Nguyên nhân chậm có em bé chị em cần biết. Trong lối sống hiện đại của xã hội ngày nay có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của chúng ta.
Bên cạnh yếu tố căng thẳng, béo phì như chúng ta đã biết thì còn rất nhiều nguyên nhân khác ảnh hưởng đến việc chậm có thai của chị em phụ nữ. Hãy cùng chúng tôi đi tìm hiểu ngọn nguồn nguyên nhân của vấn đề này.
Môi trường
Chất gây ô nhiễm môi trường luôn có mặt xung quanh chúng ta như các loại thuốc trừ sâu, các hóa chất tẩy rửa, hóa chất bảo quản thực phẩm… Những loại chất độc hại này sẽ ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến sức khỏe con người và khả năng sinh sản của chị em phụ nữ.
Các nghiên cứu khoa học từ trước đến nay đều chứng minh rằng, những người béo phì và hay căng thẳng sẽ giảm nguy cơ thụ thai hơn rất nhiều so với những người có cân nặng bình thường và có tâm lý thoải mái. |
Các yếu tố nghề nghiệp
Công việc bạn làm cũng ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe sinh sản. Không chỉ những công việc tiếp xúc trực tiếp với hóa chất độc hại mà những công việc văn phòng ngồi nhiều, nơi có không khí ngột ngạt hoặc ảnh hưởng của thiết bị máy tính cũng tác động xấu đến khả năng thụ thai của chị em.
Lối sống lành mạnh sẽ giúp bạn dễ dàng thụ thai hơn. (Ảnh minh hoạ)
Lối sống
Có rất nhiều những thói quen sống, lối sống xấu có thể làm giảm khả năng thụ thai cho bạn. Trong trường hợp ông xã nhà bạn có thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia cũng ảnh hưởng đến chất lượng tinh chồng và là một trong những nguyên nhân khiến hai bạn khó có ‘tin vui’.
Tuổi tác
Một thực tế là càng về già thì khả năng sinh sản của con người càng giảm và điều này đồng nghĩa với việc sau tuổi 35, chị em sẽ khó thụ thai hơn.
Di truyền
Một số nguyên nhân vô sinh như do mất cân bằng nội tiết tố, hoặc do gen di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác cũng cảnh hưởng xấu đến khả năng sinh sản của các cặp vợ chồng.
Thuốc tránh thai sẽ ảnh hưởng đến khả năng thụ thai của bạn. (Ảnh minh hoạ)
Thuốc tránh thai
Dù bạn đã dừng uống thuốc tránh thai nhưng không phải ngay lập tức loại thuốc này ngừng tác dụng. Thông thường, phải sau ít nhất 3-12 tháng, khả năng sinh sản của chị em mới trở về mức bình thường.
Chất lượng của tinh trùng
Yếu tố cuối cùng nhưng cũng không kém phần quan trọng là chất lượng của tinh trùng. Chất lượng tinh trùng của ông xã sẽ quyết định đến khả năng thụ thai của bạn. Những yếu tố như tuổi tác, bệnh tật, lạm dụng thuốc, thuốc men, lối sống của chồng sẽ ảnh hưởng lớn đến chất lượng tinh trùng. Vì vậy, chị em nên đặc biệt chú ý.
Nguyên nhân ở phụ nữ
Theo Thạc sĩ Hồ Mạnh Tường, Tổng thư ký hội Nội tiết sinh sản và vô sinh, hiếm muộn không phải là cá biệt và không phải là lỗi của riêng ai. Thống kê cho thấy cứ 10 cặp vợ chồng lại có một cặp khó khăn trong việc có con do nhiều lý do khác nhau.
Hình thái phẫu thuật cơ quan sinh sản phụ nữ. |
Rối loạn phóng noãn
Đây là bệnh lý rất thường gặp. Nguyên nhân do chu kỳ buồng trứng phức tạp đến mức một thay đổi nhỏ cũng có thể làm phá vỡ chu kỳ và cản trở quá trình phóng noãn. Trong hầu hết trường hợp chậm có con do rối loạn phóng noãn, nguyên nhân chủ yếu là mất cân bằng nội tiết tố, tức cơ thể sản xuất nội tiết tố không đủ hoặc không đúng lúc. Việc tăng cân hoặc giảm cân quá nhiều cũng có thể gây ảnh hưởng đến quá trình phóng noãn.
Bất thường ống dẫn trứng
Tổn thương ống dẫn trứng có thể ngăn cản tinh trùng tiếp cận với noãn. Các nguyên nhân thường thấy là do viêm ống dẫn trứng, trước đó thai phụ từng bị có thai ngoài tử cung, sẹo hình thành sau khi phẫu thuật ống dẫn trứng. Bên cạnh đó, còn có nguyên nhân từ sự phát triển bất thường của các tế bào nội mạc tử cung.
Chứng lạc nội mạc tử cung
Nội mạc tử cung là lớp tế bào bên trong bề mặt tử cung, lớp này thường bong ra khi hành kinh và hình thành trở lại khi sạch kinh. Khi có thai, lớp này như chiếc đệm lót cho thai nhi nằm ở đó. Lạc nội mạc tử cung là tình trạng các tế bào nội mạc bình thường lót bên trong buồng tử cung lại phát triển tại các khu vực ngoài tử cung như ống dẫn trứng, buồng trứng hoặc thậm chí là bàng quang, ruột và gây ảnh hưởng đến các cơ quan này. Hiện chưa tìm được nguyên nhân dẫn đến chứng lạc nội mạc tử cung, chỉ biết rằng bệnh này khiến phụ nữ khó thụ thai.
Thay đổi ở tử cung hoặc cổ tử cung
Tinh trùng có thể không gặp được noãn nếu người phụ nữ có sẹo ống dẫn trứng sau phẫu thuật, hoặc viêm nhiễm hoặc khối tắc nghẽn làm hẹp cổ tử cung. Ngoài ra, một nhân xơ tử cung (khối u lành tính trong tử cung) cũng có thể dẫn đến hiếm muộn hoặc gây sẩy thai liên tiếp.
Dị tật cơ quan sinh sản
Trong một số ít trường hợp, vô sinh xảy ra do bất thường bẩm sinh cơ quan sinh sản, thường thấy là dị dạng hoặc bất thường về kích thước tử cung, ống dẫn trứng, âm đạo hoặc nhiều bất thường kết hợp với nhau. Những bất thường này không khó nhận biết nếu đến thăm khám tại khoa phụ sản.
Hội chứng buồng trứng đa nang
Bệnh do bên trong buồng trứng có nhiều nang nhỏ. Trong hầu hết trường hợp, những người mắc hội chứng này thường có nồng độ nội tiết nam khá cao, đồng thời cũng bị rối loạn phóng noãn.
Chứng rối loạn hệ thống miễn dịch
Dù khá hiếm nhưng trong một số trường hợp, tự bản thân cơ thể có thể tấn công noãn hoặc tinh trùng như thể chúng là kẻ ngoại lai xâm nhập. Điều này khiến người mắc bệnh không thể có thai.
Theo bác sĩ Tường, để xác định các cản trở nêu trên, khi thấy chậm thụ thai, chị em nên mạnh dạn đến đến bệnh viện chuyên khoa phụ sản, trung tâm hỗ trợ sinh sản để được thăm khám chẩn đoán và tư vấn các điều trị.
Nguyên nhân khiến đàn ông chậm có con
Theo các bác sĩ hội Nội tiết sinh sản và vô sinh TP HCM, bệnh quai bị,
giãn tĩnh mạch
thừng tinh, tinh hoàn ẩn... khiến đàn ông chậm có con.
Ths.BS Hồ Mạnh Tường, Tổng thư ký hội Nội tiết sinh sản và vô sinh TP HCM giải thích, trục trặc về phía
người đàn ông
chiếm 25% nguyên nhân khiến cả hai vợ chồng chậm con hoặc không có con. Có nhiều lý do dẫn đến tình trạng này.
Bệnh quai bị
Nếu sau tuổi dậy thì, bệnh có thể gây hại cho các tế bào sản xuất tinh trùng trong tinh hoàn. Trong hầu hết trường hợp, chỉ một bên tinh hoàn của bệnh nhân bị ảnh hưởng. Một số người bệnh ảnh hưởng cả hai tinh hoàn khiến việc sinh tinh không còn nữa. Chính vì vậy cần thiết phải tiêm ngừa quai bị và chẩn đoán bệnh sớm để điều trị.
Giãn tĩnh mạch
thừng tinh
Đây là tình trạng tĩnh mạch xung quanh tinh hoàn bị giãn do máu không lưu thông bình thường. Thay vì máu đến có thể thoát ra thì ùn ứ lại khiến tĩnh mạch bị giãn. Tình trạng máu ứ cũng làm tăng nhiệt độ ở tinh hoàn, từ đó biến đổi bất thường nồng độ testosteron (nội tiết nam) gây cản trở việc sản sinh tinh trùng.
Tinh hoàn ẩn
Khi bé trai phát triển trong tử cung người mẹ, tinh hoàn được hình thành ở ổ bụng và di chuyển xuống bìu một thời gian ngắn trước khi sinh. Nếu việc di chuyển này không xảy ra, bé trai sẽ có tinh hoàn ẩn. Thông thường, tinh hoàn sẽ di chuyển xuống bìu vào tháng thứ 6 của thai kỳ. Nếu không điều trị, bệnh có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản hoặc các
vấn đề sức khỏe
khác.
Ung thư tinh hoàn
Bệnh đôi khi được phát hiện khi vợ chồng đi khám hiếm muộn. Nguyên nhân do khối u ác tính phát triển trong tinh hoàn, phá hủy các mô tinh hoàn
gây ảnh hưởng đến việc sinh tinh. Nếu không phát hiện sớm, không chỉ gây vô sinh mà
ung thư tinh hoàn
còn có thể di căn đến các bộ phận khác gây nguy hiểm tính mạng.
Phẫu thuật hoặc chấn thương
Chấn thương tinh hoàn nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến khả năng sản xuất tinh trùng dẫn đến vô sinh. Chấn thương do chơi thể thao hoặc tai nạn có thể làm máu không lưu thông đến tinh hoàn. Ngoài ra, phẫu thuật chữa trị tinh hoàn ẩn, thoát vị cũng có thể ảnh hưởng đến việc sinh tinh.
Bất thường mào tinh
Ở một số nam giới, tinh dịch xuất vào âm đạo người phụ nữ trong khi giao hợp
chứ không phải
tinh trùng. Điều này có thể do tắc nghẽn hoặc dị tật mào tinh, ngăn cản tinh trùng kết hợp với dịch lỏng tạo thành tinh dịch. Cần thăm khám và điều trị sớm.
Nhiệt độ cao
Không phổ biến và thường chỉ mang tính tạm thời bởi không ai có thể ngâm mình trong nước nóng cả đời, đây cũng là yếu tố bất lợi cho việc sản xuất tinh trùng. Ngâm mình trong nước nóng quá lâu có thể làm tăng nhiệt độ tinh hoàn và làm suy yếu tạm thời khả năng sản xuất tinh trùng.
Tiểu đường - Căng thẳng mệt mỏi hoặc uống rượu
Tiểu đường được chứng minh ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng. Ngoài ra, làm việc quá sức, lo lắng, stress, sử dụng thức uống có cồn đều ảnh hưởng tiêu cực đến ham muốn tình dục. Hầu hết trường hợp bất lực được thăm khám đều có liên quan đến yếu tố tâm lý, ảnh hưởng đến chuyện chậm có con ở đàn ông.
Chậm thụ thai - Đừng quá lo lắng
"Nếu các cặp đôi tìm thấy sự khó khăn trong việc thụ thai, đừng quá lo lắng vì rất có thể đây lại là nguyên nhân khiến tình trạng bệnh thêm trầm trọng."
Đây lời khuyên của các bác sĩ chuyên khoa sản dành cho các cặp đôi hiếm muộn.
Chị Nguyễn Thanh Lan (Hà Nội) chia sẻ với chúng tôi rằng hai vợ chồng đã kết hôn đến 3 năm nay, cũng đã nỗ lực nhiều lắm mà vẫn không thể mang thai dù rằng hai vợ chồng khỏe mạnh bình thường và cũng chưa sử dụng bất cứ phương pháp tránh thai nào từ ngày lấy nhau. Thế mà chuyện nhỏ ấy mãi vẫn không thể thực hiện được trong khi xung quanh bạn bè đồng nghiệp cứ có ‘tin vui’ rầm rầm.
Tôi lại đem cậu chuyện của một chị bạn làm cùng kể với chị biết đâu việc chậm trễ mang thai của chị Lan cũng giống như chị bạn tôi. Hai anh chị bạn tôi sau 1 năm trời cố gắng thụ thai không thành đã vô cùng tuyệt vọng và chuẩn bị tâm lý đi điều trị vô sinh. Thời gian đó, họ không còn quá lo lắng đến việc thụ thai nữa vì xác định có thể sẽ không mang thai được. Ấy vậy mà chính lúc không lo lắng, phiền muộn gì cả, hai người lại bất ngờ đón nhận ‘tin vui’. Khi đến phòng khám, họ được các bác sĩ tư vấn rằng nguyên nhân dẫn đến việc chậm trễ mang thai suốt năm qua có một phần do tâm lý của cả hai người. Sự lo lắng thái quá khiến sự việc trở lên trầm trọng và làm giảm khả năng mang thai.
Theo các chuyên gia khoa sản, mỗi tháng chị em chỉ có cơ hội thụ thai khoảng 20-30% vì vậy, việc thụ thai trong một sớm một chiều không hề dễ. Rất nhiều cặp đôi phải mất đến 1 năm cố gắng mới có thể mang thai. Tâm lý lo lắng sau 6 tháng cố gắng thụ thai mà chưa có tín hiệu gì khiến nhiều cặp vợ chồng sinh ra lo lắng và đây được coi là một trong những nguyên nhân chính khiến họ mãi không có ‘tin vui’.
Không nên quá cố gắng trong quá trình thụ thai. (Ảnh minh họa)
Tuy vậy, nhiều người vẫn phân vân liệu đây có phải là sự thật và có phải càng cố gắng thụ thai càng làm giảm khả năng mang thai?
Từ trước đến nay, đã có rất nhiều tranh luận về tác động của căng thẳng (stress) đến khả năng sinh sản. Một số nhà nghiên cứu cho rằng căng thẳng trong thời gian quan hệ sẽ ảnh hưởng đến quá trình thụ thai và là nguyên nhân gây vô sinh nhưng giả thuyết này chưa thuyết phục được tất cả mọi người. Tuy vậy, ảnh hưởng của nó thì không thể phủ nhận. Đối với các cặp vợ chồng, thời gian đầu cố gắng thụ thai thường xuất phát với tâm lý nhiệt tình, lạc quan nhưng sau quãng thời gian dài không có kết quả sẽ khiến tâm lý họ thất vọng, thậm chí là tuyệt vọng.
Dù vậy, các nhà khoa học cũng cho biết thêm đây không phải là nguyên nhân chính đối với những cặp đôi đã cố gắng thụ thai từ 2-3 năm mà vẫn chưa có kết quả. Thông thường, các cặp đôi sẽ có kết quả sau 1 năm cố gắng còn nếu bạn đã cố gắng thụ thai sau 2-3 năm thì thường do vấn đề sinh lý. Trên thực tế, 90% các cặp vô sinh có nguyên nhân do vấn đề sinh lý trong cơ thể. Vì vậy, nếu trên 1 năm cố gắng mà vẫn không có thai thì bạn nên đi khám bác sĩ để xác định rõ nguyên nhân.
Sự thật về tỷ lệ những người mang thai sau khi ngừng cố gắng thụ thai?
Dù chưa đưa ra được những bằng chứng khoa học chứng tỏ stress ảnh hưởng đến khả năng thụ thai nhưng có rất nhiều câu chuyện về việc mang thai sau thời gian dài đợi chờ trong vô vọng như câu chuyện của chị bạn mà tôi nói ở trên. Theo thống kê có khoảng 5% chị em có thai sau khi thay đổi lối sống lành mạnh, lạc quan và thoải mái khi quan hệ tình dục sau 1 năm cố gắng trong vô vọng.
Tôi rất lo lắng, không biết bản thân mình có gì khác so với các phụ nữ khác không hay tôi đang có bệnh gì về đường sinh dục mà tới giờ vẫn chưa có con. Tôi thực sự hoang mang bởi mỗi lần vợ chồng quan hệ xong khoảng 2-5 phút sau tôi thấy âm đạo của tôi chảy ra rất nhiều nước. Tôi thực sự không biết đó là khí hư hay tinh trùng của chồng tôi. Có phải tinh trùng của chồng tôi không vào được tử cung nên chảy hết ra ngoài khiến tôi không có thai phải không?
Xin hỏi liệu tôi có mắc bệnh gì đó về đường sinh dục không? Mỗi lần đến tháng là tôi bị đau rất dữ đội và cả buồn nôn nữa. Không hiểu có mắc bệnh gì nghiêm trọng không? (T.K Vĩnh phúc)
- Mới kết hôn 5 tháng, chưa thấy có thai, sao đã vội hoang mang vì một cặp vợ chồng sống gần nhau, không dùng biện pháp tránh thai nào mà sau 1 năm không thấy có thai mới coi là hiếm muộn. Vẫn có thể yên tâm chờ đợi thêm một thời gian nữa.
Còn ra dịch nhiều sau quan hệ tình dục một vài phút nhiều khả năng là tinh dịch (cộng với dịch xuất tiết ở âm đạo) nhưng cũng không phải là nguyên nhân gây chậm có thai vì đó là hiện tượng bình thường, không phải tất cả lượng tinh dịch đều “trôi tuột” vào tử cung mà chỉ có một lượng nhỏ tinh dịch mang số lượng tinh trùng đủ để di chuyển đi lên và thụ tinh cho trứng.
Hơn nữa, cần biết rằng sự di chuyển của tinh trùng lên vòi trứng rất nhanh, có người tưởng rằng sau khi giao hợp, chạy ngay vào buồng tắm để rửa có thể tránh được có thai nhưng chỉ trong thời gian đó cũng đủ để tinh trùng đi lên gặp trứng rồi. Nếu nghi ngờ có bệnh phụ khoa thì cần được thầy thuốc khám vì viêm nhuẫn đường sinh dục cũng có thể là nguyên nhân gây khó thụ thai (do làm thay đổi môi trường âm đạo nên tinh trùng khó di chuyển hoặc bị tắc vòi trứng).
Đau bụng mỗi kỳ hành kinh cũng thường gặp với mọi phụ nữ và thường không phải là nguyên nhân gây hiếm muộn nhưng cần loại trừ đau bụng kinh do lạc nội mạc tử cung ở vòi trứng (gây tắc vòi).
Tóm lại khi đã qua 1 năm mà không có thai thì cặp vợ chồng hiếm muộn sẽ còn phải làm nhiều xét nghiệm để tìm nguyên nhân, trước hết khám sơ bộ về phụ khoa ở người vợ xem có gì bất thường và làm tinh dịch đồ của người chồng (để biết số lượng và chất lượng tinh trùng có đủ tiêu chuẩn để thụ thai).
Trong thời gian chờ đợi thụ thai tự nhiên, có thể tăng cơ may có thai bằng những biện pháp sau:
Thời gian giao hợp: Đo nhiệt độ thân thể một cách đều đặn, người phụ nữ có thể xác định được thời điểm phóng noãn, nên giao hợp vào 1-2 ngày trước vì tinh trùng có thể sống được tới 72 giờ sau khi xuất tinh vào âm đạo. Ngoài ra, định lượng hóc-môn LH thấy tăng lên cũng là dấu hiệu sắp phóng noãn, cách này tuy tốn kém nhưng chính xác hơn.
Tần số giao hợp: Cũng cần thay đổi để tăng cơ may có thai, ví dụ nếu trước đây, giao hợp thưa thớt, một tháng một lần thì nên tăng lên. Ngược lại, giao hợp mỗi ngày một lần thì lại nên giảm đi. Số lượng tinh trùng cao trong mỗi lần xuất tinh đem lại nhiều khả năng thụ thai hơn. Cần ít nhất là 24 giờ để lượng tinh trùng phục hồi 300 triệu trở lên. Vì vậy nếu ngày giao hợp trùng hợp với ngày phóng noãn thì nên tránh xuất tinh từ 2 ngày trước.
Tư thế giao hợp: Tư thế nam nằm trên và mặt đối mặt thuận lợi cho thụ thai nhất. Trước khi xuất tinh, người vợ nên co gối lên phía trước ngực và giữ ở tư thế này khoảng 20 phút sau khi người nam đã xuất tinh hoặc kê một gối dưới mông để tinh dịch không chảy ra. Còn người nam cũng nên xuất tinh sâu và giữ nguyên trong âm đạo vài phút sau đó.
Việc có thể làm ngay lúc này là đi khám phụ khoa để được chẩn đoán và điều trị các bệnh phụ khoa thông thường.
Có thai hay chỉ là trễ kinh? -
Nên sinh con trai hay con gái
Chuẩn bị trước khi mang thai
Có nên tiêm phòng trước khi mang thai hay không?
Chuẩn bị kiến thức trước khi mang bầu
Đàn ông cũng cần chuẩn bị mang thai -
Chuẩn bị kiến thức làm mẹ -
(st)