữ, đặc biệt, thành dạ dầy có thể dày tới 2cm nhưng niêm mạc vẫn bình thường. Bệnh tiến triển rất chậm, ít đau và cũng ít chảy máu. Cơ thể gầy nhưng chậm, khám bụng sờ thấy hoặc không sờ thấy khối u. Trên phim, dạ dầy có hình một cái ống dài, thành cứng, không có nhu động.

Nhận biết ung thư dạ dày như thế nào?

Dấu hiệu cơ năng:

Thoạt tiên đau âm ỉ và có cảm giác rát bỏng ở vùng trên rốn. Đau không thành cơn, không theo giờ giấc hoặc bữa ăn. Các thuốc có chất kiềm hoặc cho ăn không làm giảm hay hết đau, song không ít trường hợp bệnh nhân hoàn toàn không đau, về sau đau liên tục ngày và đêm. Có thể đau dữ dội, xuyên sau lưng, kèm theo đau là chán ăn và sau khi ăn thấy nặng bụng. Không ít bệnh nhân bị ung thư dạ dày có triệu chứng lâm sàng hoàn toàn giống như loét dạ dầy.

Dấu hiệu toàn thân:

Trong giai đoạn đầu bệnh nhân dễ mệt, da xanh và gầy đi, ở người cao tuổi những triệu chứng trên giúp hướng về ung thư dạ dầy. Dần dần bệnh nhân mất nước hốc hác, không muốn ăn vì nôn nhiều, da vàng rơm, có sốt nhẹ kéo dài.

Bệnh để lại biến chứng nếu không được điều trị hợp lý

Biến chứng: Nếu ung thư dạ dầy không được điều trị tốt, chỉ sau 1 năm sẽ dẫn đến tử vong, chết cho suy kiệt,di căn gần ra hoặc xa. Trong quá trình diễn biến, dễ xảy ra biến chứng sau:

Chảy máu:

Máu chảy ra từ các mô bị hoại tử hay chảy máu sữ dội từ một động mạch bị mô hoại tử làm thủng. Bệnh nhân thường đại tiện ra phân đen hơn là nôn ra máu. Cũng như trong bệnh loét, bệnh nhân thường đại tiện ra phân đen từng đợt ngắn hay dài và máu mất không nhiều. Khi bệnh nhân nôn ra máu nhiều, cần mổ cấp cứu và truyền máu nhưng kết quả thất thường.

Thủng:

Ung thư gây thủng dạ dầy ít hơn do ổ loét. Cả hai trường hợp có hội chứng chung, chẩn đoán thủng dễ nhưng tìm nguyên nhân thủng do loét lại khó, kể cả trong khi mổ. Về đại thể, có thể tưởng là ung thư nhưng xét nghiệm vi thể chỉ thấy có loét. Ung thư khi gây ra thủng cần cắt bỏ, có khi toàn bộ dạ dày.

Ung thư dạ dày là ung thư đứng hàng đầu trong các loại ung thư đường tiêu hóa. Giai đoạn sớm tổn thương mới chỉ ở lớp niêm mạc, dưới niêm mạc, có hay không có hạch lân cận di căn, có tiên lượng tốt; Ung thư xâm lấn đến lớp cơ trong của thành dạ dày; Ung thư xâm lấn cả thành dạ dày; Ung thư di căn đến các hạch lân cận; Ung thư xâm lấn và di căn tới các hạch tạng.

Biểu hiện bệnh: giai đoạn sớm, triệu chứng nghèo nàn, khó phát hiện chỉ thấy đau thượng vị không có tính chu kỳ (khác với loét), chán ăn, mệt mỏi, gầy sút; Giai đoạn muộn: các triệu chứng thường rõ rệt như đau bụng, hẹp môn vị, khối u vùng bụng, cổ trướng, có hạch di căn, chẩn đoạn giai đoạn này thường dễ song điều trị ít có kết quả. Chụp Xquang có cản quang: thấy hình ổ loét, bờ cứng; hoặc hình khuyết cố định, bờ xung quanh không đều, nham nhở, thành cứng; hình cứng hay một đoạn cứng thường xuyên giữa các phim. Nội soi sinh thiết có thể thấy hình ổ loét, u sùi nhỏ giúp chẩn đoán sớm ung thư dạ dày, tỷ lệ chẩn đoán đúng cao. Như vậy muốn phát hiện sớm ung thư dạ dày thì ngay khi có các dấu hiệu của giai đoạn sớm nói trên bệnh nhân cần đi khám nội soi sinh thiết để phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời.

Bị viêm dạ dày mấy năm liền, mỗi lần đau, anh Tùng (Ba Vì, Hà Nội) lại mua thuốc về uống. Gần đây, thấy đau nhiều vùng dưới ức, hay tức bụng, mệt mỏi, anh mới đi nội soi thì phát hiện ung thư dạ dày, đã di căn khắp ổ bụng.

"Gia đình tôi không thể tin vào điều này. Chồng tôi đã đi khám thêm vài nơi nữa nhưng kết quả vẫn như vậy. Trước đó, anh ấy cứ nghĩ mình bị đau dạ dày, đại tràng thông thường thôi. Cũng mấy lần có người khuyên nên nội soi, nhưng nghe nói cho cái ống đó vào người khó chịu lắm, nên chồng tôi không đi", vợ bệnh nhân 48 tuổi cho biết.

Hiện anh Tùng vừa được phẫu thuật nhưng vì ung thư đã di căn khắp ổ bụng và gan nên cơ hội và thời gian sống của anh còn rất thấp.

Tiến sĩ Nguyễn Tuyết Mai, Trưởng khoa nội 1, Bệnh viện K Hà Nội cho biết, đa số bệnh nhân mắc bệnh này ở nước ta được phát hiện muộn nên tiên lượng rất xấu. Có tới 3/4 số người bệnh đi khám khi đã quá đau, bị rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng, gầy sút nhanh - những biểu hiện của ung thư dạ dày ở giai đoạn nguy hiểm.

Theo bác sĩ Tuyết Mai, mỗi năm Việt Nam có trên 15.000 ca mới được chẩn đoán ung thư dạ dày và hơn 11.000 ca tử vong vì bệnh này. Đây là bệnh ung thư phổ biến hàng thứ 3 trong số 10 loại ung thư nguy hiểm thường gặp tại nước ta. Nam giới có tỉ lệ mắc bệnh cao hơn phụ nữ khoảng 3 lần. Bệnh hay gặp nhất ở tuổi trung niên, tuy nhiên cũng có những người dưới 30 tuổi đã mắc.

Bà Tuyết Mai cho rằng, lý do quan trọng khiến phần lớn bệnh nhân ung thư dạ dày được chẩn đoán muộn là do bệnh không có những triệu chứng đặc hiệu so với các bệnh lý thông thường về dạ dày, tiêu hóa, trong khi rất ít người có thói quen đi khám định kỳ.

Ở giai đoạn sớm của ung thư dạ dày, người bệnh có thể thấy khó tiêu, nóng rát vùng thượng vị, ăn không thấy ngon miệng. Giai đoạn trung bình họ thường mệt mỏi, cảm giác đầy bụng sau khi ăn... Khi đã vào giai đoạn muộn, người bệnh sẽ thường xuyên đau bụng, nôn và buồn nôn, đi kèm với rối loạn tiêu hóa, sút cân, nuốt nghẹn, đại tiện ra phân đen (do xuất huyết tiêu hóa)...

"Những triệu chứng sớm của bệnh khá mơ hồ và khó phân biệt với các loại viêm loét dạ dày thông thường khác nên khiến nhiều người nhầm tưởng và không đi kiểm tra cụ thể", bác sĩ nói.

Giáo sư Nguyễn Bá Đức, Phó chủ tịch hội ung thư Việt Nam cho biết, dạ dày là một tạng rỗng, có thể hình dung nó như một quả bóng, vì thế khám bên ngoài sẽ không thể thấy được những tổn thương bên trong. Việc chiếu chụp, siêu âm vẫn bỏ sót người mắc bệnh và thường chỉ phát hiện khi bệnh đã ở giai đoạn muộn, u đã lớn. Không có cách nào khác là phải nội soi để phát hiện ung thư dạ dày.

"Đối với ung thư dạ dày, việc phát hiện sớm có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Bệnh nhân mắc ung thư này ở giai đoạn khởi phát chỉ cần phẫu thuật hớt niêm mạc, vẫn giữ nguyên được dạ dày và cơ hội khỏi là 99%. Bệnh phát hiện càng muộn, việc điều trị càng khó khăn và cơ hội sống càng ít ỏi. Hơn nữa, nội soi dạ dày rất an toàn", bác sĩ cho biết.

Theo bác sĩ Tuyết Mai, hiện tại vẫn chưa tìm ra nguyên nhân trực tiếp gây ung thư dạ dày nhưng một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh: Do nhiễm vi khuẩn Helicobacter Pylori (chiếm khoảng 25-50% số ca mắc bệnh); Do chế độ ăn: ăn mặn, các thức ăn có chứa nhiều nitrat, béo phì: Do hút thuốc lá, uống rượu. Khoảng 10% số bệnh nhân ung thư dạ dày do di truyền và có yếu tố gia đình.

Tiến sĩ Yoon Koo Kang, Khoa chống ung thư, trường Y khoa Asan, Đại học Ulsan, Seoul, Hàn Quốc cho biết, ở Hàn Quốc, cho biết hơn một nửa số bệnh nhân ung thư dạ dày được chẩn đoán và phẫu thuật ngay từ giai đoạn 1 nên thời gian sống được kéo dài hơn nhiều. Ông chia sẻ cách phát hiện sớm bệnh chính là việc thực hiện chương trình tầm soát toàn quốc: áp dụng cho những người từ 40 tuổi trở lên thực hiện soi dạ dày 2 năm một lần.

Theo giáo sư Đức, ở Việt Nam cũng nên thực hiện điều này. Tuy nhiên, nếu chưa có điều kiện thì cần phải đi khám và nội soi dạ dày ngay khi có các triệu chứng như đau vùng mỏ ác, nôn và buồn nôn, khó tiêu, từng bị chẩn đoán viêm loét dạ dày hay bị các rối loạn tiêu hóa mà điều trị nội khoa lâu không đỡ...

Nhiều trường hợp bệnh nhân có triệu chứng rối loạn tiêu hóa đến khám điều trị ở các phòng mạch tư, phòng khám đa khoa trong một thời gian dài mà không được chụp hoặc soi dạ dày. Đến khi phát hiện ung thư dạ dày thì đã quá muộn không còn cách cứu vãn.

Nam giới bị ung thư dạ dày nhiều hơn nữ giới do liên quan đến việc hút thuốc lá. Ngoài ra, những người ăn nhiều thức ăn nướng, hun khói, tẩm gia vị nhiều dễ bị ung thư dạ dày. Ung thư dạ dày còn do viêm dạ dày mạn tính vì nhiễm vi trùng Helicobacter pylori, đây là một loại vi trùng sống thường trú trong dạ dày. Tuy có liên hệ đến vi trùng nhưng ung thư dạ dày không có tính lây lan từ người sang người. Ngoài ra, ung thư dạ dày còn liên quan đến yếu tố di truyền. Tuổi càng cao càng dễ mắc bệnh hơn và người dân có điều kiện sống thấp dễ bị ung thư dạ dày.

Ở giai đoạn sớm, ung thư dạ dày hầu như không có triệu chứng. Khi bệnh đã tiến xa, bệnh nhân thường cảm thấy khó chịu vùng thượng vị, cảm giác đầy bụng sau ăn, buồn nôn và ói mửa, sụt cân nhanh. Tuy nhiên, các dấu hiệu này không phải là triệu chứng đặc hiệu của ung thư nên bệnh nhân dễ nhầm lẫn với các bệnh khác ở dạ dày như loét dạ dày hay nhiễm trùng, nên khi bệnh được phát hiện thì ung thư đã di căn xa. Vì thế khi có các triệu chứng mơ hồ như trên kéo dài, người bệnh nên đi khám bác sĩ để tìm nguyên nhân và điều trị càng sớm càng tốt.

Nội soi là phương pháp hiệu quả trong phòng ngừa ung thư dạ dày

Để phát hiện sớm ung thư dạ dày

Phải tầm soát bằng chụp X-quang dạ dày hoặc nội soi dạ dày thì mới có thể phát hiện được ung thư dạ dày giai đoạn sớm. Nội soi phát hiện thương tổn sớm tốt hơn X-quang. Hiện ngành y tế vẫn chưa đáp ứng được việc tầm soát với tất cả mọi người dân, kể cả ở các nước phát triển. Người có yếu tố nguy cơ là đối tượng cần phải tầm soát như: bị viêm teo dạ dày hoặc thiếu máu ác tính, đã cắt bán phần dạ dày, polyp dạ dày, trong gia đình có người bị ung thư đường tiêu hoá, có triệu chứng rối loạn tiêu hoá thường xuyên. Nếu có điều kiện thì mọi người trên 50 tuổi nên nội soi dạ dày tầm soát trong đợt kiểm tra sức khoẻ định kỳ.

Phòng khám chuyên khoa Á Châu (Gan – Nội tiêu hóa) đã đầu tư thiết bị máy móc hiện đại để đảm bảo bệnh nhân nội soi luôn an toàn, khâu tiệt trùng máy luôn được chú trọng, máy nội soi luôn được ngâm thuốc đủ thời gian và sấy khô để tiệt trùng sau mỗi ca nội soi. Mô hình phòng nội soi và giường nằm bệnh lưu trú trong ngày được đầu tư với chất lượng tương đương như phòng khám Singapore và thực hiện nội soi cũng do chính bác sĩ người Singapore phụ trách nhưng chi phí phù hợp với người Việt.

Tìm hiểu về bệnh thoái hóa tiểu não

Tìm hiểu về bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng

Tìm hiểu về bệnh viêm dạ dày

Tìm hiểu về bệnh viêm đường ruột

Tìm hiểu về bệnh viêm đường tiết niệu

Tìm hiểu về bệnh viêm họng

Tìm hiểu về bệnh viêm gan siêu vi C

Tìm hiểu về bệnh viêm xoang mũi

Tìm hiểu về bệnh viêm nhiễm phụ khoa

Tìm hiểu về bệnh sỏi tiết niệu

Tìm hiểu về bệnh sỏi thận

Tìm hiểu về bệnh sốt siêu vi