Món ngon bổ dưỡng cho người cao tuổi luôn khỏe mạnh

Nhiều công trình nghiên cứu trong thời gian gần đây cho thấy hình thức ăn uống dồi dào rau quả tươi, nhiều cá biển, và nhất là ngon miệng, là chế độ dinh dưỡng lý tưởng cho người già. Bằng chứng là người cao tuổi ở Địa Trung Hải ít bị nhồi máu cơ tim, nhờ khẩu phần đa dạng với thực phẩm “xanh” chiếm tối thiểu 60% tổng lượng.

Người Nhật có tuổi thọ cao nhất thế giới, nhờ thực đơn hầu như không bao giờ thiếu cá biển và đậu nành. Ngược lại, người cao tuổi trong các nhà dưỡng lão ở Hoa Kỳ, nơi chế độ ăn uống kiêng cữ được đặt lên hàng đầu, lại có tỷ lệ tai biến mạch máu não và tử vong vì nhồi máu cơ tim vượt xa các nước khác!

Từ nhận thức đó, thay vì tiếp tục đề cao hình thức kiêng khem, đa số chuyên gia dinh dưỡng ở khắp nơi đã đồng lòng tán dương chế độ dinh dưỡng mang nhiều nét “đổi mới” cho người già, dựa trên các nguyên tắc như sau:

· Người cao tuổi nên ăn tất cả những món ưa thích và ngon miệng, miễn là với số lượng không gây trở ngại cho chức năng tiêu hóa và không quá thừa cân.

· Khẩu phần hàng ngày càng đa dạng càng tốt, càng ít thực phẩm công nghiệp càng hay, không dùng thức uống vô chai, đóng lon.

· Chắc chắn uống đủ nước trong ngày bằng cách chú trọng các món cung cấp nước như rau, trái, món canh…, thay vì uống nước, vì nhiều người già thường chỉ uống khi khát.

· Đừng nấu cho người cao tuổi các món ăn tuy bổ dưỡng về thành phần nhưng với khẩu vị nuốt không vô!!! Đừng quên cảm giác ngon miệng là đòn bẩy cho sức kháng bệnh.

· Không nhất thiết phải cữ muối tuyệt đối, nếu không có y lệnh của thầy thuốc trong giai đoạn bệnh tim mạch cấp tính.

· Không nên thiếu món ngọt, nếu thực khách chưa bị bệnh tiểu đường.

· Luôn luôn có rau quả tươi trong khẩu phần.

· Nên chia ra nhiều bữa ăn nhỏ thay vì ngày ba bữa đúng giờ.

· Một ly nhỏ rượu vang cho mỗi bữa ăn là điều nên làm.

· Chỉ tránh các món ăn gây dị ứng, món chiên rán nếu đã có bệnh trên đường tiêu hóa như viêm đại trường mãn, viêm ruột dị ứng, trĩ, xơ vữa động mạch…

· Có bữa cơm gia đình cùng con cháu thay vì ăn riêng trong buồn tẻ như người bệnh nặng.

· Vận động nhẹ trước và sau bữa ăn.

Con cháu nếu biết thương ông bà đừng quên là các nhà nghiên cứu ở Hoa Kỳ vừa chứng minh hẳn hòi là người cao tuổi nếu “có da có thịt” một chút, nghĩa là hơi dư cân, thì ít bị bệnh và sống thọ hơn bạn đồng niên mình hạc xương mai. Lượng mỡ dưới da, tất nhiên không nhiều, chính là kho dự trữ dưỡng chất để đáp ứng cho nhu cầu phục hồi của cơ thể người cao tuổi mỗi lần ngã bệnh. Không cho người già ăn no bụng và ngon miệng là một điều đáng trách cả về lý lẫn về tình.

Nếu trong gia đình có người cao tuổi, bạn cần chú ý đến việc lên thực đơn sao cho hội đủ các điều kiện: đủ dưỡng chất, dễ tiêu hóa, nhiều chất xơ, nhiều sinh tố.

Khi người ta trẻ, các món ăn có hai nhiệm vụ: giúp cơ thể hoạt động và phát triển. Khi lớn tuổi, thức ăn chỉ còn một nhiệm vụ duy nhất là cung cấp năng lượng cho cơ thể hoạt động. Vì thế, người bước qua 60 tuổi cần ăn ít đi về số lượng. Nếu lúc còn trẻ mỗi bữa ăn hai, ba hoặc bốn bát thì nay nên bớt đi một bát cơm. Cần theo dõi cân nặng để điều chỉnh khi thấy có xu hướng tăng.

Hệ tiêu hóa người cao tuổi không còn “sung sức” như thời trẻ, độ co bóp yếu, nên khó đẩy chất thải ra ngoài. Chất thải càng ở lâu trong ruột già, càng tạo điều kiện cho vi sinh vật “bành trướng”, chúng làm đầy hơi, đầy bụng. Bụng trướng, đầy hơi cản trở sự hoạt động của tim và cơ hoành, gây mệt mỏi toàn cơ thể. Vì vậy, khi lớn tuổi, cần ăn món dễ tiêu hóa và nhiều chất xơ như: cháo dựng bò (trong cháo có đậu xanh, đu đủ xanh, khoai mì, bí đỏ, nghệ hầm với chân bò, chân bê). Món này rất dễ tiêu vì được hầm nhừ và có sự hỗ trợ của nghệ. Các món riêu cua, riêu cá… nấu với cà chua ăn cùng rau sống, rau thơm, bún; bánh canh cua nấu với nấm rơm, canh nấm, canh cua rau đay… rất có lợi cho sức khỏe người cao tuổi.

Người có tuổi nên dùng đạm thực vật vì gan đã đến thời “lười” tổng hợp đạm nên dễ thiếu chất này. Nên ăn các món như xôi đậu xanh, xôi đậu đen, xôi đậu đỏ, cơm gạo lức muối mè, bánh đa kê, cà ri cá đuối, tàu hủ xốt cà, tàu hủ “lướt ván”, xúp nấm, xúp nui sao, đậu xanh (hầm xương làm nước lèo)… Người cao tuổi cần ăn năm bữa trong ngày, bao gồm hai bữa xế vào lúc 9g sáng và 3g chiều. Các bữa xế nên dùng trái cây có tác dụng nhuận tràng để hỗ trợ hệ tiêu hóa như: đu đủ, thanh long, bưởi, táo, cam, quít… (Các chất xơ trong trái cây giúp “quét” cholesterol ra khỏi ruột, góp phần ngăn chặn xơ vữa mạch máu). Xen kẽ với trái cây là các món: xôi gấc, sữa đậu nành, sữa chua, đậu phộng nấu, một số bột ăn liền như: bột ngũ cốc, bột lúa mạch, bột tảo spirulina.

Nếu không muốn trở thành “khách hàng thân thiết” của bệnh viện, người cao tuổi cần hạn chế những món chứa nhiều đường, muối như: bánh bông lan kem bơ, bánh ít nhân dừa, bánh bía, bánh mì ăn với xúc xích, thịt hun khói, cá khô, các món mắm… Do đó, nhiệm vụ của người nội trợ trong gia đình là… quên các món nêu trên khi đi chợ.

Người cao tuổi thường không thấy khát dù cơ thể thiếu nước. Vì thế, bên cạnh ăn nhiều các món nấu trong nước, người nhà cần nhắc các cụ uống thêm nước. Cách uống như sau: uống nhiều vào buổi sáng, giảm dần và ngưng hẳn vào buổi tối để không bị tiểu đêm.




Thực đơn hàng ngày cho người cao tuổi
Các món cháo ngon tốt cho hệ tiêu hóa của bạn
Dinh dưỡng cho người cao tuổi
Mất ngủ ở người cao tuổi và cách khắc phục .
Món ăn chữa chứng mất ngủ cực tốt
Các món hầm bỗ dưỡng bồi bổ cơ thể -



(st)