Cuộc đời diễn viên Mộng Vân. Những thông tin và hình ảnh về cuộc đời và sự nghiệp nữ diễn viên điện ảnh Mộng Vân - bông hoa một thời của màn ảnh Việt.
Mộng Vân 15 năm sau đêm thác loạn ở vũ trường Century
Cuộc trò chuyện chính thức của diễn viên Mộng Vân với báo chí sau 15 năm xảy ra vụ án "đêm thác loạn" ở vũ trường Century.
"Quá khứ đã khép lại từ lâu. Bây giờ tôi chỉ muốn là một người của gia đình. An nhiên sống một cuộc sống bình thuờng như bao phụ nữ khác" - cô nói.
Nhưng rồi khi tôi chủ động tìm đến nhà, đưa cho cô xem những lá thư bạn đọc viết phản hồi từ một bài báo cũ, Mộng Vân đã rơi nuớc mắt và cũng từ cảm xúc đó Mộng Vân đã mở lòng mình để có một cuộc trò chuyện chính thức với báo chí, sau hơn 15 năm xảy ra vụ án ở vũ trường Century.
Nỗi đau vẫn còn vẹn nguyên
Có nhìn Mộng Vân chăm chút "kho" tài liệu là những bài báo, hình ảnh khi còn đóng phim, làm người mẫu ảnh... mới biết cô trân trọng những kỷ niệm thời tuổi trẻ của mình đến mức nào. Những bản hợp đồng đã úa vàng theo thời gian, những tờ thư khán giả viết trên giấy đen thời bao cấp... vẫn được cô cất giữ như báu vật. Một ca sĩ Đài Trang từng làm thổn thức trái tim của biết bao khán giả trong bộ phim "Tình khúc 68", một nhan sắc lộng lẫy từng làm khuynh đảo thị trường ảnh lịch những năm 1990 giờ vẫn đẹp ám ảnh nhưng đã an phận đời trong một mái ấm trên đường Lê Văn Sỹ .
Sau sự kiện của vũ trường Century năm 1992 tại TPHCM (còn gọi là "vụ án Pierre Tân"), người ta đã không thấy Mộng Vân xuất hiện trên phim và ảnh lịch nữa. Mặc dù tòa đã tuyên cô trắng án, cũng như đồng nghiệp và nhiều khán giả đã thấu hiểu nỗi oan khiên nhưng Mộng Vân vẫn quyết định lui về đời thường, trở thành một người phụ nữ toàn tâm lo cho chồng con.
Bình thản khi lật lại toàn bộ hồ sơ, các bài báo viết về vụ án năm xưa, Mộng Vân bảo đến chết cô cũng không quên được nỗi đau thấu đất trời đó. Những bức ảnh người ta chụp cô khi là một "bị cáo" tại tòa, tờ giấy quyết định truy tố, lá đơn mẹ cô xuôi ngược khắp đất Sài Gòn để kêu oan cho con, bản án tuyên cô vô tội trong vụ án vũ trường Century... có thể làm bất kỳ ai chứng kiến phải lạnh người khi hình dung lại cái đêm oan nghiệt ấy.
Tôi giờ là người của gia đình
Sau khi toà tuyên chị vô tội, một số bài báo cũng đã thanh minh lại. Vì sao chị vẫn quyết định không trở lại với khán giả?
Nỗi đau ngày nào như vẫn còn hôm qua. Dù cố chôn sâu thì đó vẫn là một phần đời của mình, vẫn không thể quên được. Người ta có thanh minh cho tôi nhưng những bài báo đó làm sao cân bằng lại được những bài báo đã viết rất nặng lời về tôi, rằng đó là "cuộc ăn chơi thác loạn". Chỉ một lời đó thôi, nó có thể theo tôi suốt cuộc đời, không quên được. Làm gì cũng phải có tâm. Một người đã ngã ngựa mà mình lại đạp cho họ thêm một cái thì họ sẽ chẳng bao giờ đứng dậy nổi. Vết đau đó rất khó lành đối với tôi.
Nói vậy nhưng gần đây lại thấy chị tham gia quảng cáo cho một mỹ phẩm của nước ngoài tại Việt Nam. Có phải đó là dấu hiệu trở lại của Mộng Vân ngày nào?
Không, tôi đã khép con đường nghệ thuật từ lâu rồi. 15 năm rồi chứ ít gì. Hiện tại, ba đứa con tôi đã lớn, đều bước vào tuổi teen nên tôi có nhiều chuyện để quan tâm lắm. Xã hội ngày càng phát triển, cha mẹ càng phải dành thời gian nhiều cho con cái. Có thể những quan hệ xã hội mới tấn công chúng bất cứ lúc nào không biết. Còn về cái quảng cáo đó, vì người bạn thân giới thiệu, tôi tham gia cho vui chứ cũng không phải sự trở lại gì. Tôi bây giờ là người của gia đình rồi.
Với một người đam mê nghệ thuật nếu không hoạt động xã hội nữa chị không sợ cuộc sống gia đình sẽ khiến mình trở lên nhàm chán sao?
Tôi giành thời gian "học" cùng các con. Phải chăm sóc ba đứa con thì cũng không có thời gian rảnh rỗi nhiều để mà chán đâu.
Mộng Vân cùng chồng tại buổi ra mắt quảng cáo sản phẩm Elizabeth Arden tháng 7-2007 |
Sẽ trở lại vào một ngày nào đó
Vào thời điểm vàng son đó, có rất nhiều đại gia trong nước và Việt Kiều theo đuổi, tại sao chị không chọn ai mà lại quyết định "theo chồng bỏ cuộc chơi" với một người nước ngoài rất bình thường lại ở tuốt bên Hồng Kông?
Vợ chồng phải có duyên nợ. Duyên để gặp nhau, nợ để hai người đến với nhau, để trả nợ cho nhau. Khi tôi vui vẻ thì nhiều bạn nhưng khi hoạn nạn mới biết ai là người thực sự yêu thương mình. Những ngày nằm trong trại giam, người bạn thân thiết thường đến thăm tôi là chị Diễm My và gia đình, người nâng đỡ và động viên lúc đó cũng chỉ có chồng tôi bây giờ. Vì vậy, tôi hàm ơn anh ấy nhiều lắm.
Diễn viên Diễm My - một đồng nghiệp cùng thời với chị sau nhiều năm "ở ẩn" cũng đã trở lại vì cái nghiệp diễn đeo mang. Còn chị chẳng lẽ dễ dàng thoát khỏi như vậy sao? Chị không thấy tiếc nuối gì khi sống một cách bình thường như thế này?
Mỗi lần xem chị Diễm My đóng phim, tôi thèm lắm. Hôm VTV phát chương trình "Người đương thời" về gia đình chị, thấy chị có gia đình yên ấm bên các con, sống hạnh phúc, mà vẫn tham gia đóng phim tôi thấy phục vô cùng. Nhưng nếu hỏi tôi có tiếc nuối không thì tôi có thể trả lời ngay rằng tôi "nuối" lắm nhưng không "tiếc" những gì đã qua. Tôi thực sự hài lòng với những gì mình có hôm nay mặc dù có những đêm, khi con đã ngủ, ngồi lật giở lại từng trang đời mà "nuối" thời tuổi trẻ và điện ảnh đến ứa nước mắt.
Hiện cũng có nhiều lời mời đóng phim mà tôi đã từ chối. Biết đâu một ngày nào đấy Mộng Vân sẽ trở lại cũng nên, bởi niềm đam mê nghệ thuật chưa bao giờ nguôi cháy trong tôi.
Cảm ơn chị về cuộc trò chuyện chân tình này!
Mộng Vân tên thật là Hoàng Mộng Vân, sinh năm 1969 trong gia đình gốc Huế. Lớn lên tại TP HCM, khi còn nhỏ chị học tại trường Lê Quý Đôn quận 3, là bạn học thân thiết với ca sĩ Hồng Hạnh, Á hậu Lý Mỹ Dung... Chị cũng là bạn rất thân của diễn viên Diễm Hương. Chị từng tham gia rất nhiều bộ phim ăn khách thời đó: Tình khúc 68 (vai Ca sĩ Đài Trang), Sơn thần thủy quái, Lửa cháy thành Đại La (vai Lưu Thúy Ái), Sóng tình, Mấy nẻo đường yêu, Thăng Long đệ nhất kiếm (vai Kim Tuyến), Tây Sơn hiệp khách (vai Lê Thanh Phương), Cái chết nhà tỷ phú, Những đứa con lạc loài, Nhà lan tím, Dã quỳ, Người không mang họ, Bông hồng đẫm lệ, Thanh gươm để lại, Đằng sau một số phận … Bộ phim cuối cùng trước khi từ giã điện ảnh của Mộng Vân là Niềm đau chôn giấu hai tập (1994), đóng cùng các diễn viên: Thu Hà, Lê Công Tuấn Anh, Lê Tuấn Anh, Lý Hùng… Sau sự kiện “vụ án vũ trường Centery” năm 1992 tại TP HCM (còn gọi là vụ án Pierre Tân, khán giả không thấy Mộng Vân xuất hiện trên phim và ảnh lịch nữa. Mặc dù tòa tuyên chị trắng án nhưng Mộng Vân vẫn quyết định lui về với đời thường, trở thành người phụ nữ toàn tâm lo cho chồng, con. Bình thản khi lật lạ hồ sơ về vụ án năm xưa, Mộng Vân bảo đến chết chị cũng không quên được nỗi đau thấu trời đất đó. Những bức hình chụp khi đang là một “bị cáo” trước tòa, tờ quyết định truy tố, lá đơn mẹ chị xuôi ngược khắp Sài Gòn kêu oan cho con, bản án tuyên chị vô tội trong vụ án vũ trường Centery… có thể làm bất kỳ ai chứng kiến phải lạnh người khi hình dung lại cái đêm oan nghiệt ấy. |
Người đàn bà đẹp Mộng Vân: "Người ta đã nói hồng nhan bạc phận mà"
Tình yêu, hạnh phúc, gây dựng một cuộc sống mới với gia đình và những đứa con. Đã có những hiểu lầm như bóng ma đen tối trong quá khứ, khi chị bị bắt giam và ngay cả khi được minh oan. Đã có nước mắt và cả nỗi đắng cay của đỉnh cao và vực thẳm, của hy vọng và thất vọng. Đã có sự biết ơn với những người bạn hiếm hoi còn sót lại trong cơn hoạn nạn và có những thức tỉnh khi nhận ra cuộc sống thực sau những cuộc vui… Mộng Vân đẹp, cuộc sống an nhiên, không oán hận…
- Quá khứ là thứ không sửa được, nhưng cuộc sống thì có thể thay đổi mỗi ngày, theo cách mà chúng ta muốn. Chị rời bỏ màn bạc trong lúc xuân sắc nhất. Cái tai nạn trong vụ Pierre Tân làm chị thấy cần phải để công chúng quên mình?
- Có rất nhiều người tới dự bữa tiệc sinh nhật đó, và không ít người cùng bị bắt. Nhưng mọi chuyện im lắng nhanh. Chỉ có chị là bị chú ý quá kỹ, báo chí cũng khai thác rất sâu. Chị có nghĩ đó là cái giá phải trả cho sự nổi tiếng của mình?
- Cũng có thể nói là như vậy. Nhưng mà nghệ sỹ thì cũng là người bình thường thôi. Mà chuyện của tôi cũng đã rõ trắng đen rồi. Tôi đã không làm gì sai cả. Tôi tin vào tử vi. Trong tử vi nó có cái tai nạn đó, không chóng thì chầy nó cũng phải tới, mình phải gánh thôi, cái gì cũng có số hết, như là định mệnh vậy. Thế nên tôi không bao giờ trách giận quá khứ. Nó làm cho mình trưởng thành hơn và hiểu đời nhiều hơn. Tức là không ai muốn mình gánh họa. Nhưng đã phải rơi vào hoàn cảnh đó, thì cái quan trọng là cách mình xử lý và nhìn nhận nó ra sao thôi. Phải nhìn nó nhẹ nhàng thì sẽ thanh thản hơn.
- Chị phải sống trong khu tập trung đó bao lâu?
- Ba tháng.
- Từ một ngôi sao, lên xe xuống ngựa, triệu người quen mặt, giờ chị rơi xuống vực sâu, mất trắng cả danh tiếng và còn bị hiểu lầm về nhân cách, bạn bè nhiều người cũng ngại liên quan, những ngày đó chị có tuyệt vọng không?
- Chị nói đến người đàn ông của mình trong sự tri ân rất rõ. Anh ấy là một người độ lượng tuyệt vời, đến mức không suy nghĩ gì về chuyện ồn ào của chị?
Đam mê trở lại
- Dường như chị quá cổ điển, lấy chồng là bỏ đường công danh, chị có thấy rằng mình đã bỏ lỡ cả một thời xuân sắc chỉ vì một vài lý do nho nhỏ nào đó?
- Như đã nói, lựa chọn nào cũng có được và mất. Mà tôi lại thấy cái được khi có gia đình là cái quan trọng nhất với một người phụ nữ. Tôi có thể hy sinh phim ảnh trong mọt thời gian, rồi như bây giờ, khi con cái lớn một chút, tôi quay lại cũng chưa muộn.
- Ai cũng chỉ có một thời tuổi trẻ để sống thôi, chị lại tiêu xài nó vào nơi dễ phung phí nhất, ấy là gia đình và những lo toan thường nhật. Có nên coi đó là sự hy sinh?
- Vai hoàng hậu Y Bình trong “Tây Sơn hào kiệt” của Hãng phim Lý Huỳnh được coi là sự trở lại của chị?
- Hoàng hậu Y Bình là một vai nhỏ. Tôi tham gia vì đây là những người cũ từng gắn bó với mình. Chú Lý Huỳnh, anh Lý Hùng, anh Công Hậu… những người đi qua cả những thăng trầm, sóng gió của cuộc sống lẫn phim ảnh cùng nhau. Khi đóng phim, nó cho tôi cảm giác như những ngày xưa. Nhịp điệu phim trường rộn ràng. Và thực sự khiến tôi rung động và ham muốn quay lại.
- Chị quay lại với điện ảnh, có là quá trễ không?
- Cần phải hiểu sự trở lại này là trở lại với chính tôi. Tôi không đặt tham vọng nào cho con đường này nữa. Mà là mình được sống và được yêu cái nghề mà mình chọn từ tấm bé thôi. Tôi thấy không bao giờ muộn cả. Ngày trước, mình còn trẻ mình đóng vai chính, giờ đóng vai thứ, trước đóng con gái, giờ đóng bà mẹ, trước công chúa thì nay hoàng hậu, cũng bình thường thôi. Khi biết tôi trở lại, cũng có nhiều lời mời đến. Tôi rất thích một kịch bản. Nhưng buộc phải từ chối vì khi đó con trai cả đang chuẩn bị thi chuyển cấp, mình không thể bỏ con để đi đóng phim.
- Gia tài điện ảnh của chị có khoảng trên dưới 10 phim, từ bộ đầu tiên "Tình khúc 68" đến phim cuối cùng "Sóng tình", chị thấy mình thích vai diễn nào?
- Nhiều người nói thật tiếc cho thế hệ của chị với Lý Hùng, Diễm Hương, Lê Tuấn Anh, Việt Trinh, Mộng Vân, Công Hậu… thế hệ của những tỏa sáng ban đầu nhưng vội vàng tàn lụi. Điện ảnh Việt Nam trôi vào cơn bĩ cực quá nhanh, khi bắt đầu có những khởi sắc lại thì chị và các bạn đồng lứa đã không còn trẻ nữa…
- Thực ra tôi không bi quan như vậy. Lứa chúng tôi đến giờ nhìn lại vẫn rất ổn. Ai cũng có cuộc sống tốt. Lấy ví dụ như anh Công Hậu, đến giờ vẫn làm được nghề và vẫn được rất nhiều đạo diễn mời đó thôi.
- Nhưng thế hệ diễn viên nhan sắc như chị, như Diễm Hương, Việt Trinh hình như không ai thoát kiếp hồng nhan, ai cũng mắc kẹt trong những sự cố nào đó, với đàn ông chẳng hạn?
Có đắng cay mới thấy ngọt ngào
- Sinh con và phải ở nhà trong hơn một thập kỷ, chị có thấy khi nào nặng nề và stress?
- Nói không thì không đúng. Cũng có khi tủi thân, nhất là khi chồng đi công tác lâu ngày. Tôi nuôi con thì không vất vả vì có người giúp việc, me tôi ở cũng gần nên thi thoảng chạy qua. Vả lại tôi cũng biết tìm cách cân bằng mọi thứ rất nhanh. Tôi quan niệm nặng nề hay nhẹ nhõm là do suy nghĩ của mình.
- Chồng chị là người kinh doanh, lại giao thiệp rộng, chị có sợ cảm giác chồng có một điểm tựa khác?
- Chị rất yêu con, nhưng con cái lớn lên sẽ phải rời xa mẹ để tự lập, khi ấy cảm giác bơ vơ và mất mát sẽ tới. Chị có sợ điều ấy không?
- Cũng có khi tôi nghĩ rồi mai mốt chúng sẽ phải có gia đình riêng, khi ấy mình thành bà già rồi. Già sẽ có niềm vui kiểu già. Mà tôi có bài học lớn từ me tôi. Đó là sự lạc quan. Bà hơn 60 rồi, chắc chắn bạn đến gặp sẽ chào bà bằng chị, trẻ lắm. Đừng nhìn cuộc sống theo hướng phải đối phó với hàng loạt nguy cơ mà nhìn nó theo hướng những cơ hội mình có thể tận hưởng.
- Nghĩa là chị đang sống những ngày viên mãn?
Những sóng gió cuộc đời người đẹp Mộng Vân
Ngôi nhà trong hẻm rộng, trổ đầy bông sứ đỏ, mỗi buổi sáng mở cửa tiễn chồng đi làm, Mộng Vân thường mỉm cười. Người đàn ông ấy luôn bên cạnh chị, ngay cả những ngày sóng gió nhất, chị phải ngồi ba tháng trong tù giam Chí Hòa.
Nếu nói không buồn là nói xạo, nhưng chị tin mỗi người đều có căn số, những tai họa trong căn số sẽ đến dù trước dù sau. Nếu như ngày ấy chị không gặp tai ương, chưa chắc bây giờ cuộc sống của chị đã yên hàn đến vậy. Có vẻ như Mộng Vân thấu triệt được cái giá của trời xanh, không bao giờ cho ai mọi điều trọn vẹn, phải xớt lại điều này, xẻ mất điều kia. Khi ấy, rất ít người đến thăm hay chia sẻ với chị. Có những người quen sau khi chị về nhà cũng tìm cách tránh mặt. Cuộc đời mà. Chỉ có mẹ chị tìm mọi cách vào thăm con, lần nào cũng nắm tay rưng rưng, rồi chóng qua con à. Rồi ca sĩ Hồng Hạnh, diễn viên Diễm My, những người mà chị biết đến như những người ơn. Họ đã đến thăm chị mỗi tuần, kể chị nghe những chuyện bên ngoài và luôn có niềm tin chắc chắn rằng chị sẽ được nhìn nhận đúng đắn. Ngày Mộng Vân ra trại, chị không cầm được nước mắt. Ba tháng, chị ngộ ra rất nhiều điều, mà không ít trong số đó là những điều cay đắng. Đó là nỗi buồn mà chị luôn nghĩ, có thể là biệt dược nhưng có thể là độc dược. Chị đã phải tĩnh tâm lại trong một thời gian trước khi bắt nhịp trở lại với cuộc sống thường ngày.
2. Trong suốt những ngày chị trong trại giam, có một người đàn ông thường đi cùng mẹ chị tới thăm. Anh nắm tay chị, dường như không nói gì. Và đó là người đã đi cùng chị một chặng đời dài rộng, từ ngày ấy đến tận bây giờ. Chu, tên người doanh nhân Hồng Kông đó, là một trong những doanh nhân nước ngoài đầu tiên tìm đường làm ăn tại Việt Nam. “Khi trước, chú Thanh Tùng tổ chức một nhóm nhạc tên Thanh, để cùng đi biểu diễn, trong đó có Vân. Hôm đó biểu diễn ở Vũng Tàu và sau đêm diễn anh đến tìm chú Thanh Tùng để làm quen. Rồi những ngày sau thì anh hay ghé nhà tôi. Thực sự tôi không thích anh. Tôi tìm cách lánh mặt. Nhưng anh vẫn đến, thăm hỏi như một người nhà, nói chuyện với mẹ tôi. Chỉ đến khi tôi gặp chuyện không may thì tôi mới nhận ra, người đàn ông này đã dành cho mình cả chân tình mà ngày trước mình phù phiếm không hề biết!” – Mộng Vân nói. Người đàn ông này hơn chị 17 tuổi, chưa bao giờ nói với chị lời yêu, nhưng chị biết anh đã tin, đã không ngần ngại trước mọi dư luận đang đổ dồn về chị và tiếp tục cùng chị trên con đường dài. Đời người phụ nữ đôi khi may mắn mỉm cười trong chớp mắt sau những tai ương. Nó như một thứ phúc phận mà không ai định trước.
Thời điểm đó, yêu và cưới một người nước ngoài là đầy ắp những dư luận trái chiều. Mộng Vân cũng rơi vào những khó khăn không dễ lý giải như vậy. Họ về Hồng Kông làm đám cưới, làm dâu trong một tháng trời. Ngày chị rời Hồng Kông về Việt Nam, mẹ chồng cầm tay chị run run nói, làm phụ nữ thì cái quan trọng phải là gia đình, con nên chăm sóc căn bếp ấm, lo cho con cái hơn là đi ra ngoài. Mộng Vân biết nỗi lo của mẹ chồng, nhưng chị cũng đã xác định được điều ấy từ rất sớm. Khi gặp anh trong hoàn cảnh trớ trêu ấy, chị nghĩ mình đã đến lúc cần một gia đình. Và chị không phải mẫu phụ nữ lăn lộn có thể gánh hai trọng trách lên hai vai. Nên chị đã chọn con đường của người phụ nữ tề gia nội trợ. Ba năm chị sinh 3 đứa con, đến tận bây giờ chị vẫn nghĩ, 3 đứa con là tài sản lớn nhất, là thành quả lớn nhất trong sự nghiệp của chị. Và chị hoàn toàn không có ý nghĩ mình từng là một ngôi sao.
3. Mộng Vân có một chiếc tủ đựng ký ức, nơi ấy lưu giữ tất cả những hình ảnh, những bài báo viết về chị. Có cả hóa đơn nhận tiền cát-sê bộ phim đầu tiên “Tình khúc 68”. Và có mọi buồn vui trong đời diễn ngắn ngủi của chị, với hơn 10 bộ phim, nổi tiếng như “Lửa cháy thành Đại La”, và những bộ phim không gây tiếng vang như “Sóng tình”… đều được lưu giữ cẩn thận. Chị sắp xếp mọi thứ theo một trật tự cố định. Có những khi chồng đi công tác, các con ở trường học, chị lại lật giở và ngậm ngùi. Phàm đã là những người yêu nghệ thuật, thì lời từ giã chỉ thực sự được thốt lên khi người ta buộc phải bước vào cuộc lựa chọn nghiệt ngã. Lời từ giã đó như một nhát dao mà không ai muốn đón nhận. Khi chấp nhận lời từ biệt là sẽ chấp nhận day dứt và nuối tiếc trong suốt phần đời còn lại của mình, Mộng Vân nói chị lựa chọn và không nuối tiếc. Nhưng cái cách chị gìn giữ thời vàng son là cái cách của người còn lắm ước mơ và không thể quên những ngày tháng đẹp. “Tôi quá may mắn trong nghiệp diễn. Tôi không phải cố gắng làm điều gì cản, Điện ảnh đã cho tôi một hành trình dễ ngay từ đầu chứ không trầy vi tróc vẩy như người khác. Có lẽ vì thế mà nó cũng nhanh ra đi” – Mộng Vân nói.
4. Cuộc sống của Mộng Vân mỗi ngày bằng việc thức dậy sớm, nấu ăn cho chồng con. Khi chồng đi làm, chị chuẩn bị đưa các con đi học. Chị cho các con học trường Lê Quý Đôn, ngôi trường của chị. Và mẹ chị dạy con theo cách của người Huế nên ba con của chị cũng học những khuôn phép như vậy. Những đứa trẻ thành phố nhưng người lạ đến nhà vẫn biết khoanh tay nói tiếng “dạ” rất thành thật. Mộng Vân nói nuôi con phải lớn lên cùng con. Chính vì thế, chị có tới 3 người bạn hàng ngày. Đó chính là lý do để chị gần 20 năm đời mình trong căn bếp mà không thấy chán. Chị đã biết cách yêu nên đã được yêu…
Diễn viên Hùng Thuận và vợ
Cuộc đời diễn viên Diễm Hương
Diễn viên Thanh Thúy ngày ấy và bây giờ
Diễn viên điện ảnh Dustin Nguyễn
Quỳnh Hoa diễn viên
(St)